İçeriğe atla

V-tipi asteroit

V tipi asteroit veya Vestoid, spektral tipi 4 Vesta'nınki ile aynı olan asteroitlerin sınıflandırıldığı bir asteroit tayf tipidir. Ana kuşak asteroitlerinin yaklaşık %6'sı vestoidlerden oluşmaktadır.[1] Bunların içinde 4 Vesta açık ara en büyüğüdür. Bu sınıfta bulunan asteroitler nispeten parlaktır ve aynı zamanda taşlı demirlerden ve sıradan kondritlerden oluşan daha yaygın S-tipi asteroitlere oldukça benzemektedirler. Ancak, V-tipleri S-tiplerinden daha fazla piroksen içermektedir.

Vestoidlerin büyük bir kısmı Vesta'nınkine benzer yörünge unsurlarına sahiptir, bunlar ya Vesta ailesinin bir parçası olacak kadar yakındır ya da benzer eksantrikliklere ve eğimlere sahiptir, ancak yarı büyük eksenleri yaklaşık 2,18 AU ile 2,50 AU'daki 3:1 Kirkwood boşluğu arasında uzanır. Bu durum, Vesta'nın kabuğunun parçaları olarak ortaya çıktıklarını düşündürmektedir. Biri 2 milyar yıl önce, diğeri 1 milyar yıl önce yaratılmış olan ve sırasıyla Veneneia ve Rheasilvia kraterlerinden gelen iki Vestoid popülasyonu var gibi görünmektedir.[2][3] 3:1 Jüpiter rezonansına giren parçalar Kirkwood boşluğundan tedirgin olmuş ve bazı parçalar sonunda HED meteoritleri olarak dünyaya çarpmıştır.

Elektromanyetik spektrum 0,75 μm'nin uzunluğunda çok güçlü bir soğurma özelliğine, 1 μm civarında başka bir sıcaklığa sahiptir ve 0,7 μm'nin kısalığında çok kırmızıdır. V-tipi asteroitlerin (4 Vesta'nın kendisi de dahil) görünür dalga boyu spektrumu, bazaltik akondrit HED meteoritlerinin spektrumlarına benzer.

Diyojenit meteoritlere benzer şekilde özellikle güçlü bir 1 μm soğurma bandına sahip asteroitler için J-tipi önerilmiştir,[4] muhtemelen bu tiptekiler 4 Vesta'nın kabuğunun daha derin kısımlarından kaynaklanmaktadır.

Dağılım

V-tipi asteroitlerin büyük çoğunluğu Vesta'nın kendisi ile birlikte Vesta ailesinin üyeleridir. Aralarında 9969 Braille gibi Mars'ı geçenler ve 3908 Nyx gibi Dünya'ya yakın cisimler de vardır.

Ayrıca Vesta ailesinin genel çevresinde yer alan ancak onun bir parçası olmayan dağınık bir nesne grubu da vardır. Bunlar şunları içerir:[5]

  • 809 Lundia - Flora ailesi bölgesi içindeki yörüngeler
  • 956 Elisa
  • 1459 Magnya - Dış asteroit kuşağında yörüngede, Vesta'dan genetik olarak akraba olamayacak kadar uzakta olduğu düşünülmektedir. Uzun zaman önce parçalanmış farklı bir antik farklılaşmış cismin kalıntıları olabilir.
  • 2113 Ehrdni
  • 2442 Corbett
  • 2566 Kirghizia
  • 2579 Spartacus - Önemli miktarda olivin içerir, bu da Vestoid içinde diğer V-tiplerinden daha derin bir kökene işaret ediyor olabilir.
  • 2640 Hallstrom
  • 2653 Principia
  • 2704 Julian Loewe
  • 2763 Jeans
  • 2795 Lepage
  • 2851 Harbin
  • 2912 Lapalma
  • 3849 Incidentia
  • 3850 Peltier - Flora ailesi bölgesi içindeki yörüngeler
  • 3869 Norton
  • 4188 Kitezh
  • 4278 Harvey - Baptistina ailesinin üyesi.
  • 4434 Nikulin
  • 4796 Lewis
  • 4977 Rauthgundis
  • 5379 Abehiroshi

