İçeriğe atla

İstanbul kuşatmaları listesi

İstanbul'un Bizans dönemindeki yerleşimini gösteren harita. Şehir devleti ve Roma döneminde Bizantion adıyla anılan şehir, Haliç'in giriş tarafının uç kısmında kuruluyken Konstantinopolis adını aldığı Bizans döneminde turuncu alanın tamamına yayılmıştır.

İstanbul kuşatmaları listesi, günümüzde Türkiye sınırları içerisinde yer alan İstanbul'un tarih boyunca yaşadığı kuşatmaların derlendiği listedir. Marmara Denizi'nin Karadeniz'e açıldığı boğazı denetleyen noktada, Asya ile Avrupa arasındaki kara bağlantısının üzerinde kurulu olan şehir, İpek Yolu'nun da geçtiği bu stratejik konumu nedeniyle farklı halklarca birçok kez ele geçirilmek istenmiştir.

Şehrin kayıtlara geçen ilk kuşatması MÖ 510 yılında, o zamanlar Bizantion adıyla bir şehir devleti iken Ahameniş İmparatorluğu tarafından Otanis'in kumandanlığında yapılmıştır. Başarılı olan bu kuşatma sonrası şehir Pers hâkimiyeti altına girmişse de ileride tekrar özgürlüğünü kazanmış, MÖ 70'li yıllarda Roma İmparatorluğu sınırlarına dahil edilmesine rağmen Septimius Severus tarafından iç savaşın yaşandığı 193-196 yılları arasında kuşatılıp cezalandırılana dek özgür şehir olarak tanımlanmıştır. 324 yılında I. Konstantin tarafından ele geçirildikten sonra Nova Roma adıyla Bizans İmparatorluğu'nun başkenti hâline getirilirken daha sonraları Konstantinopolis adını almış ve bu dönemde, gerek iç savaşlar sırasında tahtta hak iddia eden Bizanslılar tarafından gerekse de dış güçler tarafından yirmi iki kez kuşatılmıştır. 1453 yılındaki kuşatma sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun ele geçirmesine dek Bizans hâkimiyetinde kalmaya devam eden şehir, bu tarihten sonra kuşatma görmemiştir.

Tarihi boyunca otuz iki kez kuşatılan İstanbul; şehir devleti ve Roma dönemlerinde on kez kuşatılmış, bunların altısı başarılı olmuş, üç kuşatma püskürtülmüş ve biri ise tarafların anlaşması neticesinde kaldırılmıştır. Bu kuşatmaların üçü iç savaş sırasında tahtta hak iddia eden Romalılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Bizans hâkimiyetinde gerçekleşen yirmi iki kuşatmanınsa beşi başarılı olurken on ikisi sonuçsuz kalmış, beşi anlaşma sonucu kaldırılmıştır. Bu kuşatmaların dördü iç savaşlar sırasında yaşanmış, 1204 yılında gerçekleşen Haçlı kuşatması şehrin düşerek Latin İmparatorluğu'nun kurulmasına ve Bizans imparatorluk hanedanının İznik'te sürgün devleti kurmasına neden olmuştur. 1261 yılında yeniden Bizans egemenliğine giren İstanbul 1453 yılındaki son kuşatmayla Osmanlıların eline geçmiş, bunun sonucu olarak Bizans İmparatorluğu yok olmuştur. Şehir, bu son kuşatmadan beri -1918-1923 arası İngiliz hâkimiyeti dönemi hariç- Türklerin egemenliğinde bulunmaktadır.

