İçeriğe atla

Malta sürgünleri

Seyhun Binzet koleksiyonundan Malta Sürgünlerine ait bir fotoğraf.
Seyhun Binzet koleksiyonundan Malta Sürgünlerine ait bir fotoğraf.
Seyhun Binzet koleksiyonundan Malta Sürgünlerine ait bir fotoğraf.

Malta sürgünleri, İstanbul'un işgali sonrasında, 1919-1920 yıllarında işgal kuvvetlerince tutuklanarak bir İngiliz sömürgesi olan Malta'ya sürülen (veya gıyabında tutuklama kararı çıkarılarak sürgüne gönderilecekleri bildirilen) 145 Türk devlet adamı, asker, idareci ve aydın için kullanılan terimdir.[1][2][3]

Tutuklama ve sürgünler, Mart 1919'da, Irak cephesinden çekilişi yürütmüş Ali İhsan Sabis Paşa ile başlamış ve Ekim 1920'ye kadar sürmüştür. Seçilen isimler, işgale karşı direnişi organize edilebilecek kadronun ve liderlik potansiyeli gösterebilecek olanların devreden çıkarılmak istendiğini akla getirmektedir. Ermeni Kırımı ile ilgili konular sürgün cezalarına sonradan monte edilmiştir. Ancak ellerinde rehin misali tuttukları sürgünlerin varlığı, bunlara karşı isnatların dayanaklarının zayıflığı zamanla İngilizlerin siyaseten aleyhine işlemeye başlamış, Mustafa Kemal de konuyu bir koz olarak kullanmaktan geri kalmamıştır. Sürgünlerin sonuncuları 1922 yılı içinde serbest bırakılmışlardır.

