İçeriğe atla

Mars truvalısı

Jüpiter ve iç gezegenlerin yörüngeleri ile birlikte gösterilen Mars ve Jüpiter truva asteroitlerinin L5 grubu (yeşil renkle gösterilmiştir) ve L4 grubu (açık mavi). Mars kırmızıyla gösterilmiştir. Dış yörünge Jüpiter'inkidir.
1999 UJ7'nin Güneş ve Mars'a göre animasyonu 1600-2500
  Güneş ·   1999 UJ7 ·   Mars
2007 NS2'nin Güneş ve Mars'a göre animasyonu 1600-2500  Güneş ·   2007 NS2 ·   Mars

Mars truvalıları, Mars gezegeninin Güneş etrafındaki yörüngesini paylaşan bir grup truva cismidir. Mars'ın 60° önünde ve arkasında iki Lagrange noktası çevresinde bulunurlar. Mars truvalılarının kökeni tam olarak anlaşılamamıştır. Bir teori, bunların Güneş Sistemi oluşurken Lagrange noktalarında sıkışan, Mars'ın oluşumundan kalma ilkel nesneler olduğunu öne sürmektedir. Ancak, Mars truvalılarına yönelik olarak yapılan spektral çalışmalar, durumun böyle olmayabileceğini göstermektedir.[1][2] Başka bir teori, Güneş Sistemi'nin oluşumunun ilerleyen dönemlerinde asteroitlerin düzensiz bir şekilde Mars'ın Lagrange noktalarına girmiş olmasıdır. Bu nesnelerin kısa dinamik ömürleri göz önüne alındığında bu da sorgulanabilir.[3][4] Eureka ve diğer iki Mars truvalısının spektrumları olivin bakımından zengin bir bileşime işaret etmektedir.[5] Asteroit kuşağında olivin bakımından zengin nesneler nadir olduğundan, Mars truvalılarından bazılarının Mars'ta gezegensel bir embriyo ile karşılaştığında yörüngeyi değiştiren büyük bir çarpışmadan yakalanan enkazlar olduğu öne sürülmüştür.[3][6]

Halihazırda bu grup, uzun vadeli sayısal simülasyonlarla kararlı Mars truvası olduğu doğrulanan 16 asteroiti içermektedir, bunların tamamı Küçük Gezegen Merkezi tarafından tanınmaktadır.[3][4][7][8][9][10][11]

Yakın yörünge benzerlikleri nedeniyle, L5 grubunun daha küçük üyelerinin çoğunun Eureka'nın YORP etkisiyle döndükten sonra kopan parçaları olduğu varsayılmaktadır (Eureka'nın dönme periyodu 2,69 saattir). L4 Truvası 1999 UJ7, görünüşe göre YORP dönüşünü engelleyen kaotik bir rotasyon yüzünden ~50 saat gibi çok daha uzun bir dönme periyoduna sahiptir.[12]

L4 (öncü):

  • (121514) 1999 UJ7
  • 2023 FW14[13]

L5 (arka):

  • 5261 Eureka (1990 MB)
  • (101429) 1998 VF31
  • (311999) 2007 NS2
  • (385250) 2001 DH47
  • 2009 SE
  • 2011 SC191
  • 2011 SL25
  • 2011 SP189
  • 2011 UB256
  • 2011 UN63
  • 2016 CP31
  • 2018 EC4
  • 2018 FC4
  • 2018 FM29

