İçeriğe atla

Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü

Milattan sonra 476 yılında Avrupa'nın haritası

MS 5. yüzyılda Akdeniz'de meydana gelen büyük değişiklik genelde Roma'nın çöküşü olarak adlandırılır. Yüzyılın başında Roma İmparatorluğu hâlâ Büyük Britanya'dan Büyük Sahra'ya, İspanya'dan Orta Doğu'ya kadar uzanmaktaydı.[1]

Ancak yüzyılın sonunda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletleri barbar kralların eline geçmişti.[1] Bu değişimin kesin nedenleri bilim insanlarını yüzyıllarca uğraştırmış olmasına rağmen bazı ipuçları seçilmektedir.

Roma İmparatorluğu'nun 4. yüzyıl başlarında özellikle batı eyaletlerine olmak üzere, Kavimler Göçü sonucunda Roma İmparatorluğu'nun topraklarını istila eden barbarların büyük göçleriyle karşılaşması, politik olarak parçalanmasına yol açmıştır.[1] Roma'da çok yaygınlaşan ahlaksızlık, iç mücadele, Hristiyanlığın doğuşu, mezhep kavgaları ve Kavimler göçü sonucu imparatorluk topraklarını istila eden barbar kavimlerin saldırıları sebebiyle zayıflayıp 395 yılında ikiye ayrılan Roma İmparatorluğu'nun batı kısmı da bu gibi sebeplere bağlı olarak devamlı gerilemiştir.[1]

Bunun sonucunda Batı Roma'da idare imparatorların elinden çıkıp, özel muhafızlara kumanda eden generallerin eline geçti. Alarik komutasında Vizigotlar, Adriyatik kıyılarını 397 yılında ele geçirdiler, bilahare 410 yılında Roma'yı yağmaladılar. Franklar, Kuzey Galya'yı (406); Burguntlar, Savoia'yı (443) işgal ettiler. Vandallar, Galya ve İspanya'yı kırıp geçirdikten sonra Afrika'ya geçtiler. Afrika'dan Roma'ya geçip şehri tekrar yağmaladılar. İtalya'ya giren Hunları, Papa I. Leo ancak haraç vererek durdurabildi (452). İtalya'da idare yerel aşiretlerin eline geçip, imparatorların hiçbir gücü kalmadı. Vizigotlardan Odoakr adlı bir aşiret reisi, İmparator Romulus Augustus'u 476'da tahtından indirdi. Odoakr, imparatorluk alametlerini Bizans'a göndererek, kendisini İtalya kralı ilan etti. Böylece Batı Roma İmparatorluğu da resmen tarihe karışmış oldu.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Beard, Mary (2015). SPQR: a history of ancient Rome (1. bas.). New York: 978-0871404237. ISBN 978-0871404237. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vandallar</span>

Vandallar, Doğu Cermen kavimlerindendir. Kavimler Göçü sırasında 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu'nun değişik eyaletlerini yağmalamalarıyla tanınırlar. Bu eyaletler sırasıyla Galya (Gallia), Galiçya, Endülüs, Kuzey Afrika ve Akdeniz adalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Balamir</span>

Balamber Han, Avrupa Hunlarının ilk kabile reisiydi. Bizanslı tarihçi Jordanes tarafından, Getica eserinde de Balamir'den aynı şekilde söz edilir. Jordanes, Balamir'i "Hunların kralı" olarak adlandırmıştır ve 370 yılında; 370'li yıllarda ve yaklaşık olarak 376 yılında Ostrogotlara karşı aldığı ezici galibiyetleri aktarmıştır.

Barbar akınları, "Barbarlar" toplulukların, devletlere ya da şehir devletlerine düzenledikleri saldırılara verilen addır. Burada barbar kavramı, günlük kullanımdaki anlamından farklı bir bağlamda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Franklar</span> Roma İmparatorluğunun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyu

Franklar, Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasında büyük rol oynamış bir Cermen boyudur. 4. yüzyıl sonlarından itibaren Galya eyaletinin kuzeyine Roma müttefiki sıfatıyla sızmaya başlar, 406 tarihinden itibaren ise tam güçle Kuzey Galya'yı istila ederler. 6. yüzyılda Güney Galya'dan Vizigotları kovarak hakimiyetlerini pekiştirirler. Bu tarihten sonra Galya artık Fransiya yani Fransa olarak anılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Vizigotlar</span> Cermen kabilesi Gotların en büyük iki kolundan birisi ve en iyisidir

