İçeriğe atla

Tür kompleksi

Kelebek cinsi Heliconius altında ayırt edilmesi oldukça zor bazı türler sınıflandırılmıştır.

Tür kompleksi biyolojide görünüş olarak birbirine çok benzeyen ve aralarında ayrım yapılmasının oldukça güç olduğu ve bu ayrımların tam olarak ne olduğu belirli olmayan birbirleriyle yakın akraba türlerden oluşan bir grubu anlatmak için kullanılan terimdir.

Bilimsel sınıflandırmada türdeş olarak kabul edilen iki ya da daha fazla takson sonradan bakterilerde suş, bitkilerde varyete gibi türiçi taksonlara ayrılabilir ama bunlar tür kompleksi sayılmazlar.

Tür kompleksi çoğu durumda ortak ataya sahip bir monofiletik gruptur ancak bazı istisnalar görülebilir. Türleşmeden hemen sonraki etabın erken dönemlerinde olabileceği gibi morfolojik farklılıklar gösterecek evrimleşme geçirmeden uzun süre geçmiş durumlar da görülebilir. Melez türleşme de tür kompleksinin evriminin bir parçası olabilir.

Tür kompleksleri tüm organizma gruplarında görülür. Tanımlanmalarında bireysel türlerin farklılıklarının araştırılması için detaylı morfolojik karşılaştırmalar, üreme yalıtımı testleri ya da moleküler filogenetik ve DNA barkodlama gibi DNA tabanlı yöntemler kullanılır. Aşırı derecede birbirine benzeyen türlerin varlığı yerel ve küresel tür çeşitliliğinin olduğundan az olarak tahmin edilmesinde neden olabilir. Benzer ama farklı türlerin tanımlanması hastalıkların önlenmesinde, tarımsal mücadelede ve koruma biyolojisinde önem taşımaktadır ancak türler arasında ayırt edici çizgileri çizebilmek özü itibarıyla zordur.

Tanımı

Altı açık kahverengi ağaç kurbağası, A'dan E'ye etiketlenmiştir.
En azından altı ağaç kurbağası türü Hypsiboas calcaratus–fasciatus tür kompleksini oluşturur.[1]
Çayırda kırmızı iki mantar
Sinek mantarı genetik verilerin gösterdiği üzere çeşitli kriptik türlerden oluşur.[2]
Banyo yapan bir erişikin ve bir genç fil.
Resimde gösterilen Afrika orman fili ile Afrika savan fili ikiz türlerdir.[3]
Kayalık bir ortamda farlı renkte balık sürüsü.
Malavi Gölü'nde yaşayan Mbuna çiklitleri bir tür sürüsü oluşturur.[4]

Tür kompleksi genellikle birbirine yakın ancak farklı türlerin oluşturduğu bir grup olarak kabul edilir.[5] Açıkçası bu kavram tür tanımı ile çok yakından ilintilidir. Günümüzde biyoloji bir türü ayrı olarak evrimleşen metapopülasyon soyu olarak tanımlar ancak türlerin sınırlarını çizmek için gerekli kriterlerin araştırılan gruba bağlı olduğunu da kabul eder.[6] Dolayısıyla geleneksel olarak morfolojik benzerliklere dayanılarak tanımlanan birçok türün örneğin genetik farklılık ya da üreme yalıtımı gibi farklı kriterler uygulandığında birbirinden farklı türlerden oluştuğu görülmüştür.[7]

Daha dar anlamda kullanımı ise aralarında melezleşme oluşmuş ya da oluşmakta olan ve ara biçimler ile türler arası sınırların bulanıklaştığı birbirine yakın türleri tanımlamak içindir.[8] Gayri resmî sınıflandırma olan üst türe örnek olarak üç alt türe ayrılmış ebegümeci zıpzıpı kelebeği verilebilir.[9]

Bazı yazarlar ise terimi başlangıç aşamasında ya da devam etmekte olan türleşmenin bir emaresi olması muhtemel olan türiçi değişkenlik gösteren türler için kullanırlar. Örnek olarak halka tür[10][11] ya da ayrı tür olarak sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağı çok açık olarak belli olmayan alt türlere sahip türler[12] gösterilebilir.

