Yahudilik, Yahudi milletinin kolektif inancını, kültürünü, hukukî kurallarını ve medeniyetini içeren etnik bir dindir. İlk İbrahimî din olmasının yanı sıra insanlık tarihindeki en eski dinler arasında da yer alan Yahudilik, monoteizm temelli dinlerin ilk örneğidir. Yahudilik, riayetkâr Yahudiler tarafından "Avraham'ın YHVH ile yaptıkları sözleşmenin bir ifadesi" olarak yorumlanır. Geniş metinleri ve uygulamaları, çeşitli teolojik pozisyonları ve örgütlenme biçimlerini kapsayan Yahudilik, bir İbrani felsefi görüşü olmakla birlikte aynı zamanda bir dünya görüşüdür. Torah, Tanah'ın bir parçasıdır ve Midraş ile Talmud gibi ikincil metinlerle birlikte temsil edilen tamamlayıcı bir sözlü geleneğin parçasıdır. Dünya çapındaki toplam 14 ila 15 milyon takipçisi ile Yahudilik, en büyük onuncu dindir.
İbranice (עִבְרִית,
Sefarad Yahudileri veya İbranice -im eki kökenli Sefaradim, Yahudi-Roma savaşlarından sonra zorunlu göç ile, Kuzey Afrika üzerinden İberya yarımadasına yerleşen ve 1492'de, Elhamra Kararnamesi ile İspanya'dan çıkartılan Yahudi toplumuna verilen isimdir. Kararname sonrasında Yahudi halkının çoğu Portekiz'e kaçmıştır. 5 yıl sonra Portekiz Kralı I. Manuel'in de Portekiz'deki Yahudileri Hristiyanlığa geçmeye zorlamasıyla sınır dışı edilen birçok Yahudi farklı ülkelere kaçmıştır. Sonuç olarak, göçe zorlanan Yahudilerin torunları dünyanın her yerindeki ülkelere taşınarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Bu ülkelerden bazıları İngiltere, Hollanda, Kuzey Afrika'nın bazı bölgeleri, Türkiye ve İsrail'dir.
Musa bin Meymūn 30 Mart 1135 – 13 Aralık 1204) Sefaradi Yahudisi filozof, hahambaşı, Talmud bilgini ve çoğaltıcısı. Orta Çağ'ın tartışmasız en önemli Yahudi düşünürüdür. Yahudi bilginler arasında İkinci Musa lakâbıyla veya adının baş harflerinden oluşan RaMBaM adıyla bilinir.
Samuel Josef Agnon İsrailli kısa-hikâye yazarı. İbranice yazan ilk yazar olarak 1966 yılında Nelly Sachs'la birlikte edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü. Eserlerinde başta Polonya olmak üzere Filistin'e yerleşen Doğu Yahudilerinin yaşamlarından kesitler yansıttı. Başlıca eserleri "Kovulmuşlar", "Bir gecelik misafir", "Tılsım" ve "Sözlü" kabul edilir.
Beta Israel bugün birçoğunun İsrail'de yaşadığı Etiyopyalı Yahudiler'in adıdır. Yahudi olmayan Etiyopyalılar tarafından Amharca "Sürgündekiler" ya da "Yabancılar" anlamına gelen aşağılayıcı bir kelime olan Falaşa sıfatının kullanıldığı da görülür.
Rabbi Se`adiah ben Yosef Gaon Geonim döneminin ünlü hahamı, Yahudi filozofu ve Tanah yorumcusuydu. İbrani dilbilimi, Halaha ve Yahudi felsefesiyle ilgili çalışmalarıyla tanınır. "Yahudi Kelamı" olarak bilinen okulun en bilgili pratisyenlerindendi. Saadia Gaon'un felsefi bir çalışması olan Emunoth ve-Deoth Yahudi ilahiyatıyla Yunan felsefesini entegre etme girişiminde bulunulmuş ilk sistematik eserdir. Karaizm'e karşı aktif bir şekilde muhalefet etmiştir.
Yosef kabilesi Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir. Efraim ve Menaşe kabileleri birlikte Yosef kabilesini oluşturur. Yosef'in oğulları Efraim ve Menaşe'nin soyundan gelenler kendi kabilelerini oluşturduğundan bu iki kabileye birlikte Yosef'in evi denir.
Bulgaristan'daki Yahudilerin tarihi MÖ 2. yüzyıla kadar uzanır. Bu zamandan beri her zaman bir Yahudi nüfusu olan Bulgaristan'da Yahudilerin Bulgaristan tarihinde antik çağlardan Orta Çağa ve bugüne kadar önemli rolleri bulunur.
Bugün Tayland Yahudilerinin çoğu Rusya ve Sovyetler Birliği kökenli Aşkenazlar olsa da, cemaatin kökeni 17. yüzyılda bu topraklara gelen Bağdadi Yahudilere kadar dayanır. Bu cemaate 1970 ve 80'lerde İran'dan kaçan Parsim Yahudileri de katılmıştır.
