İçeriğe atla

İtalya-Sovyet Paktı

İtalya-Sovyet Paktı
İtalya ile Sovyetler Birliği arasında Dostluk, Tarafsızlık ve Saldırmazlık Paktı
TürDostluk antlaşması
İmzalanma2 Eylül 1933
Bitiş22 Haziran 1941
Taraflar
Dillerİtalyanca ve Rusça


İtalya-Sovyet Paktı olarak da bilinen İtalya ile Sovyetler Birliği arasında Dostluk, Tarafsızlık ve Saldırmazlık Paktı, Sovyetler Birliği ile İtalya arasındaki bir diplomatik anlaşma idi. 2 Eylül 1933'te imzalanan anlaşma[1] İtalya'nın İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'ne savaş ilan ettiği 22 Haziran 1941'e kadar yürürlükte kaldı. Pakt (iki ülke arasında geleneksel olarak güçlü olan) daha önceki ekonomik ilişkilerin daha da geliştirilmesi anlamına geliyor, Balkanlar'da güvenliği sağlamayı amaçlıyor ve iki tarafta Almanya'nın niyetlerinden bir süre şüphe duyulmasından kaynaklanıyordu.

Sovyetler ile İtalya arasındaki temaslar 26 Aralık 1921'de bir Ticaret Anlaşması[2] imzalanması ve 7 Şubat 1924'te iki ülke arasında tam diplomatik ilişkiler kurulup Mussolini İtalyası'nın Sovyetler Birliği'ni tanıyan ilk Batılı devlet olmasından bu yana sürmekteydi.[3] Palermo'dan Luigi Tolentino gibi İtalyan Komünist Partisi'nin bazı üyeleri Sovyetler Birliği'nde sürgünde yaşamaktaydı ve bu da bazı siyasi sürtüşmelere ve "yıkıcıları" barındırma suçlamalarına da neden olmaktaydı. 6 Mayıs 1933'te iki ülke sanayileşme hedeflerini destekleyen bir ekonomik pakt üzerinde anlaşarak birbirlerine daha da yakınlaştılar; İtalya'nın Sovyet petrol ve kömür kaynaklarına erişim ihtiyacı vardı, Sovyetler ise İtalya'nın havacılık, otomotiv ve denizcilik endüstrilerinde geliştirdiği inovasyonlara ilgi duyuyordu.[1] Faşizm ile Bolşevizm arasındaki ideolojik çekişme büyük ölçüde bir iç mesele olarak görülüyordu ve ilişkiler buna rağmen geliştiriliyordu.

Sovyetler Birliği'nin resmi haber ajansı TASS tarafından yapılan haberlerde paktın askeri yönünün vurgulanmasına dikkat ediliyordu. Eylül 1933'te bir Sovyet askeri heyeti Roma'yı ziyaret etti ve 1932'den 1934'e kadar İtalya'da Sovyet Büyükelçisi olarak görev yapan Vladimir Petrovich Potemkin, "İtalyan komutanlığı ve hükümeti tarafından Sovyet misyonuna gösterilen olağanüstü ilgiden dolayı şükranlarını" dile getirirken, İtalyan ordusundan bir general şöyle diyordu: "İtalyan Ordusu Kızıl Ordu'ya karşı olağan mesleki duygulardan daha derine inen duygular taşımaktadır. İtalya-Sovyet Paktı sonucunda bu duygular daha da güçlenmişir."[1]

Potemkin, buna karşılık bir İtalyan misyonunun da Sovyetler Birliği'ni ziyaret etmesi için Devlet Müsteşarı Fulvio Suvich'e bir davetiye gönderdi. Aralarında bir tuğgeneralin de bulunduğu İtalyan Kara ve Deniz Kuvvetleri temsilcileri iki hafta boyunca Sovyetler Birliği'ni gezdi, fakat Italo Balbo'nun engel olması nedeniyle İtalya Hava Kuvvetleri katılmadı. 1933'te bir İtalyan denizaltısının Karadeniz'de Batum'u, üç Sovyet gemisinin ise Napoli'yi ziyaret etmesi ile başka dostluk mübadeleleri de yaşandı. Bu Maksim Litvinov'un ziyareti için hazırlık niteliğindeydi. Kızıl Filo'dan kaptanların Benito Mussolini ile görüşmesi de planlar arasındaydı fakat sonuçta bu gerçekleşmedi.[1]

