İçeriğe atla

Yeryüzü (dizi)

Yeryüzü
Planet Earth
Yeryüzü
YapımcıAlastair Fothergill
AnlatıcıDavid Attenborough (orijinal versiyonu) Sigourney Weaver (discovery channel versiyonu)
MüzikGeorge Fenton
StüdyoBBC
TürüBelgesel
Çıkış tarih(ler)i2006
Ülkeİngiltere
Dilİngilizce
Devam filmiPlanet Earth II

Yeryüzü (İngilizce: Planet Earth), BBC Natural History Unit tarafından üretilen 2006 İngiliz yapımı bir doğa belgeseli televizyon dizisidir. Yapımı beş yıl süren bu dizi, BBC tarafından şimdiye kadar yapılmış en pahalı doğa belgeseli dizisi ve aynı zamanda yüksek çözünürlükte çekilen ilk dizidir. Dizi, dört Emmy Ödülü, bir Peabody Ödülü ve Royal Television Society'den bir ödül de dahil olmak üzere birçok ödül aldı.

Yeryüzü prömiyeri 5 Mart 2006'da Birleşik Krallık'ta BBC One'da yapıldı ve Haziran 2007'ye kadar 130 ülkede gösterildi. Orijinal versiyon David Attenborough tarafından anlatılırken, bazı uluslararası versiyonlar alternatif anlatıcılar kullandı.

Seride, her biri Dünya'daki farklı bir biyom veya habitatın küresel bir görünümünü sunan on bir bölüm var. Her elli dakikalık bölümün sonunda, on dakikalık bir tanıtım bulunuyor ve o tanıtımda, diziyi çekmenin zorlukları ve sahne arkası gösteriliyor.

On yıl sonra BBC, BBC tarafından ultra yüksek çözünürlüklü (4K) olarak üretilen ilk televizyon dizisi Planet Earth II (Yeryüzü II) adlı altı bölümlük bir devam filminin hazırlandığını duyurdu.[1] David Attenborough anlatıcı ve sunucu olarak geri döndü.[2] İkinci bir devam filmi olan Planet Earth III (Yeryüzü III), yeni duyuruldu ve 2022'de yayınlanması planlanmakta.[3]

Arka Plan

2001'de BBC, dünya okyanuslarının doğal tarihi üzerine bir dizi olan The Blue Planet'i yayınladı. Son derece karlı bir küresel marka haline geldi ve sonunda dünya çapında 150 ülkeye satıldı. Alastair Fothergill, Doğa Tarihi Birimi'nin formülü tüm gezegene bakan bir dizi ile tekrar etmesi gerektiğine karar verdi. Planet Earth (Yeryüzü) fikri doğdu ve dizi Ocak 2002'de BBC One'ın Denetçisi olan Lorraine Heggessey tarafından görevlendirildi.

Yayın

Planet Earth (Yeryüzü), 5 Mart 2006'da Birleşik Krallık'ta BBC One'da yapıldı. Aynı gün veya sonraki haftalarda veya aylarda dizi başka ülkelerde de yayınlanmaya başladı.

Planet Earth (Yeryüzü)'nü taşıyan uluslararası yayıncılar arasında ABC ve 9GEM'de (Avustralya), CBC ve CTV'de (Kanada), Prime'da (Yeni Zelanda), GMA Network ve GMA News TV'de (Filipinler), Discovery Channel, Velocity (yeni adıyla Motor Trend), Science, Animal Planet, Destination America ve BBC America (Amerika)'da bulunmaktadır.

Türkiye'de ise 29 Eylül 2006 tarihinden itibaren NTV kanalında Levent Dönmez'in seslendirmesiyle izleyiciyle buluştu.[4]

Bölümler

"Yüzyıllar önce, Dünya'da bir buçuk milyar insan vardı. Şimdi altı milyardan fazla kalabalık, kırılgan gezegenimiz. Ama öyle olsa bile, hala insanlığın zar zor dokunduğu yerler var. Bu dizi sizi son vahşi doğalara götürecek ve size gezegeni ve vahşi yaşamını daha önce hiç görmediğiniz şekilde gösterecek."

— David Attenborough'nun açılış anlatımı

  1. Kutuptan Kutup'a (From Pole to Pole)
  2. Dağlar (Mountains)
  3. Temiz Su (Fresh Water)
  4. Mağaralar (Caves)
  5. Çöller (Deserts)
  6. Buz Dünyaları (Ice Worlds)
  7. Muhteşem Ovalar (Great Plains)
  8. Ormanlar (Jungles)
  9. Sığ Denizler (Shallow Seas)
  10. Mevsimlik Ormanlar (Seasonal Forests)
  11. Derin Okyanus (Ocean Deep)

"Gezegenimiz hâlâ harikalarla dolu. Onları keşfettikçe, yalnızca anlayış değil, aynı zamanda güç de kazanıyoruz. Bugün elimizde olan yalnızca balinanın geleceği değil: aynı zamanda dünyanın her yerinde doğal dünyanın hayatta kalmasıdır. Artık yaşayan gezegenimizi ya yok edebiliriz ya da değer verebiliriz. Seçim bizim."