Tanıma dahil olan kavramlar

Tür kompleksini tanımlamak için çeşitli terimler eşanlamlı olarak kullanılmaktadır ancak bazıları çok az da olsa farklılık içermekte ve bazıları da daha dar anlamda kullanılmaktadır. Zooloji ve bakteriyoloji için bilimsel adlandırma kurallarında alt cins ile tür arasında herhangi bir takson tanımlanmazken[13][14] botanik adlandırma kuralları cinsin altında dört takson (seksiyon, alt seksiyon, seri ve alt seri) tanımlar.[15] Tür kompleksini belirtebilmek için farklı resmî olmayan taksonomik çözümler kullanılmıştır.

Kriptik tür

Kriptik tür ya da gizli tür tanımı birbirinden ayrı olan ancak yanlışlıkla tek bir tür adı altında sınıflandırılmış türler için kullanılan bir terimdir.[16] Daha genel olarak ise kriptik tür tanımı farklı oldukları bilinse bile morfolojik özelliklerine bakılarak ayırt edilmesinin güvenilir olmadığı türler için kullanılır.

İkiz tür

İkiz tür ya da sibling tür terimi Ernst Mayr tarafından 1942'de ortaya atılmış[17] ve başlangıçta kriptik tür ile aynı anlamda kullanılmış[7] ancak daha sonradan yazarlar ortak filogenetik kaynağı vurgulamışlardır.[18] Son zamanlarda yayınlanan bir bilimsel makale ikiz türü "kriptik kardeş tür" olarak tanımlar ve "birbirinin en yakın akrabası olan ve taksonomik olarak birbirinden ayırt edilmemiş iki tür" olarak açıklar.[16]

Tür sürüsü

Tür sürüsü ya da tür kümesi "tamamı aynı ekosistem içinde yaşayan ve yakın akraba türlerin oluşturduğu monofiletik grup" olarak tanımlanır.[16] Bu tanımın aksine aynı terim ayrıca birbirine yakın akraba olan ancak hem değişkenlik gösterebilen hem de çok yaygın olarak dağılmış tür gruplarını tanımlamak amacıyla geniş anlamda kullanılmıştır.[19]

Üst tür

Üst tür resmî olmayan ancak bazen "temsilci" bir türü temel alarak bir tür kompleksini belirtmek için kullanılan taksonomi hiyerarşisidir.[20][21] Önceleri, üst tür oluşturan türlerin allopatrik dağılıma sahip olması gerekliliği ile birlikte ilk olarak Bernhard Rensch, sonra Ernst Mayr tarafından yaygınlaştırılmıştır.[22] Üst türü oluşturan türler için de allotür terimi önerilmiştir.[22]

Tür yığını

Tür yığını terimi özellikle poliploitlik ve apomiksisin yaygın olduğu bitki taksonları için kullanılır. Adolf Engler tarafından aynı anlamda kolektif tür tanımı ortaya atılmıştır.[23] İkili sınıflandırma tür isminden sonra İngilizce "aggregate" sözcüğünden gelen agg. kısaltması ile gösterilir.[8][24]

Sensu lato

Ayrıca bakınız: Sensu

Sensu lato, Latince olan bu terim "geniş anlamda" anlamına gelir ve ikili adlandırma tür isimlerinden sonra sıklıkla s.l. olarak kısaltılarak kullanılır ve kullandıldığı tür tarafından temsil edilen tür kompleksini belirtir.[25][26][27]

