İçeriğe atla

Dünya'ya yakın asteroit takibi araştırması

Dünya'ya yakın asteroit takibi araştırması
KısaltmaNEAT
ÖncülPalomar Gezegen Kesişimi Asteroit Araştırması
ArdılDünya'ya yakın cisim çalışmaları merkezi
KuruluşAralık 1995 (1995-12)
Kuruluş yeriHaleakalā Gözlemevi, Maui, Hawaii
TürUzay gözlemi programı
Yasal statüDağıldı
AmaçDünya'ya yakın asteroitlerin araştırılması ve haritalanması
Baş araştırmacıRaymond Bambery
Baş araştırmacı Yard. ve Proje YönetcisiSteven H. Pravdo
Araştırmacı YardımcılarıDavid L. Rabinowitz, Ken Lawrence and Michael Hicks
Ana organNational Aeronautics and Space Administration
Ana kurum[[Jet İtki Labaratuarı]]
Resmî siteneat.jpl.nasa.gov

Dünya'ya yakın asteroit takibi araştırması (NEAT), İng. Near-Earth Asteroid Tracking, Dünya'ya yakın cisimlerin tespiti için gökyüzü taraması yapılabilmesi amacıyla NASA ve Jet İtki Laboratuvarı tarafından yürütülen bir programdır. NEAT Kaliforniya'da bulunan Palomar Gözlemevi (Palomar-NEAT; 644) ile birlikte Hawaii'de bulunan GEODSS (Haleakala-NEAT; 566) araştırmasında Aralık 1995'ten Nisan 2007'ye kadar yürütülmüştür. Bu araştırma kapsamında 40 binden fazla küçük gezegen keşfedilmiş olup, NEAT Catalina Sky Survey, LONEOS ve Mount Lemmon Survey ile birlikte bu alandaki en başarılı çalışmalardan biridir.[1][2][3]

NEAT, Palomar Gezegen Kesişimi Asteroit Araştırması (PCAS)'ın ardılıdır.

Tarih

Çeşitli projelerde keşfedilen NEO'ların sayısı
      LINEAR      NEAT      Spacewatch      LONEOS       CSS      Pan-STARRS      NEOWISE      Diğerleri

Çalışmanın ilk baş araştırmacısı Eleanor F. Helin, ortak araştırmacılar ise Steven H. Pravdo ve David L. Rabinowitz'dir.[1]

NEAT, araştırma kapsamında kullanılmak üzere Haleakala, Maui, Hawaii'de bulunan GEODSS teleskopunu kullanabilmek için ABD Hava Kuvvetleri ile bir işbirliği anlaşması akdetmiştir. GEODSS, Yer Tabanlı Elektro-Optik Derin Uzay Gözetimi (İng. Ground-Based Electro-Optical Deep Space Surveillance) anlamına gelir ve bu geniş alan Hava Kuvvetleri teleskopları, Dünya yörüngesindeki uzay aracını optik olarak gözlemlemek için tasarlanmıştır. NEAT ekibi GEODSS teleskopu için bir CCD kamera ve bilgisayar sistemi tasarlamıştır. CCD kamera formatı 4096 × 4096 piksel ve görüş alanı 1,2° idi × 1,6° olarak kullanılmıştır.

Nisan 2001'den itibaren, Samuel Oschin teleskopu ile birlikte diyafram açıklığı 12 metre (39 ft) olan Palomar Gözlemevi'ndeki Schmidt teleskopu da Dünya'ya yakın nesneleri keşfetmek ve izlemek için hizmet vermiştir. Bu teleskop, her biri 2400 × 600 piksel olan 112 CCD içeren bir kamerayla donatılmıştı. Bu, 2002'de 50000 Quaoar'ın, 2003'te 90377 Sedna'nın (2004'te yayınlandı) ve cüce gezegen Eris'in keşfine yol açan görüntüleri üreten teleskoptur.

