İçeriğe atla

Şükrü Kaya

Mehmet Şükrü Kaya
Türkiye İçişleri Bakanı
Görev süresi
1 Kasım 1927 - 11 Kasım 1938
Başbakan İsmet İnönü
Celal Bayar
Yerine geldiğiCemil Uybadın
Yerine gelenRefik Saydam
Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi
21 Kasım 1924 - 3 Mart 1925
Başbakan Ali Fethi Okyar
Yerine geldiğiİsmet İnönü
Yerine gelenTevfik Rüştü Aras
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
Görev süresi
29 Mayıs 1935 - 25 Ocak 1939
Genel Başkan Mustafa Kemal Atatürk
İsmet İnönü
Yerine geldiğiRecep Peker
Yerine gelenRefik Saydam
Türkiye Büyük Millet Meclisi
2., 3., 4. ve 5. Dönem Milletvekili
Görev süresi
28 Haziran 1923 - 26 Mart 1939
Seçim bölgesi1923 - Muğla
1927 - Muğla
1931 - Muğla
1935 - Muğla
Kişisel bilgiler
Doğum Mehmed Şükrü
1883
İstanköy, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 10 Ocak 1959 (76 yaşında)
İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Galatasaray Lisesi, Paris Üniversitesi
Mesleği Hukukçu, Siyasetçi
İmzası
12 Ocak 1928 tarihli Servet-i Fünun dergisinde Maliye Bakanı Şükrü Saracoğlu ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya.

Mehmet Şükrü Kaya (1883, İstanköy - 10 Ocak 1959, İstanbul), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında çeşitli devlet görevleri yaptıktan sonra, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış, savaşın ardından kısa bir dönem İzmir Belediye Başkanlığı'nı üstlendikten sonra Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından biri olmuş devlet ve siyaset adamıdır.

İlk yılları

1883'te İstanköy'de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İstanköy'de yaptı. Midilli İdadisi'ni bitirdi. İstanbul'a giderek Galatasaray Sultanisi'ne girdi, burada okurken aynı zamanda Hukuk Mektebi'ne devam etti. 1908 yılında Hukuk Mektebi'ni bitirince Paris'e gitti, burada Hukuk Fakültesini bitirdi. Türkiye'ye dönünce Hariciye Nezaretinde kâtiplikle devlet hizmetine başladı. Mülkiye müfettişi oldu. Aşair ve Muhacirin (Aşiretler ve Göçmenler) Genel Müdürü oldu. Mülkiye Müfettişi olarak Anadolu'da ve Irak'ta bulundu. Sonra görevinden ayrılarak İzmir'e gitti. Buca Sultanîsi'nde bir süre öğretmenlik yaptı. Mondros Mütarekesinden sonra İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ne girerek dış ilişkiler bölümünde çalıştı. Millî Mücadele için yaptığı çalışmalar yüzünden tutuklanarak İstanbul'daki Bekirağa Bölüğü'ne gönderildi.

İstanbul'un işgalinden sonra Malta'ya sürüldü. Malta'dan kaçarak Avrupa'ya gitti. Bir süre İtalya ve Almanya'da kaldıktan sonra Anadolu'ya geldi ve Millî Mücadeleye katıldı. Birinci Lozan Konferansı'na giden heyette danışman olarak çalıştı. Konferansta bulunduğu sırada İzmir Belediye Başkanlığına seçildi. II. Dönem Menteşe, III. IV. ve V. Dönem Muğla Milletvekilliği yaptı. 1924 yılında II. İsmet Paşa Hükümeti'nde Ziraat Vekilliği yaptı. Fethi Bey Hükümetinde Hariciye Vekaleti'ne getirildi. Hükûmetin istifasıyla bu görevden ayrıldı. IV. İsmet Paşa Hükümetinde İçişleri Bakanlığı'nda bulundu. Bundan sonra Atatürk'ün ölümüne kadar kurulan bütün hükûmetlerde (1927-1938) aynı görevine devam etti.

Cumhuriyet tarihinde en uzun süre (4028 gün) İçişleri Bakanlığı yapan siyasetçidir. Bu arada CHP Genel Sekreterliğine de getirilmişti ve Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatının arifesinde Cumhurbaşkanı yerini dolduracağı sanılanlardanmış.[1] Cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü, Başvekil Celâl Bayar'dan, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya ve Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras'ın derhal istifa etmelerini istemesi üzerine 11 Kasım 1938 tarihinde bakanlık görevinden ayrıldı.