Irak Yahudileri Irak'ta doğmuş veya onların çocukları olan Yahudilerdir. Yahudilerin Irak topraklarındaki varlığı MÖ 586'daki Babil Sürgünü ile belgelenmiştir. Irak Yahudileri dünyanın en eski topluluklarından olup tarihi önemi en yüksek Yahudi cemaatlerinden biridir.
Musta'arabi Yahudiler, bugün Mizrahi olarak adlandırılan Arapça konuşan Yahudilere denir. Bu Yahudiler, 1492'de İspanya'dan kovulan Ladino konuşan Yahudilerin dindaşları olan Musta'arabilerin yanına varmasından önce, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'daki geniş Arap Dünyası'nda yaşadılar.
Suriye'deki Yahudileri, ilk çağlardan beri Suriye'de yaşayan Yahudiler ile 1492'de İspanya'dan kovulan Sefaradlar oluşturur. Halep, Şam ve Kamışlı'da asırlar boyunca büyük Yahudi cemaatleri var olmuştur. 20. yüzyılın başlarında Suriye Yahudilerinin büyük bir yüzdesi ABD, Orta ve Güney Amerika ve İsrail'e göç etti. Bugün Suriye'de çok az Yahudi yaşamaktadır. Suriye Yahudilerinin oluşturduğu en büyük cemaat 75.000 kişilik nüfusuyla Brooklyn, New York'tadır.
Şlomo Artzi, İsrailli şarkıcı, söz yazarı ve besteci. İsrail'de bir buçuk milyonun üzerinde albümü satılmıştır ve İsrail'in en başarılı erkek şarkıcılarından biridir. Artzi'nin ebeveynleri Holokost sırasında hayatta kalmayı başarmış ve bu, Artzi ile birlikte bir oyun yazarı olan kız kardeşi Nava Semel'in sanatsal çalışmalarını oldukça etkilemiştir. Babası İzhak Artzi bir siyonist aktivisttir. Anneannesi ise, haham Meir Şapiro'nun kız kardeşidir. 1975 Eurovision Şarkı Yarışması'nda İsrail'i "At Va'Ani" isimli şarkı ile temsil etmiş ve yarışmayı 40 puan ile on birinci sırada tamamlamıştır.
Ovadia Yosef İsrailli haham, siyasetçi. Bağdat'ta dünyaya gelen Yosef, 1924 yılında ailesiyle birlikte Kudüs'e göç etti. Burada yetişip dini eğitim alan Yosef, 1944 yılında haham oldu. 1947 yılında Kahire'ye yerleşen Yosef, burada Mısır baş hahamının yardımcısı olarak görev yaptı. 1950'de tekrar Kudüs'e dönen Yosef, bir süre dini yargıçlık vazifesinde bulundu. Yosef, 1973'te İsrail baş hahamı seçildi ve bu görevi 10 yıl boyunca sürdürdü. 1984'te Şas partisinin kurulmasına önderlik eden Yosef, ölene dek partinin dini lideri oldu. 2013 yılında Yosef, Kudüs'te öldü.
Yosef Navon ya da Joseph Navon, Kudüslü Yahudi iş insanı. Navon, Yafa - Kudüs demiryolu'nun inşaatından asıl sorumlu kişiydi. Navon demiryolu hattının inşası için gösterdiği çabalar sebebiyle Fransız Hükûmeti tarafından Légion d'Honneur ve Türk Hükûmeti Mecidiye Nişanı ile ödüllendirilmiştir. Ayrıca 1895 veya 1896 yılındada yine Türk Hükûmeti tarafından Navon'a "Bey" unvanı verilniştir.
Yitzhak Isaac Levy ; d. 15 Mayıs 1919, Manisa, Osmanlı İmparatorluğu – ö. 21 Temmuz 1977, Kudüs) Türkiye Yahudisi asıllı İsrailli şarkıcı, söz yazarı, müzikolog ve bestekârdır.
Yosef Yitzchak Schneersohn, Yahudi Ortodoks haham ve Chabad Lubavitch Hasidik hareketinin altıncı Rebbe'siydi.
Rabbi Menachem Mendel Chitrik, bilinen adıyla Rabbi Mendy Chitrik, 2003 yılından beri Türkiye Aşkenaz Yahudi cemaatinin hahamlığını üstlenmiş olan Amerikalı, İsrailli ve Türk din adamıdır. Kendisi, ayrıca 2019 yılından beri İslam Devletlerindeki Hahamlar Birliğinin yönetim kurulu başkanıdır.
Akiva ben Yosef, Rabbi (haham) Akiva olarak da bilinen, önde gelen bir Yahudi bilgesiydi ve birinci yüzyılın sonları ile ikinci yüzyılın başlarının bir tannasıydı. Haham Akiva, Mişna'ya ve Midrash halakha'ya önde gelen katkıda bulunanlardan biriydi. Talmud'da Rosh la- Hahamim olarak anılır. Bar Kohba isyanının ardından Romalılar tarafından idam edildi.
