İçeriğe atla

İsveç'in İngilizce adı

İsveç'in İngilizce adı Sweden (İsveççe: Sverige, İsveççe telaffuz: [ˈsvæ̌rjɛ]), 17. yüzyıl Orta Felemenkçe ve Orta Aşağı Almancadan türetilmiştir. Eski İngilizcede, ülke "Swēoland" ("İsveç diyarı") ve "Swēorīċe" ("İsveç krallığı") olarak adlandırılmıştır; ikincisi Eski İzlandaca ve Eski Norveççedeki "Svíaríki" ile akrabadır. Bu sözcük 12. ve 13. yüzyıllarda Anglo-Norman dilinde Suane ve Swane (Suaneis sıfatıyla) olarak kullanılmıştır. İskoççada Swane ve Swaine 16. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Erken Modern İngilizcede Swedeland kullanılmıştır.[1]

İsveç'in Eski İngilizce adı Swēoland veya Swēorīċe, Swēon ülkesi veya krallığı iken, İsveçlilerin Germen kabilesi Eski Nors dilinde Svíþjóð olarak adlandırılıyordu.[2] İsveççe anlamına gelen Sví ve insanlar anlamına gelen þjóð kelimelerinden oluşan bir bileşimdir.[3] þjóð sözcüğünün kökeni eski Hint-Avrupa dillerindeki teuteh sözcüğüne dayanmaktadır.[4]

Sviar'ın adı, Germence dönüşlü *s(w)e "kişinin kendi" veya " benlik" içeren bir öz tanımlamadan türetilmiştir.[5][6]

Sweden (İsveç)

Modern İngilizce "Sweden" ismi Felemenkçeden ödünç alınmıştır. İsveç'in 17. yüzyılda yavaş yavaş kullanılmasından önce İngilizcede Swedeland ya da Sweathland kelimeleri kullanılıyordu.[7]

İsveç'in Felemenkçe adı Orta Felemenkçe "Zwede"ne dayanır ve köken olarak Zwede "İsveçli" kelimesinin çoğuludur. İngilizcede yaklaşık 1600 yılından beri kullanılmaktadır ve ilk olarak İskoç Swethin, Swadne olarak kaydedilmiştir. Çoğul -n'ye dayanan ülke adları 15. yüzyılda Almanca ve Felemenkçede yaygınlaşmaya başlamıştır; Almanca Italien "İtalya", Spanien "İspanya", Rumänien "Romanya", Ungarn "Macaristan" ile benzerlik gösterir.[8]

Felemenkçe (Zweden), Almanca (Schweden) ve İngilizce dışında Sweden adı Galcede de kullanılmaktadır. İngilizcedeki -n biçimi Japonca スウェーデン (Suwēden), Güney Korece 스웨덴 (Seuweden), Hintçe स्वीडन (Svīḍan), Bengalce সুইডেন (Śuiḍen) gibi Avrupa dışındaki birçok dili de etkilemiştir, Yoruba Swídìn ve Çince 瑞典 (Güney Min Sūi-tián, Kantonca seoi6 din2) ve Çin Hanzisi aracılığıyla daha geniş Sinosferdeki çeşitli diğer diller (Mandarin Ruìdiǎn, Vietnam Thụy Điển, vb.).

Sverige (İsveç)

İsveç'te Swerike biçimi 13. yüzyılın sonundan; Svearike biçimi ise 14. yüzyıldan itibaren; İzlandaca Svíaríki ve Eski Gutçada Suiariki görülmektedir.

O günlerde bu kelime İsveç'in eski bölgesi Svealand ile sınırlıydı ve her zaman Geatların ülkesi Götaland'ı kapsamıyordu. Rike kelimesi "krallık" anlamına gelir ve yasama meclisinin adı olan Riksdag'da (bkz. Danimarka'da rigsdag, Almanya'da Reichstag) da geçer.

Bu biçim 15. yüzyılın sonlarına doğru hem İsveççe hem de Dancada Swerighe olarak değişmiştir, tıpkı baker ("Fırıncı") kelimesinin bag is and mik ("Ben(me)") kelimesinin mig'e dönüşmesi gibi. Çünkü bu, dilbilimsel bir ses değişikliğinden ileri geliyordu. 17. yüzyıldaki yazılışları arasında Swerghe, Swirghe, Swirge bulunmaktadır.