Bu gelişmeler aynı zamanda Almanya'da Adolf Hitler'in iktidara yükselişi ile aynı zamana denk geliyordu ve o zamanlar sadece Sovyetler ile Almanya arasında değil, aynı zamanda İtalya ile Almanya arasında da (özellikle Avusturya'nın ve dahası Güney Tirol'deki İtalya'nın kontrolündeki bölgelerin olası ilhakı meselesi ile ilgili) bir miktar belirsizlik unsuru vardı. Bu ilişkinin üçüncü unsuru ise Türkiye idi. Sovyet gemileri Napoli'deyken, Türkiye'nin İtalya Büyükelçisi gemideki Sovyet amiralini ziyaret etti. Potansiyel bir Sovyet-İtalya-Türkiye istikrar ittifakı Berlin'i rahatsız etti.[1] 1930'da İtalya'nın Moskova Büyükelçisi olan ve 1932 anlaşmasının önünü açmaya yardımcı olan Bernardo Attolio bu askeri temasları bir "gelenek" ve karşılıklı olarak yararlı olarak nitelendirdi, çünkü bunlar İtalyan askeri ve teknolojik prestijinin geliştirilmesine yardımcı oluyordu. Bu mübadelelerin ardından Mussolini 1934 yazında İtalyan askerî birliklerini seferber edip Brenner Geçidi'ne yerleştirerek Temmuz Darbesi'ne karşı Avusturya'nın bağımsızlığını korumayı amaçladı.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Stocker 2003.
  2. ^ "VIII - Foreign Relations". New Russia. Routledge. 2019 [1932]. ISBN 9781138085114. 
  3. ^ A history of fascism, 1914-1945. Londra: UCL Press. 1995. ss. 223. ISBN 1857285956. OCLC 35359035. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı</span> Komünist ülkeler arasında imzalanan uluslararası askerî ittifak antlaşması

Varşova Paktı ya da resmi olarak Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardımlaşma Antlaşması, 14 Mayıs 1955 tarihinde Varşova'da, sekiz sosyalist ülkenin imzası ile kurulan askeri ve siyasal birlik. Antlaşmayı imzalayan ülkeler Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve SSCB'ydi. Anlaşma, daha önceleri SSCB ile Çekoslovakya (1943); Polonya (1945); Bulgaristan, Macaristan ve Romanya (1948) arasında imzalanan ikili anlaşmaları bütünlüyordu. Pakt, Macaristan, Çekoslovakya ve Afganistan'ın işgalleri gibi önemli siyasal olaylarda askeri unsur olarak yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kellogg-Briand Paktı</span>

Kellogg-Briand Paktı ya da Harbin Millî Siyaset Aleti Olarak Kullanılmaması Hakkında Umumi Muahede, savaşın ulusal politika olarak kullanılmasını yasaklayan bir uluslararası antlaşmadır. Antlaşmanın mimarları, ABD Dışişleri Bakanı Frank B. Kellogg ve Fransa Dışişleri Bakanı Aristide Briand olmasından dolayı antlaşmaya "Kellogg-Briand Paktı" adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Anti-Komintern Paktı</span> II. Dünya Savaşından önce Almanya ile Japonya arasında kurulan pakt

Anti-Komintern Paktı, 1936 yılında Almanya, Japonya daha sonra İtalya'nın katılımıyla imzalanan bir garantörlük antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Joachim von Ribbentrop</span> Alman politikacı

Joachim von Ribbentrop, Nazi Almanyası Dışişleri Bakanı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Antantı</span> Atinada 1934te Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan anlaşma