V tipi Dünya'ya yakın asteroitler

V-tipi NEAS (veya V-NEA'lar) V spektral tipine sahip Dünya'ya yakın asteroitlerdir. V-NEA'ların Dünya'ya çarpmaları, bilinen örneklere göre (2016'da alınan veriler), yaklaşık 12 milyon yılda bir meydana gelir ve bölgesel ila küresel ölçekte feci etkilere neden olma potansiyeline sahiptir, çapı 30 km kadar büyük kraterler oluşturur ve 3 Mt kadar kinetik enerji açığa çıkarır. Bu enerji, 2013'teki Chelyabinsk olayı sırasında açığa çıkan enerjiden neredeyse 6 milyon kat daha fazladır. Venüs, Mars ve Ay sırasıyla her 22 Myr, 125 Myr ve 168 Myr'da bir V-NEA'larla çarpışmalar yaşayacaktır. V-tipi NEA'lardan elde edilen çarpma oranına uyan bazaltik çarpma etkeni teyit edilmiş iki krater Avustralya'daki Strangways krateri (24 km çapında) ve Kanada'daki Nicholson krateridir (12,5 km çapında). Bazı V-NEA'lar Bunburra Rockhole meteoritininkine benzer yörüngelere sahiptir.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Zappalà, V.; Bendjoya, Ph.; Cellino, A.; Farinella, P.; Froeschlé, C. (1 Ağustos 1995). "Asteroid Families: Search of a 12,487-Asteroid Sample Using Two Different Clustering Techniques". Icarus (İngilizce). 116 (2): 291-314. doi:10.1006/icar.1995.1127. ISSN 0019-1035. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2023. 
  2. ^ "Two craters that launched 1000 meteorites". New Scientist. 11 Mayıs 2012. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2023. 
  3. ^ S. J. Bus; R. P. Binzel (2002). "Phase II of the Small Main-belt Asteroid Spectroscopy Survey: A feature-based taxonomy". Icarus. 158 (1): 146. Bibcode:2002Icar..158..146B. doi:10.1006/icar.2002.6856. 
  4. ^ R. P. Binzel; S. Xu (1993). "Chips off of asteroid 4 Vesta: Evidence for the parent body of basaltic achondrite meteorites". Science. 260 (5105): 186-91. Bibcode:1993Sci...260..186B. doi:10.1126/science.260.5105.186. PMID 17807177. 
  5. ^ V. Carruba (2005). "On the V-type asteroids outside the Vesta family". Astronomy & Astrophysics. 441 (2): 819-829. arXiv:astro-ph/0506656 $2. Bibcode:2005A&A...441..819C. doi:10.1051/0004-6361:20053355. 
  6. ^ Galiazzo, M. A.; Silber, E. A.; Bancelin, D. (2016). "V-type Near-Earth asteroids: dynamics, close encounters and impacts with terrestrial planets". Astronomische Nachrichten. 338 (4): 375-384. arXiv:1610.04786 $2. Bibcode:2017AN....338..375G. doi:10.1002/asna.201613273. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Meteoroit</span> Güneş Sisteminde bulunan, büyüklüğü kumdan kaya boyutuna kadar değişebilen enkaz parçacığı

Meteoroit, dış uzayda bulunan küçük bir kaya veya metal cisimdir. Meteoroitler, asteroitlerden önemli ölçüde daha küçük ve boyutları taneciklerden bir metreye kadar değişen nesneler olarak ayırt edilirler. Meteoroitlerden daha küçük nesneler, mikrometeoroit veya uzay tozu olarak sınıflandırılır. Pek çoğu kuyruklu yıldızlardan veya asteroitlerden gelen parçalardır, diğerleri ise Ay veya Mars gibi gök cisimlerinden çarpma etkisiyle fırlatılmış olan uzay enkazıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Meteorit</span> dış uzaydan gelen ve dünyaya çarpan katı enkaz parçası

