İçeriğe atla

Şarkı söyleyen kum

Şarkı söyleyen Kumul, Altyn-Emel Ulusal Parkı,Almatı Eyaleti, Kazakistan
Kumul tepesinden uçan kum, Kelso Dunes, Mojave Çölü, California
Çöl kumulları, Dunhuang

Şarkı söyleyen kum, ıslık çalan kum veya bağıran kum ses üreten bir kum cinsidir. Sesin oluşumu rüzgarın kumul üzerinde geçmesi veya kumun üstünde yürüme sonucu oluşabilir.

Şarkı söyleyen kumlar belirli şartların bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıkarlar.

  1. Kum tanelerinin küresel olması ve çaplarının 0.1 ve 0.5 mm arasında bulunması gerekir.
  2. Kumun silika içermesi gerekmektedir.
  3. Kumun belirli bir nem değerinde bulunması gerekir.

Kumun en çok 450 Hz ve yakın frekanslarda ses yayar.

Şarkı söyleyen kumlar hakkında çeşitli teoriler bulunmaktadır. Sesin frekansının kumun yarılma hızıyla ilgili olduğu öne sürülmüştür. Diğerleri frekansın kumulun yüzeyindeki kuru katmanla alt kısımdaki nemli katman arasında sesin yankılaması sonucu sesin yükseldiğini söylemektedir. Sesin oluşum nedeniyse taneler arasında oluşan sürtünme veya tanelerin arasında kalan havanın sıkışması sonucu oluştuğu varsayılmaktadır.[1]

Kumul tarafından oluşturulan nota, 60 ile 105 Hz arasında ve akan kum ve altındaki sabit kumun ayrılma hızıyla bağlantılıdır. Ani çığlar içinse frekansı yerçekimi ve kum tanelerinin boyutu ile belirler.[2]

Kumullarda

Şarkı söyleyen kumlar, kükreme, gürleme veya gıcırdama benzeri bir ses oluştururlar. Bu ses doğal bir oluşum olup 105 desibele kadar yükselebilmektedir. Süresi kesin olmamakla beraber birkaç dakika sürebilmektedir. Dünya üstünde yaklaşık 35 çölde gözlenebilir. Sesle beraber kum yüzeyinde akış veya çığ benzeri görülebilir. Genellikle rüzgar veya tepenin yakınında birinin dolaşması sonucu tetiklenir.

Plajda

Dünya üstündeki kimi plajlarda kuru kum yeterli güçle karıştırılırsa ses çıkartabilir.[3][4] Bu durum bilimsel tamamiyle anlaşılamamıştır. Fakat kuvars kumunun aynı durumu belli şartlar altında aynı durumu gösterdiği bulunmuştur.[5] Kum tanelerinin benzer boyutlarda, dalga ve rüzgar sonucunda iyi sıralanmış, küresel biçime yakın ve yüzeyinde toz ve organik maddenin bulunmaması gerektiği inanılmaktadır. Sesin oluşumunun kum katmanlarının birbirinden ayrılması sonucu katmanların birbiri üstünde kaymasıyla açıklanabilir. Kumun temizliği tanelerin hareketini belirlediğinden en ufak bir kirlilik bile sürtünemenin artması ve sonucunda kumun sessizleşmesine neden olabilir.

Diğerleri sesin kuru tuzla kaplı kum tanelerinin birbiri arasındaki sürtünmesiyle oluştuğunu iddia eder. Aynı zamanda taneler arasında sıkışmış olan havanın bir tür yastık olarak sesi oluşturduğu tartışılmaktadır.[6]

Bütün kumlar ses çıkartmazlar. Aynı zamanda ses çıkaranların hepsi aynı sese sahip değillerdir. İnce taneli çıplak gözle görülemeyen taneli kumlar zayıf bir gurultu oluşturur. Orta boy taneler zayıf gurultudan yüksek çınlamaya kadar değişen ses oluşturur.

Su durumun olmasına etki etmektedir. Islak kumlar genellikle sessizdir. Nedeniyle tanelerin birbirine yapışmasıdır. Fakat az miktarda suyun ses miktarını arttırabilmektedir. Plajda sesin duyulabileceği en iyi yer su hizasının üstündeki kuru kısımdır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Shifting theories of singing sand", New Scientist, 31 Mayıs 1973, 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Temmuz 2015 
  2. ^ Mastsuura, general editor, Michael Bright ; preface by Koichiro (2010). 1001 natural wonders : you must see before you die (2009 bas.). Londra: Cassell Illustrated. s. 624. ISBN 9781844036745. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015. 
  3. ^ Knox Beckius, Kim. "Squeak Your Feet on the Singing Beach". The 10 Most Memorable Things To Do on the Massachusetts North Shore. about.com: New England Travel. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2010. 
  4. ^ a b Pilkey, Orrin H. "EXPLORING THE SAND". Coastal care. Santa Aguila Foundation. 
  5. ^ Izon, Lucy. "The Sands 'Sing' on Prince Edward Island". CANADA COOL. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2010. 
  6. ^ Lencek, Lena; Gideon Bosker (1998). "No Man and the Sea". The Beach: The History of Paradise on Earth. The New York Times. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pirinç</span> Buğdaygiller (Poaceae) familyasından otsu bir bitki türü