Kaynakça

  1. ^ Ron, Santiago; Caminer, Marcel (2014). "Systematics of treefrogs of the Hypsiboas calcaratus and Hypsiboas fasciatus species complex (Anura, Hylidae) with the description of four new species". ZooKeys. 370 (370). ss. 1-68. doi:10.3897/zookeys.370.6291. ISSN 1313-2970. PMC 3904076 $2. PMID 24478591. 
  2. ^ Geml, J; Tulloss, RE; Laursen, GA; Sasanova, NA; Taylor, DL (2008). "Evidence for strong inter- and intracontinental phylogeographic structure in Amanita muscaria, a wind-dispersed ectomycorrhizal basidiomycete" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 48 (2). ss. 694-701. doi:10.1016/j.ympev.2008.04.029. PMID 18547823. 
  3. ^ Roca, AL; Georgiadis, N; Pecon-Slattery, J; O'Brien, SJ (2001). "Genetic evidence for two species of elephant in Africa". Science. 293 (5534). ss. 1473-1477. doi:10.1126/science.1059936. PMID 11520983. 
  4. ^ =Moran, P; Kornfield, I (1993). "Retention of an Ancestral Polymorphism in the Mbuna Species Flock (Teleostei: Cichlidae) of Lake Malawi" (PDF). Molecular Biology and Evolution. 10 (5). ss. 1015-1029. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  5. ^ Brown, JK; Frohlich, DR; Rosell, RC (1995). "The sweetpotato or silverleaf whiteflies: biotypes of Bemisia tabaci or a species complex?". Annual Review of Entomology. 40 (1). ss. 511-534. doi:10.1146/annurev.en.40.010195.002455. 
  6. ^ De Queiroz, Kevin (2007). "Species Concepts and Species Delimitation". Systematic Biology. 56 (6). ss. 879-886. doi:10.1080/10635150701701083. ISSN 1063-5157. PMID 18027281. 
  7. ^ a b Mayr, E. (1970). "Morphological species characters and sibling species". Populations, Species, and Evolution. Cambridge, MA: The Belknap Press of Harvard University Press. ss. 21-36. ISBN 0-674-69013-3. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  8. ^ a b Horandl, E.; Greilhuber, J.; Klimova, K.; Paun, O.; Temsch, E.; Emadzade, K.; Hodalova, I. (2009). "Reticulate evolution and taxonomic concepts in the Ranunculus auricomus complex (Ranunculaceae): insights from analysis of morphological, karyological and molecular data". Taxon. 58 (4). ss. 1194-1215. PMC 2855680 $2. PMID 20401184. 
  9. ^ Jong, R. (Aralık 1987). "Superspecies Pyrgus malvae (Lepidoptera: Hesperiidae) in the East Mediterranean, with notes on phylogenetic and biological relationships". Rijksmuseum van Natuurlijke Historie – via Naturalis Repository. 
  10. ^ Moritz, C; Schneider, CJ; Wake, DB (1992). "Evolutionary relationships within the Ensatina eschscholtzii complex confirm the ring species interpretation". Systematic Biology. 41 (3). ss. 273-291. doi:10.1093/sysbio/41.3.273. 
  11. ^ Bowen, BW; Bass, AL; Rocha, LA; Grant, WS; Roberston, DR (2001). "Phylogeography of the trumpetfishes (Aulostomus): Ring species complex on a global scale". Evolution. 55 (5). ss. 1029-1039. doi:10.1111/j.0014-3820.2001.tb00619.x. 
  12. ^ Muñoz, MM; Crawford, NG; McGreevy Jr., TJ; Messana, NJ; Tarvin, RD; Revell, LJ; Zandvliet, RM; Hopwood, JM; Mock, E; Schneider, AL; Schneider, CJ. (2013). "Divergence in coloration and ecological speciation in the Anolis marmoratus species complex" (PDF). Molecular Ecology. 22 (10). ss. 2668-2682. doi:10.1111/mec.12295. PMID 23611648. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  13. ^ Ride WD, Cogger HG, Dupuis C, Kraus O, Minelli A, Thompson FC, Tubbs PK, (Ed.) (1999). "Chapter 9: Genus-group nominal taxa and their names". International Code of Zoological Nomenclature. Londra: The International Trust for Zoological Nomenclature. ISBN 0853010064. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018. 
  14. ^ Lapage SP, Sneath PH, Lessel EF, Skerman VB, Seeliger HP, Clark WA, (Ed.) (1992). "Chapter 3. Rules of nomenclature with recommendations. Section 2. Ranks of taxa". International Code of Nomenclature of Bacteria. Bacteriological Code, 1990 Revision. Washington (DC): ASM Press. 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018. 
