İçeriğe atla

Vasili Sokolovski

Vasili Sokolovski
Василий Данилович Соколовский
Doğum21 Temmuz 1897
Kozliki, Grodno Guberniyası
Ölüm10 Mayıs 1968 (70 yaşında)
Moskova
Bağlılığı  Rusya SFSC (1918-1922)
 Sovyetler Birliği (1922-1968)
Hizmet yılları1918-1968
Rütbesi
Sovyetler Birliği Mareşali
Sovyetler Birliği Mareşali
KomutasıBatı Cephesi Kurmay Başkanı, Batı Cephesi, 1. Ukrayna Cephesi Kurmay Başkanı, 1. Belarus Cephesi Komutan Vekili, Almanya'daki Sovyet Ordusu Komutan Vekili
Çatışma/savaşlarıRusya İç Savaşı, Basmacı Bastırması, II. Dünya Savaşı
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Ekim Devrimi Nişanı Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Kutuzov Nişanı (1. sınıf) Kutuzov Nişanı (1. sınıf) Kutuzov Nişanı (1. sınıf) Moskova Savunması Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 20. Yıldönümü Madalyası Berlin İşgal Madalyası Kızıl Ordu 20. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 30. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 40. Yıl Madalyası "SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 50. yılı" Madalyası
Sonraki işiAskerî Birinci Müsteşarı, Genelkurmay Başkanı, Savunma Bakanlığı Genel Müfettişi, Yüksek Sovyet Üyesi

Vasili Sokolovski (Rusça: Василий Данилович Соколовский / Vasiliy Danilovich Sokolovskiy, 21 Temmuz 1897; Kozliki, Grodno Guberniyası, Rus İmparatorluğu - 10 Mayıs 1968; Moskova, SSCB), Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali ve sonrasında devlet adamı. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında planlama ve cephe komutanlığında kendisini göstermiş, Georgi Jukov'un en önemli komutanlarından birisi olmuştur.[1]

Gençliği

Sokolovski, bugün Polonya sınırları içerisinde yer alan Białystok yakınlarındaki Grodno bölgesinde Kozliki adında küçük bir köyde dünyaya gelir. İlk eğitimini tamamladıktan sonra köy okulunda öğretmenlik yapar. Çarlık rejimine muhalif gösterilere katılır. Ekim Devriminin zaferinin ardından patlak veren Rus İç Savaşı sırasında 1918 yılı Şubat ayında Kızılorduya katılır.

Askeri hayatı

Düzenli askerî eğitimine 1919 yılında başlasa da sürmekte olan iç savaş nedeniyle sık sık cepheye çağrılır. 1921 yılında harp akademisinden mezun olarak Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Ordusu kurmay heyetine atanır. Semerkand yakınlarında çıkan bir çatışmada yaralanır ve gösterdiği cesaret nedeniyle takdire layık görülür. İç savaşın ardından çeşitli görevlerde bulunur, sonunda Moskova Garnizonu kurmay heyetine atanır. Barbarossa Harekâtını takip eden Nazi işgali sırasında bu görevdedir.

8 Mayıs 1945 tarihinde Almanya'nın teslimiyet belgesi'ni imzalayan 1. Belarus Cephesi Komutanı Georgi Jukov, yanında Dışişleri Komiseri Birinci Yardımcısı Andrey Vişinski, 1. Belarus Cephesi Komutan Vekili Vasili Sokolovski (Karlshorst)

1941 yılı Aralık ayı boyunca süre Moskova Muharebesi sırasında Naziler Moskova’ya 20 km uzaklıktayken Batı Cephesi kuray başkanlığına atanır. Bu görevdeyken Almanları mevzilerinden atan Sovyet kış saldırılarını başarıyla yönetir. Bu görevde 1943 yılı Şubat ayına kadar kalacak sonrasında Batı Cephesi komutanlığına getirilecektir.

Kursk Muharebesi boyunca bu görevi sürdüren Sokolovski 1944 yılı Nisan ayında Batı Cephesi komutası ikiye bölündüğünde 1. Ukrayna Cephesi komutanlığına getirilir. Savaşın sonunda kadar bu görevde kalır. Berlin Muharebesi saldırı planlarını hazırlayan kurmay heyet içinde yer alır. Savaşın ardından Doğu Almanya’daki Sovyet Silahlı Kuvvetlerinin komutan yardımcısı olur. Bu görevi 3 Temmuz 1946 tarihine kadar yürütür.

Aynı gün Mareşalliğe terfi eden Sokolovski Doğu Almanya’daki Sovyet kuvvetlerinin komutasını da alır. 1949 – 1952 yılları arasında Savunma Bakan Yardımcılığı görevini yerine getirir, sonrasında ise Genelkurmay Başkanı olur. 1960 yılında Savunma Bakanlığı Genel Müfettişi ilan edilir. Bu konumunu 10 Mayıs 1968 tarihindeki ölümünde kadar korur.

Yazdığı eser

Özellikle Batıda 1962 yılında yazdığı Askeri Strateji adlı eserle tanınır. Kitapta Sovyet savaş stratejisi ve özellikle nükleer savaş stratejisi detaylı şekilde ele alınmıştır.

Mezarı

Külleri Kremlin Duvarı Mezarlığındadır.