İsim Tutuklandığı tarih Tutukluluk no Osmanlı İmparatorluğu'ndaki görevi
Ali İhsan Paşa29 Mart 1919 26 67 Mirliva, Eski 6. Ordu komutanı
Velid Ebüzziya23 Mart 1920 Gazeteci
İbrahim Ahmed 29 Mart 1919 26 68 Ali İhsan Paşa'nın emir onbaşısı[4]
Abdülgani Bey 28 Mayıs 1919 26 95 Yarbay
Ahmet Faik Bey 28 Mayıs 1919 27 24 Eski İstanbul Emniyet Müdürü, Bağdat Vali Muavini
Ahmet Cevat Bey 28 Mayıs 1919 27 00 Miralay, İstanbul Merkez Komutanı
Ahmet Haydar Bey 28 Mayıs 1919 27 08 Binbaşı
Muammer Bey28 Mayıs 1919 27 19 Eski Sivas ve Konya Valisi, Sivas Mebusu
Ahmet Nesimi Bey28 Mayıs 1919 27 19 Eski Hariciye Nazırı
Ahmet Tevfik Bey 28 Mayıs 1919 26 80 Miralay
Ali Fethi Bey 28 Mayıs 1919 26 80 Eski Dahiliye Nazırı, Sofya Sefiri, İstanbul Mebusu
Atıf Bey28 Mayıs 1919 27 02 Ankara Mebusu
Celal Bey28 Mayıs 1919 26 76 Miralay
Cemal Efendi 28 Mayıs 1919 26 94 Yüzbaşı
Faik Bey28 Mayıs 1919 27 37 Eski Merzifon Kaymakamı
Dr. Fazıl Berki Bey28 Mayıs 1919 26 98 Eski Çankırı Mebusu
Ferit Bey 28 Mayıs 1919 27 03 İttihat ve Terakki Kâtibi
Gani Bey 28 Mayıs 1919 27 23
Mehmet Habip Bey28 Mayıs 1919 26 85 Bolu Mebusu
Hacı Ahmet Paşa28 Mayıs 1919 27 39 Enver Paşa'nın babası
Doktor Halil Bey 28 Mayıs 1919 26 99 Yüzbaşı
Hasan Fehmi Tümerkan28 Mayıs 1919 26 88 Sinop mebusu
Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi28 Mayıs 1919 27 34 Şeyhülislam
Hazım Bey 28 Mayıs 1919 26 78 Binbaşı
Hilmi Bey28 Mayıs 1919 27 89 Kırklareli Mutasarrıfı
Hoca Rıfat Efendi 28 Mayıs 1919 27 06 İttihat ve Terakki temsilcisi
Hüseyin Cahit Bey28 Mayıs 1919 26 75 İstanbul Mebusu, Gazeteci
Hüseyin Kadri Bey 28 Mayıs 1919 27 05 Karesi Mebusu
İbrahim Bedrettin Bey 28 Mayıs 1919 27 01 Diyarbakır Valisi
İbrahim Hakkı Bey 28 Mayıs 1919 27 10 Binbaşı
Canbulat İsmail Bey28 Mayıs 1919 26 92 Eski Dahiliye Nazırı
Kemal Bey 28 Mayıs 1919
Macit Bey 28 Mayıs 1919 27 04 Divan-ı Muhasebat Memuru
Mazlum Bey 28 Mayıs 1919 27 07 Binbaşı
Mehmet Sabit Bey28 Mayıs 1919 26 86 Eski Sivas Valisi
Mehmet Sabri Bey28 Mayıs 1919 27 29 Saruhan Mebusu, Eski İttihat ve Terakki Umumî Katibi, Fenerbahçe Başkanı
Mehmet Tevfik Bey 28 Mayıs 1919 26 79 Yarbay, Kaymakam
Memduh Bey 28 Mayıs 1919 27 33 Eski Musul Valisi
Mithat Şükrü Bey28 Mayıs 1919 26 93 Eski Maarif Nazırı, Burdur Mebusu, İttihat ve Terakki Umumî Katibi
Mustafa Asım Bey 28 Mayıs 1919 27 11 Eski Of Mutasarrıfı
Mümtaz Bey 28 Mayıs 1919 26 97 Emekli Yarbay
Nevzat Bey 28 Mayıs 1919 26 96 Yüzbaşı
Ömer Bey 28 Mayıs 1919 26 81 Binbaşı
Rahmi Bey28 Mayıs 1919 26 91 Eski İzmir Valisi
Rıza Hamit Bey28 Mayıs 1919 27 40 Bursa Mebusu
Pirizade İbrahim Hayrullah Bey28 Mayıs 1919 27 35 Eski Şura-yı Devlet Reisi
Salah Cimcoz 28 Mayıs 1919 27 28 İstanbul Mebusu
Sami Bey 28 Mayıs 1919 27 09 Miralay