Kuşatmalar

Tarih Kuşatan Savunan Mahiyet Sonuç[A]Kaynak
MÖ 510Ahameniş İmparatorluğuBizantionDeniz ve kara Başarılı [1][2][3][4]
MÖ 478Attika-Delos Deniz BirliğiAhameniş İmparatorluğuDeniz Başarılı [5][6][7][8][9]
MÖ 408AtinaBizantion, Megara, Boeotia Deniz ve kara Başarılı [10][11][12][13][14]
MÖ 340-339MakedonyaBizantion, AtinaBaşarısız [15][16][17][18][19]
MÖ 278-277GalatlarBizantionKara Kaldırıldı[20][21][22][23]
MÖ 251Seleukos İmparatorluğu Bizantion, Herakleia Pontiki,
Ptolemaios Krallığı
Deniz ve kara Başarısız [24][25][26]
MÖ 73-72PontusBizantionBaşarısız [B][27][28][29][30][31]
193-196Septimius SeverusPescennius NigerBaşarılı [32][33][34][35][36]
313II. MaximinusLiciniusKara Başarılı [37][38][39][40][41]
324KonstantinLiciniusDeniz ve kara Başarılı [42][43][44][45]
626Avarlar, Sasani İmparatorluğuBizans İmparatorluğuBaşarısız [46][47][48]
669EmevîlerBaşarısız [49][50][51][52]
674-678Başarısız [53][54][55][56]
715Opsikion OrdusuII. AnastasiosBaşarılı [57][58][59]
717-718EmevîlerBizans İmparatorluğuBaşarısız [60][61][62]
813Birinci Bulgar İmparatorluğuKara Başarısız [63][64][65][66]
821-822Slav ThomasII. MihailDeniz ve kara Başarısız [67][68][69]
860Rus HanlığıBizans İmparatorluğuBaşarısız [C][70][71][72]
907Kiev KnezliğiBaşarısız [73][74][75]
941Başarısız [76][77][78]
1047Leon TornikiosIX. KonstantinosKara Başarısız [79][80][81]
1203HaçlılarBizans İmparatorluğuDeniz ve kara Başarılı [82][83][84][85]
1204Başarılı [86][87][88][89]
1235-1236İznik İmparatorluğu, İkinci Bulgar İmparatorluğuLatin İmparatorluğu, Nakşa DükalığıBaşarısız [90][91][92]
1260İznik İmparatorluğuLatin İmparatorluğuBaşarısız [93][91][94][95]
1376IV. Andronikos, Osmanlı Devleti, CenevizV. İoannisKara Başarılı [96][97][98]
1391Osmanlı DevletiBizans İmparatorluğuDeniz ve kara Kaldırıldı[99][100][101][102]
1394-1396Kaldırıldı[D][103][104][105][106]
1397-1402Kaldırıldı[107][108][109][110]
1411Musa ÇelebiKara Kaldırıldı[111][112][113][114]
1422Osmanlı DevletiKaldırıldı[115][116][117][118]
1453Deniz ve kara Başarılı [119][120][121][122]

