İçeriğe atla

Roma'da monarşinin devrilmesi

Roma'da monarşinin devrilmesi, Antik Roma'da MÖ 509'da gerçekleşen politik bir devrimdir. Devrim sonucunda son Roma kralı Lucius Tarquinius Superbus devrilmiş ve Roma Cumhuriyeti kurulmuştur.

Yarı efsanevi Roma tarihleri[1] kral seferdeyken oğlu Sextus Tarquinius'un Lucretia adında soylu bir kadına tecavüz ettiğini bildiriyor. O, bu olayı çeşitli Romalı soylulara anlattıktan sonra intihar etti. Lucius Junius Brutus önderliğindeki Romalı soylular, kralı ve ailesini defetmek ve bir cumhuriyet kurmak için Roma aristokrasisinin ve halkının desteğini elde etti. Roma ordusu da Brutus'u destekledi ve kral sürgüne yollandı. Lucius Tarquinius Superbus'ın monarşiyi yeniden kurma girişimlerine rağmen, vatandaşlar cumhuriyeti ilan edip şehri yönetmek için yılda iki konsül seçti.

Arka plan: Krallık

Roma tarihi, kentin Romulus tarafından MÖ 753'te kuruluşundan Tarquinius'un taç giymesine kadar yedi kralın tahta geçtiğini yazar. Bunun doğruluğu modern tarihçiler tarafından kuşkulu görülmektedir. Fakat Tarquinius krallıktan ihraç edilene kadar Roma'nın bir monarşi olduğu konusu tartışmaya açık değildir.

Tarquinius, beşinci kral Lucius Tarquinius Priscus'un oğludur. MÖ 535 civarı Tarquinius karısı Tullia Minor ile birlikte Servius Tillius'a suikast düzenledi ve onun yerine tahta geçti.

Tarquinius, birkaç askeri başarısının dışında pek tanınmayan bir kral oldu. Kendinden önceki kral Servius'u gömmeyi reddetti ve ona sadık kaldığından şüphelendiği bazı önde gelen senatörleri öldürdü. Bunlardan biri de kardeşi Lucius Junius Brutus'tu. Öldürülen senatörlerin yerine yenisini atamayarak ve hükûmetin hiçbir meselesinde Senato'ya danışmayarak, Senatonun hem büyüklüğünü hem de yetkisini azalttı. Onun çiğnediği başka bir devlet geleneği de danışmanların tavsiyesini almadan büyük davaları yargılamasıydı. Aynı zamanda Latin müttefiklerine ihanet etti.

Lucretia'ya tecavüz

Titian'ın Tarquin ve Lucretia tablosu (1571)

MÖ 510 civarında Tarquinius, Rutuli ile savaşa gitti. Livius'a göre, Rutuli o zamanlar çok zengin bir halktı ve Tarquinius, kısmen tebasının öfkesini yatıştırmak için Rutuli'ye karşı zaferle gelecek ganimetleri elde etmeye hevesliydi.[2]

Ayaklanma

Brutus, Lucretia ile birlikte

Ertesi gün Lucretia siyahlar giyinerek babasının evine gitti ve dizleri üzerine çöküp ağladı. Kendisine ne olduğunu açıklaması istendiğinde, önce tanıkları çağırmak konusunda ısrar etti ve tecavüzü ifşa ettikten sonra onları intikam almaya çağırdı. Roma baş yargıcıyla konuşurken görmezden gelinemeyecek bir savunma. Tartışırken gizli bir hançer çekti ve kendini kalbinden bıçakladı.[3]

Cumhuriyetin ilanı

Ayaklanma Tarquinius ve ailesinin sürgün edilmesiyle ve Roma Cumhuriyeti'nin ilanıyla sonuçlandı.

Monarşinin yeniden tesisi denemeleri

Tarquinius sürgüne gönderildikten sonra tahtı geri almak için bir dizi girişimde bulundu. İlk başta, ailesinin darbede el konulan kişisel eşyalarının iadesini talep etmek için Senatoya büyükelçiler gönderdi. Senato onun talebini gizlice tartışırken, büyükelçiler, Tarquinian komplosunda Roma'nın önde gelen bazı adamlarıyla bir araya gelerek kraliyet davasına girdiler. Komplocular arasında Brutus'un iki kayınbiraderi ve iki oğlu Titus ve Tiberius vardı. Komplo keşfedildi ve komplocular idam edildi.[4]