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Rivkin, Andrew S.; Trilling, David E.; Thomas, Cristina A.; DeMeo, Francesca; Spahr, Timothy B.; Binzel, Richard P. (Aralık 2007). "Composition of the L5 Mars Trojans: Neighbors, not siblings". Icarus (İngilizce). 192 (2): 434-441. doi:10.1016/j.icarus.2007.06.026. 24 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  2. ^ Trilling, David E.; Rivkin, Andrew S.; Stansberry, John A.; Spahr, Timothy B.; Crudo, Richard A.; Davies, John K. (Aralık 2007). "Albedos and diameters of three Mars Trojan asteroids". Icarus (İngilizce). 192 (2): 442-447. doi:10.1016/j.icarus.2007.08.002. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  3. ^ a b c Scholl, H.; Marzari, F.; Tricarico, P. (Haziran 2005). "Dynamics of Mars Trojans". Icarus (İngilizce). 175 (2): 397-408. doi:10.1016/j.icarus.2005.01.018. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  4. ^ a b Schwarz, R.; Dvorak, R. (Mayıs 2012). "Trojan capture by terrestrial planets". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (İngilizce). 113 (1): 23-34. doi:10.1007/s10569-012-9404-4. ISSN 0923-2958. 
  5. ^ Borisov, G.; Christou, A.; Bagnulo, S.; Cellino, A.; Kwiatkowski, T.; Dell'Oro, A. (1 Nisan 2017). "The olivine-dominated composition of the Eureka family of Mars Trojan asteroids". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (İngilizce). 466 (1): 489-495. doi:10.1093/mnras/stw3075. ISSN 0035-8711. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  6. ^ Polishook, D.; Jacobson, S. A.; Morbidelli, A.; Aharonson, O. (17 Temmuz 2017). "A Martian origin for the Mars Trojan asteroids". Nature Astronomy (İngilizce). 1 (8): 0179. doi:10.1038/s41550-017-0179. ISSN 2397-3366. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  7. ^ "List Of Martian Trojans". www.minorplanetcenter.net. 18 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  8. ^ de la Fuente Marcos, C.; de la Fuente Marcos, R. (15 Mayıs 2013). "Three new stable L5 Mars Trojans". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters (İngilizce). 432 (1): L31-L35. doi:10.1093/mnrasl/slt028. ISSN 1745-3933. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  9. ^ Christou, Apostolos A. (Mayıs 2013). "Orbital clustering of martian Trojans: An asteroid family in the inner Solar System?". Icarus (İngilizce). 224 (1): 144-153. doi:10.1016/j.icarus.2013.02.013. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  10. ^ Christou, Apostolos A.; Borisov, Galin; Dell'Oro, Aldo; Cellino, Alberto; Devogèle, Maxime (Ocak 2021). "Composition and origin of L5 Trojan asteroids of Mars: Insights from spectroscopy". Icarus (İngilizce). 354: 113994. doi:10.1016/j.icarus.2020.113994. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  11. ^ de la Fuente Marcos, C; de la Fuente Marcos, R (23 Ocak 2021). "Using Mars co-orbitals to estimate the importance of rotation-induced YORP break-up events in Earth co-orbital space". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (İngilizce). 501 (4): 6007-6025. doi:10.1093/mnras/stab062. ISSN 0035-8711. 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  12. ^ Lovett, Richard (20 Ekim 2017). "Sun's light touch explains asteroids flying in formation behind Mars". Science. doi:10.1126/science.aar2794. ISSN 0036-8075. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  13. ^ Marcos, R. de la Fuente; León, J. de; Marcos, C. de la Fuente; Alarcon, M. R.; Licandro, J.; Serra-Ricart, M.; Geier, S.; Cabrera-Lavers, A. (1 Mart 2024). "Dynamics of 2023 FW14, the second L4 Mars trojan, and a physical characterization using the 10.4 m Gran Telescopio Canarias". Astronomy & Astrophysics (İngilizce). 683: L14. doi:10.1051/0004-6361/202449688. ISSN 0004-6361. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Truvalı (gök cismi)</span>

Truvalı veya truva asteroidi, astronomide daha büyük bir cismin yörüngesini paylaşan, ana cismin yaklaşık 60° ilerisinde veya gerisinde bulunan L4 ve L5 Lagrange noktalarından birinin yakınında kararlı bir yörüngede kalan küçük boyutlu bir gök cismidir (çoğunlukla asteroitler). Truva cisimleri gezegenlerin ya da büyük uyduların yörüngelerini paylaşabilirler.

