İçeriğe atla

Neptün Truvalısı (astronomi)

Neptün'ün L4 truvalıları, referans için plütinolarla birlikte.
      Neptün truvalıları (seçilmiş)
  · 2001 QR322
  · 2005 TN53
  · 2007 VL305 		      Plütinolar
  · Plüton
  · Orcus
  · Ixion
Uzak küçük gezegen türleri

Neptün truvalıları, diğer gezegenlerin truvalılarına benzer şekilde, Neptün'ün kararlı Lagrange noktalarından birine yakın Güneş etrafında dolanan cisimlerdir. Bu nedenle yaklaşık olarak Neptün ile aynı yörünge periyoduna sahiptirler ve yaklaşık olarak aynı yörünge yolunu izlerler. Şu anda 28 Neptün truvalısı bilinmektedir, bunların 24'ü Neptün'ün 60° ötesindeki Güneş-Neptün L4 Lagrange noktasına yakın bir yörüngede dönerken,[1] dördü Neptün'ün 60° arkasındaki L5 bölgesine yakın bir yörüngede döner.[1] Neptün truvalıları, Jüpiter truvalıları ile olan benzerliği nedeniyle 'truvalı' olarak adlandırılır.

2005 TN53'ün yüksek bir eğikliğe sahip yörüngesinde keşfedilmesi önemliydi (> 25°), çünkü Jüpiter truvalılarının eğimlerinin 40°'ye kadar olması[2] nedeniyle "kalın" bir truvalı bulutuna işaret ediyordu.[3] Bu da, yerinde veya çarpışma sonrası oluşum yerine, donma yakalamasının bir göstergesiydi.[3] Büyük Neptün truvalılarının (yarıçap ≈ 100 km) Jüpiter truvalılarından sayıca daha fazla olabileceğinden şüphelenilmektedir.[4][5]

2010 yılında, bilinen ilk L5 Neptün truvalısı olan 2008 LC18'in keşfi duyuruldu.[6] Neptün'ün arkasından gelen L5 bölgesi, gökyüzünün yıldızlarla dolu bir bölgesi olan Samanyolu'nun merkezine doğru görüş hattı boyunca yer aldığından, şu anda gözlemlenmesi çok zordur.

Kaynakça

  1. ^ a b "List Of Neptune Trojans". Minor Planet Center. 25 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2012. 
  2. ^ Jewitt, David C.; Trujillo, Chadwick A.; Luu, Jane X. (2000). "Population and size distribution of small Jovian Trojan asteroids". The Astronomical Journal. 120 (2): 1140-7. arXiv:astro-ph/0004117 $2. Bibcode:2000AJ....120.1140J. doi:10.1086/301453. 
  3. ^ a b Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chadwick A. (Haziran 2006). "A Thick Cloud of Neptune Trojans and Their Colors" (PDF). Science. 313 (5786): 511-514. Bibcode:2006Sci...313..511S. doi:10.1126/science.1127173. PMID 16778021. 16 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Şubat 2008. 
  4. ^ E. I. Chiang and Y. Lithwick Neptune Trojans as a Testbed for Planet Formation, The Astrophysical Journal, 628, pp. 520–532 Preprint 16 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ David Powell (30 Ocak 2007). "Neptune May Have Thousands of Escorts". Space.com. 15 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2007. 
  6. ^ Scott S. Sheppard (12 Ağustos 2010). "Trojan Asteroid Found in Neptune's Trailing Gravitational Stability Zone". Carnegie Institution of Washington. 15 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin Güneş'ten uzaklıklarına göre sıralanmış bir listesi bulunmaktadır. Çapı 500 km'den küçük cisimler listeye alınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Truvalı (gök cismi)</span>

Truvalı veya truva asteroidi, astronomide daha büyük bir cismin yörüngesini paylaşan, ana cismin yaklaşık 60° ilerisinde veya gerisinde bulunan L4 ve L5 Lagrange noktalarından birinin yakınında kararlı bir yörüngede kalan küçük boyutlu bir gök cismidir (çoğunlukla asteroitler). Truva cisimleri gezegenlerin ya da büyük uyduların yörüngelerini paylaşabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz uydu</span> Uzak, eğimli ve genellikle eksantrik ve retrograd yörüngeyi takip eden doğal uydu

