İçeriğe atla

İsmail Özden (PKK yöneticisi)

İsmail Özden
İsmail Özden
Doğum1952
Beşiri, Batman, Türkiye
Ölüm15 Ağustos 2018 (66 yaşında)
Sincar, Ninova, Irak
Ölüm sebebiHava saldırısı
MilliyetYezidi
Diğer ad(lar)ıZeki Şengali, Mâm Zeki
Etkin yıllar1992-2018
OrganizasyonPKK
KCK
Tanınma nedeniKCK/PKK yöneticisi

İsmail Özden veya diğer kullanılan adıyla Zeki Şengali (1952, Batman - 15 Ağustos 2018, Sincar), PKK'nın üst düzey liderlerinden birisi ve KCK yürütme konseyi üyesi. Sincar'da, bir arabada seyahat ederken Türk Silahlı Kuvvetleri'nin düzenlediği sınır ötesi insansız hava aracı operasyonu sonucu öldürüldü. Özden, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı'nın "en çok aranan teröristler listesinde" yer almaktaydı.[1]

Hayatı

İsmail Özden, 1952 yılında Yezidi kökenli bir ailenin çocuğu olarak Batman'ın Beşiri ilçesinde doğdu.[2] 1992 ile 1996 arasında Almanya'da çeşitli politik faaliyetlerde bulundu.[3] 1996 yılında Almanya'da PKK üyeliği ve Almanya'daki Türklerin sahip olduğu işyerlerine saldırı düzenlenmesi nedeniyle tutuklandı, 1998'de serbest bırakıldı.

Suriye İç Savaşı sırasında Sincar'daki Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) hakimiyetinin sona ermesinin ardından bölgeye yerleşen PKK mensuplarının yöneticisi konumundaydı ve dağlık bölgelerdeki alanlardan sorumlu idi.[2] Özden, 11 Temmuz 2011'de Sincar'a gelişinden ölümüne kadar bu bölgede faaliyetlerini sürdürdü.[4]

Öldürülmesi

Millî İstihbarat Teşkilatı, 12 Ağustos 2018'den itibaren Özden'in uydu telefonunu dinleyerek onun nerede olduğunu öğrendi ve üç gün boyunca Bayraktar Taktik İnsansız Hava Aracı model insansız hava aracı ile Özden'in hareketlerini izledi.[5] Özden ve beraberindekiler IŞİD'in Sincar'da gerçekleştirdiği Yezidi katliamının 4. yıldönümü anması için Koço'ya gitmekteydi.[6] Irak hükümetinin izni ile bir dizi sınır ötesi askerî harekâtın bir parçası olarak F-16 destekli hava saldırısı 15 Ağustos 2018'de Özden'in arabasını hedef aldı.[7][8] Özden ilk saldırıda yaralandı ve başka bir araca taşınarak bölgeden uzaklaştırılmaya çalışıldı, ancak bölgedeki silahlı bir insansız hava aracı ile Özden'in bulunduğu araca güdümlü füze saldırısında bulunuldu ve Özden ile araçta bulunanlar öldü.[2][5] Ölümü ile ilgili olarak The New York Times, Özden'in IŞİD'e karşı savaştığı için bölgedeki Yezidiler için bir kahraman olduğunu yazdı.[2] Bu habere tepki olarak, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, "Bu gazetecilik değil. Bu, New York Times tarafından PKK terörizmini meşrulaştırmak ve örtbas etmek için açıkça bir girişim." şeklinde açıklamada bulundu.[9]

İsmail Özden, Türkiye'nin "kırmızı listede aranan" olarak ilan ettiği kişiler arasında öldürülen ilk kişidir.[10]

