İçeriğe atla

Şakir Selim (şair)

Başlığın diğer anlamları için Şakir Selim (şair) (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Şakir Selim
Doğum10 Nisan 1942(1942-04-10)
Kırım
Ölüm18 Kasım 2008 (66 yaşında)
Kırım
MeslekŞair
MilliyetKırım Tatar

Şakir Selim (d. 10 Nisan 1942-18 Kasım 2008), Kırım Tatarı şair, yayımcı, çevirmen.

Kırım Tatar Edebiyatının sürgünde yetişen neslinin en tanınmış simalarındandır.[1]

Yaşamı

1942 yılında Kırım'ın Akşeyh Rayonu'nun Büyük As köyünde doğdu. Sekiz çocuklı bir ailenin en küçüğü idi.[2] İki yaşındayken ailesi Özbekistan'ın Cambay kasabasına sürgün edildi. Önce Cambay’da, ardından Taşkent'te yaşadı.

Küçük yaşta annesini kaybetti. Altı yaşında köydeki ilkokula başladı. 1958'de ortaokulu bitirdi; öğrenimine Semerkant'ta öğretmen okulunda devam etti. 16-17 yaşından itibaren şiir yazmaya başladı.[3]

İki yıl öğretmenlik yaptıktan sonra askere çağrıldı. Üç yıl Sibirya'da ordu hizmetinde bulundu. İlk defa 1963 yılında "Lenin Bayrağı" gazetesinde şiiri yayımlandı. 1965 yılında Semerkant Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi'nin Rus Dili ve Edebiyatı bölümüne girdi. 1971'de üniversiteden mezun oldu.

1971'den itibaren Lenin Bayrağı gazetesinin Semerkant muhabiri olarak görev yaptı. 1972'de "Aqbardaq" isimli şiir kitabı yayımlandı.

1989 yılında Kırım'a döndü ve Dostluk gazetesinde çalışmaya başladı. Aynı zamanda Edebiyat ve Sanat isimli edebiyat dergisinde yazarlık yaptı.[1] 1997'de Yıldız dergisinde başyazar oldu. 2007'ye kadar Yıldız gazetesinde baş yazarlığı sürdürdü.

"Duygularım", "Sevgi Alevi", "Uyanuv", "Yellerim Dinle" ve Tüşünce" isimli şiir kitapları basılan Şakir Selim, 1996 yılında Ankara'da Kutlu Doğum Haftası nedeniyle düzenlenen şiir yarışmasında birinci oldu. Yine aynı yıl Kıbrıs'ta ve Ankara'da düzenlenen Türk Dünyası Şairleri Şöleni'nde Arif Nihat Asya Ödülü'nü kazandı.[1]

Şakir Selim, Kırım Tatarcası'na birçok eser tercüme etmiştir. 1997’de Adam Mitskeviç’in Kırım Sonetleriisimli eserini Kırım Türkçesine çevirdiği için Polkul fondunun Polonya Ödülünü kazandı.[1]

1988’de de şaire Kırım Tatar Tiyatrosu grubundakilerle birlikte Yüksek Devlet Mükâfatı verildi. 2006’da da Bekir Çobanzade Edebiyat Mükafatı'na layık görüldü.

Bir kez Kırım Tatar Millî Meclisi'ne seçilerek, milletvekilliği yaptı. Bir süre Kırım Tatar Yazarlar Birliği başkanlığının sürdürdü. Önemli sağlık problemleri nedeniyle 2008'de görevinden ayrıldı. Ağır bir hastalığın ardından 18 Kasım 2008 günü öldü.

Eserleri

Şiir kitapları

  • Aqbardaq, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1971
  • Duyğularım, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1975
  • Sevgi Alevi, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1982
  • Uyanuv, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1982
  • Yellerni Diŋle, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1986
  • Tüşünce, Şiirler Kitabı, Akmescit, 1997
  • Qırımname, Şiirler Kitabı, Akmescit, 2006
  • Qırımname II, Şiirler Kitabı, Akmescit, 2008

