Şatberdi Kalesi
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Ayakta, metruk |
| Tür | Kale |
| Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
| Konum | Okumuşlar, Artvin |
| Koordinatlar | 41°05′43″K 41°54′48″D / 41.09528°K 41.91333°D |
| Tamamlanma | 9. yüzyıl |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Taş |
Şatberdi Kalesi (Gürcüce: შატბერდის ცინე; okunuşu: “şat’berdis tsih’e”), tarihsel Klarceti bölgesinde 9. yüzyılda inşa edilmiş Gürcü kalesidir. Bugün Türkiye sınırları içinde yer alan kale, Artvin ilinin merkez ilçesindeki Boselta (yeni adı Okumuşlar) köyünde yer alır.
Tarihçe
Genel kabule göre kale, Rahip Grigol Hantsteli’nin öncülüğünde ve Klarceti prensi I. Bagrat Kurupalati’nin desteğiyle 9. yüzyılda kurulan Şatberdi Manastırı’nın korunması amacıyla inşa edilmiştir.[1] Şatberdi Manastırı’na tamamen hakim bir tepede yer aldığı için Şatberdi Kalesi'nin bu manastırın korunması amacıyla inşa edildiği düşünülmektedir.[2] Gürcüce adı bilinmediği için kale Türkçe kaynaklarda, köyün adından dolayı Boselt Kale ya da Boselt Kalesi olarak geçer.[3]
Mimari
Şatberdi Kalesi, köyün 900 metre güneybatısında kayalık bir tepede yer alır. Kalenin surları, yüksekçe bir yerde kare planlı bir kule, küçük bir kilise ve sarnıç günümüze ulaşmıştır. Dikdörtgen planlı (53 × 33 m) bir yapı olan kalenin doğu ve güney bölümleri oldukça iyi durumdadır. Şatberdi Kale Kilisesi, kalenin doğru kısmında yer alır. Yarım dairesel apsisli ve tek nefli küçük bir yapıdır. Çatı örtüsü ve duvarları zarar görmüştür. Yapı sarımsı taşlarla inşa edilmiştir. Güney tarafında, mezar odası olduğu tahmin edilen bitişik bir yapı bulunmaktadır. Kilisenin güneydoğusunda büyükçe bir kule yükselir. Kalenin ortasındaki bir kaya oyulmuş ve bu alan kayada oyulmuş bir kanalla toprağın içindeki sarnıca bağlanmıştır.[4][5]
Kaynakça
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 44, ISBN 9789941478178.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 303, ISBN 9789941478178.
- ^ Mine Kadiroğlu-Bülent İşler, Gürcü Sanatının Ortaçağı, 2010, Ankara, s. 21-22, ISBN 9789944579216.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 1128. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Mine Kadiroğlu-Bülent İşler, Gürcü Sanatının Ortaçağı, 2010, Ankara, s.21-22, ISBN 9789944579216.
