İçeriğe atla

İsa'nın vaftizi

İsa'nın vaftizi
Grigori Gagarin tarafından resmedilmiş İsa'nın Vaftizi tablosu, 1840 civarı
TarihM.S. 1. yüzyıl
Konumgünümüzde Ürdün sınırları içinde kalan El-Mağtas
Katılanlarİsa, Vaftizci Yahya

İsa'nın vaftizi, Vaftizci Yahya tarafından peygamber İsa'nın Şeria Nehri'nde vaftiz edilmesi olayıdır. İsa'nın hayatında önemli bir nokta olduğu düşünülen ve Matta, Markos ile Luka incillerinde anlatılan bu olayların bugün Ürdün'de bulunan El-Mağtas'ta gerçekleştiği düşünülmektedir.

Modern ilahiyatçıların birçoğu, İsa'nın Vaftizci Yahya tarafından vaftiz edilmesini, kesin yaşanmış tarihsel bir olay olarak görür.[1][2][3][4][5] İsa'nın çarmıha gerilmesinin yanında bu olayı da kesin olarak gerçekleşen olaylardan biri olarak görür ve çoğu zaman bunu, tarihi İsa'nın incelenmesi için başlangıç noktası olarak kullanır.[6]

Vaftiz olayı, kanonik incillerde İsa'nın yaşamının önemli safhalarından biridir. Diğerleri Başkalaşım, Çarmıha gerilme, Diriliş ve göğe yükseliş olaylarıdır.[7][8] Hristiyan mezheplerinin çoğu, İsa'nın vaftizini önemli bir olay ve Hristiyan vaftiz töreninin temeli olarak görür. Doğu Hristiyanlığı'nda İsa'nın vaftizi, Epifani bayramı olan 6 Ocak'ta (Jülyen takvim tarihi Gregoryen takviminde 19 Ocak'a karşılık gelir) anılır.[9] Roma Katolik Kilisesi, Anglikan Kilisesi, Lutheran Kiliseleri ve diğer bazı Batılı mezheplerde, ertesi hafta içinde bir gün, Rab'bin Vaftiz Bayramı olarak anılır.

Kaynakça

  1. ^ The Gospel of Matthew by Daniel J. Harrington 1991 0-8146-5803-2 p. 63
  2. ^ Christianity: A Biblical, Historical, and Theological Guide by Glenn Jonas, Kathryn Muller Lopez 2010, pp. 95–96
  3. ^ Studying the Historical Jesus: Evaluations of the State of Current Research by Bruce Chilton, Craig A. Evans 1998 90-04-11142-5 pp. 187–98
  4. ^ Jesus as a Figure in History: How Modern Historians View the Man from Galilee by Mark Allan Powell 1998 0-664-25703-8 p. 47
  5. ^ Who Is Jesus? by John Dominic Crossan, Richard G. Watts 1999 0-664-25842-5 pp. 31–32
  6. ^ Jesus Remembered by James D. G. Dunn 2003 0-8028-3931-2 p. 339
  7. ^ Essays in New Testament Interpretation 4 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Charles Francis Digby Moule 1982 0-521-23783-1 p. 63
  8. ^ The Melody of Faith: Theology in an Orthodox Key by Vigen Guroian 2010 0-8028-6496-1 p. 28
  9. ^ "Богоявление и Рождество Христово". 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vaftiz</span> Katolik ve Ortodoks kiliselerinde vazgeçilmez 7 Sakramentten biri

Vaftiz, kişinin alnını ıslatmak veya tüm vücudunu suya batırmak şeklinde icra edilen bir dini "arınma" ve "yeniden doğma" törenidir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya</span> Yahudi din büyüğü

Yahya veya Yuhanna, İsa'nın çağdaşı, Zekeriya'nın ise oğlu olan Yahudi din büyüğüydü. Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya olarak anılır ve aziz kabul edilir. Hristiyanlar tarafından her yıl 24 Haziran'da "Vaftizci Aziz Yuhanna Günü" kutlanır. Bahá’ílik, Sâbiîlik ve İslam'da ise bir peygamber olarak kabul edilir. Bu durum Yeni Ahit'teki Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri ile Kur'an'da ve Bahá’í metinlerinde teyit edilir.