NEAT, binlerce asteroit keşfetmesinin yanı sıra, 54P/de Vico-Swift-NEAT adlı periyodik kuyruklu yıldızın ve yüksek istikrarlı hareket eden Teegarden yıldızının ortak keşfiyle birlikte popülerlik kazanmıştır. C/2001 Q4 (NEAT) adlı kuyruklu yıldız ise 24 Ağustos 2001'de NEAT tarafından keşfedilmiştir.[4]

2005 yılı başlarında keşfedilen 64070 NEAT adlı asteroit ise programın onuruna isimlendirilmiştir.[5]

Keşifler

Keşfedilen küçük gezegenler : 40.975[3] 
bkz. Küçük gezegenler listesi § Notlar

9 Ağustos 1996 tarihinde, Haleakala, Hawaii'de bulunan otomatik araştırma kamerası kullanılarak 1996 PW cismi NEAT tarafından keşfedilmiştir.[6] Bu, uzun periyotlu kuyruklu yıldızlara özgü bir yörüngede keşfedilen ve aktif bir kuyruklu yıldız olmayan ilk cisimdi.[6] Bu da onun soyu tükenmiş bir kuyruklu yıldız ya da alışılmadık bir asteroid olma ihtimalini gündeme getirdi.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Near-Earth Asteroid Tracking (NEAT)". Near Earth Object Program. NASA/JPL. 14 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2017. 
  2. ^ Bauer, J. M.; Lawrence, K. J.; Buratti, B. J.; Bambery, R. J.; Lowry, S. C.; Meech, K. J.; ve diğerleri. (December 2007). "Photometry of Small Outer Solar System Bodies with the NEAT Database" (PDF). Asteroids. Cilt 1405. s. 8086. Bibcode:2008LPICo1405.8086B. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2017. 
  3. ^ a b "Minor Planet Discoverers (by number)". Minor Planet Center. 12 Ocak 2017. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  4. ^ "C/2001 Q4 (NEAT)". JPL Small-Body Database Browser. NASA. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  5. ^ "64070 NEAT (2001 SS272)". JPL Small-Body Database Browser. NASA. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  6. ^ a b Weissman, P. R. & Levison, H. F. (1997).
  7. ^ "New Object Moves like a Comet but Looks like an Asteroid". Pasadena, California: Jet Propulsion Laboratory. 22 Ağustos 1996. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">İkeya seki kuyruklu yıldızı</span>

Kaoru İkeya adlı Japon bir amatör astronom tarafından bulunmuştur. Bu yıldıza kendi adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim</span>

Dünya'ya Yakın Cisimler, yörüngeleri günberi noktasında Dünya'ya 1,3 Astronomik Birim (AB) mesafeden daha yakın olup Dünya'nın çok yakınına gelen gök cisimleridirler. Bunlar birkaç bin Dünya'ya Yakın Asteroit (DYA), Dünya'ya Yakın Kuyruklu yıldız (DYK), bir miktar Güneş etrâfında dolanan uzay aracı ve uzayda Dünya'yla çarpışmadan tâkip edilebilecek büyüklükte meteoritlerden oluşurlar. Makbul olan görüşe göre DYC'lerin geçmişte Dünya'yla çarpışmalarının gezegenimizin jeolojik ve biyolojik târihinde kayda değer rolü olduğu merkezindedir. Dünya'mıza getireceği tehlikelerin farkına varılmasıyla 1980'lerden beri gittikçe artan ilgiyle bu cisimler izlenmişler, gelebilecek tehlikeleri aktif olarak azaltmak için çözümler aranmaya başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tehlikeli olabilecek cisim</span>

Tehlikeli Olabilecek Cisim ya çapı ve yörüngesiyle Dünya'ya yaklaşıp dolayısıyla Tehlikeli Olabilecek Asteroit ya da Tehlikeli Olabilecek Kuyruklu yıldız olma potansiyeline sahip cisimlere denir.

<span class="mw-page-title-main">99942 Apofis</span> Asteroit

99942 Apofis, (Geçici adlandırma:2004 MN4 ) 19 Haziran 2004'te R. A. Tucker, D. J. Tholen ve F. Bernardi tarafından Kitt Peak'de keşfedilen, Aten sınıfı Dünya'ya yakın bir yörüngesi bulunan bir meteorittir. Mısır kötülük tanrısı Apofis'in ismini taşır. NASA tarafından yapılan dikkatli ölçümlerle 2029 ve 2036 yıllarında dünyamızın çok yakınından geçeceği tespit edilmiştir. 13 Nisan 2029'te 300.000 kilometre Dünya'ya yakından geçerek Apollo sınıfı olacak, 2036 yılında ise 30-40 bin kilometre yakından geçecektir. 7 Ekim 2009 tarihinde yapılan hesaplamalara göre 2036 yılında Dünya'ya çarpma olasılığı 250.000'de 1'dir. Bir başka olası çarpışma tarihi ise 2037'dir. Bu tarihte dünyaya çarpma olasılığı 12,3 milyonda 1 olarak belirlenmiştir.