Vizigotlar büyük bir Cermen kabilesi olan Gotların en büyük iki kolundan biridir. MS 370 yılından itibaren Kavimler Göçü ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. Batı Roma İmparatorluğunun çökmesinden sonra Batı Avrupa tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kavimler Göçü</span> İlk XIX. yüzyıl Alman tarihyazımında ortaya atılan ve Avrupada 375-568 arasındaki büyük istilalar ve göçlerin tümüne verilen isim

Kavimler Göçü, MS 350-800 yılları arasında Avrupa'ya yapılan şiddetli insan göçüdür. İlk dönem ve ikinci dönem olarak ikiye ayrılmaktadır. İlk dönemki kavimler göçü Batı Roma İmparatorluğu ve Hunlar arasındaki yoğun sınır değişikliklerini kapsar. İkinci dönem kavimler göçüyse ilk dönemkinin devamı niteliğindedir. İlk gelen göçmenler Hunlar, Slavlar, Ön Bulgarlar, Alanlar tarafından Batı'ya doğru sürülen Gotlar, Anglo-Saksonlar, Vandallar ve Franklar gibi Cermen kabileleriydi. İkinci dönem göçleri de Kuzey Afrika, Anadolu ve Avrupa'da derin değişimlere sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogotlar</span>

Ostrogotlar (Ostrogoth), Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ortaya çıkmış bir Cermen kabilesiydi. Ostrogotlar, Gotların doğu koluydu. Gotların batı koluna ise Vizigotlar deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Honorius</span> Roma imparatoru (395-423) (384-423)

Flavius Honorius, 393-395 yılları arasında Roma imparatoru ve 395'ten ölümüne kadar Batı Roma imparatoruydu. I. Theodosius ve ilk karısı Aelia Flaccilla'nın küçük oğlu ve Doğu Roma imparatoru Arcadius'un kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">III. Valentinianus</span>

Flavius Placidius Valentinianus veya kısaca III. Valentinianus, 425-455 yılları arasında Batı Roma imparatoru idi. Batı Roma'nın son imparatorlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Majorianus</span>

Iulius Valerius Maiorianus, Çoğunlukla Majorian adıyla bilinen ve Nisan 457 - 2 Ağustos 461 tarihleri arasında Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış olan Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">İspanya tarihi</span>

İspanya tarihi, İspanya'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İtalya tarihi</span>

İtalya tarihi, İtalya yarımadasında yaşayan halkların antik çağlardan başlayarak günümüze kadar ulaşan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İtalya (eyalet)</span> Antik Roma döneminde İtalya yarımadasının ismix

İtalya (Italia), Roma Cumhuriyeti ve ardından gelen Roma İmparatorluğu döneminde İtalya yarımadasına verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu</span>

Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu, Roma İmparatorluğu'nun Büyük Britanya'dan çekilmesi üzerine başlayan tarihi dönemi anlatır. Bu dönem tek bir tarihle ifade edilemeyecek kadar karmaşık olmuştur. Adada farklı yerlerdeki Roma hakimiyeti farklı zamanlarda ve farklı mekanizmalarla sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Galyalılar</span> Kelt kökenli antik bir halk

Galyalılar, günümüzde genel olarak Fransa, Belçika, İsviçre ve İtalya’nın kuzey bölgelerini içeren Galya olarak tanımlanan bölgede Demir Çağından Roma Cumhuriyeti dönemine kadar yaşayan Kelt kökenli bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Teoderik</span> Ostrogotlar Krallığı kralı.

Büyük Teoderik Latince: Flāvius Theodericus; Yunanca: Θευδέριχος, Theuderikhos; Eski İngilizce: Þēodrīc; Eski Norsça: Þjōðrēkr, Þīðrēkr;, Teoderik, 471-493 döneminde Doğu Roma'ya tabi Germen Ostrogotlar kavminin kralı ve 493 - 526 döneminde İtalya'da Ostrogotlar Krallığı kralı. Vizigotlar'ın Kral naibi ve Doğu Roma İmparatorluğu genel valisi olarak isimlendirilir. Onun Gotça ismi Þiudareiks, "İnsanlar-kral" ya da "insanların kralı" olarak çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogot Krallığı</span>

Ostrogot Krallığı, Germen asıllı Ostrogotlar kavmininin kralları Büyük Teoderik yönetimi altına İtalya'ya göçüp yerleşip kurduğu ve 493-553 döneminde İtalya'da ve Kuzeybatı Balkanlarda hüküm süren krallık.

Athalarik, 516-534 döneminde İtalya'da Ostrogot Krallığı ikinci kralı.