Meteorit; kuyruklu yıldız, asteroit veya meteoroit gibi dış uzay kaynaklı bir cismin, bir gezegen veya uydunun yüzeyine ulaşmak üzere atmosferden geçişinde sağlam kalabilmiş katı bir enkaz parçasıdır. Orijinal nesne atmosfere girdiğinde, sürtünme, basınç ve atmosfer gazlarıyla kimyasal etkileşim gibi çeşitli faktörler, ısınmasına ve enerji yaymasına neden olur. Daha sonra bir meteor haline gelir ve kayan yıldız olarak da bilinen bir ateş topu oluşturur. Gök bilimciler en parlak örneklerine "bolit" adını verirler. Meteor, daha büyük olan cismin yüzeyine ulaştıktan sonra meteorit haline gelir. Meteoritlerin boyutları büyüklük açısından farklılıklar gösterir. Jeologlara göre bolit, bir çarpma krateri oluşturacak kadar büyük bir meteorittir.

<span class="mw-page-title-main">Kirkwood boşlukları</span>

Bir Kirkwood boşluğu, ana kuşak asteroitlerin yörüngelerinin yarı büyük eksenlerinin dağılımındaki bir boşluk veya çukurdur. Jüpiter ile yörüngesel rezonansların konumlarına karşılık gelirler.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen</span>

Uluslararası Astronomi Birliği'ne (IAU) göre küçük gezegen, Güneş'in etrafında doğrudan yörüngede dönen ve ne gezegen ne de kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmayan bir gök cismidir. IAU, 2006 yılından önce resmen küçük gezegen terimini kullanmaktaydı, fakat o yıl yapılan toplantıda küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlar; cüce gezegenler ve Küçük Güneş Sistemi Cisimleri (SSSB) olarak yeniden sınıflandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">274301 Wikipedia</span> Asteroit

274301 Wikipedia (geçici adı 2008 QH24), yaklaşık 1 kilometre (0,6 mi) çapında, asteroit kuşağının iç bölgesinde yörüngede dönen bir Vesta asteroitidir. Kuzey Ukrayna'da Andrushivka Astronomi Gözlemevi'ndeki gök bilimciler tarafından 25 Ağustos 2008 tarihinde keşfedildi. Asteroit, Ocak 2013'te internet ansiklopedisi Wikipedia'nın adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">17 Thetis</span> Asteroit

Thetis, küçük gezegen tanımı 17 Thetis, asteroid kuşağının iç bölgelerinde yer alan, yaklaşık 90 kilometre çapında bir kayalık asteroid. 17 Nisan 1852'de Alman gök bilimci Robert Luther tarafından Düsseldorf, Almanya'daki Bilk Gözlemevi'nde keşfedildi. Luther, keşfettiği bu ilk asteroide Yunan mitolojisinden Thetis'in adını verdi.

<span class="mw-page-title-main">21 Lutetia</span> ana kuşak asteroidi

Lutetia, ana asteroit kuşağında yer alan bir M-tipi asteroitdir. 1852 yılında Hermann Goldschmidt tarafından keşfedildi. Adı, Paris'in Latincesi olan Lutetia'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">S-tipi asteroit</span> Asteroit tayf tipi

S-tipi asteroitler Asteroit, silisli (taşlı) bir mineralojik bileşimin göstergesi olan bir spektral tipe sahip asteroitlerin Tholen ve SMASS taksonomilerine göre sınıflandırıldığı bir tayf tipidir. Kapsamında bulunan asteroitler nispeten yüksek yoğunluğa sahip olmakla birlikte, tüm asteroitlerin yaklaşık %17'si bu türde sınıflandırılmaktadır. Karbon içerikli C-tipinden sonra en yaygın ikinci türdür.

<span class="mw-page-title-main">32 Pomona</span> Asteroit

Pomona 81 kilometre (50 mi) çapında taşsı bir ana kuşak asteroitidir. Alman-Fransız gök bilimci Hermann Mayer Salomon Goldschmidt tarafından 26 Ekim 1854 tarihinde keşfedilmiş ve adını Roma mitolojisiinde meyve ağaçları tanrıçası olan Pōmōna'dan almıştır.