2012 DA14 Asteroit

2012 DA14, Dünya'ya yakın asteroit olup tahmin edilen çapı 50 m, tahmin edilen kütlesi 190.000 ton civarındadır. 23 Şubat 2012'de İspanya'da bulunan OAM Rasathanesi'nde (J75) 16 Şubat'ta Dünya'nın 0,014 AB yakınından geçen meteor keşfedildi. Hesaplara göre asteroitle Dünya'nın merkeziyle arasındaki uzaklık 15 Şubat 2013'te 0,000228 AB olacak. Asteroit, Yeryüzü'nün yüzeyinden 27.700 km uzaktan geçecek. 2013'teki bu geçişiyle bu boyda ve Dünya'nın bu kadar yakınından geçen ilk cisim oldu.

<span style="white-space:nowrap;">2004 XP<sub>14</sub></span> Asteroit

2004 XP14 ya da 2004 XP14, Apollo asteroitleri olarak adlandırılan asteroid kümesinden Dünya'ya yakın bir asteroit.

<span class="mw-page-title-main">469219 Kamoʻoalewa</span> Asteroit

469219 Kamoʻoalewa (geçici adı: 2016 HO3), Apollo grubu içerisinde yer alan, yaklaşık olarak 40-100 metre (130-330 fit) çapa sahip, hızlı dönen ve Dünya'ya yakın çok küçük bir asteroittir. Şu anda Dünya'nın yarı uydusudur ve bilinen en kararlı, en yakın ve 2023 FW13'den sonra ikinci en küçük yarı uydudur. Asteroit, 27 Nisan 2016'da Haleakala Gözlemevi'ndeki Pan-STARRS tarafından keşfedildi. Kamoʻoalewa adı, salınım yapan bir gök cismini ifade eden Hawaiice bir kelimedir. Dünya benzeri yörüngesi ve Ay benzeri silikatları, muhtemelen Ay'dan fırlatılan bir parça olmasından kaynaklanıyor olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen</span>

Uluslararası Astronomi Birliği'ne (IAU) göre küçük gezegen, Güneş'in etrafında doğrudan yörüngede dönen ve ne gezegen ne de kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmayan bir gök cismidir. IAU, 2006 yılından önce resmen küçük gezegen terimini kullanmaktaydı, fakat o yıl yapılan toplantıda küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlar; cüce gezegenler ve Küçük Güneş Sistemi Cisimleri (SSSB) olarak yeniden sınıflandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, artan sayısal sırayla numaralandırılmış küçük gezegenlerin bir listesi bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızlar hariç, asteroitler, uzak cisimler ve cüce gezegenler dahil olmak üzere küçük gezegenlerin tümü Güneş Sistemi'ndeki küçük gök cisimleri olarak bilinir. Bu gezegenlerin listeleri, her biri 1000 küçük gezegen içeren yüzlerce sayfalık kataloglardan oluşmaktadır. Uluslararası Astronomi Birliği adına, Küçük Gezegen Merkezi, Minor Planet Sirkülerlerinde her yıl binlerce yeni numaralandırılmış küçük gezegen yayınlamaktadır. Haziran 2024 itibarıyla, toplamda 1.367.486 adet gözlemlenen cisimden 669.991 tanesi numaralandırılmış küçük gezegenlerdir. Geriye kalanlar ise henüz numaralandırılmamış küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlardır.

14827 Hypnos, sönmüş bir kuyruklu yıldız olduğu düşünülen, yüksek dışmerkezli ve bir kilometreden küçük karbonlu bir asteroitdir. Dünya'ya yakın cisim ve Apollo grubunun potansiyel olarak tehlikeli asteroidi olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sönmüş kuyruklu yıldız</span>

Sönmüş kuyruklu yıldız, uçucu buzunun büyük bir kısmını kaybetmiş, kuyruk ve saç oluşturmak için çok az maddeye sahip olan bir kuyruklu yıldızdır. Durağan kuyruklu yıldız durumunda ise tükenmemiş olan uçucu bileşenler, hareketsiz bir yüzey tabakasının altına hapsedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">C/2001 Q4 (NEAT)</span>

C/2001 Q4 (NEAT), derince güneye doğru iç Güneş Sistemi içine getiren olağan dışı, neredeyse dik geriye giden yörünge'si olan bir kuyruklu yıldız'dır. Başlangıçta, zamanının çoğunu güney gök kutbunun yakınında geçirerek uzaktaki evinden ortaya çıktı. Bu kuyruklu yıldız, 24 Ağustos 2001'de Dünyaya Yakın Asteroid Takibi programı (NEAT) tarafından keşfedildi.