Astronomide düzensiz uydu veya düzensiz doğal uydu, uzak, eğik ve genellikle dış merkezli, ters yön yörünge izleyen bir doğal uydudur. Bunlar, oluşumunu yörüngelerinde gerçekleştiren düzenli uydulardan farklı olarak ana gezegenleri tarafından yakalanmışlardır. Düzensiz uydular, genellikle benzer şekilde düzensiz yörüngelere sahip olan fakat sonunda uzaklaşarak ayrılacak olan geçici uyduların aksine sabit bir yörüngeye sahiptir. Terim, şekle atıfta bulunmaz; örneğin Triton yuvarlak bir uydudur, fakat yörüngesi nedeniyle düzensiz olarak kabul edilir.

Dünya truvalısı, Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesinde, L4 ve L5 Lagrange noktasında yer alan, Dünya ile eşyörüngeli, Dünya'nın yörüngesinden geçen, iribaş yörünge izleyerek dönen asteroitlere verilen genel isimdir. Halihazırda tespit edilebilen her iki truva cismi de L4 bölgesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter truvalısı</span> Jüpiterin yörüngesinde bulunan asteroit kümesi

Jüpiter truvalıları, Truvalı asteroitler veya Truvalılar, Jüpiter'in Güneş etrafındaki yörüngesini takip ederek hareket eden bir asteroit grubudur. Her bir truva asteroidi, Jüpiter'e göre gezegenin 60° önündeki L4 veya 60° ardındaki L5 olarak adlandırılan sabit Lagrange noktalarında ve kendi yörüngelerinde salınmaktadır. Cisimler, ortalama yarı büyük ekseni yaklaşık 5,2 Astronomik birim (AU) olan bu Lagrange noktalarının etrafındaki iki adet uzun ve kavisli bölgeye dağılmış durumda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hilda asteroitleri</span>

Hilda asteroitleri Jüpiter yörüngesiyle asteroit kuşağı arasındaki bölgede konumlanmış 5000'den fazla cisimden meydana gelen dinamik bir asteroit ailesi grubudur. Jüpiter'in 3:2 yörüngesel rezonansında seyretmektedirler. 153 Hilda asteroidinin keşfine istinaden adlandırılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">588 Achilles</span> Asteroit

Achilles, Jüpiter truvalılarının Yunan kampı olarak sınıflandırılan grubunda bulunan büyük bir Jüpiter truva asteroididir. Achilles, keşfedilen ilk Jüpiter truvalısıdır. 1906'da Heidelberg Gözlemevi'nde Max Wolf tarafından keşfedilmiştir. Wolf, küçük gezegene Yunan mitolojisindeki efsanevi kahraman Aşil'in adını vermiştir. Karanlık görünüşlü D-tipi asteroidin çapı yaklaşık 133 kilometre (83 mi) olup, en büyük 10 Jüpiter truvalısı arasındadır. 7,3 saatlik bir dönme periyoduna ve muhtemelen dairesel bir şekle sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Mars truvalısı</span> Mars yörüngesini paylaşan küçük gezegenler

Mars truvalıları, Mars gezegeninin Güneş etrafındaki yörüngesini paylaşan bir grup truva cismidir. Mars'ın 60° önünde ve arkasında iki Lagrange noktası çevresinde bulunurlar. Mars truvalılarının kökeni tam olarak anlaşılamamıştır. Bir teori, bunların Güneş Sistemi oluşurken Lagrange noktalarında sıkışan, Mars'ın oluşumundan kalma ilkel nesneler olduğunu öne sürmektedir. Ancak, Mars truvalılarına yönelik olarak yapılan spektral çalışmalar, durumun böyle olmayabileceğini göstermektedir. Başka bir teori, Güneş Sistemi'nin oluşumunun ilerleyen dönemlerinde asteroitlerin düzensiz bir şekilde Mars'ın Lagrange noktalarına girmiş olmasıdır. Bu nesnelerin kısa dinamik ömürleri göz önüne alındığında bu da sorgulanabilir. Eureka ve diğer iki Mars truvalısının spektrumları olivin bakımından zengin bir bileşime işaret etmektedir. Asteroit kuşağında olivin bakımından zengin nesneler nadir olduğundan, Mars truvalılarından bazılarının Mars'ta gezegensel bir embriyo ile karşılaştığında yörüngeyi değiştiren büyük bir çarpışmadan yakalanan enkazlar olduğu öne sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Venüs truvalısı</span> Venüsün kararlı Lagrangian noktalarından birinin yakınında Güneşin etrafında dönen asteroit