Notlar

^A Sonuç sütunu, kuşatmayı gerçekleştiren tarafa göredir.
^B Bazı kaynaklar Cicero ve Tacitus'un şehrin "düşmanı püskürttüğünü" aktarmasından yola çıkarak kuşatıldığını savunurken bazıları ise diğer antik kaynaklara atıfla şehrin kuşatılmasının düşünüldüğünü ancak denizdeki fırtına dolayısıyla bunun gerçekleşemediğini savunmaktadır.[123][31]
^C Bizans kaynakları 860, Rus kaynakları ise 866 yılını vermekle birlikte 866 yılının yanlış olduğu kabul edilmektedir.
^D Kuşatmanın hangi yıl başladığı tartışmalıdır. Fahameddin Başar, Halil İnalcık ile Konstantin Josef Jireček 1394, Feridun Emecen ile Haldun Eroğlu 1396 yılını vermektedir. Ayrıca bazı kaynaklar 1391 yılında başlayan kuşatmanın 1396 yılında sonlandığını, bu yıllar arasında iki farklı değil şiddeti dönem dönem artan ve azalan tek bir kuşatma olduğunu kabul etmektedir.[99][108]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Herodotos (2012). Tarih. Müntekim Ökmen, çev. (8 bas.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. s. 392. ISBN 9789754587210. 
  2. ^ Vasilev, Miroslav Ivanov (2015). The Policy of Darius and Xerxes towards Thrace and Macedonia (İngilizce). Lahey: Brill. s. 86. doi:10.1163/9789004282155. ISBN 9789004282148. 
  3. ^ Kuban, Doğan (1993). "Bizantion". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. ss. 258-260. 
  4. ^ Yavuz 2014, s. 169.
  5. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 1.
  6. ^ Arslan 2010, s. 78.
  7. ^ Harris, Jonathan (2017). Constantinople: Capital of Byzantium (İngilizce) (2 bas.). Londra: Bloomsbury Publishing. s. 26. doi:10.1111/j.1540-6563.2009.00246_52.x. ISBN 9781474254656. 
  8. ^ Hughes 2017, s. 538.
  9. ^ Yavuz 2014, s. 191.
  10. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 39.
  11. ^ Arslan, Murat (2011), "Alkibiades'in Khalkhedon ve Byzantion Kuşatması: Nedenleri ve Sonuçları", Şahin, Hamdi; Konyar, Erkan; Engin, Gürkan (Ed.), Özsait Armağanı: Mehmet ve Nesrin Özsait Onuruna Sunulan Makaleler, Antalya: Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, ss. 9-22, ISBN 9786054018093 
  12. ^ Grote, George (2001). A History of Greece: From the Time of Solon to 403 B.C. (İngilizce). Londra: Routledge. s. 884. ISBN 0415223695. 
  13. ^ Hughes 2017, s. 119.
  14. ^ Yavuz 2014, s. 221.
  15. ^ Arslan 2010, s. 197.
  16. ^ Sevin, Veli (2016). Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası I (4 bas.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 24. ISBN 9789751609847. 
  17. ^ Hughes 2017, s. 143.
  18. ^ Tekin, Oğuz (2001). Byzas'tan I. Constantinus'a Kadar Eskiçağ'da İstanbul (2 bas.). İstanbul: Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları. s. 33. ISBN 9789757938040. 
  19. ^ Yavuz 2014, s. 275.
  20. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 81.
  21. ^ Arslan 2010, s. 233.
  22. ^ Arslan 2007, s. 56.
  23. ^ Arslan, Murat (Ocak-Şubat 2014). "Galatların Byzantion Kuşatması". Aktüel Arkeoloji, 37. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. ss. 68-75. ISSN 1307-5756. 
  24. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 92.
  25. ^ Arslan 2010, s. 243.
  26. ^ Yavuz 2014, s. 310.
  27. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 129.
  28. ^ Arslan 2010, s. 343.
  29. ^ Arslan 2007, s. 334.
  30. ^ Grillo, Luca (2015). Cicero's De Provinciis Consularibus Oratio (İngilizce). Londra: Oxford University Press. s. 116. ISBN 9780190224592. 
  31. ^ a b Yavuz 2014, s. 344.
  32. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 133.
  33. ^ Arslan 2010, s. 430.
  34. ^ Hughes 2017, s. 166.
  35. ^ Freely 2011, s. 109.
  36. ^ Yavuz 2014, s. 365.
  37. ^ Sextus Aurelius Victor (1994). Aurelius Victor: De Caesaribus (İngilizce). H. W. Bird, çev. Liverpool: Liverpool University Press. s. 188. doi:10.3828/978-0-85323-218-6. ISBN 9780853232186. 
  38. ^ Gibbon, Edward (1988). Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi. I. Asım Baltacıgil, çev. İstanbul: Bilim, Felsefe, Sanat Yayınları. s. 444. 
  39. ^ Freely 2011, s. 318.
  40. ^ "İstanbul". Meydan Larousse. 10. İstanbul: Sabah. 1992. s. 77. 
  41. ^ Yavuz 2014, s. 387.