Pirinç, Buğdaygiller familyasından Oryza sativa veya daha az yaygın olarak Oryza glaberrima türüne ait bitki ve bu bitkinin tohumlarıdır. Yabani pirinç adı genellikle terim her ne kadar yabani ve evcilleştirilmiş olsa da Zizania ve Porteresia cinslerinin türleri için kullanılır ayrıca ilkel veya ekilmemiş Oryza çeşitleri için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kumtaşı</span>

Kumtaşı, kum tanelerinin doğal bir çimento maddesi yardımıyla yapışması sonucu oluşan fiziksel tortul bir taştır. Bir kumun doğal çimentolaşmasından doğan ve kuvars taneleri oranı yüksek olan tortul kayaç; kumtaşı inşaatta, yol ve kaldırımlara taş döşemede, çok ince olanları da bileme taşı olarak kullanılır. Kalkerli kumtaşı ise içinde kireçtaşı taneleri bulunan yeşilimsi bir tür kumtaşı.

<span class="mw-page-title-main">Kum</span>

Kum; bölünmüş kaya ve mineral parçacıklarından oluşan granül bir malzemedir. Çakıldan daha ince ve siltden daha kaba olur.

<i>Prince of Persia: Warrior Within</i>

'Prince of Persia: Warrior Within, Prince of Persia: The Sands of Timeın devamı olan bir video oyunudur. Ubisoft firması tarafından Aralık 2004 tarihinde piyasaya sürülmüştür. Xbox, GameCube, PlayStation 2 ve Windows için üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Plaj</span> bir göl veya deniz gibi su alanının başka bir karasal bölgeye yakın olduğu kumsal alan

Plaj; kıyı şeridinde denize girmek için düzenlenmiş, genellikle kumluk veya çakıl taşlı alan. Bir Plajı oluşturan parçacıklar tipik olarak kum, çakıl, zona, çakıl taşları gibi kayadan yapılır. Kumluk olanlarına kumsal denir. Azericede plaj anlamına gelen "çimerlik" sözcüğü de, yaygın olmamakla birlikte Türkçede de kullanılır.

<i>Prince of Persia: The Sands of Time</i> oyun

Prince of Persia: The Sands of Time Sands of Time üçlemesinin ilk oyunudur. Ubisoft firması tarafından 6 Kasım 2003 tarihinde piyasaya sürülen oyun; Xbox, Nintendo GameCube, PlayStation 2 ve Microsoft Windows platformları için üretilmiştir.

Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Great Sand Dunes Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi</span>

Great Sand Dunes Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi Amerika Birleşik Devletleri Colorado eyaletinde, Alamosa küçük şehri yakınlarında bulunan,343 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park 343 km² alan ile 2004'te kurulmakta iken Ulusal Park arazisi 17.906 hektar olarak tespit edilmiş ve buna 16.870 hektar arazi eklenmiş ve bu iki tip arazi "Koruma Bölgesi" olarak nietlendirilip özel statülü olduğu kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">San Luis Vadisi</span>

San Luis Vadisi, ABD'nin Colorado ile New Mexico eyaletleri arasındaki güney Rocky Dağları'nda bulunan ve 180 km uzunluğundaki bir vadidir. Batısında San Juan Dağları ile güneyinde Sangre de Cristo Sıradağları arasında yüksek rakımlı bir Alpin havzadır.

<span class="mw-page-title-main">Cep plajı</span> bir plaj türü : genellikle iki burun arasında yer alan küçük plaj

Cep Plajı genellikle iki burun arasında yer alan küçük plajlara denir.Plajların en önemli çökel kaynağı akarsulardır. Akarsular, kara alanlarından taşıdıkları çeşitli boylardaki kırıntılı malzemeyi deniz alanlarına taşırlar ve deltaları oluştururlar. Deltaların denizle temas ettiği yerlerde kıyı süreçleri hakimdir. Özellikle ince taneli malzemeler kıyı boyunca taşınarak cep plajlarını oluşturabilir. Kıyıdaki rejim değişikliklerinde özellikle kıyı gerisindeki depolanma alanların da plajlara kırıntılı malzeme sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Dalgalanma işaretleri</span>

Dalgalanma izleri, deniz dibinde, akarsu depolarında ve kumullar üzerinde, meydana gelen küçük dalgalar biçimindedir ve tabaka yüzeylerinde görülürler.Değişik hızda hareket eden iki ortam arasındaki sınır yüzeyinin dalgalanmasıyla oluşur. Simetrik dalgalanma izleri düzenli salınım hareketlerine bağlı olarak meydana gelirler. Asimetrik dalgalanma izleri da dik yamaç, rüzgarın ve akıntının ilerlediği yöne bakar.