Hecuba, oldukça büyük ve parlak bir ana kuşak asteroitidir. 2 Nisan 1869'da Karl Theodor Robert Luther tarafından keşfedildi ve Yunan Mitolojisindeki Truva Savaşı efsanelerinde Kral Priamos'un karısı Hecuba'nın adını almıştır. Bu nesne Güneş'in yörüngesinde 5,83 yıl periyodu ve 0,06 eksantriklik ile döner. Jüpiter gezegeniyle 2:1 ortalama hareket rezonansının yakınında yörüngede döndüğü keşfedilen ilk asteroit olup Hecuba asteroit grubunun adaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">63 Ausonia</span> Asteroit

Ausonia, asteroit kuşağının iç bölgesinden, yaklaşık 100 kilometre çapında, taşlı bir Vestian asteroididir. İtalyan gök bilimci Annibale de Gasparis tarafından 10 Şubat 1861'de İtalya'nın Napoli kentindeki Capodimonte Astronomik Gözlemevi'nden keşfedildi. Asteroit için ilk isim seçimi İtalya'dan sonra "Italia" idi, ancak bu, İtalyan bölgesi için eski bir klasik isim olan Ausonia olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit ailesi</span> benzer uygun yörünge unsurlarını paylaşan asteroit popülasyonu

Bir asteroit ailesi, yarı büyük eksen, eksantriklik ve yörünge eğikliği gibi benzer uygun yörünge öğelerini paylaşan bir asteroit grubudur. Aile üyelerinin geçmişteki asteroit çarpışmalarının parçaları olduğu düşünülmektedir. Bir asteroit ailesi, üyeleri bazı geniş yörünge özelliklerini paylaşırken, başka türlü birbirleriyle ilgisiz olabilen asteroit grubundan daha spesifik bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit tayf tipleri</span> bir nesne sınıfının sınıflandırma türü

Asteroit tayf tipi, asteroitlerin yansıma spektrumları, renkleri ve bazen de albedolarına göre belirlenmektedir. Bu tiplerin bir asteroitin yüzey bileşimine karşılık geldiği düşünülmektedir. İçsel olarak farklılaşmamış küçük cisimlerin yüzeyleri ve iç bileşenlerinin muhtemelen birbirlerine benzer olduğu kabul edilirken, Ceres ve Vesta gibi büyük cisimlerin nasıl bir iç bileşenlere sahip olduğu bilinmektedir. Uzun yıllardır, Tholen, SMASS ve Bus-DeMeo taksonomileri gibi bir dizi farklı sınıflandırma sistemleriyle sonuçlanan bazı araştırmalar yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M-tipi asteroit</span>

M tipi asteroitler, diğer asteroit sınıflarına göre daha yüksek oranlarda demir-nikel gibi metal fazları içerdiği görülen ve yaygın olarak demir göktaşlarının kaynağı olduğu düşünülen spektral bir asteroit sınıfıdır.

J-tipi asteroitler, diyojenit göktaşlarınınkine benzer spektrumlara sahip asteroitlerin sınıflandırıldığı bir tayf tipidir. Bu sınıfta bulunan asteroitler, spektrum nedeniyle muhtemelen 4 Vesta'nın kabuğunun daha derin katmanlarından ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Meteorit sınıflandırması</span> Meteoritlerin kökenlerine ve ortak özelliklerine göre bilimsel sınıflandırılması

Göktaşı biliminde, bir meteorit sınıflandırması benzer meteoritleri gruplandırmaya çalışır ve bilim insanlarının tartışmalarında standart bir terim kullanmalarına olanak tanır. Meteoritler özellikle mineralojik, petrolojik, kimyasal ve izotopik özellikler olmak üzere çeşitli özelliklere göre sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">HED meteoriti</span> akondrit grubu

HED meteoritleri, akondrit meteoritlerin bir alt grubu olan bir klanı temsil eder. HED, "howardit–eukrit–diyojenit" kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Bu akondritler, farklılaşmış bir ana cisimden gelmiş ve Dünya'da bulunan magmatik kayaçlardan çok da farklı olmayan yoğun bir volkanik süreç geçirmişlerdir. Bu nedenle Dünya'daki magmatik kayaçlara çok benzerler.

Vesta ailesi, iç asteroit kuşağında 4 Vesta yakınında yer alan ve çoğunlukla parlak V-tipi asteroitlerden ("vestoitler") oluşan büyük ve önemli bir asteroit ailesidir. 15.000'den fazla bilinen üyesiyle asteroit kuşağının yaklaşık %6'sı bu aileye aittir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.