  42. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 153.
  43. ^ Norwich 2013a, s. 45.
  44. ^ Hughes 2017, s. 231.
  45. ^ Yavuz 2014, s. 393.
  46. ^ Ostrogorsky 2015, s. 95.
  47. ^ Norwich 2013a, s. 240.
  48. ^ Reazaei, Iman S. (Eylül 2016). "V.-VII. Yüzyıllarda Bizans-Sâsânî İlişkileri". İraniyat Dergisi, 1. Ankara: İranoloji Derneği Yayınları. ss. 18-31. 
  49. ^ Jankowiak, Marek (2013), "The first Arab siege of Constantinople", Zuckerman, Constantin (Ed.), Travaux et Mémoires Tome XVII - Constructing the Seventh Century (İngilizce), Paris: Association des Amis du Centre d’Histoire et Civilisation de Byzance, ss. 237-320, ISBN 9782916716459 
  50. ^ Apak, Adem (Temmuz 2009). "Emevîler Döneminde Anadolu'da Arap-Bizans Mücadelesi". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 18 (2). Bursa: Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. s. 104. ISSN 1301-3394. 
  51. ^ Unan, Fahri (14 Eylül 2009). "Müslümanlar ve İstanbul". hacettepe.edu.tr. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017. 
  52. ^ Uçar, Şahin (1990). Anadolu'da İslâm-Bizans Mücadelesi. İstanbul: İşaret Yayınları. s. 82. 
  53. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 249.
  54. ^ Ostrogorsky 2015, s. 115.
  55. ^ Norwich 2013a, s. 263.
  56. ^ Hitti, Philip K. (1989). Siyâsî ve Kültürel İslam Tarihi. II. Salih Tuğ, çev. İstanbul: Boğaziçi Yayınları. s. 320. 
  57. ^ Ostrogorsky 2015, s. 144.
  58. ^ Hughes 2017, s. 1283.
  59. ^ Sumner, Graham V. (1976). "Philippicus, Anastasius II and Theodosius III". Greek, Roman, and Byzantine Studies (İngilizce). 17 (3). Durham, North Carolina: Duke University Department of Classical Studies. ss. 287-294. ISSN 2159-3159. OCLC 6415521. 
  60. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 253.
  61. ^ Ostrogorsky 2015, s. 145.
  62. ^ Norwich 2013a, s. 286.
  63. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 265.
  64. ^ Ostrogorsky 2015, s. 188.
  65. ^ Vasiliev 2016, s. 326.
  66. ^ Norwich 2013b, s. 28.
  67. ^ Ostrogorsky 2015, s. 192.
  68. ^ Vasiliev 2016, s. 319.
  69. ^ Norwich 2013b, s. 40.
  70. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 282.
  71. ^ Vasiliev 2016, s. 322.
  72. ^ Norwich 2013b, s. 66.
  73. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 287.
  74. ^ Ostrogorsky 2015, s. 241.
  75. ^ Vasiliev 2016, s. 369.
  76. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 289.
  77. ^ Vasiliev 2016, s. 371.
  78. ^ Norwich 2013b, s. 129.
  79. ^ Ostrogorsky 2015, s. 308.
  80. ^ Norwich 2013b, s. 248.
  81. ^ Hughes 2017, s. 1289.
  82. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 341.
  83. ^ Vasiliev 2016, s. 518.
  84. ^ Freely 2011, s. 159.
  85. ^ Demirkent, Işın (1997). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya Yayıncılık. s. 172. ISBN 9757632546. 
  86. ^ Ostrogorsky 2015, s. 386.
  87. ^ Vasiliev 2016, s. 520.
  88. ^ Robert de Clari (1994). İstanbul'un Zaptı (1204). Beynun Akyavaş, çev. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. VI. 
  89. ^ Ayönü, Yusuf (Temmuz 2015). "IV. Haçlı Seferi'nin Ardından Batı Anadolu'da Mücadele Eden İki Rakip: İstanbul Latin Krallığı ve İznik İmparatorluğu". Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi. 1 (1). İzmir: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi. s. 13. ISSN 2149-0678. 
  90. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 349.
  91. ^ a b Ostrogorsky 2015, s. 405.
  92. ^ Vasiliev 2016, s. 592.
  93. ^ Georgios Akrapolites (2008). Vekayinâme. Bilge Umar, çev. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. s. 162. ISBN 9786053960935. 
  94. ^ Hughes 2017, s. 1296.
  95. ^ Freely 2011, s. 168.
  96. ^ Ostrogorsky 2015, s. 499.
  97. ^ Hughes 2017, s. 1298.
  98. ^ Baştav 1989, s. 74.
  99. ^ a b Arslan & Kaçar 2017, s. 387.
  100. ^ Eroğlu, Haldun (2004). "Osmanlıların 1453 Öncesi İstanbul Kuşatmaları". Tarih Araştırmaları Dergisi. 22 (35). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi. ss. 89-101. doi:10.1501/Tarar_0000000188. ISSN 1015-1826. 