Kaynakça

  1. ^ 22 Mayıs 2009 tarihli haber 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 9 Haziran 2020

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mavi Durum</span>

Mavi Durum Mihver kuvvetlerin II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1942 genel taarruzunun esas kısmıdır. Bu genel taarruz, cephenin güney kesiminde 28 Haziran - 19 Ağustos 1942 tarihleri arasında yer almıştır. Wehrmacht'ın harekâta verdiği kapalı ad olan Mavi Durum, taarruzun bu şekilde adlandırılmasının nedeni Alman askeri planlarının, "durumlar" ya da sorunlara getirilen çözümler olarak görülmesidir. Esasen "Mavi Durum" 48 saat geçmeden yeni bir kapalı ad almıştır, Braunschweig Harekâtı Mihver kuvvetlerin 1942 genel taarruzunun daha dar kapsamlı bölümü kuzeyde Leningrad'ın düşürülmesini hedef almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Ahromeyev</span>

Sergey Fyodoroviç Ahromeyev, Sovyet asker, Sovyetler Birliği Kahramanı 1982, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Hubert Lanz</span>

Hubert Lanz, Almanya'nın dağcı subayı ve Nazi Almanyası'nın dağcı generali.

<span class="mw-page-title-main">Kiev Muharebesi (1941)</span>

Kiev Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda, Kiev civarındaki çok sayıda Kızıl Ordu kuvvetinin Alman birliklerince kuşatıldığı ve sonucunda imha edildiği bir harekâttır. Askeri tarihte en geniş birliklerin kuşatıldığı bir çevirme harekâtı olarak bilinir. Barbarossa Harekâtı'nın bir parçası olarak 23 Ağustos - 26 Kasım 1941 tarihleri arasında, cephenin güney kesimindeki başlangıç evresi içinde gerçekleşmiştir. Sovyet resmî tarihinde bu savaş Kiev Savunma Harekâtı olarak bilinmektedir ve daha değişik tarihler arasında ele alınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Antonov</span>

Aleksey Innokentyeviç Antonov, Sovyet Ordusunun bir generalidir. II. Dünya Savaşı'ndaki hizmetlerinden dolayı Zafer Nişanı sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Anton Denikin</span>

Anton İvanoviç Denikin, Rus İmparatorluğunda General ve Rus İç Savaşı sırasında öne çıkan Beyaz Ordu komutanlarından. 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Dıbenko</span>

Pavel Yefimoviç Dıbenko Rus devrimci ve Bolşevik bahriyeli. İlk Sovyet hükûmeti olan Sovnarkom'da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Govorov</span>

Leonid Aleksandroviç Govorov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi aday üyesi, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Rodion Malinovski</span> Sovyet ordu komutanı ve siyasetçi

Rodion Yakovleviç Malinovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Yüksek Sovyet üyesi, Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Kirill Meretskov</span>

Kirill Meretskov, Kızıl Ordu ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin generali, Sovyetler Birliği Mareşali ve Sovyet devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kirill Moskalenko</span>

Kirill Moskalenko, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Biryuzov</span>

Sergey Semyonoviç Biryuzov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Kuznetsov</span>

Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov, Kızıl Donanma'nın komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Filo Amirali.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Harkov Muharebesi</span>

İkinci Harkov Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Mihver kuvvetlerin Sovyet İzyum köprübaşına yönelik karşı taarruzlarına Alman Silahlı Kuvvetler Üst Komutanığı (OKW) Başkanı Wilhelm Keitel'in verdiği addır. Alman karşı taarruzu, 12 - 28 Mayıs 1942 tarihlerindeki Sovyet kuvvetlerinin İzyum köprübaşından başlatılan taarruzuna karşı yapılmıştır. Alman taarruzunun operatif hedefi, Sovyet taarruzlarının yürütüldüğü Donets Nehri üzerindeki Sovyet İzyum köprübaşını ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Kızıl Ordu'nun 1941 -1942 kış karşı taarruzları Alman Merkez Ordular Grubu'nu Moskova önlerinden geri sürmüştü. Ancak bu karşı taarruzlar sırasında Stavka ihtiyat kuvvetlerinin tümünü kullanmıştı. Devamında sürpriz bir karşı taarruzla başarısızlığa uğrayan Kızıl Ordu Harkov Taarruzu da, Stavka'nın stratejik inisiyatifi pekiştirmek için giriştiği bir atılımdı.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Aralov</span>

Semyon İvanoviç Aralov Sovyet asker, devlet adamı ve devrimci. Kızıl Ordu’ya bağlı istihbarat teşkilatı GRU kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Panfilov</span>

İvan Vasilyeviç Panfilov Sovyet generali ve Sovyetler Birliği Kahramanı. II. Dünya Savaşı'nda Moskova Muharebesi'nde komutası altındaki 316. Piyade Tümeni ile sayıca üstün Nazi zırhlı birliklerine karşı verdiği mücadele ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İvan Kojedub</span> As pilotu, 3 kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası alan kişi

İvan Mikitoviç Kojedub Ukrayna asıllı Sovyet asker, II. Dünya Savaşı as pilotu ve sonrasında Sovyet Hava Kuvvetleri mareşali. Gösterdiği başarılar sebebiyle üç kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyasıyla onurlandırılmıştır. Kore Savaşı sırasında da 324. Avcı Filosu komutanlığı görevinde bulunan Kojedub, çoğunlukla görev yaptığı Lavoçkin La-5 avcı uçağıyla olmak üzere 64 + 2 düşman uçağı düşürmüştür. Kendisi jet kullanmadan jet motoruna sahip olan Messerschmitt Me 262 düşürmüş nadir savaş pilotlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Fedyuninski</span> Sovyet askeri lideri

İvan İvanoviç Fedyuninski, Sovyet askeri lideri ve Sovyetler Birliği Kahramanı'dır (1939).