İçeriğe atla

İsveç isim yasası

İsveç isim yasası (İsveççe: Namnlagen)[1] İsveçli çocuklara verilecek isimler için resmi kurumun onayını gerektiren bir İsveç yasasıdır.  Yasaya göre ebeveynler çocuklarına vermek istedikleri ismi doğumdan sonra üç ay içinde gerekli kuruma bildirmelidir. Yasa 1982 yılında soylu olmayan ailelerin çocuklarına soylu ailelerin isimlerini vermelerini önlemek için çıkarılmıştı.  İsveç'te isimlerin kayıtlarını vergi dairesi idare eder. Yasa çıktıktan sonra revize edildi, 1983'te erkeklerin eşlerinin isimlerini almaları mümkün kılındı. Aynı şekilde kadınların eşlerinin isimlerini almaları da mümkün kılındı.

Yasa kısmen " İsimler birinin incinmesine neden olabilecekse veya ismi kullanan kişiyi rahatsız edebilecekse veya herhangi bir bariz nedenden dolayı isim olmaya uygun değilse kabul edilmeyeceklerdir." beyan etmektedir. Bu kanun metni ebeveynler çocuklarına isim verdiklerinde ve bir yetişkin isim değiştirmek istediğinde aynı şekilde geçerlidir. İsim değiştirirken doğumda verilen isimlerden en azından biri değiştirilemez ve bu tarz bir değişikliğe sadece bir kez izin verilir. Yasa günlük yaşamda hangi ismin kullanıldığını sicile geçirmekle ilgili bir şey beyan etmez fakat eğer istenirse yetkililer hangi ismin günlük bazda kullanılacağını sicile geçirebilir.

Tarih

Soyadlarla ilgili ilk gerçek ulusal mevzuat 5 Aralık 1901'de yayınlanan İsim Yönetmeliğiydi. Yönetmelik 1919,1920,1921,1922,1931,1946 ve 1962 yıllarında revize edildi. Yönetmeliği tamamen yasal olarak 1 Ocak 1983'te uygulamaya giren 1982 İsimler Yasası takip etti. 2001 yılında İsveç parlamentosu Riksdag,  hükûmeti yeni bir isim verme yasası için harekete geçmeye çağırdı fakat sonuç alamadı. 21 Aralık 2009'da İsveç hükûmeti özel bir araştırıcı komiteyi yeni bir isim verme yasası oluşturmak için görevlendirdi. Komitenin son raporu 2013 yılının Mayıs ayında halka sunuldu.

Protesto İsimler

İsveç'in isim verme yasası çıkarıldığından beri birçok tartışmaya sebep oldu. Basındaki yorumların dışında birçok aile çocuklarına sıra dışı isimler vermeye çalıştı.

Brfxxccxxmnpcccclllmmnprxvclmnckssqlbb11116

Brfxxccxxmnpcccclllmmnprxvclmnckssqlbb11116 (Telaffuz: albin) 1991 yılında doğan İsveçli bir çocuğa verilmek istenen isimdi.[2][3][4] Ebeveyn Elisabeth Hallin ve Lasse Diding çocuklarına bu ismi isim verme yasasını protesto etmek için verdi.

Çocukları beş yaşına geline kadar isim vermedikleri için Halmstad'daki bir yerel mahkeme ebeveynlere 5000 kron para cezası verdi. Cezaya karşılık olarak ebeveynler "sanatsal yaratıcılık olarak gördüğümüz yaratıcı, ekspresyonist bir gelişme" olduğunu iddia ederek 1996 yılının Mayıs ayında çocuklarına 43 harfli bir isim verdiler. Ebeveynler verdikleri ismin patafizik bağlamında düşünülmesi gerektiğini söylediler. Mahkeme ismi reddetti ve cezayı onadı.

Ebeveynler daha sonra ismi A (Telaffuz yine albin) 'e değiştirmeye çalıştı. Mahkeme tek harfli isim vermenin yasak olduğunu belirterek ismi onaylamayı bir kez daha reddetti.

Metallica

2007'de Michael ve Karoline Tomaro çocuklarını metal grubu Metallica'nın ardından adlandırmak için mücadele etti.[3] Yetkililer ismin uygun olmadığına karar verdiler fakat Göteborg İdare Mahkemesi ismin zaten İsveçli bir kadın tarafından kullanıldığını belirterek ismi yasaklamaya bir neden olmadığı kararına vardı. Yetkililer karara katılmadılar ve ebeveynlere çocukları için pasaport vermediler fakat daha sonra bu yasağı kaldırdılar.[3][5]

O zamanki açıklamada 2005 yılında Elias ve Carol Kai çocuklarını "Olive Google Kai" olarak adlandırdıklarında  "Google" ismine izin verildiğinden söz edildi.[3]