  101. ^ Demirkent, Işın (2001). "İstanbul". İslâm Ansiklopedisi. 23. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. ss. 205-212. 
  102. ^ Baştav 1989, s. 83.
  103. ^ Ostrogorsky 2015, s. 506.
  104. ^ İnalcık 2014, s. 68.
  105. ^ İnalcık, Halil (1992). "Bayezid I". İslâm Ansiklopedisi. 5. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. ss. 231-234. 
  106. ^ Emecen, Feridun (2002). "Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan Fetret Dönemine". Türkler Ansiklopedisi. 9. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 48. ISBN 9789756782330. 
  107. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 390.
  108. ^ a b Yinanç, Mükrimin Halil (1979). "Bayezid I". İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü. ss. 369-392. 
  109. ^ Taeschner, Franz (1990). "1453 Yılına Kadar Osmanlı Türkleri". Tarih İncelemeleri Dergisi. 5 (1). Necmi Ülker, çev. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü. s. 296. ISSN 0257-4152. 
  110. ^ Baştav 1989, s. 91.
  111. ^ Arslan & Kaçar 2017, s. 393.
  112. ^ Cezar, Mustafa (2010). Mufassal Osmanlı Tarihi. I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 233. ISBN 9789751623225. 
  113. ^ Başar, Fahameddin (2006). "Mûsâ Çelebi". İslâm Ansiklopedisi. 31. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. ss. 216-217. ISBN 9753894279. 
  114. ^ Tekirdağ, Şehabeddin (1979). "Mûsâ Çelebî". İslâm Ansiklopedisi. 8. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü. ss. 661-666. 
  115. ^ Ostrogorsky 2015, s. 515.
  116. ^ İnalcık 2014, s. 105.
  117. ^ İnalcık, Halil (1979). "Murad II". İslâm Ansiklopedisi. 8. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü. s. 600. 
  118. ^ Vasiliev 2016, s. 714.
  119. ^ Yeorgios Francis (1992). Şehir Düştü. Kriton Dinçmen, çev. İstanbul: İletişim Yayınları. s. 98. ISBN 9754702837. 
  120. ^ Barbaro, Nicolò (2007). Konstantiniye'den İstanbul'a. Muharrem Tan, çev. İstanbul: Moralite Yayınları. s. 183. ISBN 9789756397961. 
  121. ^ Âşık Paşazâde (2003). Osmanoğulları'nın Tarihi. Kemal Yavuz; M. A. Yekta Saraç, çev. İstanbul: Koç Kültür Sanat Tanıtım. s. 222. ISBN 975296043X. 
  122. ^ Ak, Mahmut; Başar, Fahameddin (2010). İstanbul'un Fetih Günlüğü (2 bas.). İstanbul: Çamlıca Basım Yayın. s. 47. ISBN 9789944905961. 
  123. ^ Arslan, Murat (2007). Mithradates VI Eupator: Roma'nın Büyük Düşmanı. İstanbul: Odin Yayıncılık. s. 334. ISBN 9789120219790. 
Genel
  • Arslan, Murat (2010), İstanbul'un Antikçağ Tarihi: Klasik ve Hellenistik Dönemler, İstanbul: Odin Yayıncılık, ISBN 9759078015 
  • Arslan, Murat; Kaçar, Turhan (2017), Byzantion'dan Constantinopolis'e İstanbul Kuşatmaları, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, ISBN 9786054642670 
  • Baştav, Şerif (1989), Bizans İmparatorluğu Tarihi: Son Devir (1261-1461), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, ISBN 9754560242 
  • Freely, John (2011), Troya Savaşı'ndan İstiklal Harbi'ne Anadolu'da Yunanlar, Gül Çağalı Güven, çev., İstanbul: Doğan Kitap, ISBN 9786050904345 
  • Hughes, Bettany (2017), Istanbul: A Tale of Three Cities (İngilizce), Londra: Weidenfeld & Nicolson, ISBN 9780297868491 
  • İnalcık, Halil (2014), Devlet-i 'Aliyye (54 bas.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, ISBN 9789944886451 
  • Norwich, John Julius (2013a), Bizans: Erken Dönem (MS 323-802), 1, Hamide Koyukan, çev., İstanbul: Kabalcı Yayınevi, ISBN 9786055093013 
  • Norwich, John Julius (2013b), Bizans: Yükseliş Dönemi (MS 803-1081), 2, Selen Hırçın Riegel, çev., İstanbul: Kabalcı Yayınevi, ISBN 9786055093020 
  • Ostrogorsky, Georg (2015), Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan, çev. (8 bas.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 9789751603487 
  • Vasiliev, Alexander A. (2016), Bizans İmparatorluğu Tarihi, Tevabil Alkaç, çev., İstanbul: Alfa Yayınları, ISBN 9786051712659 
  • Yavuz, Mehmet Fatih (2014), Byzantion: Byzas'tan Constantinus'a Antik İstanbul, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, ISBN 9786054642304 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bafeus Muharebesi</span> 1302de gerçekleşen ilk Osmanlı–Bizans savaşı