Süleyman Numan Paşa28 Mayıs 1919 27 32 Ordu Sıhhiye Müfettişi
Süleyman Sudi Bey28 Mayıs 1919 27 30 Tokat ve Lazistan Mebusu
Şerafettin Efendi 28 Mayıs 1919 26 77 Yüzbaşı
Şükrü Bey28 Mayıs 1919 27 38 Mülkiye Müfettişi
Tahir Cevdet Bey28 Mayıs 1919 26 90 Eski Ankara Valisi
Tevfik Hadi Bey 28 Mayıs 1919 26 82 Siyasi Polis Müdürü
Mehmet Ubeydullah Bey28 Mayıs 1919 27 31 İzmir Mebusu
Veli Necdet Bey28 Mayıs 1919 26 87 Dahiliye Nazırlığı Müsteşarı
Yusuf Ziya Bey 28 Mayıs 1919 26 84 Emekli Binbaşı, İttihat ve Terakki Azası
Zekeriya Zihni Bey28 Mayıs 1919 27 18 Eski Edirne Valisi
Cihangirzade İbrahim Bey 2 Haziran 1919 27 17 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Alibeyzade Mehmet Bey 2 Haziran 1919 27 16 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Kars Valisi
Cihangirzade Hasan Han 2 Haziran 1919 27 18 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Savunma Bakanı
Cihangirzade Aziz Bey 2 Haziran 1919 27 19 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Adalet Bakanı
Mehmetoğlu Muhlis Bey 2 Haziran 1919 27 27 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti PTT Genel Müdürü
Matvey Radjinski 2 Haziran 1919 27 25 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Rus Şura Üyesi
Musa Salah Bey 2 Haziran 1919 27 20 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Polis Müdürü
Pavlo Camusev 2 Haziran 1919 27 14 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Rum Şura Üyesi
Tevhidüddin Mamiloğlu 2 Haziran 1919 27 22 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Emniyet Müdürü (Orenburglu Kazak Türkü)
Stefani Vafiades 2 Haziran 1919 27 26 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Rum Şura Üyesi, Sosyal Yardım Bakanı
Yusufoğlu Yusuf Bey 2 Haziran 1919 27 21 Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti Şura Üyesi, Gıda Bakanı
Abbas Halim Paşa21 Eylül 1919 27 54 Eski Nafia Nazırı, Bursa Valisi, Sadrazam Said Halim Paşa'nın kardeşi.
Ağaoğlu Ahmed Bey21 Eylül 1919 27 64 Karahisar-ı Sâhib Mebusu, Darülfünûn Hocası, Yazar
Ali Münif Bey21 Eylül 1919 27 62 Eski Nafia Nazırı
Hacı Adil Bey21 Eylül 1919 27 57 Eski Edirne Valisi ve Edirne Mebusu
Halil Bey21 Eylül 1919 27 60 Eski Şura-yı Devlet Reisi ve Hariciye Nazırı
Hüseyin Tosun Bey21 Eylül 1919 27 65 Osmanlı Milli Telgraf Ajansı Sahibi ve Müdürü
Kara Kemal21 Eylül 1919 27 61 Eski İaşe Nazırı
Mahmud Kamil Paşa 21 Eylül 1919 27 58 Eski 5. Ordu Komutanı
Said Halim Paşa21 Eylül 1919 27 55 Prens, Eski Sadrazam
Ziya Gökalp21 Eylül 1919 27 59 Ergani Mebusu, Darülfünûn Hocası, Yazar
Mehmet Arif Bey28 Ocak 1920 27 60 Binbaşı
Nuri Bitlisi 28 Ocak 1920 27 61 Çavuş
Faik Bey22 Mart 1920 27 80 Eski Edirne Mebusu