Balkan Antantı veya Balkan Paktı, 9 Şubat 1934 tarihinde Atina'da Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan anlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı</span> 1939 yılında Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan tarafsızlık paktı

Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı veya Molotov - Ribbentrop Paktı, Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Doğu Avrupa'yı aralarında paylaşan bir saldırmazlık paktıydı. Pakt 23 Ağustos 1939'da Moskova'da Almanya Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop ve Sovyet Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov tarafından imzalandı ve resmi olarak Almanya ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Arasında Saldırmazlık Antlaşması olarak biliniyordu. Gayri resmi olarak; Hitler-Stalin Paktı, Nazi-Sovyet Paktı veya Nazi-Sovyet İttifakı olarak da anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kominform</span>

Kominform, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin ve Doğu Avrupa ülkelerinin, 5 Ekim 1947'de "Amerikan emperyalizminin bir aleti" olarak tanımladığı Marshall Planı'na karşıt bir girişim olarak; SSCB, Polonya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Romanya, Macaristan, Yugoslavya, Fransa, İtalya komünist partileri liderlerini bir araya getiren Kominform'u kurmuştur. Kominform, görünüşte Marshall Planı'na mukabele amacına yönelik bir adım olarak takdim edilmişse de, gerçekte amacı, dünya ve özellikle Avrupa Komünist hareketinin koordinasyonu ve Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı ertesinde lağvedilen 3. Enternasyonal'in fonksiyonlarını üstlenmekteydi. Bu nedenle Kominform bir nevi 3. Enternasyonal'in ardılı olarak nitelendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Rusya ilişkileri temelleri 15. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında başlayan ilişkilerine dayanan ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Türkiye ilişkileri</span>

Almanya-Türkiye ilişkileri, Türkiye'nin Almanya Federal Cumhuriyeti'yle süregelen uluslararası politikalarını içerir. Almanya ile Türkiye arasındaki ilişkiler üst düzey ziyaretler aracılığıyla yoğun olarak gerçekleşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">CENTO</span> Soğuk Savaş askeri ittifakı (1955-1979)

CENTO (Central Treaty Organization; Merkezi Antlaşma Teşkilatı; önceki adı ile Bağdat Paktı, Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve Birleşik Krallık arasında, Sovyetler Birliği'nin Ortadoğu'da nüfuz kurmasını önlemeye yönelik olarak kurulan eski karşılıklı güvenlik ve savunma örgütü.

<span class="mw-page-title-main">İtalya-Türkiye ilişkileri</span> İkili ilişkiler

İtalya-Türkiye ilişkileri 1856 yılında başlamıştır. İki ülkenin de Akdeniz'e sınırı vardır. Avrupa Birliği’nin kurucu üyeleri arasında bulunan İtalya, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik sürecini desteklemektedir. İtalyan Hükûmetleri, Türkiye'nin jeopolitik konumu nedeniyle Avrupa Birliği'ne çok şey katacağını düşünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Etki alanı</span>

Uluslararası ilişkiler alanında etki alanı, bir devlet ya da kurumun üzerinde önemli derecede kültürel, ekonomik, askerî ve politik etkisinin olduğu bölgelere verilen ad. Bu kavramın en önemli örneklerinden biri yeni emperyalizm çağında, endüstrileşmiş Avrupalı milletlerin afyon kullanımı ile Çin'e giden yolları açması sırasında görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Japon Tarafsızlık Anlaşması</span> barış antlaşması

Sovyet - Japon Tarafsızlık Anlaşması , Japon - Sovyet Saldırmazlık Anlaşması olarak da bilinir. Anlaşma Sovyetler Birliği ve Japon İmparatorluğu arasında Sovyet - Japon Sınır Savaşı (1939)'ndan iki yıl sonra 13 Nisan 1941'de imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Boğazları krizi</span> Soğuk Savaş sırasında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki kısa süreli bölgesel kriz