  15. ^ McNeill, J, (Ed.) (2012), International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Melbourne Code), adopted by the Eighteenth International Botanical Congress Melbourne, Australia, July 2011 (electronic bas.), Bratislava: International Association for Plant Taxonomy, 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 20 Aralık 2012 .
  16. ^ a b c Bickford D, Lohman DJ, Sodhi NS, Ng PK, Meier R, Winker K, Ingram KK, Das I (2007). "Cryptic species as a window on diversity and conservation" (PDF). Trends in Ecology & Evolution. 22 (3). ss. 148-155. doi:10.1016/j.tree.2006.11.004. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018. 
  17. ^ Mayr, Ernst (1942). Systematics and the Origin of Species, from the Viewpoint of a Zoologist. ISBN 9780674862500. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  18. ^ Steyskal, GC. (1972). "The meaning of the term 'sibling species'" (PDF). Systematic Zoology. 21 (4). s. 446. doi:10.1093/sysbio/21.4.446. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  19. ^ Hodges, SA; Arnold, ML (1994). "Columbines: a geographically widespread species flock" (PDF). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 91 (11). ss. 5129-5132. doi:10.1073/pnas.91.11.5129. PMC 43945 $2. PMID 8197196. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  20. ^ Fontdevila, A; Pla, C; Hasson, E; Wasserman, M; Sanchez, A; Naveira, H; Ruiz, A (1988). "Drosophila koepferae: a new member of the Drosophila serido (Diptera: Drosophilidae) superspecies taxon". Annals of the Entomological Society of America. 81 (3). ss. 380-385. doi:10.1093/aesa/81.3.380. 
  21. ^ Wallis, GP; Arntzen, JW (1989). "Mitochondrial-DNA variation in the crested newt superspecies: Limited cytoplasmic gene flow among species". Evolution. 43 (1). ss. 88-104. doi:10.2307/2409166. JSTOR 2409166. PMID 28568488. 
  22. ^ a b Amadon, D. (1966). "The superspecies concept". Systematic Biology. 15 (3). ss. 245-249. doi:10.2307/sysbio/15.3.245. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  23. ^ Heywood, VH. (1962). "The "species aggregate" in theory and practice". VH Heywood; Löve Á. (Ed.). Symposium on Biosystematics, organized by the International Organization of Biosystematists, Montreal, October 1962. ss. 26-36. 
  24. ^ Kankare, M; Van Nouhuys, S; Hanski, I (2005). "Genetic divergence among host-specific cryptic species in Cotesia melitaearum aggregate (Hymenoptera: Braconidae), parasitoids of checkerspot butterflies". Annals of the Entomological Society of America. 98 (3). ss. 382-394. doi:10.1603/0013-8746(2005)098[0382:GDAHCS]2.0.CO;2. 
  25. ^ Wallis, GP; Judge, KF; Bland, J; Waters, JM; Berra, TM (2001). "Genetic diversity in New Zealand Galaxias vulgaris sensu lato (Teleostei: Osmeriformes: Galaxiidae): a test of a biogeographic hypothesis". Journal of Biogeography. 28 (1). ss. 59-67. doi:10.1046/j.1365-2699.2001.00535.x. 
  26. ^ Dai, Y-C; Vainio, EJ; Hantula, J; Niemelä, Korhonen K (2003). "Investigations on Heterobasidion annosum s.lat. in central and eastern Asia with the aid of mating tests and DNA fingerprinting". Forest Pathology. 33 (5). ss. 269-286. doi:10.1046/j.1439-0329.2003.00328.x. 
  27. ^ Van de Putte, K; Nuytinck, J; Stubbe, D; Le, HT; Verbeken, A (2010). "Lactarius volemus sensu lato (Russulales) from northern Thailand: Morphological and phylogenetic species concepts explored". Fungal Diversity. 45 (1). ss. 99-130. doi:10.1007/s13225-010-0070-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Biyolojik sınıflandırmada alt tür, bir türün dağılım alanı içinde farklı bölümlenmelerde yaşayan ve birbirlerinden morfolojik özelliklerinin farklılıkları ile ayrılan iki ya da daha fazla popülasyondan her biri için kullanılan terimdir. Tek bir alt tür kendi başına tanınamaz: Bir türün ya hiç alt türü yoktur ya da soyu tükenmiş dahi olsa en az iki alt türü olabilir. Bilimsel literatürde alt tür için subsp. ya da ssp. kısaltması kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuş</span> kanatlı, iki ayaklı, sıcakkanlı, yumurtlayan ve tüylü omurgalı hayvanlar