Ahmed Şevket Bey 22 Mart 1920 27 81 İstanbul Müstahkem Mevki Komutanı
Cemal Mersinli22 Mart 1920 27 72 Mirliva, Eski 2. Ordu Komutanı
Çürüksulu Mahmud Paşa22 Mart 1920 27 71 Mirliva
Hasan Tahsin Bey22 Mart 1920 27 73 Eski Şam ve Erzurum Valisi
Rauf Bey22 Mart 1920 27 76 Eski Bahriye Nazırı, Sivas Mebusu
Cevat Paşa22 Mart 1920 27 74 Ferik, Eski Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi
Mehmed Esad Bey22 Mart 1920 27 75 Askeri Tabip
Mehmet Şerafettin Bey 22 Mart 1920 27 79 Avukat, Gazeteci, Edirne Mebusu.
Kara Vasıf Bey22 Mart 1920 27 78 Karakol Cemiyeti'nin kurucusu
Köstenceli Numan Usta 22 Mart 1920 27 81 Zeytinburnu Fabrikasında Ustabaşı
Ahmed Emin Bey27 Mart 1920 27 87 Gazeteci
Ali Çetinkaya27 Mart 1920 27 89 Miralay, Eski Afyon Mebusu
Ali Sait Paşa27 Mart 1920 27 82 Mirliva
Ali Seyyit Bey 27 Mart 1920 27 94 Aşiret Reisi
Celal Nuri Bey 27 Mart 1920 27 85 Gazeteci
Ebüzziyazade Velid Paşa 27 Mart 1920 27 83
Enis Avni Aka Gündüz27 Mart 1920 27 91 Yazar
Hilmi Abdülkadir 27 Mart 1920 27 89
İslam Ali 27 Mart 1920 27 86
Eczacıbaşı Mehmed Bey 27 Mart 1920 27 90 Eczacı
Mehmet Muammer İra 27 Mart 1920 27 88 İstanbul Polisi Siyasi Kısım Müdürü
Rafet Paşa27 Mart 1920 27 92
Süleyman Nazif27 Mart 1920 27 84 Eski Musul ve Bağdat Valisi, Yazar
Acenta Mustafa Kırzade 20 Mayıs 1920 27 86 Tacir
Doktor Abdüsselami Paşa 20 Mayıs 1920 27 90 Mirliva, Eski Yemen Komutanı
Mehmed Kamil Bey 20 Mayıs 1920 Musullu gazeteci
Hacı Ahmed Bey 31 Mayıs 1920 27 91 Sivas İttihat ve Terakki Delegesi
Mustafa Reşat Bey31 Mayıs 1920 İstanbul Siyasi Polis Müdürü
Agâh Bey 7 Haziran 1920 27 86
Basri Bey 7 Haziran 1920 27 92 Yarbay, Cevat Paşa'nın Damadı
Mustafa Abdülhalik Bey 7 Haziran 1920 27 92 Eski Bitlis Valisi
Ali Cenani13 Haziran 1920 27 93 Eski Halep ve Antep Mebusu
Andavallı Mehmed Ağa 13 Haziran 1920 27 94
Murat Bey 13 Haziran 1920 27 95
Süleyman Faik Paşa 13 Haziran 1920 27 96
Yakup Şevki Paşa13 Haziran 1920 27 97 Mirliva, Eski 9. Ordu Komutanı
Ali Nazmi Bey 6 Ağustos 1920
İlyas Sami Bey19 Ağustos 1920 Muş Mebusu
Mehmet Atıf Bey 19 Ağustos 1920 27 98
Mehmet Nazım Bey 19 Ağustos 1920 27 99
Süleyman Necmi Bey19 Ağustos 1920
Sefer Bey 12 Eylül 1920 28 00
Burhanettin Hakkı Bey 20 Eylül 1920 28 01
Mehmed Nuri Bey20 Eylül 1920 28 02 Eski Elazığ mebusu
Mehmet Rıfat Bey 20 Eylül 1920 28 03
Cemal Oğuz Bey 5 Ekim 1920 28 04
Mehmed Ali Bey 5 Ekim 1920 28 05
Ahmet Şükrü Bey27 63 Eski Maarif Nazırı, Eski Kastamonu Mebusu
Eşref Sencer Kuşçubaşı28 06 Teşkilat-ı Mahsusa Üyesi
İsmail Müştak Bey 28 07 Yazar, Mebus
Kâzım Bey28 08 Miralay, Enver Paşa'nın eniştesi
Mürsel Bey28 09 Miralay
Galatalı Şevket Bey28 10 Miralay, Karakol Cemiyeti Reisi
Yunus Nadi Bey28 11 Gazeteci, Yeni Gün Gazetesi Sahibi, İzmir Mebusu

