İçeriğe atla

İzlanda'da tarım

Yüzyıllar boyunca İzlanda'nın ana endüstrileri balıkçılık, balık işleme ve tarım olmuştur. 19. yüzyılda İzlandalıların yaklaşık %75'i çiftçilik yapıyordu, ancak yıllar içinde bu oranda yaşanan düşüş ile çiftçilik yapanlar nüfusun %5'inden azını oluşturur hale geldi.[1] Bu sayının gelecekte de düşmeye devam etmesi beklenmektedir. Günümüzde toplam arazi alanının(100.000 km2) sadece %1'i ekim yapılabilir durumdadır.

Hayvancılık

İzlanda'da bir çiftlik.

İzlanda hayvancılığının ana kolları koyun ve sığır yetiştiriciliğidir. Koyun İzlanda'ya yerleşimler başladığından beri yetiştirilirken, sığırlar daha çok 20. yüzyıldan itibaren yetiştirilmeye başlanmıştır.[2] Günümüzde bunların yanı sıra domuz ve kümes hayvanları da yetiştirilmektedir. İzlanda; et, yumurta ve süt ürünleri üretiminde kendi kendine yeterli bir ülkedir.

Sebzeler, çiçekler ve yem bitkileri

Soğuk iklimine[3] ve kısıtlı büyüme mevsimine rağmen, patates, şalgam, havuç, lahana, kıvırcık lahana ve karnabahar gibi çeşitli gıda ürünleri yetiştirilebilmektedir. Domates, salatalık ve yeşil biber gibi diğer subtropikal iklim mahsulleri, kesme çiçekler ve saksı bitkileri; İzlanda'da bol bol bulunabilecek jeotermal enerji kaynaklarıyla ısıtılan seralarda yetiştirilir. Bu seralarda bazen güneş ışığının yetersiz olduğu zamanlarda bitkilerin yeterli ışığı alabilmesi için yapay ışıklandırma da kullanılır. Hatta muz ve üzüm bile jeotermal seralarda yetiştirilebilir ancak ticari çapta pek kullanılmaz. Yem bitkileri de önemlidir. Yem bitkilerine ot, çavdar ve arpa dahildir. Özellikle otlar İzlanda'da yazların kısa ve serin olup uzun gün ışığı süreleri oluşturması nedeniyle son derece besleyici bir yapıya sahiptir.

Yaz güneş ışıklarının yanı sıra soğuk iklim ve kuzey enleminin tarım için belirli avantajları da bulunmaktadır: Tarıma zararlı böceklerin olmaması ve dolayısı ile zirai kimyasalların (böcek öldürücüler ve herbisitler) kullanımının çok düşük olması buna örnek olarak gösterilebilir. Ayrıca İzlanda'nın seyrek nüfusu nedeniyle doğa kirliliği ülke çapında oldukça düşüktür. Dolayısı ile bu durumdan yiyeceklerin yapay kimyasallarla daha az kirlendiği çıkarımı yapılabilir.[4]

Tarihi

İskandinavlar, İzlanda'da yaşamaya başladıklarında hayatta kalmak için çiftçilik yeteneklerinin sınırlarını zorlamak zorunda kalmışlardı. Dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru İzlanda kıyılarına yerleşen Norveçli yerleşimciler, çiftçilik geleneklerini de beraberlerinde getirdiler.[5]

Yerleşimciler, çiftliklerini oluşturmak için Norveç'ten koyun, sığır, at ve keçi getirdiler.[6] Çiftlikte her hayvan bir amaca hizmet ediyordu ve önemliydi. Koyunlar kışın dışarıda otlayabilmeleri nedeniyle değerliydiler. Bunun yanı sıra topluluklar için yiyecek ve yün sağladılar.[7] Çiftlik için kış boyunca depolanan süt ürünlerinin çoğunu ise sığırlar sağlıyordu. Ayrıca etleri de gıda olarak sıkça kullanılıyordu.[7]

Viking çiftçiler, çiftliklerini çevreleyen doğal meralara büyük ölçüde bel bağladılar. Bu meralara, ekmek ve yem üretmek için hasat edilmek üzere birçok tahıl ektiler.[8] Viking çağı boyunca çiftçiliğin yanı sıra avcılık ve toplayıcılık da yapıldı. Kıyı alanları boyunca bol bol balıkçılık, balina avcılığı ve avcılık yapıldı.[9] Deniz kuşları, yumurtalar, morslar ve likenler Viking diyetini tamamlayan birçok besinden sadece birkaçı olmuştur.