— David Attenborough'nun kapanış anlatımı

Kaynakça

  1. ^ published, Jessica Rawden (26 Ekim 2016). "When Planet Earth 2 Is Going To Premiere". CINEMABLEND (İngilizce). 27 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Sir David Attenborough to present brand new landmark natural history series for BBC One". www.bbc.co.uk (İngilizce). 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  3. ^ "Planet Earth III Updates: Will The Stunning Documentary Series Return?". ScreenRant (İngilizce). 2 Mart 2020. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  4. ^ "Dünyanın en çok konuşulan belgeseli - Suha Çalkıvik". web.itu.edu.tr. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gezegen</span> bir yıldız veya yıldız kalıntısının yörüngesinde dolanan gök cismi

Gezegen; genellikle bir yıldız, yıldız kalıntısı ya da kahverengi cücenin yörüngesinde bulunan, yuvarlak hâle gelmiş bir astronomik cisimdir. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen bulunur. Bunlar, karasal gezegenler Merkür, Venüs, Dünya ve Mars; dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Gezegen oluşumu için bilimsel açıdan mevcut en iyi teori, bir bulutsunun kendi içine çökmesi sonucu bir yıldızlararası bulut meydana getirdiğini ve yıldızlararası bulutun da bir önyıldız ve bunun yörüngesinde dönen bir öngezegen diski oluşturduğunu öne süren bulutsu hipotezidir. Gezegenler bu disk içinde, kütleçekiminin etkisiyle maddelerin kademeli olarak birikmesi sonucu, yığılma (akresyon) olarak adlandırılan süreçte büyürler.

<span class="mw-page-title-main">Dünya</span> Güneş Sisteminde Güneşe en yakın üçüncü gezegen

Dünya veya Yerküre, Güneş Sistemi'nde Güneş'e en yakın üçüncü gezegen olup şu an için üzerinde yaşam ve sıvı su barındırdığı kesin olarak bilinen tek astronomik cisimdir. Radyometrik tarihleme ve diğer kanıtlara göre 4,55 milyar yıldan fazla bir süre önce oluşmuştur. Dünya'nın yer çekimi, uzaydaki diğer nesnelerle, özellikle Güneş'le ve tek doğal uydusu Ay'la etkileşime girer. Dünya'nın Güneş'in etrafındaki yörüngesi, 365,256 güneş günü, yani bir yıldız yılı sürer. Bu süre içerisinde Dünya, kendi ekseni etrafında 366,265 kez döner.

<span class="mw-page-title-main">Karasal gezegen</span>

Karasal gezegen terimi, yapısının büyük bölümü silikat kayalardan oluşmuş gezegenleri tanımlar. Karasal gezegenlerin tümü yaklaşık olarak aynı yapıya sahiptirler, merkezde çoğunlukla demir içeren metalik bir çekirdek ve bu çekirdeğin çevresini saran silikat yapılı bir manto bulunur. Ay da benzer bir yapıya sahiptir, fakat demir bir çekirdekten yoksundur.

<span class="mw-page-title-main">Cüce gezegen</span> Güneşin veya başka bir yıldızın etrafında hareket eden, gezegen olarak kabul edilebilecek kadar büyük olmayan yuvarlak bir metal ve kaya veya gaz kütlesi

Cüce gezegen, doğrudan Güneş etrafında hareket ettiği bir yörüngede bulunan, bu nedenle başka bir cismin doğal uydusu olmayan, kütleçekimsel olarak yuvarlak olacak kadar büyük, ancak Güneş Sistemi'nin sekiz klasik gezegeni gibi yörünge baskınlığı elde etmek için yetersiz olan küçük gezegen kütleli bir cisimdir. En tipik cüce gezegen örneği, 2006 yılında "cüce" kavramı benimsenmeden önce onlarca yıl boyunca bir gezegen olarak kabul edilen Plüton'dur.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">OGLE-2005-BLG-390Lb</span> Güneş Dışı Gezegen

OGLE-2005-BLG-390Lb, Samanyolu Gökadamızın merkezine yakın OGLE-2005-BLG-390L yıldızının yörüngesinde ve Dünya'dan yaklaşık olarak 21,500 ± 3,300 ışık yılı uzaklıkta bulunan Güneş dışı gezegen.

<span class="mw-page-title-main">Dev Dünya</span>

Dev Dünya veya süper Dünya, astronomide Dünya'dan daha fazla kütleye sahip, fakat Güneş Sistemi'nin buz devleri olan Uranüs ve Neptün'den çok daha az kütleye sahip olan bir tür ötegezegendir. Bu terim yalnızca gezegenin kütlesine işaret eder ve yüzey koşulları ya da yaşanabilirlik konusunda bir şey ima etmez. Kütle ölçeğinin üst ucundaki gezegenler için alternatif olarak "gaz cüceleri" terimi daha doğru olsa da, yaygın olarak "mini-Neptün" terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak Jüpiter</span>

Sıcak Jüpiterler, fiziksel olarak Jüpiter'e benzeyen ancak çok kısa yörünge periyotlarına sahip olan, gaz devi ötegezegen sınıfıdır. Yıldızlarına olan yakınlığı ve yüksek yüzey-atmosfer sıcaklıklarından dolayı, "sıcak Jüpiterler" olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">David Attenborough</span>

David Frederick Attenborough, İngiliz yayıncı ve doğa tarihçisi.