Tepkiler

  • KCK; Özden'in ölümü üzerine yaptığı açıklamasında, "Değerli yoldaşımız ve Ezidiler'in Mâm Zeki'sine yapılan saldırı, Ezidiler'e yönelik bir soykırım saldırısıdır." ifadelerini kullandı.[11]
  • Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri, Demokratik Bölgeler Partisi ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) yöneticileri Özden'in öldürülmesi protesto etti. Grup adına açıklama yapan DTK eş başkanı ve HDP Ağrı milletvekili Berdan Öztürk, "Bu saldırıda Ezidi halkının değerli evladı, önder siyasetçilerinden Mam Zeki'nin yaşamını yitirmesinden dolayı derin bir acı ve üzüntü yaşadığımızı belirtmek isteriz." ifadelerini kullandı.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "TSK açıkladı: 'Mam Zeki Şengali' öldürüldü". Milliyet. 15 Ağustos 2018. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018. 
  2. ^ a b c d Callimachi, Rukmini (16 Ağustos 2018). "Turkish Airstrike in Iraqi Territory Kills a Kurdish Militant Leader" (İngilizce). New York Times. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018. 
  3. ^ Cemal, Hasan (29 Haziran 2011). "'BARIŞ İÇİN TOP ANKARA'DA'". Milliyet. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. 
  4. ^ Özgür Cebe; Sırrıberk Arslan (17 Ağustos 2018). "Nefes kesen operasyon". Sabah. 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2018. 
  5. ^ a b "3 gün adım adım izlendi, son darbeyi SİHA indirdi!"". Vatan. 17 Ağustos 2018. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2018. 
  6. ^ Hussein, Rikar (16 Ağustos 2018). "Turkish Raid Kills Militant Leader in Iraqi Yazidi Town" (İngilizce). VOA. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. 
  7. ^ Zaman, Amberin (16 Ağustos 2018). "Turkey kills PKK leader in Sinjar" (İngilizce). Al-monitor. 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. 
  8. ^ Stocker, Joanne (15 Ağustos 2018). "PKK leader in Sinjar killed in Turkish airstrike" (İngilizce). The Defense Post. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. 
  9. ^ "Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın'dan New York Times'a tepki". Habertürk. haberturk.com. 18 Ağustos 2018. 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2018. 
  10. ^ "Sincar operasyonu son dakika haberi PKK'nın sözde sorumlusu öldürüldü İsmail Özden kimdir?". Akşam. 17 Ağustos 2018. 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2018. 
  11. ^ "KCK'den Zeki Şingali açıklaması". K24. 16 Ağustos 2018. 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 
  12. ^ Bozarslan, Mahmut (19 Ağustos 2018). "'Sincar Operasyonu' Protestosuna Polis Engeli". Amerika'nın Sesi. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Ali Haydar Kaytan veya kod adıyla Fuat, PKK kurucu kadrosunda yer alan KCK Yürütme Konseyi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">YPG</span> Suriyede aktif Kürt milliyetçisi örgüt

YPG tam adı ile Halk Koruma Birlikleri veya Halk Savunma Birlikleri, Suriye'de faaliyet gösteren, fiilen özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ne bağlı çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu silahlı örgüt. Suriye Demokratik Güçleri bileşendir ve silahlı gücünün çoğunu oluşturur. Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG'nin kadın kolu, YPG Enternasyonal ise yabancı gönüllülerden oluşan koludur.

<span class="mw-page-title-main">Çözüm Süreci</span>

Çözüm süreci, açılım süreci, demokratik açılım veya Kürt açılımı, uzun yıllardır süren Türkiye-PKK çatışmasını çözmeye yönelik olarak Adalet ve Kalkınma Partisi Hükûmeti tarafından başlatılan sürecin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">YPJ</span> Suriyede çoğunluğu Kürt kadınların oluşturduğu silahlı örgüt

YPJ veya Kadın Koruma Birlikleri YPG 'nin kadın koludur. 2012 yılında YPG'nin kadın tugayı olarak kurulmuştur. 2014'te 18 ile 40 yaşları arasında 7000'den fazla gönüllü savaşçı kadroya ulaşmıştır. Jineoloji YPJ'nin fikir bütünlüğünü oluşturan düşüncelere temel olan doktrinlerden biridir. Irak ve Şam İslam Devleti'nin Yezîdî soykırımına karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">YBŞ</span>

Sincar Direniş Birlikleri veya Kürtçe adından kısaltılarak YBŞ, Ezidilerin yoğunlukla yaşadığı bölge olan Sincar'e Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) saldırmasıyla Irak'ta kurulan ve Irak'taki Ezidi bölgesini savunan silahlı örgüt. Irak ve Şam İslam Devleti'nin Yezîdî soykırımına karşı örgütlenme şeklinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sincar</span> Irakın Ninova İline bağlı bir şehir

Sincar, Kuzey Irak'ta Musul kentine bağlı ilçe. Bölgede DEAŞ öncesi, üçte ikisini Ezidilerin, diğer bölümünü ise Sünni Kürt ve Arapların oluşturduğu yaklaşık 300 bin kişinin yaşadığı tahmin ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Irak İç Savaşı (2013-2017)</span>