Kaynakça

  1. ^ "Malta Sürgünleri'ni nasıl bilirsiniz, Ayşe Hür, Taraf Gazetesi, 28 Şubat 2010". 8 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2013. 
  2. ^ "Bİtmez Nürenberg. Jön Türk davasinin 90lik olur, Ermeni Soykırım Müzesi ve Enstitüsü". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2013. 
  3. ^ Malta sürgünleri, Bilâl N. Şimşir, Bilgi Yayınevi, 1985.
  4. ^ Tutuklanan komutanından ayrılmayıp gönüllü sürgüne gitmiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ziya Gökalp</span> Türk yazar ve toplum bilimci

Ziya Gökalp, Türk yazar, toplum bilimci, şair ve siyasetçidir. Meclis-i Mebûsanda ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde milletvekilliği yapmıştır. "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Nazif</span> Osmanlı şair, yazar ve bürokrat

Süleyman Nazif, Osmanlı İmparatorluğu ve cumhuriyet döneminde yaşamış Türk şair, yazar ve bürokrattır.

<span class="mw-page-title-main">Damad Ferid Paşa</span> 216. Osmanlı sadrazamı

Damad Mehmed Ferid Paşa, Osmanlı diplomatı ve devlet adamı. VI. Mehmed saltanatında 4 Mart 1919 - 30 Eylül 1919 ve 5 Nisan 1920 - 17 Ekim 1920 tarihleri arasında toplam bir yıl bir ay on beş gün sadrazamlık yapmıştır. Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki ulusal kurtuluş hareketine muhalefetinden ötürü savaştan sonra Yüzellilikler listesine alınmış ve vatan haini ilan edilmiştir. 1922 yılında yurt dışına kaçmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ali İhsan Sabis</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali İhsan Sabis, Türk asker ve siyasetçidir. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi ve Irak Cephesi'nin, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Batı Cephesi'nin komutanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Vasıf Karakol</span>

Mustafa Vasıf Karakol, , Türk asker ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti</span>

Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti, 17-18 Ocak 1919 tarihleri arasında gerçekleştirilen Büyük Kars Kongresi'nin sonucunda kurulan ve 12 Nisan'da İngilizlerin Kars'ı işgal etmeleriyle son bulan geçici hükûmet. Elviye-i Selâse'nin tamamını kapsamakta birlikte Kars, Batum, Ahıska, Ahılkelek, Artvin, Ardahan, Acara, Posof, Çıldır, Göle, Oltu, Karakurt, Sarıkamış, Karapınar, Kağızman, Kulp, Iğdır, Serdarabat, Aralık, Nuraşen, Nahçıvan, Culfa ve Ordubad gibi yerleri kapsamaktaydı. Güneybatı Kafkas Cumhuriyeti veya Kars Cumhuriyeti adlarıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Güney Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Güney Cephesi, Fransız Cephesi veya Kilikya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nın ardından Fransız kuvvetleri ve beraberindeki Ermeni Lejyonu ile TBMM idaresindeki Kuvâ-yi Milliye arasında gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephedir. Fransa, Sykes-Picot Anlaşması ve ardından Ermeniler ile imzalanan antlaşma ile kendisine düşen topraklara yönelmiştir. 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması ile cephe kapanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maraş Muharebesi</span> Maraş Savunması

Maraş Muharebesi, I. Dünya Savaşı'nda yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu ile 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi çerçevesinde Anadolu'nun birçok yeri gibi Maraş'ın da işgal altına girmesi ile işgal güçlerine karşı 21 Ocak 1920'de başlayan direniş, 12 Şubat 1920 tarihinde işgalin ortadan kalkması ile sonuçlanmıştır.

Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birçok ayaklanmalar çıkmıştır. Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilâfete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; millî hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar Millî Mücadele’nin neticelenmesini geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un İşgali</span> Mağlup Osmanlı İmparatorluğunun başkentinin İtilaf Devletleri tarafından işgali

İstanbul'un İşgali, Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Bırakışması ile Birinci Dünya Savaşı'nın bu ülkeler arasında sona erdiğinin ilan edilmesinin ardından gerçekleşmiştir. Osmanlı başkenti İstanbul, önce 13 Kasım 1918, sonra 16 Mart 1920'de olmak üzere iki kez işgal edildi. İlk işgalde, İstanbul'un önemli ve stratejik noktaları kontrol altına alındı ancak idareye el konulmadı; ikinci işgal ile idareye el konuldu. Eylül 1922'ye gelindiğinde, İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra, Mustafa Kemal Paşa İstanbul'u kurtarmak için Türk birliklerine İngiliz ve Fransız işgalindeki Çanakkale'ye hareket etmeleri emrini verdi. Bu emir üzerine Çanakkale Krizi patlak verdi. Türkler Kurtuluş Savaşı verdiği sırada İrlanda sorunuyla uğraşan Birleşik Krallık, Ankara Hükûmeti ile savaşın eşiğine geldi. Liberal Başbakan David Lloyd George Mustafa Kemal'in birliklerine karşı taarruza geçilmesini istediyse de müttefiklerinin desteğini alamadı ve ülkesindeki savaş karşıtı muhalefet ile dominyonların güçlü direnişiyle karşılaştı. Lloyd George'u gereksiz bir savaş başlatmaya çabalamakla itham eden Muhafazakâr Parti'nin 19 Ekim 1922'de Carlton Club deklarasyonu ile koalisyondan ayrılması sonucu Lloyd George hükûmeti düştü. İlerleyen süreçte diplomatik olaylar Türklerin lehine gelişti. İşgal, son İtilaf birliklerinin 4 Ekim 1923'te şehri terk etmesinden sonra, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu birliklerinin 6 Ekim 1923'te tören eşliğinde şehre girmesiyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Sabri Toprak</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Mehmet Sabri Toprak, Türk Bürokrat, eski Tarım Bakanı ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 10. başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Osmanlı savaş suçlularını yargılama çabası, Paris Barış Konferansı (1919) tarafından ele alındı ve nihayetinde Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan Sevr Antlaşması'na (1920) dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman-Türk katliamları</span>