Tercümeleri

  • Hamit Gulam, ‚Ebedîlik‛ (Roman), Taşkent, 1981, (Özbekçeden çevirenler:Çerkes-Ali, Ş. Selim)
  • Kavkas Esiri‛ (A. S. Puşkin ‚Kavkazskiy plennik‛ poema, Rusçadan), Yıldız, 1999, No: 3, s.11-32
  • Küçük Tragediyalar‛(A. S. Puşkin, Rusçadan)
  • Quşçıq‛ 1823, ‚Sağır qadığa…‛ 1830 (A. S. Puşkin şiirleri, Rusçadan)
  • Motsart ve Saleri‛ (A. S: Puşkin ‚Motsart i Saleri‛, Rusçadan)
  • M. Yu. Lermontov (Şiirler, Rusçadan)
  • N. V. Gogol ‚Evlenüv‛ (‚Jenitba‛ pesası, Rusçadan)
  • T. Şevçenko ‚Katerina‛. Poyema (Ukrain tilinden). Yıldız, 1998. No: 9-10, s.16-34
  • A. Mitskeviç ‚Qırım sonetleri‛ (Leh tilinden)
  • U. Şekspir ‚Makbet‛ (Rusçadan)
  • U. Şekspir ‚Romeo ve Culyetta‛ (parça, Rusçadan)
  • P. Merime ‚Karmen‛ (Rusçadan)
  • Mustay Karim ‚Ay tutulğan gece‛ (‚V lunnuyu noç‛ pesa)
  • Yedi Kocalı Hürmüz‛ (Sadık Şendil, Türkçeden, pesa)
  • Danilo Kononenko (şiirler, Ukrain tilinden)
  • Rauf Parfi. Eŋ uzun tercimei alım. Asret anamnıŋ aynenisi. Brend İyentsşke vatan aqqında mektübim. Şiirler. Yıldız, 1987, No: 3. s.120-124
  • Aleksandr Tvardovskiy. Hatıra uquqınen. Poema. (Rusçadan) Yıldız, 1998, No: 6, s.11-23

Kaynakça

  1. ^ a b c d Ertane Baydar, Arzu Sema. "Şakir Selim'in Şahsiyetine Dair Notlar" (PDF). A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 47, Erzurum, 21012. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. 
  2. ^ Karaş, Ertuğrul. "Şakir Selim'le Röportaj". Emel Dergisi, Sayı 228 Yıl 2009. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. 
  3. ^ "Şakir Selim". Vatankirim.net sitesi. 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. 

Dış bağlantılar


Kırım Tatar Millî Meclisi

Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu • Refat Çubarov • Remzi İlyasov • Remzi Ablayev • Refat Adilseitov • Mustafa Asaba • Şevket Asanov • Emine Avamileva • Eskender Bariyev • Nadir Bekir • İbraim Çegertma • Ahtem Çiygöz • Ali Hamzin • Erecep Hayredinov • Sinaver Kadirov • Safure Kacametova • Şevket Kaybullayev • Fevzi Kubedinov • Enver Kurtiyev • Ruslan Kurtseitov • Zevcet Kurtumerov • Dilaver Mambetov • Bekir Mamutov • Ayder Mustafayev • Lütfi Osmanov • Eldar Seyitbekirov • Şakir Selim • Ayder Seytosmanov • Zair Smedlyayev • Abmecit Süleymanov • Server Tanisev • İlmi Umerov • Zeynur Yakubov


İlgili Araştırma Makaleleri

Özbekçe veya Özbek Türkçesi, Özbekistan'ın resmî dilidir. Türk dillerinin içerisinde sınıflanan Karluk grubuna bağlı bir dil ve tarihî Çağataycanın çağdaş devamı olan Türk yazı dillerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ataol Behramoğlu</span> Türk şair, yazar ve çevirmen

Ataol Behramoğlu, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen ve edebiyatçı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Çağatayca</span>

Çağatayca, Çağatay Türkçesi veya Doğu Türkçesi, 15. yüzyılda Timurluların idaresi altında gelişen ve 15. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına dek Orta Asya'daki Müslüman Türk halkları tarafından ortak yazı dili olarak kullanılan dildir.

Ahmet Özenbaşlı, Kırım Tatar Milli Fırka hareketi önderlerinden, siyaset ve fikir adamı. Bahçesaray'da, ünlü medeniyet erbabı, kültür adamı Seyit Abdullah Özenbaşlı'nın ailesinde doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Çobanzade</span>

Bekir Çobanzade – Kırım Tatarı milli şair ve Türkolog.

Ahmet Hâdi Maksudi, pedagog, dil bilimci, yayıncı.