Viking çiftlikleri İzlanda'nın yer şekilleri üzerinde önemli etkilere sebep olmuştur. İlk yerleşimlerden sonra İzlanda'nın birçok noktasında erozyon meydana gelmiştir. İzlanda'nın ormansız olması ve var olan ağaçların zamanla kesilmesi, bu etkinin güçlenerek artmasına sebep olmuştur.[10]

Kaynakça

  1. ^ "Iceland | Culture, History, Maps, & Flag". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  2. ^ Iceland (Insight Guides), s. 119.
  3. ^ Iceland (Insight Guides), s. 115.
  4. ^ "Organic farming in Iceland 2004". web.archive.org. 10 Mayıs 2009. 10 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  5. ^ Byock, Jesse (22 Şubat 2001). Viking Age Iceland (İngilizce). Penguin UK. ISBN 978-0-14-193765-6. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  6. ^ Byock, Jesse (22 Şubat 2001). Viking Age Iceland (İngilizce). Penguin UK. s. 28. ISBN 978-0-14-193765-6. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  7. ^ a b Gudrun Sveinbjarnardottir, Farm Abandonment in Medieval and Post-Medieval Iceland: an Interdisciplinary Study, (Oxford: Oxbow Books, 1992), s. 7
  8. ^ H.H. Lamb, Climate, History and the Modern World: Second Edition, (London: Routledge, 1995), s. 176.
  9. ^ Byock, Jesse (22 Şubat 2001). Viking Age Iceland (İngilizce). Penguin UK. s. 46. ISBN 978-0-14-193765-6. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  10. ^ H.H. Lamb, Climate, History and the Modern World: Second Edition, (London: Routledge, 1995), s. 177.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tarım</span> bitki ve hayvan evcilleştirme bilimi.

Tarım veya ziraat, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Diğer bir ifade ile insan besini olabilecek ve ekonomik değeri olan her türlü bitkisel-Hayvansal ürünün bakım, besleme, yetiştirme, koruma ve mekanizasyon faaliyetlerinin tamamı ile durgun sularda veya özel alanlarda yapılan balıkçılık faaliyetlerinin tümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Balıkesir</span> Balıkesir ilinin merkezi olan şehir

Balıkesir, Türkiye'de Balıkesir ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda</span> Kuzey Atlantik Okyanusundaki ada ülkesi

İzlanda, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde Grönland'ın güneydoğusu ile İskandinavya ve Büyük Britanya'nın kuzeybatısında yer alan bir ada ve Avrupa ülkesi. İzlanda, kuzeyinde Arktik Okyanusu ile çevrilidir. 356.991 nüfus ve 103.000 km² yüzölçümüyle Avrupa'nın en seyrek nüfuslu ülkesidir. Başkent ve en büyük şehir Reykjavík'tir, nüfusun üçte ikisinden fazlası ülkenin güneybatısında yer alan bu şehir ve çevresinde yaşar. İzlanda volkanik ve jeolojik olarak aktif bir adadır. Adanın iç kısmında kumluklar, lav sahaları, dağlar ve buzullar içeren bir plato bulunur ve birçok buzul nehri kaynağını buradan alarak denize akar. İzlanda Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde yer almasına rağmen Körfez Akıntısı nedeniyle aynı enlemdeki diğer bölgelere göre daha ılık bir iklime sahiptir. Yüksek enlem ve denizellik yazların serin geçmesine yol açar. İzlanda'ya bağlı birçok ada kutup iklimine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yenilenebilir enerji</span> Bir enerji türü

Yenilenebilir enerji, güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gelgitler, dalgalar ve jeotermal ısı gibi karbon nötr doğal kaynaklardan elde edilebilen ve insan zaman ölçeğinde doğal olarak yenilenen kaynaklardan elde edilebilen enerjiye denir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, dalga enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, biyokütle enerjisi olarak sıralanabilir. Bu tür bir enerji kaynağı, yenilenmekte olduklarından çok daha hızlı kullanılan fosil yakıtların tam tersidir.