Ortaçağda Svearike ve Sverige biçimleri arasındaki fark hakkında çok şey söylenmiştir. Ancak Orta Çağ İsveçlilerinin bunu bir telaffuz meselesinden başka bir şey olarak algılaması muhtemelen mümkün değildi.

Fin-Ugor dillerindeki isimler

Tamamen farklı bir kökten kaynaklanan bir adlandırma, bazı Fin dillerinde, Fince Ruotsi, Estonca Rootsi, Kuzey Samice Ruoŧŧa, Muhtemelen Eski İsveççede rōþs-, yani "kürekle ilgili" kelimesinin çeşitli kullanımlarından türetilmiştir, bkz. Rusça, muhtemelen Kuzey Svealand sahilinin eski adı Roslagen ve Baltık Denizi'nde yelkenli tekneler kurulmadan önce, onu geçmek için sandalların kullanıldığı bilgisinden türetilmiştir.

Diğer dillerdeki isimler

İsveç'in adı Latinceleştirilerek Suecia olarak çeşitli Roman ve Slav dillerinde benimsenmiştir, İspanyolca Suecia, Katalanca Suècia, Portekizce Suécia, Bulgarca Швеция Shvetsiya ve bu dillerden etkilenen Avrupa dışı dillerde, Bu dillerde İsveç ve İsviçre isimleri arasında sık sık karışıklık vardır (İspanyolca Suiza, Katalanca Suïssa, Portekizce Suíça, Bulgarca Shveytsariya). Schwyz'in (İsviçre'ye adını veren yerleşim yeri) adını gerçekten de İsveçlilerden aldığına dair en azından 15. yüzyıla kadar uzanan tarihi bir inanış vardır. Ericus Olai, Chronica regni Gothorum (1470 civarlarında) adlı eserinde Swycia, quasi Suecia toponimi benzerliğine dikkat çeker. Bu inanış 19. yüzyılda, özellikle İsveç milliyetçiliğini savunan romantik çevrelerde (Örneğin Erik Gustaf Geijer'in 1836 tarihli History of the Swedes) İsveç kökenli İsveç efsanesinin bilimsel olarak ele alınışında ciddiye alınmıştır, ancak günümüzde bu inanışın pek olası olmadığı düşünülmektedir.

Çince, ismin fonetik bir yaklaşımını temsil etmek için 瑞典 kullanır (Eski Mandarin Shuì Diǎn, Modern Manderin Ruì Diǎn, Kantonca Seoi6Din2, modern mandarin telaffuzu ise sadece 100 yıl önce ortaya çıkmıştır). Ayrıca Çin'de, İsviçre'nin adıyla (Kantonca aynı karakterle başlıyor 瑞 ruì ("uğurlu" anlamına geliyor), 2013 yılında Şangay'daki İsviçre ve İsveç konsolosluklarının Çinli turistlerin iki ülkeyi ayırt etmelerine yardımcı olmak için bir kampanya başlattığı noktaya kadar sık sık karışıklık olmuştur.[9]

Arapçada bu isim Suwayd سويد şeklinde okunur, ilgili sıfat سويدي suwaydī "İsveçli" olup, daha önceden var olan Arapça bir isim olan Suwayd "siyah, karanlık, esmer" (bkz. Sudan) ve Arap dünyasının çeşitli yerlerinde (Riyad'ın as-Suwaidi bölgesi gibi) önceden var olan nisba ile eşanlamlıdır.

Kaynakça

  1. ^ "Sweden." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  2. ^ Thunberg, Carl L. (2012). Att tolka Svitjod. Göteborgs universitet. CLTS. 978-91-981859-4-2.
  3. ^ Hellquist, Elof (1922). Svensk etymologisk ordbok. Stockholm: Gleerups förlag. s. 917. 28 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  4. ^ Thunberg (2012), p. 48.
  5. ^ Friesen (von), O. (1915). Verdandis småskrifter (Verdandis Pamphlets) nr. 200. Stockholm. 
  6. ^ Hellquist, Elof (1922). Svensk etymologist ordbok. Stockholm: Gleerups förlag. s. 915. 
  7. ^ Korr, Charles P (1975). Cromwell and the New Model Foreign Policy. Berkeley: University of California Press. s. 121. ISBN 0-520-02281-5. 
  8. ^ J. Grimm, Deutsches Wörterbuch, s.v. "Spanien" 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "der im mhd. übliche nom. sing. wurde dann nhd. nach der analogie von Baiern, Thüringen u.s.w. (dat. plur. des bewohnernamens) umgebildet", with citations from Keller (ed.), Fastnachtspiele aus dem fünfzehnten Jahrhundert (1853) and Valentin Schumanns Nachtbüchlein (1559).
  9. ^ "Chinese confuse Sweden with Switzerland". 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