Diğer Olaylar

2009 yılında yetkililer bir çiftin çocuklarına "Allah" ismini vermelerine izin vermedi. Kararın nedeni ismin dini sebeplerden dolayı sakıncalı görülebileceği ve bazı insanların ismi hakaret olarak görebileceği idi.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Namnlag (1982:670)". Notisum. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2014. 
  2. ^ "Boy named Brfxxccxxm". The Mirror. TheFreeLibrary.com. 30 Mayıs 1996. Erişim tarihi: 14 Aralık 2009. []
  3. ^ a b c d "Baby named Metallica rocks Sweden". BBC News. BBC. 4 Nisan 2007. 16 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2009. 
  4. ^ "My World and Welcome... Info Pages: Swedes were Quizzical, Naming Pataphysical". News.bbc.co.uk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2014. 
  5. ^ "Baby Metallica allowed to keep her name". NME. IPC Media. 23 Nisan 2007. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2010. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

İsveç, resmî adıyla İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinavya yarımadasında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan ise Finlandiya'dır. İsveç bunun dışında güneyinde yer alan Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carl Linnaeus</span> İsveçli botanikçi, hekim ve zoolog (1707-1778)

Carl Linnaeus, İsveçli biyolog, hekim ve fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Metallica</span> Amerikan heavy metal grubu

Metallica, 1981 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde kurulan bir heavy metal grubudur. Davulcu Lars Ulrich ve vokalist/gitarist James Hetfield tarafından Los Angeles'ta kurulduktan sonra oluşumunun büyük kısmını San Francisco'da sürdürmüştür. Hızlı tempoları ve agresif müziğiyle bilinen grup; Slayer, Megadeth ve Anthrax ile birlikte thrash metalin "dört büyüklerinden" biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Baltimore Bullets (1963–73)</span>

Baltimore Bullets, NBA liginde bugünkü Wizards takımının Baltimore kentinde olduğu zamanlarda anıldığı isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Lars Ulrich</span> Danimarkalı davulcu

Lars Ulrich, Danimarkalı müzisyen, besteci ve müzik prodüktörü. Amerikalı heavy metal grubu Metallica'nın kurucularından biri ve bateristi olarak tanınır. Gentofte, Danimarka doğumludur. Orta hâlli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlarında tenis oynamaya başlamıştır. 1980 yılında, Lars 16 yaşındayken tenis kariyerini ilerletmesi için Los Angeles, ABD'ye taşınmışlardır. Fakat Los Angeles'a ilk adım attığı günden itibaren Lars, müziğin kaderi olduğunu anlamış ve tenis oynamaktansa bateriye olan ilgisini keşfedip müziğe yoğunlaşmaya başlamıştır. Los Angeles gazetesi The Recycler'a ilan vererek James Hetfield'la tanışmıştır ve Metallica'yı kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">NTV</span> Türkiye merkezli ulusal haber kanalı

Nergis Televizyonu ya da kısaca NTV, 1996 yılında Cavit Çağlar ve Nuri Çolakoğlu tarafından kurulan, Türkiye'nin ilk haber kanalıdır. Ocak 1999'da Doğuş Yayın Grubu bünyesine katılarak yakaladığı başarı ile Türk medya endüstrisini değiştiren NTV, Türkiye'de tematik haber kanalı dönemini başlattı. NTV, ulusal ve uluslararası haberler başta olmak üzere, ekonomi, kültür-sanat, yaşam ve spor konularına odaklanan programlar da yayınlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nelly Sachs</span> Alman asıllı İsveçli yazar ve şair

Nelly Sachs Alman asıllı İsveçli yazar ve şair. Eserlerinde savaşın insan üzerindeki tahribatını konu edindi; Tevrat ve Yahudi geleneği temaları ağırlıklı yer tuttu. 1966 yılında Nobel edebiyat ödülünü Shmuel Yosef Agnon ile paylaştı.

Yasa ya da diğer adıyla kanun anayasal hukuk sisteminde, yetkili organlarca meydana getirilen hukuk kurallarıdır. Yasalar, tüzükler, yönetmelikler birer hukuk kuralıdır. Yürürlükte olan hukuk kurallarının tümüne mevzuat denir. Dar anlamında yasa, yasama organınca yapılan yasa adıyla gerçekleştirilen işlerdir. Hukuk karşılıklı hakları ifade eden üst mefhumdur, yasa ise bu hakları koruyan ve belirleyen kuralları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Alman pasaportu</span> Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belge

Alman Pasaportu, Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belgedir. Bir Alman pasaportu, Alman kimlik kartının yanında, Alman yetkilileri tarafından da rutin olarak Alman vatandaşlarının kimliğinin kanıtı olarak kabul edeceği diğer tek resmi olarak tanınan bir belgedir. Pasaport, kimlik ve Alman uyruklu karinesinin delili olarak hizmetinin yanında, yurt dışında Alman konsolosluk görevlileri yapacakları yardımların güvence sürecini kolaylaştırır. Pasaport Almanya için benzersiz bir sert kapaklı da olsa, standart düzeni ile diğer AB pasaportları ile bordo tasarımı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İzlandaca isimler</span>

İzlandaca isimler, İzlandalılar tarafından kullanılan isimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">David Durmaz</span>

David Durmaz, Süryani asıllı İsveçli futbolcudur. 2009 yılında kısa bir süreliğine Denizlispor'a gelmiş fakat burada forma şansı bulamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda'da LGBT hakları</span>