<span class="mw-page-title-main">At nalı yörünge</span>

At nalı yörünge, kendisine göre çok daha büyük bir cisimle eş-yörünge hareketi yapan cismin yörüngesine verilen addır. Küçük cismin yörünge periyodu neredeyse büyük cismin yörünge periyoduna eşittir ve büyük cisimden bakıldığında dönen referans çerçevesinde izlediği yol at nalına benzer.

<span class="mw-page-title-main">5261 Eureka</span> Asteroit

5261 Eureka keşfedilen ilk Mars truvalısıdır. David H. Levy ve Henry Holt tarafından 20 Haziran 1990'da Palomar Gözlemevi'nde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">(101429) 1998 VF31</span> Asteroit

(101429) 1998 VF31 Mars'ın Lagrange noktalarında yörüngede bulunan küçük bir asteroittir. Ortalama 60°lik açı ile Mars'ı izlemektedir. Uydusu oldukça sabittir ve bir Mars trojeni olan 5261 Eureka ile ölçümsel açıdan benzer olduğu düşünülür. Bundan dolayı ikisinin de Mars'ın eski asteroitlerinden olduğu düşüncesi hakimdir.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter truvalısı</span> Jüpiterin yörüngesinde bulunan asteroit kümesi

Jüpiter truvalıları, Truvalı asteroitler veya Truvalılar, Jüpiter'in Güneş etrafındaki yörüngesini takip ederek hareket eden bir asteroit grubudur. Her bir truva asteroidi, Jüpiter'e göre gezegenin 60° önündeki L4 veya 60° ardındaki L5 olarak adlandırılan sabit Lagrange noktalarında ve kendi yörüngelerinde salınmaktadır. Cisimler, ortalama yarı büyük ekseni yaklaşık 5,2 Astronomik birim (AU) olan bu Lagrange noktalarının etrafındaki iki adet uzun ve kavisli bölgeye dağılmış durumda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen grupları listesi</span>

Bir küçük gezegen grubu çoğunlukla benzer yörüngeleri izleyen küçük gezegenler ve cisimlerden oluşan gruptur. Bu grupların üyeleri, bir asteroit ailesinden farklı olarak genellikle birbirlerinden bağımsızdır. Bir grubu adlandırmak için genellikle keşfedilen ve muhtemelen en büyükleri olan cismin adı tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">588 Achilles</span> Asteroit

Achilles, Jüpiter truvalılarının Yunan kampı olarak sınıflandırılan grubunda bulunan büyük bir Jüpiter truva asteroididir. Achilles, keşfedilen ilk Jüpiter truvalısıdır. 1906'da Heidelberg Gözlemevi'nde Max Wolf tarafından keşfedilmiştir. Wolf, küçük gezegene Yunan mitolojisindeki efsanevi kahraman Aşil'in adını vermiştir. Karanlık görünüşlü D-tipi asteroidin çapı yaklaşık 133 kilometre (83 mi) olup, en büyük 10 Jüpiter truvalısı arasındadır. 7,3 saatlik bir dönme periyoduna ve muhtemelen dairesel bir şekle sahiptir.

2013 ND15 Venüs truvalısı olarak sınıflandırılan ilk asteroittir.

<span class="mw-page-title-main">Neptün Truvalısı (astronomi)</span> Neptünün sabit Lagrange noktalarından birinin yakınında Güneşin etrafında dönen asteroit