Türk Boğazları krizi, Soğuk Savaş sırasında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki kısa süreli bölgesel krizdir. Türkiye, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar tarafsızlığını korumayı başarmıştı. Sovyet hükûmeti tarafından Türk hükûmetine, Rus nakliye gemilerinin Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan Türk Boğazları'ndan serbestçe geçebilmesi için baskı yapılmaya başlandı. Türk hükûmetinin, Sovyetler Birliği'nin taleplerini kesin bir dille reddetmesi, bölgedeki tansiyonu arttırarak, krizi bir güç gösterisine dönüştürdü. Bu olay, daha sonra Truman Doktrini'nin ortaya çıkmasına belirleyici bir faktör olarak hizmet etti. Bu kriz Türkiye'nin yüzünü tamamen Batı'ya, yani Amerika Birleşik Devletleri ve NATO'ya döndürmesine neden oldu. Bu tarz olaylar Türkiye'nin günümüzde dünya üzerindeki gücünü pekiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Üç Güç Paktı</span> Üç Güç paktı

Üç-Güç Paktı, Mihver Paktı, Üç-yol Paktı, Tripartite Paktı ya da Tripartite Anlaşması, II. Dünya Savaşı'nın Mihver Devletleri arasında imzalanmış pakt. 27 Eylül 1940'ta Almanya'nın başkenti Berlin'de Nazi Almanyası, Faşist İtalya ve Japon İmparatorluğu tarafından imzalanmıştır. Bu pakta daha sonra 20 Kasım 1940'ta Macaristan, 23 Kasım 1940'ta Romanya, 1 Mart 1941'de Bulgaristan, 25 Mart 1941'de Yugoslavya da dahil olmuştur. Ancak, Yugoslavya pakta girdikten 2 gün sonra çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1941 öncesi Almanya-Sovyetler Birliği ilişkileri</span>

1941 öncesi Almanya-SSCB ilişkileri, 1941 yılında karşı saflarda savaşa girmeden önceki Alman Weimar Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir. İki devlet arasındaki ilişkiler, I. Dünya Savaşı'ndan sonra, Almanya tarafından dikte edilen ve Sovyetler ile Almanya arasındaki düşmanlıkları sona erdiren, 3 Mart 1918 tarihinde imzalanan Brest Litovsk Barış Antlaşması ile başladı.

<span class="mw-page-title-main">Faşist İtalya (1922-1943)</span> İtalya Krallığının faşist yönetim altında olduğu dönem

Faşist İtalya (1922-1943) Benito Mussolini'nin İtalya Krallığı Başbakanı olduğu 1922-1943 yılları arasında Ulusal Faşist Parti iktidarı altındaki dönemi anlatır. Totaliter bir rejim kuran İtalyan faşizmi ekonomik kalkınma modeli benimsemişse de siyasal muhalefeti ortadan tamamen kaldıracak hamlelerde bulunmuş, geleneksel muhafazakâr değer yargılarını savunmuş Katolik Kilisesi'yle yakın işbirliği yapmıştır. Çeşitli farklı dönemlerden geçen rejim özellikle gerçekleştirdiği emperyalist hamlelerle II. İtalya-Habeşistan Savaşını çıkarmış, Milletler Cemiyeti'nden atılmıştır. Ayrıca Sovyetler Birliği'nde karşı Çelik Pakt'a katılmış, II. Dünya Savaşı'na gidişi hızlandıran hamlelerde bulunmuştur. Dahil olduğu Mihver Devletlerinin II. Dünya Savaşı'nda mağlup olması sürecinde alaşağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Polonya Saldırmazlık Paktı</span>

Sovyet-Polonya Saldırmazlık Paktı 1932'de Polonya ve Sovyetler Birliği temsilcileri tarafından imzalanan bir saldırmazlık paktıydı. Pakt, Sovyetler Birliği tarafından 17 Eylül 1939'da Sovyetlerin Polonya'yı işgali sırasında tek taraflı olarak bozuldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.