Venüs truvalısı, Venüs'ün yakınında Güneş'in etrafındaki yörüngesini takip eden bir asteroit grubudur. Bu truvalılar, Venüs-Güneş Lagrange noktalarında seyahat ederler: L4 Venüs'ün önünde 60 derece, L5 ise arkasında 60 derece uzaklıktadır. Günümüzde bilinen tek Venüs truvalısı 2013 ND15, L4 Lagrange noktasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">4709 Ennomos</span> Asteroit

4709 Ennomos Truva kampından büyük bir Jüpiter truvası ve aynı zamanda küçük Ennomos ailesinin de isim babası olup yaklaşık 81 kilometre çapındadır. Amerikalı astronom Carolyn Shoemaker tarafından 12 Ekim 1988'de Kaliforniya'daki Palomar Gözlemevi'nde keşfedilmiştir. Nispeten parlak ve muhtemelen ince uzun bir Jovian asteroidi olan Ennomos, en büyük 40 Jüpiter truvasından biridir. 12,3 saatlik bir dönüş periyoduna sahiptir. Adını Aşil tarafından öldürülen bir Truva savaşçısı olan Ennomos'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">3451 Mentor</span> Asteroit

3451 Mentor çapı yaklaşık 120 kilometre olan, Truva kampına dahil büyük bir Jüpiter truvasıdır. 19 Nisan 1984 tarihinde Çek Cumhuriyetinde bulunan Klet' Gözlemevinde, Çek astronom Antonin Mrkos tarafından keşfedilmiştir. Dönme süresi 7,7 saat olarak ölçülen ve en büyük Jüpiter truvalılarından biri olan belirsiz bir X tipi asteroittir. Yunan mitolojisinde anlatılan Mentor isimli karaktere atıfla isimlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter truvaları listesi (Yunan kampı)</span> Vikimedya liste maddesi

Jüpiter truvalıları Yunan kampı listesi, Jüpiter'in yörüngesinin 60° önünde yer alan L4 Lagrange noktası boyunca uzanan kavisli bölgede hareket halindeki cisimleri göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter truvalıları listesi (Truva kampı)</span> Vikimedya liste maddesi

Jüpiter truvalıları Truva kampı listesi, Jüpiter'in 60° gerisindeki L5 Lagrange noktasının etrafındaki uzun kavisli bir bölge olan Truva kampında yer alan Jüpiter truva asteroitlerinin bir listesidir. Adlandırma kuralı oluşturulmadan önce adlandırılmış olan 617 Patroclus hariç, L5 noktasındaki tüm asteroitler, Truva Savaşı'nın Truva tarafındaki kahramanlara karşılık gelen isimlere sahiptir. İsmini ünlü Truvalı savaşçıdan alan 624 Hektor da benzer şekilde "Yunan" (L4) kampı Lagrange noktasında yer alan bir asteroiddir.

3317 Paris, geçici adlandırması 1984 KF, çapı yaklaşık 119 kilometre olan, Truva kampına dahil büyük bir Jüpiter truvasıdır. 26 Mayıs 1984 tarihinde California, ABD'de bulunan Palomar Gözlemevinde, Amerikalı astronomlar Carolyn ve Eugene Shoemaker tarafından keşfedilmiştir. Dönme süresi 7,1 saat olarak ölçülen ve en büyük Jüpiter truvalılarından biri olan olağan dışı ve büyük olasılıkla dairesel şekilli bir T tipi asteroittir. Yunan mitolojisindeki ünlü Truva prensi Paris'e atıfla isimlendirilmiştir.