<span class="mw-page-title-main">Sera gazları</span> Atmosferde bulunan ve termal kızılötesi aralıktaki radyasyonu emen ve yayan gaz

Sera gazları, Dünya'nın yüzeyi, atmosferi ve bulutları tarafından yayılan kızılötesi radyasyon spektrumu dahilinde belirli dalga boylarındaki radyasyonu emen ve yayan, atmosferin hem doğal hem de antropojenik gaz hâlindeki bileşenleridir. Bu özellikleri nedeniyle, sera etkisine neden olurlar. Su buharı (H2O), karbondioksit (CO2), nitröz oksit (N2O), metan (CH4) ve ozon (O3) başlıca sera gazlarıdır. Sera gazları olmadan, Dünya yüzeyinin ortalama sıcaklığı mevcut ortalama olan 15 °C yerine yaklaşık -18 °C olurdu.

<span class="mw-page-title-main">Cilalı Taş Devri</span> tarihöncesi bir devir

Cilalı Taş Devri veya bilimsel adıyla Neolitik Çağ, tarih öncesi çağlardan biridir. Neolitik Çağ veya Yeni Taş Devri Taş Devri'nin Avrupa, Asya ve Afrika'daki son bölümü olan arkeolojik bir dönemdir. Neolitik çağ, dünyanın çeşitli yerlerinde bağımsız olarak ortaya çıkmış gibi görünen geniş kapsamlı gelişmelerden oluşan Neolitik Devrimi gördü. Bu "Neolitik paket" çiftçiliğin başlayışını, hayvanların evcilleştirilmesini ve avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik tarza geçişi içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de jeotermal enerji</span>

Türkiye günümüzde jeotermal enerji kapasitesi ve doğrudan kullanımda Avrupa'nın lideri dünyada 4. sıradadır. Bunun en çoğu direkt ısıtmada kullanımdır. Bunun yanı sıra jeotemal elektrik ile Türkiye'nin potensiyal 4,5 GWe, ama 2019 kapasitesi 1,5GW.

<span class="mw-page-title-main">Yoğurt</span> Sütün bakteriyel fermantasyonu ile elde edilen besin

Yoğurt, besin değeri yüksek, laktik asit fermantasyonu sonucunda elde edilen ve canlı laktik asit bakterileri içeren fermente bir süt ürünüdür. Lactobacillus bulgaricus ve streptococcus thermophilus sütten yoğurt yapmak için kullanılan birkaç bakteri türünden biridir. Ek olarak, diğer lactobacillus ve bifidobakteriler bazen yoğurdun kültürü sırasında veya sonrasında eklenir. Yoğurt katı veya sıvı (içme) kıvamında, şekerli, ekşi tatlarında, meyveli, sebzeli, çikolatalı, vanilyalı ve başka tatlarda mevcuttur. Bunun dışında da yoğurdun çeşitleri bulunmaktadır. Örneğin; süzme yoğurt yaygın olarak meze yapımında kullanılmaktadır. Yoğurt ile yapılan pek çok yemek ve içecek türü vardır, ayran, cacık ve keş bunlardan bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Enerji kaynakları</span> enerji elde edilebilen fiziksel veya kimyasal fenomen

Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklardır. Dünya üzerindeki enerji kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Birincil enerji kaynaklarından kullanım oranları; %33,1 petrol, %30,3 kömür, %23,7 doğalgaz, hidrolik ve diğer yenilenebilir %8, nükleer enerji %5.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda Penis Müzesi</span> Reykjavík, İzlandada yer alan müze

İzlanda Penis Müzesi, Reykjavík, İzlanda'da yer alan ve dünyanın en büyük penis ve penis bölümleri koleksiyonuna ev sahipliği yapan müzedir. 280 farklı örnekten oluşan koleksiyon, 93 farklı hayvan türünün organlarını içerir. 55 penis balinalardan, 36 penis foklardan, 118 penis ise karada yaşayan memelilerden elde edilmiştir. İddiaya göre, huldufólklar ve trollerin penis örnekleri de bu sayıya dahildir. Temmuz 2011'de, bağışçı olmaya söz veren dört kişiden birinin yaptığı bağışla, müze, insan penisini koleksiyonuna dahil etmiş oldu. Bağışçının vücudundan penisi ayırma işlemi planlandığı gibi gitmedi. Penis, grimsi-kahverengi bir buruşuk kütleye dönüştü ve formaldehitten oluşan bir kavonuzun içinde salamura edildi. Müze, günümüzde, "daha genç, daha büyük ve daha iyi bir penis" için arayışlarını sürdürmektedir.

