İçeriğe atla

4K çözünürlük

4K çözünürlüğe sahip örnek bir film

4K çözünürlüğü çoğunlukla dijital filmlerde ve bilgisayar grafiklerinde kullanılan bir çözünürlük formatıdır. 4K'da yatay çözünürlük yaklaşık 4.000 pikseldir.[1] Yatay çözünürlük açıklanan oran aynı zamanda 720p ve 1080p dikey sayısını temsil eder.

Tarihçe

Sinematografik amaçlar için piyasada bulunan ilk 4K kamera, 2003 yılında piyasaya sürülen Dalsa Origin'di.[2][3] 4K teknoloji, Kaliforniya Üniversitesi, San Diego, CALIT2, Keio Üniversitesi, Deniz Yüksek Lisans Okulu ve 2004 yılında IGrid ve CineGrid gibi mekanlarda çeşitli gösteriler gerçekleştiren dünyadaki üniversitelerdeki çeşitli araştırma grupları tarafından geliştirilmiştir.[4]

Formatlar

Dijital film

Dijital film en-boy oranı piksel çözünürlük oranına göre değişir. Dijital filmlerdeki ilk yüksek çözünürlük standartlarından biri 4K'dır. Özellikle bilgisayar oyunlarının gelişmesinde 4K standardının büyük katkısı olmuştur.

Dijital film standartları
StandartÇözünürlükÇerçeve oranıPiksel
Tam diyafram 4K4096 × 31121.32:112,746,752
Yüksek oran 4K3656 × 26641.37:19,739,584
Dijital sinema 4K4096 × 17142.39:17,020,544
Digital sinema 4K3996 × 21601.85:18,631,360
Post-prodüksiyon dijital çalışma standartları
StandartÇözünürlükÇerçeve oranıEn-boy oranıPiksel
Tam diyafram 4K4096 × 31124:31:112,746,752
Yüksek oran 4K3656 × 26641.37:11:19,739,584

PC formatları

UHD

Ultra High Definition (UHD), 3840 x 2160 piksel ve üzeri çözünürlüğe verilen addır.[5] Bir UHD monitör, bir Full-HD monitörün dört katı çözünürlük sağlar. Yatay çözünürlük piksel sayısı (3840) nedeniyle sinematik 4K standardıyla karıştırılarak "4K" ile eşanlamlı kullanılır.[6] UHD'nin 4K, 5K, 8K ve 10K türevleri PC monitörlerinde kullanılmaktadır.

1080p / FHD

(1920x1080)

1440p / QHD

(2560x1440)

2160p / UHD (4K)

(4096X2160)

4320p / UHD (8K)

(7680x4320)

YouTube formatı

Temmuz 2010'da YouTube 4K formatındaki videoların yüklenmesine kısıtlı olsa da izin vermiştir.[7] YouTube'a yüklenen 4K videolar belirli oranlarda yapılan kısıtlamalar nedeniyle YouTube formatı olarak adlandırılabilir.

4K monitör ve projektör cihazları listesi

Aşağıdaki monitör ve projektörler 4K çözünürlüğü destekler

ÜreticiAygıt türüModelÇözünürlükDiyagonalDPIÇıkış tarihiTavsiye edilen fiyat
BarcoMonitör
Projektör
LC-56213840x2160
4096x2160
4096x2160
4096x2400
4096x2160
4096x2160
4096x2160
56 inch
23m'ye kadar
32m'ye kadar
NA 
23m'ye kadar
23m'ye kadar
32m'ye kadar
78
Değişken
Değişken
Değişken
Değişken
Değişken
Değişken
Nis 2007
Mar 2011
Mar 2011
Kas 2010
Haz 2011
Haz 2011
Haz 2011
NA
Eizo NanaoMonitörDuraVision FDH36014096x216036.4 inch127.2 pixel/inchNA34,844 USD
Sharp, EyevisMonitörEYE-LCD6400-4K4096x216064 inch72.4 pixel/inchNA53,000 USD
ToshibaMonitör (Televizyon);
3D (Autostereoscopic)
Regza 55X33840x216055 inch80.1 pixel/inchAra 2011 (Japonya)11,730 USD
ChristieProjektörD4K354096x216030.5m'ye kadarDeğişkenNANA
SonyProjektörVPL-VW1000ES4096x2160DeğişkenDeğişkenAra 201125,000 USD
SonyMonitör (Televizyon);
3D (3D Gözlük)
XBR-84X9003840x216084 inchNAEyl 201225,000 USD
PanasonicMonitör (Televizyon);
3D (3D Gözlük)
TH-152UX14096x2160152 inch30.5 pixel/inchTem 2010500,000 USD
TVLogicMonitörLUM-56W3840x216056 inch78.4 pixel/inchNANA

Türkiye'de 4K Yayınları

2023 sonu itibarıyla Türkiye'de ultra yüksek çözünürlüklü televizyon (UHD) yayını yapan tek kanal TRT 4K'dır.