1867 Deiphobus, geçici adlandırması 1971 EA, çapı yaklaşık 123 kilometre (76 mi) olan, Truva kampına dahil karanlık görünümlü büyük bir Jüpiter truvasıdır. 3 Mart 1971 tarihinde Arjantin'de bulunan Leoncito Astronomi Kompleksinde, Arjantinli astronomlar C. U. Cesco ve A. G. Samuel tarafından keşfedilmiştir. Ennomos ailesinin bir üyesidir ve 58,66 saat olarak ölçülen çok uzun bir Dönme süresi sahiptir. En büyük Jüpiter truvalıları arasında yer alan cisim D tipi bir asteroittir. Yunan mitolojisindeki Truva prenslerinden Deiphobos'a atıfla isimlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1172 Äneas</span> Asteroit

1172 Äneas çapı yaklaşık 140 kilometre olan büyük bir Jüpiter truvalısıdır. 17 Ekim 1930 tarihinde Karl Reinmuth tarafından at the Heidelberg Gözlemevinde keşfedilmiştir. Karanlık görünümlü bir D-tipi asteroit olan cisim Dönme süresi 8,7 saat olan en büyük Jüpiter truvalarından biridir. Yunan mitolojisindeki Truva prensi Aeneas'dan esinlenilerek adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1437 Diomedes</span> Asteroit

1437 Diomedes veya Diomidis çapı yaklaşık 150 kilometre olan büyük bir Jüpiter truvalısıdır. 3 Ağustos 1937 tarihinde Karl Reinmuth tarafından Heidelberg Gözlemevinde keşfedilmiştir. Karanlık görünümlü bir D-tipi asteroit/D-tipi asteroit olan cisim, Dönme süresi 24,49 saat olan en büyük Jüpiter truvalarından biridir. Bir yıldızın asteroit tutulması esnasında başarılı bir şekilde gözlemlendiği ilk Jüpiter truvalısıdır. Yunan mitolojisindeki Diomidis'den esinlenilerek adlandırılmıştır.

<span style="white-space:nowrap;">2010 TK<sub>7</sub></span> Asteroit

2010 TK7 keşfedilen ilk Dünya truvalısı ve bir kilometreden küçük bir Dünya yakını asteroittir. Güneş etrafında Dünyanın yörüngesiyle aynı yörüngede hareket etmekte olup, Dünya'nın önünde yer alan bölgede seyretmektedir. Truva cisimleri en kolay şekilde bir Lagrange noktasında, dinamik olarak kararlı bir konumda (birleşik kütleçekim kuvvetinin Güneş'in ve Dünya'nın çift merkezi boyunca etki ettiği yer), büyük bir yörünge cisminin 60 derece ilerisinde veya gerisinde, bir tür 1:1 yörünge rezonansında dönüyor olarak düşünülebilir. Gerçekte, böyle bir nokta etrafında salınırlar. Bu tür nesneler daha önce Mars, Jüpiter, Neptün ve Satürn'ün uyduları Tethys ve Dione'nin yörüngelerinde gözlemlenmiştir.

<span style="white-space:nowrap;">2011 QF<sub>99</sub></span> Asteroit

2011 QF99, dış Güneş Sistemi'nde yer alan, esasında bir centaur olduğu tahmin edilen ve keşfedilmiş bilinen ilk Uranüs truvalısı olan bir küçük gezegendir. Albedosu 0,05 olarak kabul edildiğinde, çapı yaklaşık 60 kilometre (37 mil) olarak hesaplanır. İlk olarak 29 Ağustos 2011'de Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu ile gerçekleştirilen Neptün ötesi cisimlerin derinlemesine araştırılması sırasında gözlemlendi, fakat Uranüs truvalısı olarak tanımlanması 2013 yılına kadar duyurulmadı.

Eş-yörüngesel hareket, iki veya daha fazla sayıda astronomik cismin birincil cisim yörüngesiyle aynı veya benzer mesafede bulunan bir yörüngede seyretmesi durumudur. Başka bir deyişle bu cisimler, 1:1 ortalama hareket rezonansında veya ters yönlü ise 1:-1 rezonansındadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.