Epifani veya Kıddes Bayramı, bir dinî bayramdır. Ortodokslukta Teofani olarak adlandırılır. İsa'nın doğumundan 12 gün sonra kutlanmasına atfen On İkinci Gün Bayramı olarak da anılır. Arap Alevileri ve Levant Hristiyanları tarafından Kıddes Bayramı olarak her yıl miladi takvime göre 19 Ocak'ta kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cuma</span> Hristiyanların İsa Mesihin çarmıha gerilişini ve Golgothada ölüşünü andıkları dini gün

Kutsal Cuma, dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın çarmıha gerilişini ve Golgota'da ölüşünü andıkları dini gündür. Triduum'un parçası olan Kutsal Hafta'da Paskalya Pazarı'ndan önceki cumaya denk gelen Kutsal Cuma, Musevilerin Hamursuz Bayramı ile çakışabilir. Hayırlı Cuma, Büyük Cuma veya Paskalya Cuması olarak da bilinir; ancak Paskalya Cuması aslında Paskalya Haftası'ndaki cumadır; Kutsal Cuma ise, Paskalya Haftası'ndan önceki haftanın cuma günüdür.

<span class="mw-page-title-main">Barabbas</span> Kutsal Kitapta adı geçen kişi

Barabbas veya İsa Barabbas, Hristiyan anlatıda İsa'nın Tutkusu'nda adı geçen bir figürdür. Kudüs'te Fısıh Bayramı'nda Pontius Pilatus tarafından serbest bırakılan bir isyancıdır.

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın dirilişi</span> İsanın kabre defnedildikten üç gün sonra Pazar günü dirilmesi

İsa'nın dirilişi, Hristiyanlıkta İsa'nın çarmıha gerildiği cuma gününü izleyen pazar gününde mucizevi şekilde hayata dönmesi olayıdır. Hristiyan inancının ve teolojisinin merkezî doktrini olarak kabul edilir ve İznik Konsili'nin kararlarına göre o "Kutsal Kitap'ta belirtilene uygun şekilde üçüncü gün yeniden dirildi."

<span class="mw-page-title-main">Mesih efsanesi teorisi</span> Nasıralı Yeşuanın (İsa) hiç var olmadığını öne süren kuram

Mesih Efsânesi teorisi ya da İsa Efsânesi teorisi ya da kısa şekliyle Efsânecilik, Nasıralı İsa'nın hiç var olmadığını veya var olmuşsa bile Hristiyanlığın kurulmasıyla ve incillerde anlatılanlarla hiçbir bağlantısı olmadığını öne sürer. Mesih Efsânesi teorisi, tarihsel İsa araştırmacılığına aykırı bir duruş sergiler. Tarihî İsa araştırmacılığı ise İncillerde anlatılan olayların birçoğunun tarihî olmadığını fakat İncillerin dallanıp budaklandığı tarihî bir özünün olduğunu savunur.

<span class="mw-page-title-main">Çile Haftası</span> İsanın dünyada geçirdiği son günlerini anmak için Paskalya öncesi yas tutulan hafta

Çile Haftası ya da Kutsal Hafta, İsa'nın insanoğlu için acı çektiğine inanılan haftaya verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Tanrı'nın Kuzusu</span> İsanın Dünyanın kurtuluşu için çarmıha gerildiğini vurgulayan kurbanlık simgesi

Tanrı'nın Kuzusu, Yuhanna İncili'nde geçen ve İsa için kullanılan adlandırmalardan biridir. Yahya, İsa'yı görür ve şöyle der: "İşte, dünyanın günahını ortadan kaldıran Tanrı Kuzusu!"

<span class="mw-page-title-main">Kurtuluş (Hristiyanlık)</span> Hristiyanlıkta, ruhun günahtan/günahkâr tabiatından arınması ve ruhun ebedi hayata kavuşması

Kurtuluş, Hristiyanlıkta, ruhun günahtan ve ölümden kurtulmasıdır. Kurtuluş, insanın günahkâr tabiatından arınması ve ruhun ebedi hayata kavuşması vaadini içerir. Bu gerçekleştiği takdirde, insan kendisini yoldan çıkaran cismani arzuların etkisinden kurtulup tam hidayete ve Tanrı'yla uyuma erişir.