4 Ekim 2015'te 4K UHD televizyon yayıncılığında bir ilk yaşanmış, Türkiye ve Avrupa'da ilk kez bir futbol maçı (Fenerbahçe-Ajax) TRT 4K kanalında yayınlanmıştır.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Goulekas, Karen (2001). Visual Effects in a Digital World. Morgan Kaufmann. s. 587. ISBN 9780080520711. 4K resolution: A general term referring to any digital image containing an X resolution of approximately 4096 pixels. 
  2. ^ Frost, Jacqueline B (2009). Cinematography for Directors: A Guide for Creative Collaboration. Michael Wiese Productions. s. 199. ISBN 978-1-61593019-7. 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2014. 
  3. ^ "Dalsa Origin was the very first commercially obtainable 4K Resolution". epfilms. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016. 
  4. ^ Ramsey, Doug (24 Ağustos 2009). "Film Premiere in Cyberspace Links Brazil, U.S. and Japan". 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018. 
  5. ^ "HDTV Solutions News - Jun 24 2014 - CEA Updates Characteristics for Ultra High-Definition Displays". www.hdtvsolutions.com. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  6. ^ "Full HD Monitors". 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  7. ^ Jukic, Stephanie. "4K & Ultra HD Resolution". 4K.com. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2014. YouTube has had a 4K channel running since as early as 2010 and other developments are definitely on the horizon, especially in countries or regions with excellent internet connectivity that goes above the normal speeds available to most people. 
  8. ^ "Tarihçemiz - TRT Kurumsal". www.trt.net.tr. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Blu-ray</span>

Blu-ray Disc (BD), genellikle basitçe Blu-ray olarak bilinen, bir sayısal optik disk depolama biçimidir. DVD formatının yerini alması için ve birkaç saatlik yüksek çözünürlüklü ve ultra yüksek çözünürlüklü (2160p) videoyu depolayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Uzun metrajlı filmler gibi video materyaller ve PlayStation ve Xbox gibi oyun konsolları için hazırlanan video oyunlarının fiziksel dağıtımları Blu-ray'in ana uygulama alanlarındandır ve ayrıca üzerinde her türlü sayısal veri güvenli bir şekilde saklanabilir. "Blu-ray" adı, diski okumak için kullanılan mavi lazere atıfta bulunur ve bu, bilgilerin DVD'ler için kullanılan daha uzun dalga boylu kırmızı lazerle mümkün olandan daha yüksek bir yoğunlukta saklanmasına olanak tanır.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek çözünürlüklü televizyon</span>

Yüksek çözünürlüklü televizyon ya da yüksek tanımlamalı televizyon geleneksel TV yayın standartlarından daha yüksek çözünürlük sağlayan bir yayın standardıdır.

<span class="mw-page-title-main">HDMI</span> yüksek kalitede ses ve görüntü verisi aktaran ara birim

Yüksek çözünürlüklü çokluortam arayüzü veya kısaca HDMI, 2003 yılında ses (audio) ve görüntü (video) verilerini sıkıştırılmadan dijital olarak aktarmak için geliştirilmiş bir arabirimdir. HDMI; blu-ray disk çalar, HD-DVD disk çalar, bilgisayar, oyun konsolu, dijital uydu alıcısı gibi cihazları uyumlu ses ve görüntü cihazlarına bağlar. 2006 yılında HDTV, kameralar ve dijital fotoğraf makinelerinde de görülmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekran çözünürlüğü</span>

Ekran çözünürlüğü, dijital televizyonun, bilgisayar monitörünün ve benzeri görüntü aygıtlarının ekranının her boyutuna düşen piksel sayısını ifade eder. Çözünürlük arttıkça ekran küçülür, piksel büyür. Çözünürlük değiştiği zaman bilgisayar ekranında simgelerin büyüklüğü de değişir. Ekran değerleri, ppi (piksel/inç) cinsinden ifade edilir ve ekran tiplerine göre 75 ila 500 ppi arasında değişebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">QXGA</span>