<span class="mw-page-title-main">Kıyı kumulları</span>

Kıyı kumuları, deniz ve okyanuslara ulaşan kumların kıyıda birikmesi, rüzgârla yığılarak oluşturduğu tepe ve yığıntılardır. Bir sahada birikmiş olan kumların rüzgârın etkisine ve hızına dayalı olarak bir başka yere taşınarak oluşturduğu şekle kumul denir.

<span class="mw-page-title-main">Düz sahil</span>

Düz sahil, düz bir sahilin olduğu yerlerde veya düz bir kıyı şeridine sahip olduğu alanlarda, toprak yavaş bir hareket göstererek denize doğru iner. Düz sahiller, ya denizin hafifçe meyilli araziye ilerlemesi ya da gevşek kayanın aşınması sonucu meydana gelebilirler. Temel olarak iki paralel şeride ayrılabilirler: -kıyı yüzeyi, -plaj. Yassı sahillerin ana maddeleri kumlar ve çakıllar gibi gevşek malzemelerdir. Rüzgâr ise kumulların üzerindeki ince kum tanelerini taşır. Deniz, kum ve çakılları elekten geçirerek sahilden uzak bir yere döker.

<span class="mw-page-title-main">Barkan</span>

Barkan, dış kuvvetlerden olan rüzgârların çöl iklimi ve bu iklime benzer bölgelerde biriktirme ile oluşturduğu yarım ay şeklindeki kumul yığınıdır.

Karapınar kumulları, Konya ili Karapınar ilçesinde bulunan kumullar. İlçe merkezinin güneybatısındaki 4.000 hektarlık kumullar, rüzgâr ile şehir merkezini tehdit eder hale geldi. 1960'larda kum fırtınaları ulaşımı, eğitimi aksattı, hastalıklar arttı. İlçe merkezi ve tarım alanlarının kum yığınları altında kalma tehlikesi belirdi.

<span class="mw-page-title-main">Regolit</span>

Regolit, kayayı kaplayan gevşek, heterojen maddedir. İçerisinde toz, toprak, kırık kaya ve buna benzer maddeler bulundurur. Dünya, Ay, Mars ve bazı asteroitlerde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yığılma açısı</span> Dinginlik açısı tepe gibi eğik yüzeylerde gevşek (iyi tutunmamış) bir malzemenin yamaç aşağı düşmeyeceği en sarp açıdır.

Yığılma açısı, granüler malzeme yığının yanal yüz ve tabanı arasında bir açıdır. Bu açıda şev yüzündeki malzeme kaymanın eşiğindedir. Yığılma açısı 0 ° ile 90 ° arasında değişebilir. Malzemenin morfolojisi, Yığılma açısını etkiler; pürüzsüz, yuvarlak kum taneleri, kaba, birbirine kenetlenen kumlar kadar dik bir şekilde istiflenemez. Yığılma açısı, çözücülerin eklenmesinden de etkilenebilir. Küçük bir miktar su, parçacıklar arasındaki boşlukları köpürtebiliyorsa, suyun mineral yüzeylere elektrostatik çekilmesi, durma açısını ve toprak mukavemeti gibi ilgili miktarları artıracaktır.

Jeolojide çapraz tabakalaşma olarak da bilinen çapraz tabakalanma tabaka içinde ve ana yatak düzlemine bir açıda katmanlaşması olarak bilinir. Meydana gelen tortul yapılar eğimli tabakalardan oluşan kabaca yatay birimlerdir. Orijinal çökelme tabakası eğimlidir. Bu tür eğimler çökelme sonrası deformasyonun sonucu değildir. Çapraz yataklar veya "kümeler" çapraz tabakalar olarak bilinen eğimli katman gruplarıdır.

Jeolojik olarak sıçramadan spesifik bir türü olan tanecik ile taşıma sıvıları gibi rüzgar ya da su. Bir yataktan gevşek malzemeler çıkarıldığında ve yüzeye geri taşınmadan önce akışkan tarafından taşındığında oluşur. Örnekler arasında nehirler ile çakıl taşlarının taşınması, çöl yüzeyleri üzerinde kum kayması, tarlalar üzerinde esen toprak ve Kuzey Kutbu veya Kanada Ovaları gibi pürüzsüz yüzeyler üzerinde kar kayması sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kum çölü</span>

Kum çölü veya erg, bitki örtüsü çok az olan veya hiç olmayan, rüzgârla savrulan kumlarla kaplı geniş, düz bir çöldür. Kesin olarak, bir kum çölü, 125 km²'den fazla rüzgâr veya rüzgârla savrulan kum içeren ve kumun yüzeyin %20'sinden fazlasını kapladığı bir çöl alanı olarak tanımlanır. Daha küçük alanlar ise "kumul tarlaları" olarak bilinir. Dünyadaki tüm hareketli kumun yaklaşık %85'i 32.000 km²'den büyük kum çöllerinde bulunur. Ergler ayrıca Venüs, Mars ve Satürn'ün uydusu Titan gibi diğer gök cisimlerinde de bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.