Birinci Doktor, Doctor Who adlı İngiliz bilimkurgu dizisi'nin baş karakteri Doctor'un 1. enkarnasyonu'dur. William Hartnell tarafından 1963-1966 ve 1973'te 10. yıl özel bölümünde canlandırılmıştır. 1983 yılında Hartnell öldüğü için Richard Hurdnall tarafından canlandırılmıştır. Günümüz serisinin 10. sezonunda David Bradley tarafından canlandırılmıştır.

Galápagos Galapagos Adaları'nın doğa tarihini ve onun Charles Darwin'in evrim kuramı oluşumundaki önemli rolünü incelen üç bölümlük BBC doğa belgeseli dizisidir. Birleşik Krallık'ta ilk defa Eylül 2006'da BBC Two kanalında yayınlandı. Bu belgesel dizisi BBC Doğa Tarihi Birimi'nden Mike Gunton ve Patrick Morris tarafından yüksek çözünürlüklü olarak yapıldı ve aktris Tilda Swinton tarafından seslendirildi. Dizi en önemli görüntü yönetmenleri Paul D. Stewart ve Richard Wollocombe tarafından BBC'ye önerildi.

Kutuplar Atlası, 2011 İngiltere yapımı belgesel serisidir.

The Blue Planet , 2001 yılında yayınlanmış Birleşik Krallık yapımı dizi belgesel filmdir. Yapımı İngiliz devlet yayın kuruluşu BBC tarafından yapılan belgeseli David Attenborough sunmuştur.

Our Planet Birleşik Krallık yapımı doğa belgeseli dizisidir.

Dünya dışı sıvı su, doğal haliyle Dünya dışında meydana gelen sıvı haldeki sudur. Geniş ilgi gören bir konudur, çünkü bildiğimiz gibi su yaşamın temel ön koşullarından biri olarak kabul edilir ve bu nedenle dünya dışı yaşam için gerekli olduğu düşünülür.

<i>Prehistoric Planet</i> Doğa tarihi belgeseli

Prehistoric Planet, İngiliz-Amerikan ortak yapımı olan, 23 Mayıs 2022 tarihinde Apple TV+'da gösterime sunulan 5 bölümlük bir doğa tarihi belgeselidir. Bu belgesel dizisi, Jon Favreau'nun dizi sorumluluğunda David Attenborough'nun anlatımıyla ve MPC stüdyolarının da CGI çalışmalarıyla BBC stüdyolarında üretilmiştir. Temel olarak Geç Kretase'nin Maastrihtiyen bölümünün sonunda yerkürede yaşayan dinozorlara odaklanan belgesel yaklaşık 66 milyon yıl önceki ekosistemleri en son paleontolojik bulgularla seyirciyle buluşturmaktadır. Belgeselin müzikleri Hans Zimmer, Kara Talve ve Anže Rozman tarafından bestelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sara Seager</span> Kanadalı astronom

Sara Seager Kanadalı-Amerikalı astronom ve gezegen bilimcidir. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde profesördür ve güneş dışı gezegenler ve atmosferleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Bu konularda iki ders kitabının yazarıdır ve Popular Science, Discover, Nature, ve Time tarafından araştırmalarıyla tanınmaktadır. Seager, 2013 yılında, ötegezegen atmosferlerindeki kimyasal izleri tespit etme ve gezegen geçişlerini gözlemlemek için düşük maliyetli uzay gözlemevleri geliştirme konusundaki teorik çalışmasına atıfta bulunarak bir MacArthur Bursu ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Elisa Quintana</span>

Elisa Victoria Quintana, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde astronomi ve gezegen bilimi alanında çalışan bir bilim insanıdır. Ötegezegenlerin nasıl oluştuğuna ve tespit edilmelerine dair çalışmalar yapmaktadır. Dünya büyüklüğünde ve Güneş dışında başka bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde olduğu keşfedilen ilk gezegen olan Kepler-186f, Elisa Quintana tarafından tespit edilmiştir.

Küçük Gezegen Merkezi (MPC), Uluslararası Astronomi Birliği'nin (IAU) himayesinde küçük gezegenleri gözlemlemek ve raporlamak için oluşturulmuş resmi bir organdır. 1947 yılında kurulan merkez, Smithsonian Astrofizik Gözlemevi bünyesinde faaliyet göstermektedir.

Planet Earth III, BBC Studios, BBC America ve Open University'nin ortak yapımcılığını üstlendiği 2023 İngiliz yapımı doğa belgeseli dizisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.