QXGA veya Quad eXtended Graphics Array bir çözünürlük standardıdır. Grafik görüntü çözünürlüğü, bir bilgisayar monitörü gibi bir elektronik görsel görüntüleme aygıtının piksel cinsinden yüksekliği ve genişliğidir. Belirli genişlik ve yükseklik kombinasyonları standartlaştırılır ve tipik olarak, boyutlarını tanımlayan bir ad ve bir başlangıç bilgisi verilir. Aynı boyuttaki bir ekranda daha yüksek bir ekran çözünürlüğü, görüntülenen içeriğin daha keskin görünmesi anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">BRAVIA</span>

BRAVIA, Sony'nin 2005'te piyasaya sürdüğü, Yüksek çözünürlük destekli Lcd ve Plazma televizyonlarının genel adıdır. Bu televizyonlar en düşük 1366*768 çözünürlüktedirler ve şimdiye kadarki en yüksek çözünürlüklü Bravia'lar 1920*1080 tam yüksek çözünürlüktür. Ayrıca tam HD Bravia'ların kontrast oranıda HD Hazır (Ready) ile uyumlu Bravia'lara göre oldukça yüksektir. HD Hazır uyumlu Bravia'nın ortalama kontrast oranı 1200/1 iken tam HD Bravia'ların en yüksek kontrast oranı 30000/1'e yakındır.

<span class="mw-page-title-main">HDV</span>

HDV ya da açılımıyla High Definition Video, yüksek çözünürlüklü video teknolojisi. Standart DV teknolojisine göre daha fazla görsel noktanın oluşturulup sergilenmesini sağlar. Bu noktaların oluşumu kamerada kayıt esnasında, sergilenmesi de monitör veya televizyon gibi bir HD cihazında gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">1080p</span> Ekran ve İzleme

1080p, HDTV görüntü biçimlerinin bir kategorisi için kullanılan bir isimdir. "1080", herhangi bir dikey çizgide bulunan piksel sayısını, "p" harfi ise İlerleyici (Progressive) taramayı temsil eder. 1080p, 1080i'den ve hareketli görüntülerden daha iyidir.

<span class="mw-page-title-main">16:9</span>

16:9 (1.78:1) bir çerçeve oranıdır. 16 birim genişliğe ve 9 birim yüksekliğe sahiptir. HDTV, HD olmayan dijital televizyon ve analog geniş ekran televizyon (EDTV) PALplus için uluslararası bir standart görüntü çerçeve formatıdır. 16:9, Full HD (1920×1080) ve Standard HDTV (1280×720)'nin çerçeve oranıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ultra yüksek çözünürlüklü televizyon</span>

Ultra Yüksek Çözünürlüklü Televizyon NHK Science & Technology Research Laboratories tarafından üzerinde çalışılan bir dijital video formatıdır. HDTV'ye göre 16 kat daha yüksek çözünürlüklü bir görüntüye sahiptir.

Standart çözünürlüklü televizyon veya kısaca SDTV, yüksek çözünürlüklü televizyon ya da gelişmiş çözünürlüklü televizyon olarak kabul edilmeyen bir çözünürlük kullanan bir televizyon sistemi. İki yaygın SDTV sinyal türü Avrupa gelişimli PAL ve SECAM sistemlerden türetilen 576i ve Amerikan Ulusal Televizyon Sistemleri Komitesi (NTSC) sistemine dayanan 480i'dir.

TRT 4K, yayın hayatına 19 Şubat 2015 tarihinde Türksat 2A üzerinden başlamıştır. Türkiye'nin ilk 4K Teknolojisine sahip televizyon kanalı Türksat uydusunda şifresiz olarak izlenebilmektedir. HEVC(h.265) kodlayıcı ile 3840×2160p50 görüntüye ve DD+ kodlayıcı ile 7.1 surround Türkçe sese sahiptir.

MHL(Mobile High-Definiton Link) cep telefonları, tabletleri ve diğer uyumlu tüketici elektronik ürünleri(CE) yüksek çözünürlüklü televizyonlara(HD Televizyonlar) ve ses alıcı cihazlara bağlanmak için tüketicilerin kullandığı bir endüstri standardıdır. MHL ile uyumlu ürünler listesine adaptörler, otomobil aksesuarları, ses/görüntü alıcıları, Blu-Ray Disk Oynatıcıları,akıllı telefonlar, tabletler, televizyon aksesuarları gibi birçok ürün girmektedir. MHL aynı zamanda Nokia, Samsung, Silicon Image, Sony ve Toshiba'nın dahil olduğu büyük mobil ve tüketici elektronikleri şirketlerinin ortaklaşa oluşturduğu bir şirketler birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Google TV (servis)</span>