Diğer uğraşları

Siyasetin yanı sıra yazarlık yaptı. Daniel Defoe'dan Robinson Crusoe (1923), Henri Béraud'dan Şişko (1924), Charles Rist ve Charles Gide'den Günümüze Kadar İktisadi Mezhepler Tarihi (1927), Bukley'den Eski Yunan Masalları ve Albert Mathiez'den Fransız İhtilali (1950) adlı eserleri Türkçeye çevirdi. Yine Cumhuriyet Gazetesi'nde makaleler yazan Şükrü Kaya'nın 1927-1937 yılları arasındaki konuşmaları ve yazıları da kitap olarak yayımlandı. Ayrıca 1935-1938 yıllarındaki söylevlerinin bir bölümü, Türkçe ve Fransızca broşür olarak çıktı.

Ölümü

10 Ocak 1959 tarihinde İstanbul'da öldü.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 3 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 1081. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Cemil Uybadın		Türkiye İçişleri Bakanı
1 Kasım 1927 - 11 Kasım 1938 		Sonra gelen:
Refik Saydam
Önce gelen:
İsmet İnönü		Türkiye Dışişleri Bakanı
21 Kasım 1924 - 4 Mart 1925 		Sonra gelen:
Tevfik Rüştü Aras
Önce gelen:
Zekai Apaydın		Türkiye Tarım Bakanı
31 Ağustos 1924 - 21 Kasım 1924 		Sonra gelen:
Hasan Fehmi Ataç
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Recep Peker		Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
29 Mayıs 1935 - 25 Ocak 1939 		Sonra gelen:
Refik Saydam

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi</span> Barolar Birliğine göre Türkiyenin en iyi hukuk fakülteleri sıralamasında 2. olan hukuk fakültesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk hukuk okulu olarak 1925 yılında Ankara'da Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kurulan, 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesine bağlı bir fakülte olarak hizmet veren hukuk okuludur.

<span class="mw-page-title-main">Refik Saydam</span> 4. Türkiye başbakanı

İbrahim Refik Saydam, Türk hekim ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 4. başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Saracoğlu</span> 5. Türkiye başbakanı

Mehmet Şükrü Saracoğlu, Türk iktisatçı ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin 5. başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Recep Peker</span> 6. Türkiye başbakanı

Mehmet Recep Peker, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Saka</span> 7. Türkiye başbakanı

Hasan Hüsnü Saka, Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. başbakanı.

Erol Çakır, Türk bürokrat ve siyasetçi. İzmir ve İstanbul eski valisi.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Esat Bozkurt</span> Türk hukukçu ve devlet adamı

Mahmut Esat Bozkurt, Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından ve Türkiye'de hukuki temellerinin atılmasında katkılarda bulunmuş Türk devlet adamıdır.

Orhan Alaettin Erbuğ, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Hakkı Paşa</span> 210. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Hakkı Paşa V. Mehmed saltanatında 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 tarihleri arasında bir yıl sekiz ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zekai Apaydın</span> Boşnak kökenli Türk siyasetçi

Aziz Zekai Apaydın, Boşnak kökenli Türk siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yılları hükûmetlerinde Tarım Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı gibi görevlerin yanı sıra Londra ve Moskova Büyükelçiliği gibi kilit görevlerde bulunan devlet ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhtar Mollaoğlu</span> TBMM Hariciye Vekili ve büyükelçi

Ahmet Muhtar Mollaoğlu,,

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Necati</span> Türk siyasetçi, avukat ve öğretmen

Mustafa Necati, Türk siyasetçi, avukat, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Rüştü Aras</span> Türk siyasetçi (1883–1972)

Ahmet Tevfik Rüştü Aras, 1920-1939 yılları arasında beş dönem milletvekilliği, 1925-1938 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yapmış, öncesinde İttihat ve Terakkî'nin önemli isimlerinden biri olmuş, sonrasında da gazete yazıları yazarak hayatını sürdürmüş Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Tuksal</span> Türk bürokrat

Mehmet Fuat Tuksal, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">10. Türkiye Hükûmeti</span> II. Bayar Hükûmeti (1938–1939)

10. Türkiye Hükûmeti veya II. Bayar Hükûmeti, 11 Kasım 1938 - 25 Ocak 1939 tarihleri arasında görev yaptı.

Mehmed Rifat Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında hizmet vermiş bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Galip Pekel</span>

Ali Galip Pekel, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Memduh Aytür</span> Türk maliyeci ve diplomat

Memduh Şevket Aytür, Türk maliyeci ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhalik Renda</span> Arnavut asıllı 4. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Mustafa Abdülhalik Renda, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında bürokrasinin ve siyasetin çeşitli kademelerinde görev yapan Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hayri Orhun</span>

Hayri Orhun, Türk bürokrat.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.