Kaynakça

  1. ^ Gates, Charles (2013) [2003]. "19: Rome from its origins to the end of the Republic". Ancient Cities: The Archaeology of Urban Life in the Ancient Near East and Egypt, Greece and Rome. Londra: Routledge. s. 318. ISBN 9781134676620. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2018. The early history of Rome, such as it can be reconstructed from the legends recounted notably by Livy, a historian of the Augustan period, divides into two periods, the first under the rule of four Latin kings (ca. 753–600 BC), the second under the rule of three Etruscan kings (ca. 600—509 BC). 
  2. ^ Livy, Ab urbe condita, 1.57 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ D.H. IV.66.
  4. ^ Livy, Ab urbe condita, 2.3–5 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roma Krallığı</span> Antik Romada kralların hüküm sürdüğü dönem

Roma Krallığı, Antik Roma döneminde Roma şehri ve topraklarının monarşi ile yönetildiği dönemdir. Efsaneye göre Roma'yı Romulus ve Remus kardeşler kurmuştur. Eski çağ tarihçileri, Roma Krallığı'nın başlangıcı olarak MÖ 753 tarihini verirler. Roma’nın krallık dönemi politik tarihi hakkında bilinenler oldukça azdır. Arkeolojik bulgulara göre Roma krallık döneminde geniş caddelerin ve görkemli yapıların inşa edilmeye başlandığı büyük bir şehir olma yolundaydı. Roma henüz bu dönemde Latium bölgesinde yaşayan Latin şehirleri birliğinin önderiydi. Etrüskler, üzerinde egemenlik kurdukları Latin köylerini birleştirip Roma kentini kurarken yerli halkı kentin kurulmasında zorla çalıştırmışlar. Bu durum iki toplumun arasını açmıştır. Latin halkının zamanla güçlenen aristokratları, iki buçuk yüzyıl sonra ayaklanarak MÖ 509 yılında Etrüsk kralını kovmuşlar ve Roma Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır.

Alba Longa Merkezi İtalya'da bulunan, Roma'nın 19 km güneydoğusundaki Alba Tepeleri'nde konumlanmış bir Latin şehriydi. Latin Ligi'nin kurucusu olan ve başını çeken bu şehir, Roma Krallığı tarafından MÖ 7. yüzyılda yok edilmiş ve sakinleri Roma'ya yerleşmeye zorlanmıştır. Efsaneye göre, Romulus ve Remus, Roma'nın kurucuları, Alba Longa'nın kraliyet soyundan gelmektedir. Virgil'in Aeneis'ine göre bu ikili, Aeneas'ın, yani Venüs'ün oğlunun soyundan gelmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Klasik Antik Çağ</span>

Klasik antik çağ, MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasındaki Greko-Romen dünyası denen, Antik Yunanistan ve Antik Roma'nın iç içe geçmiş uygarlıklarını kapsayan, Akdeniz merkezli kültürel tarih dönemidir. Bu çağ, hem Yunan hem de Roma toplumlarının geliştiği ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın büyük bölümünü etkileyen bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Roma)</span>

Roma Senatosu, MÖ 509'da kurulan Roma Cumhuriyeti ve onun devamı Roma İmparatorluğu'nun başlıca yönetim meclisidir. Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda sona erdiyse de Roma Senatosu 6. yüzyılın sonlarına kadar toplanmaya devam etmiştir. Senatus kelimesi Latincede yaşlı anlamına gelen senexden gelir. Etimolojik olarak Senato "Yaşlılar Meclisi" demektir.

Aventine Tepesi, Aventino, Antik Roma'nın üzerine kurulduğu ünlü yedi tepeden birisidir. Roma kentinin onikinci rione'si olan Ripa'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tarquinius Priscus</span> Romanın Etrüsk kökenli ilk kralı.

Lucius Tarquinius Priscus, MÖ 616 - MÖ 579 yılları arasında tahta çıkmış beşinci Roma Kralı. İlk karısının adı Gaia Cyrilla'dır.

Servius Tullius, Antik Roma Krallığı'nın MÖ 578-MÖ 535 yılları arasında tahta çıkmış altıncı ve Etrüsk hanedanının ikinci Roma Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Tarquinius Superbus</span> Cumhuriyet öncesi son Roma kralı.

Lucius Tarquinius Superbus Roma Krallığının yedinci ve son Roma Kralı. Beşinci kral Lucius Tarquinius Priscus'un oğlu ve altıncı kral Servius Tullius'un damadı olup Etrüsk kökenlidir ve MÖ 535 - MÖ 510 yılları arasında tahta çıkmıştır. MÖ 510 yılında tahttan indirilmesinin ardından Roma Cumhuriyeti kurulmuştur.