Kuş; tüyleri, dişsiz gagaları, yumurtladıkları sert kabuklu yumurtalar yoluyla üreyen, yüksek metabolizma hızına sahip, dört odacıklı kalpleri ve hafif ama güçlü bir iskelet yapısına sahip, Aves sınıfını oluşturan sıcakkanlı omurgalı hayvanlar grubudur. Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan kuşların boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ila deve kuşunda 2,75 m arasında değişir. On bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup kivi kuşu ve soyları tükenmiş olan moa ile fil kuşudur. Ön ayakların evrimleşerek kanatlara dönüşmesi kuşlara uçma yeteneği sağlamış ancak daha sonra yine evrimin devam etmesiyle penguenler, deve kuşları ve adalarda endemik olan bazı türler uçma yeteneğini kaybetmişlerdir. Kuşların sindirim ve solunum sistemleri de uçma yeteneğine uyum sağlamıştır. Özellikle deniz kuşları ve bazı su kuşları gibi kuşlar ayrıca evrimleşerek yüzme yeteneği de kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yarasa</span> Chiroptera takımında sınıflandırılan memeliler

Yarasalar, ön ayakları kanat olarak uyarlanmış ve doğal olarak gerçekten uçabilen Chiroptera takımında sınıflandırılan memelilerdir. Yarasalar, üzerleri zar ve patagium ile kaplı çok uzun ve yayılmış parmaklarıyla kuşlardan daha kolay manevra yaparak uçabilirler. En küçük yaşayan memeli olduğu da iddia edilen yabanarısı yarasası 29 ila 34 mm. boyunda, 15 cm. kanat açıklığına sahip ve 2 ila 2,6 gram ağırlığındadır. En büyük yarasalar da "uçan tilki" adı verilen Pteropus cinsi yarasalardır. Acerodon jubatus türü 1,6 kg ağırlığındadır ve kanat açıklığı 1,7 m'yi bulur.

Biyolojide taksonomi , ortak özelliklere dayalı olarak biyolojik organizma gruplarını adlandırma, tanımlama (sınırlandırma) ve sınıflandırma bilimsel çalışmasıdır. Organizmalar taksonlar halinde gruplandırılır ve bu gruplara taksonomik bir seviye verilir; belirli bir seviyedeki gruplar daha yüksek rütbeli daha kapsayıcı bir grup oluşturmak için toplanabilir, böylece taksonomik bir hiyerarşi oluşturulur. Modern kullanımdaki başlıca sıralamalar üst âlem, âlem, şube, sınıf, takım, familya, cins ve türdür. İsveçli botanikçi Carl Linnaeus, organizmaları kategorize etmek için Linnaean taksonomisi olarak bilinen sıralı bir sistem ve organizmaları adlandırmak için ikili adlandırma geliştirdiği için mevcut taksonomi sisteminin kurucusu olarak kabul edilir.

Biyolojide adaptasyonun birbiriyle ilişkili üç anlamı vardır. İlk olarak, organizmaları çevrelerine uyduran ve evrimsel uygunluklarını artıran dinamik evrimsel doğal seçilim sürecidir. İkinci olarak, bu süreç sırasında popülasyonun ulaştığı bir durumdur. Üçüncü olarak, her bir organizmada işlevsel bir role sahip olan, doğal seçilim yoluyla korunan ve evrimleşen fenotipik bir özellik veya adaptif bir özelliktir.

<i>Homo rhodesiensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Homo rhodesiensis, Arthur Smith Woodward (1921) tarafından Zambiya Broken Hill'deki bir mağaradan çıkarılan bir Orta Taş Devri fosili olan Kabwe 1'i sınıflandırmak için önerilen tür adıdır. 2020'de kafatası 324.000 ila 274.000 yıl öncesine tarihlendirildi. Türe ait diğer benzer yaşlı örnekler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Catarrhini</span> insanlar da dahil olmak üzere Eski Dünya maymunlarının ve insansıların alt takımı

