İçeriğe atla

Kaç Kaç Olayı

Kaç Kaç Olayı, Çukurova'da Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında gerçekleşmiş bir toplu kaçış olayıdır.

Arka plan

Mondros Mütarekesi'nin 7. maddesine göre Osmanlı İmparatorluğu İtilaf Devletleri'ne Anadolu'da istedikleri yere asker çıkarma imkânı tanımak zorunda kalmıştı. Bu imkândan yararlanan İngilizler 17 Aralık 1918'de Mersin'e asker çıkararak kısa zamanda bütün Çukurova'yı ele geçirdiler. 1 Ocak 1919'dan itibaren İngilizler yerlerini Fransızlara bıraktılar. Daha önce imzalanmış olan Sykes-Picot Anlaşması uyarınca Suriye'ye hakim olan Fransızlar böylece Çukurova'yı ve Çukurova'yı kuzeyden kuşatan Toros Dağları'nı da ele geçirmiş oldular.[1]

Fransız yönetimi

Fransızların bölgedeki askerî güçleri yeterli değildi. Bu sebepten yerli Hristiyan halkı da (özellikle Suriye'den dönen Ermeniler) askere almaya başladılar. Bu durum büyük gerginliğe sebep oldu.

Fransız kuvvetleri silah üstünlüğü sayesinde Çukurova'ya hakim olabildiler. Buna karşılık Toros Dağları'nda başarılı değillerdi. Özellikle 28 Mayıs 1920'deki Karboğazı Baskını'ndan sonra Fransızlar güneye çekilmek ve Mersin'den doğuya giden tren yolunun kuzeyini bırakmak zorunda kaldılar.[2]

Olay

Kuzey kesimden vazgeçen Fransızlar demiryolu ve güneyindeki varlıklarını sürdürme amacıyla etnik temizliğe başladılar. 10 Temmuz 1920'de Adana'da Türklere karşı şiddet harekâtına girişildi. Adana'da yaşayan on binlerce Türk kuzeye, Toros Dağları'na doğru kaçmağa zorlandı. Kaçanlar öncelikle Karahan köyüne, oradan da Pozantı ve Karaisalı'ya kaçıyorlardı. Birkaç gün içerisinde hareket daha da genişletildi. Türkler diğer yerleşim birimlerinden de kaçmak zorunda kaldılar.[3] Bu olay yöre tarihinde Kaç Kaç Olayı olarak bilinir. Yaz koşullarındaki Kaç Kaç Olayı'nda susuzluk ve çeşitli hastalıklar büyük kayıplara yol açtı. Ayrıca Fransız uçakları da kaçanlar üzerine taciz atışları yapmaktaydı.[4]

Sonrası

Kaç kaç olayı Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin de dikkatini çekti. 5 Ağustos'ta il merkezi geçici olarak artık millî güçlerin denetiminde olan Pozantı'ya alınmıştı.[3] Millî güçlerin mücadelesi yoğunlaşarak devam etti. Bu çatışmalar sonunda, Fransızlar Çukurova'dan çekilmek zorunda kaldılar. 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlaşması sonunda Fransızlar Çukurova'yı boşalttılar[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Mersin tarihi". 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  2. ^ "Cezmi Yurtseven tarih sitesi". 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  3. ^ a b "İlimiz Adana sayfası". 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2010. 
  4. ^ "Academia'da Nazif Yıldırım makalesi". 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  5. ^ "Tarihi olaylar sayfası". 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Pozantı</span> İlçe, Adana, Türkiye

Pozantı, Adana iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Seyhan Nehri</span> Türkiyenin Akdenize dökülen ırmaklarından birisi

Seyhan Nehri, Türkiye'nin Akdeniz'e dökülen ırmaklarından birisidir. Uzunluğu 560 km'dir. Havza alanı ise 20.600 km²dir. İki önemli kolu vardır: uzun olanı, Kayseri-Pınarbaşı ilçesinden, 1500 metre yükseklikteki Uzun Yayla'dan doğan Zamantı suyudur ve Kayseri'nin Pınarbaşı, Tomarza, Develi ve Yahyalı ilçelerinden geçer. Orta Toroslar'ın uzanış doğrultusunda akan bu su, Çukurova'ya inmeden önce Adana'nın 80 km kuzeyinde Aladağ ilçesinin Akinek Dağı yamaçlarında diğer önemli kolu olan Göksu ile birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir Kemali Öğütçü</span> avukat, siyasetçi

Abdülkadir Kemali Öğütçü, Türk avukat, ilk Büyük Millet Meclisi'nde Kastamonu milletvekili, İstiklal Mahkemesi başkanı, Ahali Cumhuriyet Fırkası'nın kurucusu, aktif politikacı. Romancı Orhan Kemal'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çukurova</span> Çoğunluğu Adana şehrinde bulunan verimli topraklara ve köklü geçmişe sahip bölge

Çukurova, tarihi adıyla Cilicia Pedias; Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay illerini içine alan Güney Anadoludaki coğrafi, ekonomik ve kültürel bir bölgedir. 6.4 milyon nüfusuyla, Türkiye'deki en büyük nüfus yoğunluğuna sahip bölgelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Safa Özler</span>

İsmail Sefa Özler, Türk siyasetçi.