İrlanda'da LGBT hakları, İrlanda sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Zuma</span> 4. Güney Afrika cumhurbaşkanı

Jacob Gedleyihlekisa Zuma, Güney Afrikalı siyasetçi. Zuma, Afrika kıtasının güney ucunda yer alan Güney Afrika Cumhuriyeti'nde 2009 ile 2018 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Zuma 22 Nisan 2009 ile 18 Aralık 2017 tarihleri arasında Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) genel başkanlık görevini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Futbol Ligi</span>

İstanbul Futbol Ligi ya da özgün adıyla Constantinople Football Association League, 1904 yılında, İstanbul'da düzenlenmeye başlayan eski bir futbol ligidir. Cadi-Keuy kulübünün de kurucularından James LaFontaine'in önderliğinde, Henry Pears ve Horace Armitage'ın yardımlarıyla kuruldu. Lig şampiyonuna verilmek üzere İngiltere'den getirtilen ve üzerinde kalp şeklinde 10 gümüş levha çakılı şilde, sezon sonunda şampiyon olan takımların isimleri yazılacak ve şampiyon olan takım şildi ertesi sezonun sonuna kadar muhafaza edecek ve her sezonun şampiyonuna birer kupa verilecekti. On sezon sonunda şiltte ismi en çok yazılan takım ise bu şildin sahibi olacaktı.

Türk adları, her toplumun olduğu gibi Türk toplumunun hayat tarzını, sosyal yapıyı ve düşünce yapısını yansıtır, toplumun aynası kabul edilir. Toplumların kendilerine özgü ad verme gelenekleri vardır. Eski Türklerde çocukların ergenlik çağına ulaşana kadar başardıkları bir işe göre isim verilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Toplumcu Kurtuluş Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Toplumcu Kurtuluş Partisi, Ürün dergisi çevresi ve daha önce Türkiye Komünist Partisi saflarında siyaset yapmış bireylerin birleşerek önce "Suphi'den Bilen'e Gelenek Yaşıyor Girişimi", ardından "TKP Kurucular Kurulu" isimleriyle yaptıkları çalışmalar sonucunda 6 Şubat 2012 tarihinde yasal kuruluşunu tamamlayan genel merkezi Ankara'da bulunan partinin ; 12 Kasım 2016'da Ankara'da yapılan olağanüstü kongrenin aldığı karar ile isim değişikliği sonucu aldığı haldir.

<span class="mw-page-title-main">Sayaka Osakabe</span>

Sayaka Osakabe bir Japon kadın hakları aktivistidir. Japonya'nın Eşit Fırsatlar Yasası'nın uygulanması için yasal işlem başlatmış ve hükûmetten anne tarafından yapılan tacizin yasa dışı olduğuna dair onay almıştır. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'nü 2015'te kazandı.

Westminster Yasası Birleşik Krallık Parlamentosu'nun oluşturduğu bir yasadır. Yasanın değiştirilmiş versiyonları Avustralya ve Kanada'nın yasalarında mevcut iken; Yeni Zelanda ve diğer Dominyonlarda Milletler Topluluğu'nda artık yer almadığı için kaldırılmıştır. 11 Aralık 1931 tarihinde yapılan bu yasa, onaylanana kadar İngiliz İmparatorluğu'nun kendi kendini yönetmekte olan Dominyonlar ile hukuki ilişkisini oluşturmuştur. Bunun yanında bütün dominyonları karar verme açısından birbirinin onayına bırakmış olup, monarşik lakaplar veya tahtta veraset sistemi bu anlaşmaya bağlı kılınmıştır. Bu yüzden 1926 Balfour Deklarasyonu'nda da belirtildiği üzere eşitlik prensibi ve kraliyet tacına bağlılığı yasal ilkeler haline getirmiştir. Bu, Dominyonların ayrı devletler haline gelmesinde önemli bir adımdır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde sansür, konuşma veya kamuya açık iletişimin bastırılmasını içermektedir ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın Birinci Değişikliği ile korunan ifade özgürlüğü meselelerini gündeme getirir. Bu temel özgürlüğün yorumu, kutsandığından bu yana değişiklik göstermiştir. Örneğin, Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi'nin duruşmalarında örneklendiği üzere, 1950'lerin yaygın anti-komünist duyarlılık döneminde kısıtlamalar arttı. Miller - California (1973) davasında, ABD Yüksek Mahkemesi, Birinci Değişikliğin, ifade özgürlüğünün müstehcenlik için geçerli olmadığını ve dolayısıyla sansürlenebileceğini söyledi. Bazı nefret söylemi biçimleri eyleme geçmedikleri veya başkalarını yasadışı eylemlerde bulunmaya teşvik etmedikleri sürece yasal olsa da, daha şiddetli eylemler insanların veya grupların yürüyüş izinlerinin veya Westboro Baptist'in reddedilmesine yol açtı. Kilise hakkında dava açıldı, ancak ikincisi aleyhindeki ilk olumsuz karar, daha sonra ABD Yüksek Mahkemesi'nin Snyder - Phelps davasına temyiz edildiğinde bozuldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.