Müslüman-Türk katliamları, Türk Kırımı ya da Türk Soykırımı Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma döneminde Navarin Katliamı ile başlayan ve 1922 Manisa yangınıyla son bulan Balkan, Ortodoks Devletler ve Fransa tarafından Türkler, Türk Yahudileri ve Osmanlılara yönelik gerçekleşen katliamlar, zorunlu göçler, etnik temizlik. Olaylardan etkilenenlerin ana dili Türkçedir.

<span class="mw-page-title-main">Şeref Aykut</span> Türk siyasetçi

Mehmet Şerafettin Aykut, Türk siyasetçi.

Samsun tehcirleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuzeyindeki Samsun şehri ve çevresindeki Rum nüfusunu ortadan kaldırmak için Anadolu Hareketi tarafından gerçekleştirilen ölüm yürüyüşleri. Bu yürüyüşler Rumlara yönelik yağma, yerleşim yerlerinin yakılması, tecavüz ve katliam gibi olaylarla desteklendi. Sonuç olarak 1921-1922 yıllarında şehrin yerleşik Rum nüfusu ve daha önceden buraya sığınan yaklaşık 24.500 kişi yerinden edilerek Anadolu içlerine zorla sürüldü. Bölgedeki katliamlar, hem Amerikalı Yakın Doğu Yardım Heyeti misyonerleri tarafından hem de bölgede bulunan donanma görevlileri tarafından gün yüzüne çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Zülfü Tigrel</span> Türk siyasetçi

Mehmet Zülfü Tigrel, Çiftçi, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">1919-1920 İstanbul yargılamaları</span>

1919-1920 İstanbul yargılamaları, I. Dünya Savaşı sonrasında, Mondros Mütarekesi'nden kısa bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî mahkemelerinde görülen davalardır. İttihat ve Terakki Cemiyeti (İTC) lider kadrosu ve seçilmiş bazı eski yetkililer, anayasayı ihlal etme, savaş zamanında vurgunculuk ile hem Ermenilerin hem de Rumların katledilmesi gibi çeşitli suçlamalarla itham edildi. Mahkeme, katliamların organizatörleri olarak görülen Enver Paşa, Talât Paşa ve Cemal Paşa ile diğerlerini ölüm cezasına mahkûm eden bir karara vardı.

<span class="mw-page-title-main">Nusret Bey</span> Türk öğretmen, devlet adamı (1875-1920)

Urfa Mutasarrıfı Nusret Bey, Türk öğretmen ve idarecidir. Ermeni Tehciri'inde vazife almasıyla ve bu tehcirde Ermenileri öldürdüğü ve mallarından kazanç sağladığı iddia edilerek idam edilmesiyle bilinir. 15 ay kürek cezasına çarptılırmış olduğu hâlde Divân-ı Harp-i Örfi yasadışı şekilde toplanıp cezası idam cezasına dönüştürdü. 5 Ağustos 1920'de Beyazıt Meydanı'nda idam edildi. Ferid Paşa hükûmetinden sonraki Ahmet Tevfik hükûmeti iktidara gelince ailesi suçsuz olduğunu iddia ederek davaların tekrar incelenmesini talep etti. İncelemelerin ardından Nusret Bey'in suçsuz yere asıldığı kanıtlanmıştır. 25 Aralık 1921'de TBMM tarafından "millî şehit" ilan edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.