Catarrhini ya da Eski Dünya maymunları, köpeksi maymunlar ve insansılardan (Hominoidea) oluşur. Geoffroy 1812 yılında bu iki grubu bir araya getirerek Catarrhini, "Eski Dünya maymunları" adını vermiştir. Simiiformes alt takımındaki kız kardeşi Platyrrhini alt takımıdır. Bilimsel kanıtlara rağmen insansıların doğrudan maymun olarak tanımlanmasına karşı bazı dirençler olmuştur, bu nedenle "Eski Dünya maymunu" Cercopithecoidea veya Catarrhini anlamına gelebilir. Aslında insansıların maymun olduğu 18. yüzyılda Georges-Louis Leclerc tarafından zaten fark edilmişti. Linnaeus bunu 1758 yılında, bugün cadı makiler ve Yeni Dünya maymunları olarak tanıdığımız türlerle birlikte tek bir cins olan "Simia" içine yerleştirmiştir. Catarrhini'nin tamamı Afrika ve Asya'ya özgüdür.

Yaşamın evrimsel tarihi kronolojisi, gezegenimiz Dünya'daki yaşamın gelişmesini ve önemli başlıca olayları özetlemektedir. Daha ayrıntılı bir açıklama için Yerküre tarihi ve Jeolojik devir maddelerine bakınız. Bu makalede verilen tarihler bilimsel kanıta dayalı tahminlerdir.

Simbiyogenez, iki ayrı organizmanın birbirleriyle birleşerek tek ve yeni bir organizma oluşturması. Bu düşüncenin kökeni, Konstantin Mereschkowsky'in kloroplastların siyanobakterilerin protozoa tarafından yutulduğu simbiyoz bir ilişki sonucu ortaya çıktıklarını anlattığı 1926 tarihli "Simbiyogenez ve Türlerin Kökeni" isimli kitabından gelmektedir. Aynı zamanda İvan Wallin de "Simbiyontizm ve Türlerin Kökeni" isimli kitabında bu kavramı desteklemiş ve bakterilerin türlerin kökeni olabileceğini, ayrıca türlerin endosimbiyoz yoluyla oluşmuş olabileceğini öne sürmüştür. Bugün kloroplast ve mitokondrinin böyle bir kökeni olduğu düşünülmektedir ve endosimbiyoz kuramı olarak adlandırılmaktadır.

Makro evrim, ayrılmış gen havuzunun bölümlerindeki evrimdir. Makro evrim çalışmaları; mikro evrimin girdisiyle sadece tek bir tür içinde olmayan canlılar sınıflandırılmasında tür seviyesinin üzerindeki grup ve kategorilerde görülen tüm evrimsel değişimlerdir.

Evrimin kanıtları ve canlıların ortak atadan geldiği, bilim insanlarının uzun yıllar boyunca çeşitli alanlar ve disiplinlerde canlıların akrabalık derecesi ve ortak kökenine dair çalışmalarda ortaya çıkarılmış olup bu kanıtlar, evrimsel süreçlerin meydana geldiğini göstererek evrimin bir olgu olarak gerçekliğini doğrulamış ve Dünya üzerindeki yaşamın türlülük ve çeşitliliğine neden olan doğal süreçler hakkında bir bilgi zenginliği sağlamıştır. Bu kanıtlar, yaşamın zaman içinde nasıl ve neden değiştiğini açıklayan ve bilimsel bir kuram olan modern evrimsel sentezi desteklemektedir. Evrimsel biyologlar, test edilebilir varsayımlarda bulunup hipotezleri test ederek ve nedenlerini açıklayan ve gösteren kuramlar geliştirerek ortak atayı belgelerler.

<span class="mw-page-title-main">Üreme yalıtımı</span> Türleşmenin evrimsel mekanizması

Üreme yalıtımı veya hibritleşme engelleri, iki farklı türün popülasyonlarındaki bireylerin birbirleriyle eşleşmesini veya verimli döller meydana getirmesini önleyen, bunun yanında birleştiklerinde sadece kısır melez bireylerin oluşmasına neden olan davranışlar, fizyolojik süreçler ve mekanizmaların tümünü tanımlayan bir terim. Bu engeller, farklı popülasyonların veya türün bireyleri arasındaki gen akışını azaltarak ya da doğrudan engelleyerek her türün özelliklerinin gen havuzunda korunmasına izin verir ve birbirleri ile çiftleşmeyen popülasyonların genetik karışımları da bu şekilde kendi aralarında sınırlı kalmış olur.