İzlanda (İzlandaca:Ísland) Grönland'ın doğusunda ve Kuzey Kutup Dairesi'nin hemen güneyinde, Kuzey Atlantik ve Kuzey Kutbu okyanuslarının birleştiği bir ada ülkesidir. Orta Atlantik Sırtı'nın kuzeyindeki yapıcı sınırın üstünde İskoçya'dan yaklaşık 860 km (530 mi) ve New York'tan 4,200 km (2,600 mi) uzaklıktadır. Dünyanın en seyrek nüfuslu ülkelerinden biri olan İzlanda'nın sınırları neredeyse ana ada ile aynıdır. Dünyanın 18'inci büyük alanı ve ülkenin neredeyse tüm bölge ve nüfusuna sahip ve aynı zamanda dünyanın 9'uncu büyük ada ülkesidir. En batı Avrupa ülkesidir ve buzullar tarafından tüm kıta Avrupa'sından daha fazla araziye sahiptir. Toplam büyüklük 103.125 km²'dir. 751.345 km² münhasır ekonomik bölgeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Dikey tarım</span> modern tarım türü

Dikey tarım ürünleri dikey yığılı katmanlarda ürün yetiştirme uygulamasıdır. Hidroponik, aquaponik ve aeroponik gibi topraksız tarım tekniklerini ve bitki yetiştirmeyi en uygun yapmayı hedefleyen kontrollu-ortam tarımını birleştirir. Dikey tarım sistemlerini barındıran bazı yaygın kullanılan yapı seçenekleri arasında binalar, nakliye konteynerleri, tüneller ve terk edilmiş maden galerileri sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Skald</span>

Skald veya skáld (Eski İskandinav : [ˈSkald], sonra [ˈSkɒːld] ; İzlandacada: "Şair" anlamına gelen, genellikle Viking Çağı, MS 793-1066'da İskandinav liderlerinin mahkemelerinde beste yapan ve Orta Çağ'a kadar devam eden şairler için kullanılan bir terimdir. Skaldik şiir, Eski İskandinav şiirinin iki ana grubundan birini oluşturur, diğeri ise anonim Eddic şiiridir.

<span class="mw-page-title-main">İzlanda'da İslam</span>

İzlanda'da İslam bir azınlık dinidir. Pew Araştırma Merkezi, İzlanda'daki Müslümanların sayısının 10.000 asgari eşiğinin altında olduğunu tahmin etmiştir ve resmi istatistikler rakamı 1.300'ün altında veya toplam nüfusun yaklaşık %0.4'ü olarak göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Askr ile Embla</span> İskandinav mitolojisine göre tanrılar tarafından yaratılan ilk iki insan

Askr (erkek) ve Embla (kadın), İskandinav mitolojisine göre tanrılar tarafından yaratılan ilk iki insandır. İkili, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda ile 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da doğrulanır. Her iki kaynakta da üç tanrı Askr ve Embla'yı bulur ve ikiliye, çeşitli maddi ve manevi hediyeler verir. İki figürü açıklamak için bir dizi teori öne sürülmüştür ve popüler kültürde ikiliye zaman zaman atıfta bulunulur.

<span class="mw-page-title-main">Valknut</span> değişik şekillerden oluşan germen çoklu üçgen sembolu

Valknut, birbirine geçmiş üç adet üçgenden oluşan bir semboldür. Antik Germen halklarının arkeolojik kayıtlarında çeşitli nesnelerde görülmektedir. Valknut terimi modern çağdan türemiştir ve tarihsel kullanımı sırasında sembole atıfta bulunmak için kullanılan terim veya terimler bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-İzlanda ilişkileri</span> i̇ki̇li̇ di̇plomati̇k i̇li̇şki̇ler

İzlanda, Avrupa Birliği üyesi olmamasına rağmen, Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması ve Schengen Anlaşması aracılığıyla Avrupa Birliği'ne büyük ölçüde entegre olmuştur. İzlanda 2009 yılında üyelik başvurusunda bulundu, ancak başvuru tartışmalıydı ve İzlanda hükûmeti daha sonra başvuruyu dondurdu.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma mutfağı</span>

Antik Roma mutfağı, uygarlığın var olduğu süre boyunca büyük ölçüde değişti. Beslenme alışkanlıkları, krallıktan cumhuriyete ve en sonunda da imparatorluğa yol açan siyasi değişikliklerden ve Romalıları birçok kültürün mutfak alışkanlıklarına ve pişirme yöntemlerine maruz bırakan imparatorluğun muazzam ölçüdeki genişlemesinden etkilendi.

<span class="mw-page-title-main">Naddodd</span>

Naddodd, İzlanda'nın keşfiyle tanınan bir Viking.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.