Irak İç Savaşı (2013-2017), IŞİD'in Musul'a saldırmasıyla başlayan iç çatışmaları kapsamaktadır. IŞİD ve IŞİD'e destek veren eski Baas partisi mensupları, Sünni Arap aşiretleri ve diğer radikal örgütler ile Irak Ordusu, Peşmerge, İran destekli Şii milisler, Süryani/Asuri/Yezidi azınlık savaşçıları ve merkezi hükûmete destek veren Sünni ve Şii Arap, Kürt ve Türkmen aşiretleri arasındaki çatışmalar günümüzde de devam etmektedir.

PKK saldırıları (2015-günümüz), Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri ardından PKK üyelerinin sık sık yol kesip araç yakma ve şantiye basarak kamu malına zarar vermesi, son olarak Şanlıurfa'da Ceylanpınar saldırısı olarak bilinen PKK üyelerince 2 polisin öldürülmesinin akabinde artan PKK'nın saldırıları sonrası çözüm süreci ve ateşkesin durdurulmasının hemen ardından 8 Ağustos 2015 tarihinde başlayan çatışmaların PKK üyelerinin güvenlik güçlerine karşı düzenlediği Iğdır, Dağlıca ve Siirt saldırıları sonrası Türkiye'de yapılan Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinin ardından doğu ve güneydoğu gölgelerinde özyönetim ve halk ayaklanması başlatma teşebbüsünde bulunan PKK miitanlarına karşı başlatılan Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ile ortak yürütülen özel harekat polisleri ve SAS komandolarının da destek verdiği kamuoyundan hendek operasyonları olarak bilinen operasyonların başlatılmasıyla devam eden silahlı çatışma süreci.

<span class="mw-page-title-main">Ezidi Kadın Birimleri</span>

Ezidi Kadın Birimleri, Irak'ta gerek Irak ve Şam İslam Devleti'nin Yezîdî soykırımına karşı gerekse diğer cihatçı İslami gruplar tarafından saldırıya uğrayan kadın Yezidiler tarafından 2015'te kurulan, IŞİD saldırılarına karşı gelebilmek ve Yezidi toplumunu korumak için oluşturulan kadın paramiliter milis grubu. Şengal Direniş Birlikleri'nin kadın kolu olarak kurulan örgüt, Yekîneyên Parastina Jin ê Şengalê adıyla kuruldu. 26 Ekim'de günümüzdeki adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Süpürge Harekâtı</span>

Süpürge Harekâtı, 4 Ağustos 1991 tarihinde 100-150 kişilik PKK'lı grubun Şemdinli'deki Samanlı Jandarma Karakolu'na silah ve roketatarla düzenlediği saldırıda 10 er hayatını kaybetmiş, 7 er kaçırılmış ve 9'u da yaralanmış, ertesi gün Anavatan Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısının ardından dönemin Türkiye Başbakanı Mesut Yılmaz; 5 Ağustos 1991 gecesi Kuzey Irak'taki PKK unsurlarına karşı Hava Kuvvetleri Komutanlığı destekli karadan sınır ötesi harekâtının başladığını, Irak sınırından içeri 19 km ilerlendiğini ve Kuzey Irak'taki kamplarda Abdullah Öcalan'ın kardeşi Mehmet Öcalan'ın da olduğunu duyurmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri bölgedeki PKK unsurlarını yok etmek ve PKK'ya ait kamp ve mühimmatı ele geçirmek için düzenlediği bu operasyona temizlik anlamına yakın "süpürge harekâtı" demiş, kamuoyunda "temizlik" olarak da telaffuz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fırat Kalkanı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 24 Ağustos 2016da Suriyenin kuzeyinde terör örgütü DEAŞa karşı başlattığı askeri harekat

Fırat Kalkanı Harekâtı veya Suriye İç Savaşı'na Türk askerî müdahalesi, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından yapılmış ve başarı ile sona eren operasyon. Operasyonun amacı Türkiye'nin kendi varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı grupları bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak ve göç sorununu yok etmek için 5 bin km² alanda Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), YPG ve Suriye Silahlı Kuvvetleri güçlerinden sivillerin güvenliği dolayısıyla tamamen temizlenmesi hedeflenen Güvenli Bölge oluşturmak olduğu bildirildi. Harekâtın bir diğer amacının ise PYD'nin bölgede kantonları birleştirerek otonom bir yapı kurma hedefini bitirmek olarak açıklanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonda IŞİD ve YPG mevzilerinin yoğun ateş ile hava ve kara unsurlarınca vurulduğunu duyurmuştur. 29 Mart 2017 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde toplanan MGK toplantısı sonucu harekâtın başarıyla tamamlandığı ilan edildi.