Adana Bölümü, Türkiye'nin coğrafi bölgelerinden Akdeniz Bölgesi'nin doğuda kalan bölümüne verilen isimdir. Batıda kalan kısım ise Antalya Bölümü olarak adlandırılır. Bölümün illeri; Adana, Mersin, Osmaniye, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş'tır. Aynı zamanda, Akdeniz Bölgesi'nin yüzölçümü bakımından en büyük bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Karboğazı Baskını</span>

Karboğazı Baskını, 27-28 Mayıs 1920 tarihlerinde, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvâ-yi Milliye ile Fransızlar arasında Toros Dağları'nın eteğinde çıkan çatışma.

Konya - Yenice demiryolu, Konya - Karaman - Ulukışla - Pozantı - Yenice arasında bulunan TCDD'ye ait ana demiryolu hattıdır. Hat Konya'dan Mersin ve Adana'ya giden ana konvansiyonel yük ve yolcu treni rotasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yenice Tren İstasyonu (Mersin)</span> Mersin, Türkiyede bir tren istasyonu

Yenice Tren İstasyonu, Mersin'in Tarsus ilçesi Yenice Mahallesi'nde Atatürk Bulvarı üzerinde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

Taşkent Tren İstasyonu, Mersin'in Akdeniz ilçesi Toroslar Mahallesi'nde D.400 üzerinde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Şehitlik Tren İstasyonu</span> Seyhan, Adana, Türkiyedeki tren istasyonu

Şehitlik Tren İstasyonu, Adana'nın Seyhan ilçesi Yeşiloba Mahallesi'nde D.400 üzerinde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

Şakirpaşa Tren İstasyonu, Adana'nın Seyhan ilçesinde bulunan TCDD'ye ait tren istasyonudur. İstasyon, 1886 yılında hizmete girmiştir.

Adana – Mersin demiryolu, Adana – Mersin arasında bulunan TCDD'ye ait 68,382 kilometre (42,491 mi) uzunluğunda çift hatlı demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Paşa Tabyaları</span>

İbrahim Paşa Tabyaları Toros Dağlarında Gülek Boğazına hakim bir noktada inşa edilmiş bir grup tabyadır.

<span class="mw-page-title-main">Kahyaoğlu Katliamı</span> 22 Haziran 1920de en az 64 Türk sivilin Ermeniler tarafından katledilmesi

Kahyaoğlu Katliamı, Kahyaoğlu Çiftliği Katliamı veya Kahyaoğlu Faciası, 22 Haziran 1920'de Adana'nın Yeşiloba ilçesinde en az 64 sivilin Ermeniler tarafından öldürüldüğü katliam.

İçil eski bir sancak, il ve yöre adıdır. Günümüzde kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.

<span class="mw-page-title-main">1919 Alevi İsyanı</span> Suriyedeki Fransız yönetimine karşı 1919-21 ayaklanması

Alevi İsyanı, Şeyh Salih el-Ali liderliğinde İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi'nin Fransız yetkililerine karşı ve daha sonra Fransa-Suriye Savaşı'nın bir parçası olarak Suriye'de yeni kurulan Fransız Mandası'na karşı, özellikle kıyıdaki Cebel Ensariye dağlık bölgesinde gerçekleşen bir isyandı. İsyan, Suriye'deki Fransız güçlerine karşı ilk silahlı direniş eylemlerinden biriydi ve lideri Şeyh Salih, Şam'daki geçici Arap hükûmetine bağlılığını ilan etti. İbrahim Hananu'nun Halep kırsalındaki isyanı ve Suphi Bereket'in Antakya'daki isyanı da dahil olmak üzere ülkedeki diğer Fransız karşıtı isyanların liderleriyle koordinasyon kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Kılavuz Hatice</span>

Kılavuz Hatice veya Hatice Hatun (Gülekli Hatice), Milli mücadelede Adana ve yöresinde savaşan halk kahramanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.