İsveç, resmî adıyla İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinavya yarımadasında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan ise Finlandiya'dır. İsveç bunun dışında güneyinde yer alan Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Stockholm</span> İsveçin başkenti

Stockholm (

<span class="mw-page-title-main">Kopenhag</span> Danimarkanın başkenti

Kopenhag, Danimarka'nın başkenti ve en yüksek nüfuslu şehridir. 1 Ocak 2022 itibarıyla şehrin nüfusu 805.420'dir. Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer almaktadır; şehrin diğer kısmı Amager'de yer alır ve Øresund boğazı ile İsveç'in Malmö kentinden ayrılır. Öresund Köprüsü, iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fince</span> Sondan eklemeli Finlandiyanın resmi dili

Fince (

<span class="mw-page-title-main">Çay (içecek)</span> su ve çay yapraklarının demlenmesiyle yapılan sıcak içecek

Çay, çeşitli bitkilerin yapraklarının, çiçeklerinin, köklerinin, gövdelerinin, kabuklarının, tohumlarının kaynatılmasıyla veya haşlanmasıyla elde edilen bir içecek türüdür. Çay, çalının yapraklarının fermantasyonu, ısıtılması, kurutulması ve bazen diğer meyve veya bitkilerle karıştırılması sonucu hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Lund</span>

Lund, İsveç'in güneyinde bulunan bir kenttir. Kent, Baltık Denizi kıyılarında, ormanlık ve ılıman bir alanda kuruludur. Kent, İsveç'in en büyük kentlerinden Malmö'nün yakınlarında kuruludur. Bir sanayi ve eğitim şehri olan Lund, 10. yüzyıla dayanan bir tarihe sahiptir. Kentte bilinen en eski yapı 1103'te inşa edilen Lund Katedrali'dir. 1666 yılında kurulan Lund Üniversitesi, İskandinavya'nın en köklü eğitim merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vimmerby</span> İsveçin Kalmar ili, Vimmerby ilçesine bağlı kentsel alan (tätort)

Vimmerby, İsveç'in güney kuşağında bulunan bir kenttir. Şehir, Göller Yöresi'nin güneydoğusunda ormanlık bir arazi üzerinde kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Visby</span>

Visby, İsveç'in Gotland adasında yer alan ve 2018 itibarıyla 24.330 kişilik nüfusa sahip tarihi bir kenttir. Şehir bu bağlamda Gotland adasındaki tek İsveç kenti olup Orta Çağ'dan kalma yapılarıyla UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır. Bu tarihi kalıntılardan en önemlisi, Ringmuren adı verilen surlar olup kenti ve eski kilise kalıntılarını çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Östersund</span> şehir

Östersund, İsveç'in orta-kuzey kuşağında bulunan bir kenttir. Şehir, Jämtland bölgesindeki ormanlık arazilerde kuruludur. Kent aynı zamanda Jämtland ilinin de yönetim merkezidir. İsveç'in en büyük beşinci gölü olan Storsjön'ün doğu kıyılarında kurulu olan Östersund, Frösön adasının karşısında yer alır. Kent, bölgedeki en önemli yerleşim yeri olduğu gibi, bir ticaret ve sanayi merkezidir. Bunların yanında 21. yüzyıldaki kapanışından önce kent, İsveç'in en büyük garnizonlarından birine de ev sahibiydi. Yine kentteki Mittuniversitetet üniversitesinin kampüsünde 7,000 öğrenci bulunmaktadır. Kent barındırdığı 44,000'lik nüfusuyla ülkenin yirmi dördüncü, İskandinavya'nın kırk altıncı büyük yerleşimidir.