Fehd el-Kuso, bilinen diğer adlarıyla Ebu Huzeyfe veya Ebu Huzeyfe el-Yemeni, el-Kaide'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Yemen el-Kaidesi ile daha sonrasında kurulan Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin üst düzey yöneticilerinden olan Yemenli İslamcı. FBI'ın oluşturduğu Most Wanted Terrorists listesine de giren el-Kuso, 6 Mayıs 2012'de Yemen'in Şebve ilinde CIA tarafından insansız hava araçlarıyla düzenlenen hava saldırısında öldürüldü. Arap Yarımadası el-Kaidesi tarafından aynı gün yapılan açıklamayla da kendisinin ölümü doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">Musul Muharebesi (2016-17)</span>

Musul Muharebesi, Musul şehir merkezini ve civarındaki köyleri IŞİD'in elinden geri almak için başlatılan askerî operasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin Dalı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20 Ocak 2018de Suriyenin kuzeyindeki Afrin Bölgesinde bulunan PKK/YPGye karşı başlattığı Askeri Harekat

Zeytin Dalı Harekâtı, Afrin Operasyonu veya Afrin Harekâtı, 20 Ocak 2018'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ve Suriye Millî Ordusunun (SMO) Suriye'nin Halep ilinin Afrin ilçesi ile Azez ilçesine bağlı Tel Rıf'at kentine yönelik başlattığı askerî harekâttır. Türkiye, harekâtın amacının ülkenin varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı PKK, KCK, PYD-YPG ve Irak ve Şam İslam Devletini (IŞİD) bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliğini sağlamak ve kontrol altına almak olduğunu bildirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrin'e yönelik harekât sonrasındaki hedefin Menbiç olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Nadiye Murad</span>

Nadiye Murad, Iraklı Yezidi insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yezîdî Soykırımı</span> IŞİD tarafından Yezîdîlere yapılan soykırım

Yezidi Soykırımı, Irak ve Şam İslam Devleti'nin Irak'taki Yezîdîlere yönelik 3 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirmiş olduğu katliamlar silsilesi. Birleşmiş Milletler tarafından soykırım olarak kabul edilmiştir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki Yezîdî kadınlar ve küçük yaştaki kızlar IŞİD mensupları tarafından cinsel köleliğe zorlandı, erkekler sürgün edildi ve binlercesi topluca infaz edildi. Birçoğu Sincar'de olmak üzere toplamda yaklaşık 5 bin kişinin öldürüldüğü 10 bine yakın kişinin ise esir düştüğü ifade edilmektedir. Soykırım 2014 yılında Peşmerge'nin IŞİD saldırıları sonucunda geri çekilmesinden sonra başlamıştır.

Türkiye'nin Suriye ve Irak'a Nisan 2017'deki hava saldırıları, 25 Nisan 2017 tarihinde Türk Hava Kuvvetleri'nin Suriye'nin kuzeydoğusundaki Halk Koruma Birlikleri (YPG) ve Kadın Koruma Birlikleri'nin (YPJ) medya merkezlerine ve karargahları ile Irak'ın kuzeybatısındaki Sincar Dağları'ndaki Sincar Direniş Birlikleri'nin (YBS) pozisyonlarına karşı düzenlenen hava saldırılarıdır. Saldırılar sonucu Irak'ta 5 Peşmerge'nin yanı sıra Suriye'deki 20 YPG ve YPJ militanı öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Kış Kartalı Hava Harekâtı</span>

Kış Kartalı Hava Harekâtı, 2 Şubat 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri birimleri tarafından Irak ve Suriye kuzeyinde bulunan ve örgüt militanları tarafından üs olarak kullanılan Derik, Sincar ve Karacak bölgelerindeki örgüt yuvalarına karşı başlatılan sınır ötesi askerî harekâttır.

Pençe Kılıç Hava Harekâtı, 19 Kasım 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan hava operasyonudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.