Bafeus Muharebesi veya Koyunhisar Muharebesi, 27 Temmuz 1302 tarihinde Osmanlı Beyliği ile Bizans İmparatorluğu'nun yaptığı muharebedir. Muharebe, Osmanlı Devleti ve Bizans İmparatorluğu arasında yapılan tarihteki ilk silahlı çarpışmadır. Savaşı Osman Gazi yönetimindeki Osmanlı ordusu kazanmış ve bölgede büyük bir güç elde etmiştir. Türk tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı Devleti'nin kuruluşu bu muharebeyle başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans imparatorları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bizans imparatorları listesi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorları hakkında kısa ayrıntılar sağlayan ve bu uzun süren imparatorluğun başına geçmiş olan kişileri hepsini bir arada gösteren bir bilgi kaynağıdır. Bu genel olarak, tek başına imparatorluk yapmayan ya da kıdemli imparator unvanını hiçbir zaman taşımayan birçok Bizans hükümdarlarının isimlerini kapsamamaktadır.

Gelibolu'nun fethi hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Sadece iki ordunun karşılaştığı ardından Osmanlı askerlerinin üstünlüğü ile savaşın bittiği ve Osmanlı Türklerinin Rumeli'ye geçtiği bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">III. Leon</span> Bizans imparatoru

III. Leon, 717'den 741'deki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Tahta geçmesi ile birlikte 695'ten beri süregelen Yirmi Yıllık Anarşi dönemini sonlandıran III. Leon döneminde Arapların Konstantinopolis kuşatması püskürtülmüş, Ekloga adında yeni bir kanun yazılmış ve ikonoklazm başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Konstantinos</span>

V. Konstantinos, 741'den 775'teki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Araplar ve Bulgarlara karşı olan başarılı seferleri ile bilinmektedir. Saltanatı ikonoklazmın en sert uygulandığı dönemdir ve bu nedenle vaftiz edilirken kutsal suya pislediği yönünde olan inanca uygun olarak ikonofiller arasında "gübreleyen" anlamına gelen "kopronimos" lakabı ile anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Theofilos</span>

Theofilos, 2 Ekim 829-20 Ocak 842 arasında Bizans imparatoru olmuştur. Frigya Hanedanı imparatorlarından ikincisi idi.

<span class="mw-page-title-main">Komninos Hanedanı</span>

Komninos Hanedanı,, 1081-1185 döneminde Bizans İmparatorluğu imparatorları olarak ve sonradan 1204-1461 döneminde Trabzon İmparatorluğu imparatorları olarak görev yapan bir hanedan. Bu hanedan mensupları geç Bizans döneminde önemli devlet mevkilerinde görev yapan bir soylu sülale mensuplarıdır. Komninos hanedanı ve sülalesi üyeleri diğer önemli ve tanınmış Bizans hanedan ve sülaleleri ile karşılıklı evlilikler yaparak yakın ilişkiler kurmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Zâtüssavârî Muharebesi</span> 654teki Arap-Bizans deniz çarpışması

Zâtüssavârî Muharebesi ya da Finike Muharebesi, Abdullah bin Sa'd komutasındaki İslâm donanması ile İmparator II. Konstans'ın kişisel komutasındaki Bizans filosu arasında 655 yılında gerçekleşmiş deniz savaşıdır. Muharebe, "ilk İslâm mutlak zaferi" olarak düşünülür.