“Puşkin'in Ölümüne Şark Poeması” — Mirza Fetali Ahundov tarafından 1837 yılında yazılmış poema. 25 yaşındaki Mirza Fetali kendi eserinde Puşkin'in katillerine dahil çara karşı sonsuz nefret ve öfke ile coşan monarşiden çekinmemiştir, onları lanetlemiştir. Poemanın esas içeriğini Mirza Fetali Ahundovun Rusya'nın şairi A. S. Puşkin'in kişiliğine ve yaratıcılığına olan muhabbeti oluşturuyor. M. F. Ahundov poemanı önce Fars dilinde yazmış ve ilk kez kendisi Farsçadan Rusçaya düz yazı olarak çevirmiştir. Eser aynı yıl Rusya'da "Moskovskiy nablyudatel" mecmuesinde Rusça yayınlanmıştır. Bu poemanı Azerbaycan şairlerinden Böyükağa Kasımzade, Mikail Müşfik ve Maarif Soltan Azerbaycan diline tercüme etmişlerdir. Bu şiirle Doğu ilk defa Rus şiirinin hümanizm ve özgürlükçü ruhunu derinden hissederek Rus şairinin faciasına yürekten yas tutmuştur.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Dedehan Hasan,, Sovyet Özbek şair, gazeteci, sanatçı, ozan, besteci, kanaat önderi ve siyasetçi.

Yeni Dünya, Kırım Tatarca yayınlanan gazete. 1918 yılında kurulup aralıklarla yayın hayatına devam eden gazete, yaklaşık 3.700 adet tiraja sahiptir ve Cuma günleri Simferopol'de yayınlanan haftalık bir gazetesidir.

Şamil Aladin Kırım Tatarı yazar, şair, çevirmen ve insan hakları aktivisti. Şiirle başladığı edebiyat hayatına daha sonra düzyazı ve kurgusal olmayan eserlerle devam etti.

Seitumer Emin II. Dünya Savaşı döneminine ait bir Kırım Tatar yazarı, şair, sivil haklar aktivisti ve Sovyet partizanıydı. II. Dünya Savaşından önce şiir yazmaya başlayan nesil ile 1960'lı yıllarda şiir yazmaya başlayan nesil arasında bağ kurabilen şairlerdendir. Şiirleri "Beyaz Çeçekler" (1968) ve "Ateşli Künler" (1969) adlı şiir kitaplarında; Rusça yazdığı şiirleri ise, "Alevli Dalgalar" (1977), "Yol" (1980), "Sesler" (1983) ve "Menim Sesim" (1987) adlı şiir kitaplarında yayımlanmıştır. Eserlerinde vatana duyulan sevgi, iyilik ve adalet konularının yanında halkın geleceği, nesillerin devamlılığı gibi konularda da düşüncelerini ortaya koymaktadır.

Yıldız dergisi, Kırım Tatarca olarak yayımlanan siyaset, yazın (edebiyat) ve sanat dergisi.

Tatar edebiyatı, - Tatar halkının geleneklerinden köken alan edebi eserleri içeren kavram.

Tercüman 1883'ten 1918'e kadar Bahçesaray'da yayınlanan ve Rus İmparatorluğu'nda Türkçe konuşan nüfusunun basılı organı olan bir gazeteydi. Kurucu ve yayıncısı Kırım Tatar eğitimci İsmail Gaspıralı idi. Tercüman, 35 yıl boyunca yayınlanmış olan tarihteki ilk Kırım Tatar gazetesiydi.

İsmail Gaspıralı Kırım Tatar Kütüphanesi - Simferopol'de yer alan kütüphane.

Kırım Tatar edebiyatı eserlerinin en eskileri, Altın Orda döneminde, altın çağı ise Kırım Hanlığı döneminde verilmiştir.

Viktoria Ilyinichna Baginskaya - Sovyet ve Rus yazar, öğretmen, aktif Kırımçak dilininin son kullanıcılarından biri olan Kırımçaklı şarkı ve folklor koleksiyoncusu.

Dilaver İbrahimoviç Osmanov - Kırım Tatar kökenli Sovyet ve Ukraynalı şair ve yayıncı. "Yıldız" dergisinin Genel Yayın Yönetmeni. Tataristan Cumhuriyeti Yazarlar Birliği (1993), Ukrayna Ulusal Gazeteciler Birliği ve Ukrayna Tiyatro Çalışanları Ulusal Birliği üyesi. Tataristan Cumhuriyeti Onur Sanatçısı (2003) ve Kırım Özerk Cumhuriyeti Onur Sanatçısı (2010). KIPU'da öğretim üyesi ve Kanditat. Kırım Tatarcası ve Rusça yazıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.