Biyolojik sınıflandırma sisteminde taksonomik seviye takson adı verilen bir grup canlının taksonomik hiyerarşi için göreceli olarak bulundukları sıradır. Taksonomik seviyeye örnek olarak tür, cins, familya, takım, sınıf, şube, âlem ve üst âlem verilebilir.

Papağansılar, tropikal ve subtropikal bölgelerin büyük bir bölümünde bulunan, Psittaciformes takımını oluşturan, 387 türü günümüzde yaşayan 402 tür kuştur. Takım üç üst familyaya ayrılır: Psittacoidea, Cacatuoidea ve Strigopoidea. Genel olarak pantropikal bir dağılıma sahip olan papağanların bazı türleri Güney yarımkürede ılıman bölgelerde de yaşar. Papağanlarda en büyük çeşitlilik Güney Amerika ve Avustralasya'da görülür.

<i>Aratinga</i>

Aratinga, Psittacinae altfamilyasına bağlı Güney Amerika'da yaşayan bir kuş cinsidir. Çoğunun tüy örtüsü asıl olarak yeşildir ama birkaç türü asıl olarak sarı ya da turuncu tüy örtüsüne sahiptir. Sosyal hayvanlardır ve doğal ortamlarında yaygın olarak gruplar hâlinde gözlenir. Pyrrhura cinsi papağanlardan daha büyük olan bu cinsin birçok türü evcil hayvan olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tracheophyta</span> bitki kladı

Damarlı bitkiler aynı zamanda tracheophytes olarak bilinen, yaklaşık 300.000 bitki türünü içeren geniş bir bitki grubudur. Damarlı bitkiler arasında Lycopodiopsida, atkuyruğu, eğrelti, açık tohumlular ve çiçekli bitkiler bulunmaktadır. Bu grup için önerilen isimler arasında Tracheophyta, Tracheobionta ve Equisetopsida sensu lato bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Neoaves</span>

Neoaves, Paleognathae ve Galloanserae hariç tüm modern kuşları içeren bir kladdır. Bilinen yaklaşık 10.000 modern kuş türünün neredeyse %95'i Neoaves kladına dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Filasterea</span>

Filasterea, Ministeria ve Capsaspora'yı içeren önerilen bir bazal Filozoan kladıdır. Choanoflagellatea ve Hayvanların grubu olan Choanozoa'nın kardeş grubudur. İlk 2008'de olarak Shalchian-Tabrizi ve diğerleri tarafından, düzinelerce gen ile filogenomik bir analize dayanarak önerilmiştir. Filasterea'nın Opisthokonta'da Metazoa ve Choanoflagellata'dan oluşan klanın kardeş grubu olduğu bulundu; bu bulgu, ek, daha fazla takson açısından zengin, filogenetik analizlerle daha da doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">Parafili (filogenetik)</span>

Taksonomide eğer bir grup en son ortak atası ve soyundan gelenlerin tamamını içeriyor ama genellikle bir ya da iki monofiletik alt grubu kapsamıyorsa bu grup dışarıda bırakılan alt gruplara nazaran parafiletik olarak adlandırılır. Parafiletik bir grup bir klad ya da ortak ata ile birlikte soyundan gelen tüm türlerin yer aldığı bir tür grubu olan monofiletik bir grup olamaz. Parafiletik grubun bir ya da daha fazla üyesi, dışarıda bırakılan grup ya da gruplara, parafiletik gruptan daha yakın akrabadır. Terim filogenetikte ve dilbilimde yaygın olarak kullanılır. Parafiletik gruplar sinapomorfiler ve simplesiomorfilerin birleşimi ile tanımlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tityridae</span>

Tityridae, Neotropikal biyocoğrafik bölgesinde ormanlarda ve ağaçlık alanlarda yaşayan kuşlardan oluşan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Bu familya yer alan 45 tür önceden Tyrannidae, Pipridae ve Cotingidae familyalarında sınıflandırılıyordu. Hepsi küçük ve orta boylarda kuşlardır. Iodopleura pipra türünün boyu 9,5 cm, ağırlığı 10 g. iken Tityra semifasciata türünün boyu 24 cm. ağırlığı da 88 g. civarındadır. Çoğunun kuyruğu görece kısa, kafaları da büyüktür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.