Google TV Android işletim sistemi için Google tarafından işletilen bir çevrimiçi Video on demand Filmler ve TV hizmetidir. Google Play hizmetine dahildir. Filmler ve televizyon şovları, Google Play web sitesinde veya Chrome, Android, iOS ve Roku cihazları için kullanılabilen Google TV uygulaması üzerinden görülebilir. Bazı başlıklar yalnızca kiralamak veya satın almak için kullanılabilirken bazıları hem ikisi aracılığıyla kullanılabilir. Alternatif olarak, kullanıcılar çevrimdışı görüntüleme için filmleri ve TV şovlarını indirebilir ve bunları daha sonra mobil uygulamayı kullanarak görüntüleyebilirler. İndirilen dosyalar beş cihazla sınırlıdır ve beş cihaz indirildikten sonra yerel olarak ek bir cihazda senkronize etmek için silinmelidir. Eylül 2020'de Google TV için Android uygulaması, Amerika Birleşik Devletleri'nde Google TV olarak yeniden adlandırıldı ve akış hizmetlerinde içerik toplama eklendi. Haziran 2021'de birkaç TV'de uygulamanın kullanılmayacağı ve kullanıcıların bunun yerine YouTube uygulamasını kullanmaları gerektiği konusunda kullanıcılara bilgi verildi.

480p, bir video görüntü çözünürlük ailesinin kısaltmasıdır. P ilerici tarama, yani "geçmeli değil" demektir. 480, genellikle 640 piksel ve 4: 3 çerçeve oranı olan dots per inch yatay çözünürlüklü 480 piksellik bir dikey çözünürlük, yaklaşık 16: 9 en / boy oranı için 854 veya daha düşük bir yatay çözünürlüğü belirtir. Bir piksel sayısının tam sayı olması gerektiğinden, Wide VGA ekranlarında genel olarak görüntünün tamamının eklenmesini sağlamak için 854'e kadar yuvarlanır. Kareler, birbirine geçme yerine aşamalı olarak görüntülenir. Pek çok erken plazma televizyonunda 480p kullanıldı. Standart tanım her zaman 640 × 480 piksel piksel çözünürlüğüyle 4: 3 en / boy oranı olmuştur. Mini DV, DVCAM, DV çekimleri DV kasetlerinde görülen bu standart tanımda saniyede 29.97 kare kaydedilir.

<span class="mw-page-title-main">Grafik ekran çözünürlüğü</span> Vikimedya liste maddesi

Grafik ekran çözünürlüğü, bilgisayar monitörü gibi bir elektronik görsel görüntüleme aygıtının piksel cinsinden genişlik ve yükseklik boyutudur. Bazı genişlik ve yükseklik kombinasyonları standartlaştırılmış ve tipik olarak boyutlarını tanımlayan bir ad ve bir kısaltma verilmiştir. Aynı boyuttaki bir ekranda daha yüksek ekran çözünürlüğü, görüntülenen fotoğraf veya video içeriğinin daha keskin ve piksel sanatının daha küçük görünmesi anlamına gelir.

2K çözünürlük, bir görüntüleme cihazında veya içeriğinde yaklaşık 2.000 piksel yatay çözünürlüktür.

<span class="mw-page-title-main">8K çözünürlük</span>

8K çözünürlük, yaklaşık 8.000 piksel genişliğe sahip (7680 × 4320) bir görüntü veya ekran çözünürlüğünü ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">16K çözünürlük</span>

16K çözünürlük, yatayda yaklaşık 16.000 piksel içeren bir ekran çözünürlüğüdür. 16K çözünürlüğün en çok tartışılan yönü, her boyutta 8K UHD'nin piksel sayısının toplamda dört kat daha fazla (15360 × 8640) olmasıdır. Bu çözünürlük düzeyinde 132,7 megapiksele sahiptir, 4K çözünürlüğe kıyasla 16, 1080p çözünürlüğe göre 64 kez daha çok piksel vardır.

H.265 ve MPEG-H Part 2 olarak da bilinen High Efficiency Video Coding (HEVC) yaygın olarak kullanılan Gelişmiş Video Kodlamanın ardılı olarak MPEG-H projesinin bir parçası olarak tasarlanmış bir video sıkıştırma standardıdır. AVC'ye kıyasla HEVC, aynı video kalitesinde %25 ile %50 daha iyi veri sıkıştırma veya aynı bit hızında önemli ölçüde geliştirilmiş video kalitesi sunar. 8K UHD dahil olmak üzere 8192×4320'ye kadar çözünürlükleri destekler ve birincil olarak 8 bitlik AVC'den farklı olarak HEVC'nin daha yüksek aslına uygun Main 10 profili, neredeyse tüm destekleyici donanımlara dahil edilmiştir.