Neptün truvalıları, diğer gezegenlerin truvalılarına benzer şekilde, Neptün'ün kararlı Lagrange noktalarından birine yakın Güneş etrafında dolanan cisimlerdir. Bu nedenle yaklaşık olarak Neptün ile aynı yörünge periyoduna sahiptirler ve yaklaşık olarak aynı yörünge yolunu izlerler. Şu anda 28 Neptün truvalısı bilinmektedir, bunların 24'ü Neptün'ün 60° ötesindeki Güneş-Neptün L4 Lagrange noktasına yakın bir yörüngede dönerken, dördü Neptün'ün 60° arkasındaki L5 bölgesine yakın bir yörüngede döner. Neptün truvalıları, Jüpiter truvalıları ile olan benzerliği nedeniyle 'truvalı' olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">617 Patroklos</span> Asteroit

617 Patroclus ya da 617 Patroklos büyük boyutlu bir ikili sistem Jüpiter truvalısıdır. Karanlık görünümlü bir D tipi asteroit olarak sınıflandırılmakta olup, aynı zamanda eşlikçisiyle birlikte kendi ekseni etrafında 103 saatlik bir dönme süresine sahip olmasından ötürü en yavaş dönüş periyoduna sahip cisimler arasında yer alır. NASA tarafından yürütülen Lucy projesi kapsamında tahminen 2033 yılında ziyaret edilmesi planlanan beş Jüpiter truvasından biridir.

<span class="mw-page-title-main">911 Agamemnon</span> Asteroit

911 Agamemnon, geçici ismi 1919 FD, çapı yaklaşık 168 km olan ve muhtemelen ikili sistemli, Yunan kampına mensup büyük bir Jüpiter truvasıdır. 19 Mart 1919'da, Alman astronom Karl Reinmuth tarafından Heidelberg Gözlemevinde keşfedilmiştir. Karanlık bir D tipi asteroit olan cisim dönme süresi 6,6 saat olan en büyük Jüpiter truvalılarından birisidir. Ilyada destanındaki anlatılan Truva savaşında savaşmış ana karakterlerden biri olan Yunan mitolojisindeki ünlü Miken kralı Agamemnon'dan esinlenilerek adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">4709 Ennomos</span> Asteroit

4709 Ennomos Truva kampından büyük bir Jüpiter truvası ve aynı zamanda küçük Ennomos ailesinin de isim babası olup yaklaşık 81 kilometre çapındadır. Amerikalı astronom Carolyn Shoemaker tarafından 12 Ekim 1988'de Kaliforniya'daki Palomar Gözlemevi'nde keşfedilmiştir. Nispeten parlak ve muhtemelen ince uzun bir Jovian asteroidi olan Ennomos, en büyük 40 Jüpiter truvasından biridir. 12,3 saatlik bir dönüş periyoduna sahiptir. Adını Aşil tarafından öldürülen bir Truva savaşçısı olan Ennomos'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">3451 Mentor</span> Asteroit

3451 Mentor çapı yaklaşık 120 kilometre olan, Truva kampına dahil büyük bir Jüpiter truvasıdır. 19 Nisan 1984 tarihinde Çek Cumhuriyetinde bulunan Klet' Gözlemevinde, Çek astronom Antonin Mrkos tarafından keşfedilmiştir. Dönme süresi 7,7 saat olarak ölçülen ve en büyük Jüpiter truvalılarından biri olan belirsiz bir X tipi asteroittir. Yunan mitolojisinde anlatılan Mentor isimli karaktere atıfla isimlendirilmiştir.

3317 Paris, geçici adlandırması 1984 KF, çapı yaklaşık 119 kilometre olan, Truva kampına dahil büyük bir Jüpiter truvasıdır. 26 Mayıs 1984 tarihinde California, ABD'de bulunan Palomar Gözlemevinde, Amerikalı astronomlar Carolyn ve Eugene Shoemaker tarafından keşfedilmiştir. Dönme süresi 7,1 saat olarak ölçülen ve en büyük Jüpiter truvalılarından biri olan olağan dışı ve büyük olasılıkla dairesel şekilli bir T tipi asteroittir. Yunan mitolojisindeki ünlü Truva prensi Paris'e atıfla isimlendirilmiştir.