2003 Harding, asteroid kuşağının dış bölgelerinde bulunan, yaklaşık 18 kilometre çapında karbonlu bir Eoan asteroitidir. 24 Eylül 1960'ta Palomar-Leiden araştırması sırasında, Leiden'de gök bilimciler Ingrid ve Cornelis van Houten ve Palomar, California'dan Tom Gehrels tarafından keşfedildi. Asteroit daha sonra astronom Karl Ludwig Harding'in adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Minimum yörünge kesişme mesafesi</span> Astronomide ölçü

Minimum yörünge kesişme mesafesi, astronomide iki astronomik cisim arasındaki çarpışma riskini değerlendirmek için kullanılan bir ölçüdür. İncelenen iki cismin salınan yörüngelerinin en yakın iki noktası arasındaki mesafe olarak tanımlanır. Genellikle bir gezegenden daha küçük olan bir cisim için, gezegenin yörüngesinin kesişme noktasındaki minimum mesafe olarak hesaplanır. En yoğun ilgi Dünya ile çarpışma riskidir. Dünya MOID genellikle JPL Small-Body Database gibi kuyruklu yıldız ve asteroit veri tabanlarında listelenir. MOID değerleri diğer cisimlere göre de tanımlanır: Jüpiter MOID, Venüs MOID vb.

<span class="mw-page-title-main">Pekin Schmidt CCD Asteroit Programı</span>

Pekin Schmidt CCD Asteroit Programı (SCAP), Dünya'ya yakın nesneleri aramaya yönelik astronomik bir araştırma programına verilen isimdir. 1990'lı yıllarda Çin'in Hebei eyaletinin Chengde kentindeki Xinglong İlçesindeki Xinglong İstasyonunda gerçekleştirilmiş ve binden fazla küçük gezegenin keşfedilmesine katkı sağlamıştır.

Palomar Gezegen Kesişim Asteroit Araştırması (PCAS) İng. Palomar Planet-Crossing Asteroid Survey, 1973 yılında Kaliforniya'da bulunan U.S. Palomar Gözlemevinde Elanor Helin ve Eugene Shoemaker tarafından yürütülen bir astronomik araştırmadır. Küçük Gezegen Merkezi 1993-1994 yılları arasında 20 adet numaralandırılmış küçük gezegenin keşfini PCAS ile doğrudan ilişkilendirse de, program toplamda 17 kuyruklu yıldız dahil olmak üzere 95 Dünya'ya yakın cismin keşfini gerçekleştirmiştir. PCAS Haziran 1995'e kadar yaklaşık 25 yıl boyunca sürdürülmüştür. Uluslararası olarak önce INAS programı adı altında genişlemiş ve sorasında oldukça başarılı sonuçlar veren NEAT programının erken öncülü olmuştur.

Uluslararası Dünya Yakını Asteroit Araştırması (INAS), İng. International Near-Earth Asteroid Survey, 1980'li yıllarda oldukça üretken bir astronom olan Amerikalı Elanor Helin tarafından yürütülen ve yönetilen bir astronomik araştırmadır. Palomar Gezegen Kesişimi Asteroit Araştırmasının (PCAS) uluslararası düzeye genişletilmesiyle oluşturulduğu kabul edilmektedir. PCAS Kaliforniya'da bulunan Palomar Gözlemevinde geniş çaplı olarak yürütülmekteyken INAS asteroitler üzerine olan küresel ilgiyi bir uyarma ve teşvik etme girişimi olup, tüm dünyada Dünya'ya yakın cisimlerin keşfi, yeniden keşfi ve gökyüzü araştırmasının genişletilmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim gözlem projeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdaki liste Dünya'ya yakın cisimlerin keşfi amacıyla yürütülen astronomik araştırmaları içermektedir. Bu araştırmalarda çoğunlukla daha önce bilinmeyen asteroitler ve zaman zaman da kuyruklu yıldızlar keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim çalışmaları merkezi</span>

Dünyaya Yakın Nesne Çalışmaları Merkezi (CNEOS), Jet İtki Laboratuvarı'nın (JPL) asteroit ve kuyruklu yıldız yörüngelerini ve bunların Dünya'ya çarpma olasılıklarını hesaplama merkezidir. CNEOS, Pasadena, Kaliforniya'daki Caltech'te bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.