<span class="mw-page-title-main">Norrbotten (il)</span>

Norrbotten ili, İsveç'in en kuzeyinde yer alan Norrbotten ve Lapland bölgeleri üzerinde kurulu olan bir ildir. İlin tek komşusu Västerbotten ili olup, ilin doğusunda ayrıca Botni Körfezi kıyıları yer almaktadır. İl ayrıca Norveç ve Finlandiya ile de komşu olup Finlandiya ile komşu olan en tek İsveç ilidir. İlin yönetim merkezi Luleå'dur.

Melodifestivalen, Sveriges Television (SVT) ve Sveriges Radio (SR)'nun Eurovision Şarkı Yarışması'na katılacak şarkıcı ve şarkının belirlenmesi için düzenlediği şarkı yarışmasıdır. 1959'dan beri her yıl düzenlenir. 2000 yılından beri İsveç'in en popüler televizyon programlarındandır. Ayrıca radyo ve internetten de takip edilebilir. 2012'de ortalama 3.3 milyon seyirci tarafından izlenmiştir ve finali dört milyon İsveçli izlemiştir.

İsveç, 2015 Eurovision Şarkı Yarışması’nda Måns Zelmerlöw seslendirdiği Heroes şarkısıyla kazanarak yarışmayı başkent Stockholm’a taşımıştır. İsveç'in şarkısı İsveç'in kamusal yayın kuruluşu Sveriges Television (SVT) tarafından düzenlenen dört yarı final, bir ikinci şans turu ve bir finalden oluşan Melodifestivalen 2016 isimli ulusal final doğrultusunda seçilmiştir. İsveç'i If I Were Sorry adlı şarkıyla Frans ile katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Katja of Sweden</span>

Katja Ingergard Geiger, bilinen adıyla: Katja of Sweden. Tanınmış İsveçli kadın moda tasarımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dilşa Demirbağ Sten</span>

Dilşa Demirbağ-Sten, Kürt kökenli Türk-İsveçli gazeteci, yazar ve senarist.

<span class="mw-page-title-main">İsveç-Şili ilişkileri</span>

İsveç-Şili ilişkileri, İsveç ile Şili arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de, önemi 1970'lerde Şilililerin İsveç'e göçünün tarihine odaklanan dostane ilişkilere sahiptir. Yaklaşık 100.000 Şilili ve onların soyundan gelenler İsveç'te ikamet ediyor ve bu da ülkeyi üçüncü büyük Şilili diaspora topluluğuna ev sahipliği yapıyor. Her iki ülke de Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Jamtland Cumhuriyeti</span>

Jamtland Cumhuriyeti, Kuzey İskandinavya'da, 62° ila 65° enlemleri arasında, Stockholm'ün 450 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. Jamtland, 39.600 kilometrekarelik bir alana sahiptir, İsveç'in Jämtland İlçesine dayanan bölgesel ve tarihi unsurları olan mikronasyondur. 10. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar Jamtland kendi kendini yönetiyordu ve herhangi bir kraliyete bağlı değildi, bu yüzden ismi "Jamtland Cumhuriyeti" idi. 1178'de Norveç'in vasalı oldu ama hâlâ kendini yönetmekteydi. Norveç ile en yakın bağlantısı vergileri ödemekti.

İsveç edebiyatı, İsveççede veya İsveçli yazarlar tarafından yazılmış edebiyatı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">İsveç-Rusya ilişkileri</span>

İsveç-Rusya ilişkileri 10. yüzyıla kadar uzanır; İsveçli Vikingler Varegler olarak adlandırıldıkları zaman yeni devletler kurdukları bölge daha sonra Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya'ya dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">İsveçsever</span> İsveç kültürü ve diline ilgi gösteren kimse

İsveçsever, İsveç kültürü ve İsveççeye ilgi duyan kişileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Daha çok İsveçli olmayanlar için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç monarşisi</span>

İsveç monarşisi, günümüzde İsveç'in üniter parlamenter monarşi yönetim biçimine dayansa da, dünyadaki en eski monarşilerden biridir. 1974 yılındaki yasayla kral günümüzde artık sembolik olarak hükümdar sayılmaktadır. İsveç topraklarında bin yılı aşkın süredir monarşi ile krallar hüküm sürmüştür. Başlangıçta seçimli monarşi iken, 16. yüzyılda I. Gustav döneminde mutlak monarşiye dönüşmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.