1867 Deiphobus, geçici adlandırması 1971 EA, çapı yaklaşık 123 kilometre (76 mi) olan, Truva kampına dahil karanlık görünümlü büyük bir Jüpiter truvasıdır. 3 Mart 1971 tarihinde Arjantin'de bulunan Leoncito Astronomi Kompleksinde, Arjantinli astronomlar C. U. Cesco ve A. G. Samuel tarafından keşfedilmiştir. Ennomos ailesinin bir üyesidir ve 58,66 saat olarak ölçülen çok uzun bir Dönme süresi sahiptir. En büyük Jüpiter truvalıları arasında yer alan cisim D tipi bir asteroittir. Yunan mitolojisindeki Truva prenslerinden Deiphobos'a atıfla isimlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1172 Äneas</span> Asteroit

1172 Äneas çapı yaklaşık 140 kilometre olan büyük bir Jüpiter truvalısıdır. 17 Ekim 1930 tarihinde Karl Reinmuth tarafından at the Heidelberg Gözlemevinde keşfedilmiştir. Karanlık görünümlü bir D-tipi asteroit olan cisim Dönme süresi 8,7 saat olan en büyük Jüpiter truvalarından biridir. Yunan mitolojisindeki Truva prensi Aeneas'dan esinlenilerek adlandırılmıştır.

1143 Odysseus, geçici adlandırması 1930 BH, Jüpiter'in yörüngesinde, Yunan kampı olarak adlandırılan L4 Lagrange noktasında yer alan büyük bir Jüpiter truvalısıdır. 28 Ocak 1930 yılında Alman astronom Karl Reinmuth tarafından Heidelberg Gözlemevinde keşfedilmiş, ünlü Yunan mitolojisi kahramanı Odysseus'a atfen isimlendirilmiştir. Karanlık tipli bir D-tipi asteroit olan cismin kendi etrafındaki dönme süresi 10,1 saattir. Yaklaşık 125 kilometre (78 mil) büyüklüğünde bir çapa sahip olup, en büyük 10 Jüpiter truvalısından biridir.

<span style="white-space:nowrap;">2011 QF<sub>99</sub></span> Asteroit

2011 QF99, dış Güneş Sistemi'nde yer alan, esasında bir centaur olduğu tahmin edilen ve keşfedilmiş bilinen ilk Uranüs truvalısı olan bir küçük gezegendir. Albedosu 0,05 olarak kabul edildiğinde, çapı yaklaşık 60 kilometre (37 mil) olarak hesaplanır. İlk olarak 29 Ağustos 2011'de Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu ile gerçekleştirilen Neptün ötesi cisimlerin derinlemesine araştırılması sırasında gözlemlendi, fakat Uranüs truvalısı olarak tanımlanması 2013 yılına kadar duyurulmadı.

Eş-yörüngesel hareket, iki veya daha fazla sayıda astronomik cismin birincil cisim yörüngesiyle aynı veya benzer mesafede bulunan bir yörüngede seyretmesi durumudur. Başka bir deyişle bu cisimler, 1:1 ortalama hareket rezonansında veya ters yönlü ise 1:-1 rezonansındadır.

Lemmon Dağı Araştırması veya Mount Lemmon Survey (MLS), G96 gözlemevi koduyla yürütülen Catalina Gökyüzü Araştırması'nın bir parçası olan uzay araştırmasıdır. Tucson, Arizona'nın kuzeydoğusundaki Santa Catalina Dağları'nda 2.791 metre (9.157 ft) yükseklikte bulunan Mount Lemmon Gözlemevi bünyesindeki Steward Gözlemevi tarafından yürütülen f/1.6 esas odaklı, beş derece kare alan görüntüleme özellikli 10560x10560 piksel kamera ile birlikte 152 m (6.000 in) cassegrain yansıtıcılı teleskop kullanmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.