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın çarmıhtaki yedi özdeyişi</span> İsanın çarmıha gerilirken söylediği sözler

İsa'nın çarmıhtaki yedi özdeyişi, Kutsal Kitap'a göre İsa'nın çarmıha gerilme sürecinde söylediği yedi sözdür. Geleneksel olarak, "sözler" diye anılır. Kutsal Kitap'ta bir araya getirilmiştir. Üçü Luka, ikisi Yuhanna, bir tanesi de Matta ve Markos'ta aynı şekilde geçmektedir. Sonuncu söz ise Yuhanna'da doğrudan Matta ve Markos'ta ise alıntılanarak geçmektedir. Matta ve Markos'ta İsa, Tanrı'ya yakarmaktadır. Luka'da ise katillerini affetmekte, pişmanlık duyan hırsızı rahatlatır ve ruhunu Baba'ya emanet eder. Yuhanna'da annesiyel konuşup susadığını ve dünyadaki yaşamının son bulduğunu söylemektedir.

<i>Via Dolorosa</i> İsanın çarmıha gerilmeye giderken takip ettiği yol

Via Dolorosa, İsrail'in Kudüs Eski Şehrinde yer alan ve İsa'nın çarmıha gerilmeye götürülürken yürüdüğü yol olduğuna inanılan rotadır. Eski Antonia Kalesi'nden Kutsal Kabir Kilisesi'ne kadar olan dolambaçlı rota - yaklaşık 600 metre uzunluğundadır - Hristiyan hacının ünlü bir noktasıdır. Mevcut rota, çeşitli önceki versiyonların yerini alarak 18. yüzyılda yeniden oluşturulmuştur. Bugün dokuz Haç Durağı işaretlidir; 15. yüzyılın sonlarından bu yana on dört durak oluşturulmuştur, kalan beş durak ise Kutsal Kabir Kilisesi'nin içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dallar Bayramı</span>

Dallar Bayramı veya Mesih İsa'nın Yeruşalim'e Giriş Bayramı, Paskalya'dan önceki Pazar gününe denk düşen bir Hristiyan bayramıdır. Bayram, dört kanonik İncil'in her birinde bahsedilen bir olay olan İsa'nın Yeruşalim'e zaferle girişini anar. Mesih İsa'nın Yeruşalim'e Giriş Bayramı da Kutsal Hafta’nın ilk gününü işaret ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Tarihî İsa</span> Tarihsel bir kişilik olarak İsa

Tarihî İsa, Kristolojik tanımların ve İsa'nın diğer Hristiyan anlatımlarının aksine, İsa'nın yaşamının ve öğretilerinin eleştirel tarihsel yöntemlerle yeniden inşasıdır. Ayrıca İsa'nın yaşadığı tarihsel ve kültürel bağlamları da göz önünde bulundurur. Tarihî İsa veya Nasıralı İsa, MÖ 4-7 arasında, muhtemelen Nasıra'da doğmuş; MS 30-31'de Kudüs'te yaşamış bir Yahudi gezgin vaizdi. 28 yılından itibaren Celile ve Yahudiye'de halka vaaz vermeye başladı. Aradan geçen iki ila üç yıl sonra, Roma valisi Pontius Pilatus'un emriyle Roma askerleri tarafından çarmıha gerildi. Yeni Ahit, Hristiyanlık inancının ilk belgesi olarak, İsa hakkında yapılan tarihi araştırmaların en önemli kaynağıdır. İsa, havarilerini topladı ve Yahudilere Tanrı’nın Krallığı’nda krallığını ilan etti, bu nedenle halkını tövbe etmeye çağırdı. Havarileri, ölümünden sonra onu İsa Mesih, Mesih ve Tanrı'nın Oğlu olarak ilan ettiler. Bu olayın sonrasında, yeni bir dünya dini olan Hristiyanlık doğdu. İsa, Hristiyanlığın dışında da önemli hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Ayak Yıkama Töreni</span>

Ayak yıkama töreni Hristiyanlıkta çeşitli mezheplerde görülen dini bir törendir.