MÖ 579 Jülyen öncesi Roma takviminde bir yıldır. Roma İmparatorluğu'nda ab urbe condita 175. yıl olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Junius Brutus</span>

Lucius Junius Brutus Roma Cumhuriyeti'nin yarı efsanevi kurucusu ve geleneksel olarak MÖ 509'da seçilen ilk konsüllerden biriydi. Efsaneye göre, Lucretia'nın intiharının ardından Roma kralı olan amcası Tarquinius Superbus'un sürgün etmiş ve böylece Roma monarşisinin yıkılmasında öncü rol oynamıştır. Aynı zamanda, diğer konsül Tarquinius Collatinus'un görevden çekilmesinde de rol oynamış ve Tarquinius ailesinin yeniden iktidara getirilmesini planlayan iki oğlunu idam ettirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Servilia Caepionis</span>

Servilia Caepionis tarihi kaynaklarda adı geçen birkaç Romalı kadından biri. Marcus Junius Brutus'ün annesi, Genç Cato'nun üvey kardeşi, Julius Caesar'ın metresi.

<i>Tarquin ve Lucretia</i>

Tarquin ve Lucretia, İtalyan ressam Titian tarafından 1571 yılında yapılan yağlı boya tablo. Tablo'da Lucretia adlı soylu bir kadının, yedinci Roma Kralı Lucius Tarquinius Superbus'in oglu Sextus tarafından tecavüze uğraması konu edinilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Tarquinius Collatinus</span>

Lucius Tarquinius Ar. f. Ar. n. Collatinus, MÖ 509'da Lucius Junius Brutus'le birlikte Roma Cumhuriyeti'nin kuruluşunda görev almış konsül. 5. Roma kralı Tarquinius Priscus'un yeğeni, Arruns Tarquinius'un oğludur. Spurius Lucretius Tricipitinus'un kızı Lucretia'yla evlenmiştir.

Marcus Valerius Volusus MÖ 505 yılında, Publius Postumius Tubertus ile birlikte, konsül.

<span class="mw-page-title-main">Lucretia</span>

Lucretia veya Lucrece Romalı tarihçi Livius'un aktardığına göre Cumhuriyet öncesi son Roma kralı Tarquinius Superbus’un oğlu Sextus Tarquinius tarafından kaçırılan, tecavüze uğrayan ve daha sonra bu nedenle intihar eden soylu bir Romalıdır. Bu olay Roma aristokrat sınıfının isyanına sebep olmuş ve Tarquinius ailesi Roma'dan kovularak Roma'da yeni bir anayasa yürürlüğe sokulmuş, bu süreci Cumhuriyet idaresinin başlaması izlemiştir.

Latin Birliği Latium'da bulunan otuz civarında şehir devleti ve kabilenin bir araya gelerek oluşturdukları, savunma alanında ortak hareket etmeyi öngören konfederasyon. İsmi modern tarihçiler tarafından yakıştırlmış olup Klasik Latincede belirli bir karşılığı yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Regillus Gölü Muharebesi</span>

Regillus Gölü Muharebesi, Birinci Latin Savaşlarında bir safha, yeni kurulmuş Roma Cumhuriyeti'nin Latin Birliği'ne karşı zafer kazandığı efsanevî bir muharebe. Latinleri, MÖ 509'da Roma'dan kovulan eski ve son Roma kralı Lucius Tarquinius Superbus ve damadı, Tusculum diktatörü Octavius Mamilius idare ve sevk etmiştir. Muharebe, Tarquinus'ların Roma tahtını yeniden elde etmek için yaptıkları son hamle olarak değerlendirilir. Roma efsanelerinde Castor ve Pollux'un da Roma saflarında savaştığına inanılır.

Ferentina, Latium, Ferentino şehrinin koruyucu tanrıçasıdır. Latin devletinin koruyucusuydu. Ayrıca Roma İmparatorluğu ile yakından ilişkiliydi.

<span class="mw-page-title-main">Sextus Tarquinius</span>

Sextus Tarquinius, Roma'nın son kralı Lucius Tarquinius Superbus'un oğludur. Livy'e göre, kralın üçüncü ve en küçük oğlu, Halikarnaslı Dionysius'a göre kralın üç oğlundan en büyüğüdür. Roma geleneğine göre, soylu bir kadın olan Lucretia'ya tecavüz etmesi, monarşinin devrilmesini ve Roma Cumhuriyeti'nin kurulmasını hızlandıran olaydı.

<span class="mw-page-title-main">Jül Sezar suikastı</span> Roma Diktatörü Jül Sezar’a karşı yapılmış suikast

Jül Sezar suikasti, MÖ 15 Mart 44'te Roma'daki Pompey Tiyatrosu'nda, Jül Sezar'a karşı senatörler tarafından gerçekleştirilen ve Jül Sezar'ın ölümüyle sonuçlanan suikast.