<span class="mw-page-title-main">Roma imparatoru</span> Roma İmparatorluğu hükümdarlarının kullandığı bir unvan

Roma imparatoru, ilk olarak MÖ 27 yılında teşkil edilen Roma İmparatorluğu'nun hükümdarlarınca kullanılmaya başlanan unvan. İlk Roma imparatorları kendilerini princeps olarak tanımlarken ileriki dönemlerde augustus ve caesar unvanları da imparator ile eşanlamlı hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İoannis (aziz)</span> Hristiyan teolog

Şamlı İoannis veya Şamlı Yuhanna, Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî, Suriyeli Hristiyan aziz, teolog, Kilise Babası ve Kilise Doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ikonoklazmı</span> Bizans İmparatorluğunda ikonaların tahrip edildiği ve ikonalarla ilişkili her türlü dinî pratiğin yasaklandığı dönem

Bizans ikonoklazmı, Bizans İmparatorluğu'nda ikonaların tahrip edildiği ve ikonalarla ilişkili her türlü dinî pratiğin yasaklandığı dönemdir. Grekçe bir terim olan ikonoklazm, "tasvir kırıcılık" anlamına gelmekle beraber kültürel değer taşıyan çeşitli maddi ögelerin siyasi ya da dinî sebeplerle bilinçli olarak imha edilmesini tanımlamaktadır. Bu düşünceye sahip olan insanlara ikonoklast, karşıtlarına ise ikonolatrai denmekteydi. İki farklı dönem hâlinde cereyan eden Bizans ikonoklazmının ilk devresi III. Leon'un 726 yılında Halki Kapısı üzerinde bulunan İsa heykelini indirmesi ile başlayıp 787'de İkinci İznik Konsili'nin ikonoklazmı lanetlemesi ile son bulurken ikinci devre ise 814'te V. Leon tarafından yine Halki İsası'nın yerinden indirilmesi ile başlayarak 843'te yine bir konsilin ikonoklazm karşıtı kararları ile sonlanmıştır.

Logoi Apologitikoi Pros tus Diavallontas tas Agias İkonas, İoannis'in Bizans İmparatorluğu'nda gelişen ikonoklazma karşı öne sürdüğü teolojik görüşleri barındıran eser. İoannis, Kitâb-ı Mukaddes'ten alıntılar yaparak ikonalara hürmet göstermenin putperestliğin dirilmesi olduğu görüşünü toptan reddetmekte, Yeni Platonculuk çerçevesinde ikonaların bir araç olarak görülmesi gerektiğini belirtmekte ve ikonoklast görüşü Maniheist sapkınlık olarak nitelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Hadrianus</span>

I. Hadrianus, 1 Şubat 772'den 25 Aralık 795 tarihindeki ölümüne dek papalık yapan Katolik din adamı. Şarlman ve Bizans imparatorlarına Bizans ikonoklazmına dair yazdığı mektuplar tarihî olarak kaynak değerine sahiptir.

Ekloga, III. Leon'un 726 yılında kendi ve oğlu V. Konstantinos adına yayımladığı hukuk derlemesi.

<span class="mw-page-title-main">Dazimon Muharebesi</span>

Dazimon Muharebesi, 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakınlarında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında gerçekleşen çarpışma. Theofilos'in kumandanlığındaki 25 bin ila 40 bin kişi arasında olduğu düşünülen Bizans ordusu ile Afşin kumandasındaki 20 bin-30 bin kişilik Abbâsî ordusu Dazimon'da çarpışmış, zafer kazanan Abbâsîler Amorium'a yürüyerek şehri yağmalamıştır.

Bizantion Kuşatması, 324 yılında Konstantin'in Bizantion'a karşı gerçekleştirdiği muhasara.

Konstantinopolis Kuşatması, 1391 yılında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (1411)</span> 1411 kuşatması

Konstantinopolis Kuşatması, 1411 yılında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.

Konstantinopolis Kuşatması, 1394-1396 yıllarında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.

Bu listede, Türk tarihçi Halil İnalcık'ın eserleri yer almaktadır. Başka bir dilden çeviri olan eserler ile ilk kez o dilde yayımlanan eserler bir aradadır.