İçeriğe atla

İstanköy

İstanköy Adası
Kos
Harita
Coğrafya
BölgeGüney Ege
Koordinatlar36°51′K 27°14′D / 36.850°K 27.233°D / 36.850; 27.233
TakımadasıOniki ada
DeniziEge Denizi
İklimAkdeniz iklimi
Sahil şeridi&0000000000000112.000000112 km
Zirve Dikaio Dağı (843 m)
Siyasi
Adadaki ülke(ler)
Yerleşim yerleri
  • Kos
Demografi
Nüfus&0000000000000060.50000060,500
Etnik grup(lar)Yunanlar, Türkler
Kos/İstanköy adasında darb edilmiş Hemidrahmi kategorisinde olan anitk sikke. Sikke ön yüzde aslan derisi başlıklı Herakles. Arka tip Demeter. Altta KΩION - KOION lejantı.

İstanköy veya Kos Adası[1] (Yunanca: Κως, Kos) Bodrum Yarımadası'nın karşısında, Anadolu'dan 8 mil uzakta yer alan bir Ege adasıdır. Yunanistan'ın 12 Adalar Vilayeti'ne bağlıdır. 2019 verilerine göre nüfusu 60.500'dür. Adada turizm oldukça gelişmiştir. Antik kalıntılar bulunmaktadır. İstanköy şehrinde yer alan ve hekim Hipokrat ile ilişkilendirilen bir ağaç (Hipokrat Ağacı) meşhurdur. Adada yaşayan halkın bir bölümü Yunanistan vatandaşı Türk ve Müslümanlardan oluşur. Sayıları 3.000 ila 4.000 arası olduğu tahmin edilen Türk kökenli nüfus ağırlıklı olarak Platani köyünde ve Kos şehir merkezinde yaşar.

Oniki Ada grubuna bağlı olarak Ege Denizi'nde Karya sahiline yakın bir durumdadır. İstanköy adası ayrıca, Meropis ve Nymphsea olarak da bilinir.

Diodrus Siculus (xv, 76) ve Strabo (xiv, 657) onu iyi takviye edilmiş liman olarak tanımlarlar.

Büyük İskender ve Mısırlı Ptolemies'in idaresi altında iken (MS 336'dan beri) kasaba Ege'deki büyük merkezlerin birinde gelişti. Josepheus ("Ant."xiv, 7,2) Strabo'dan aktarım yoluyla sonucu şöyle der, Mithridates, Kraliçe Cleopatra tarafından oraya depo edilmiş altınları gidip-getirmesi için yollanır. Herod'un bir yıllık maaşı atletik oyunlarda ödül kazananın kari için sağlamak zorunda olduğu söylenir. (Josephus,"B.J",i, 21,11) ve oraya oğlu Herod için bir heykel dikildi ("C.I.G", 2502).

Tarih

Kos kasabasında Agora yıkıntıları

Adaya ilk olarak Karyalılar yerleşir. Dorlar MÖ 11 yüzyılda istila ederler ve adayı Delian League (Yunan Şehir Devletleri) ye bağlarlar.

Adayı Persler iki defa istila ederlerse de başarışı olamazlar ve kovulurlar. Pers savaşları nın Yunan kültürüne ve dolaylı olarak dünya siyasi yaşamına yegane katkısı, oligarşik siyasi yapılanmanın yıkılması ve demokrasinin tartışılmaya başlaması şeklinde olur. Nitekim Ada'daki dneminde var olan zorba hükümdarlar yıkılır ve demokrasi tartışılmaya başlanır. Ada, Rodos ayaklanmasından sonra güney doğu Ege'de önemli bir Atinalı istasyonu olarak hizmet vermiştir (411-407).

MÖ 336'da Demokrasi tesis edilir. Sosyal savaş (358-355) süresince yardımları nedeni ile zayıflayan Atina kuvvetleri onu birkaç yıllığına Karya satrapı Mausolus'a bırakırlar. MÖ 366'da Kos kasabası inşa edilir. Kısa bir zaman sonra Roma ve Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olur. Hellenistik çağda Kos Zenith in refahını elde eder. Onun başarısı Mısır kralları tarafından takdir edilir ve ada Mısırlılar tarafından bir dış askeri merkez olarak deniz kuvvetlerinin Ege'yi gözlemesi için kullanırlar. Ada ilerleyen dönemde Ptolemaios Hanedanlığı'nda prenslerin eğitimi için gözde dinlenme yeri haline gelir. Adanın en bilinen sakinleri, hekim Hipokrat, ressam Apelles, şair Philates ve Theocritus'dur.

Korsanların fırsatçı akınları ve şiddetli depremler hariç, ada barışın bozulmasına nadiren tanık olur. Büyük komşusunun öncülüğünü takiben Rodos ve Kos genellikle Romalılara karşı dostça davranış gösterir. MS 53'te özgür şehir yapılır. Ada daha sonra Venedik Cumhuriyeti'nce zapt edilir ve onlar adayı Aziz John Şövalyeleri'ne satarlar (1315). İki yüzyıl sonra şövalyeler Türk istilası ile yüzleşirler ve adayı Osmanlılara bırakırlar (1525).

Osmanlı İmparatorluğu adayı 1912'de İtalyanlara transfer edilene kadar 400 yıl yönetir. İtalyanlar, eski şehrin büyük bir bölümünü yok eden ve birçok yeni yapıya zarar veren 23 Nisan 1933'teki yıkıcı depremden sonra adanın altyapısını geliştirdiler. Mimar Rodolfo Petracco, eski mahalleleri arkeolojik parka dönüştüren ve yeni şehri konut, idari ve ticari alana bölen yeni şehir planını çizdi.[2] II. Dünya Savaşı'nda ada, İtalyan olarak bulundurma, Mihver'in bir parçasıydı. 1943'te İtalyanlar teslim olana kadar İtalyan birlikleri tarafından kontrol ediliyordu. Bu olayda, Kos Katliamı olarak bilinen olayda Almanlara katılmayı reddeden 100 İtalyan subayı idam edildi. Daha sonra İngiliz ve Alman kuvvetleri, Almanların galip geldiği Oniki Adalar Seferi kapsamında Kos Muharebesi'nde adanın kontrolü için çatıştı. Alman birlikleri, adayı 1945 yılına kadar işgal etti; daha sonra ada, Birleşik Krallık'ın himayesi altına girdi ve 1947'de Paris barış anlaşmasının ardından adayı Yunanistan'a devretti.

Coğrafya

Bölge haritası

Ada, Antik Çağ zamanında deprem ve çökme sonrası ayrılmış bulunan dağ zincirinin bir parçasıdır. Bu dağlar Kalymnos ve Kappari'yi içine alır ki onlar 70 metre su altı yarığıyla ayrılır. Kos'da coğrafi şekillenmeyle ilgili olan geniş farklı kayalar vardır. Bunlar içinde önemlisi Kuaterner tabakasıdır. At, suaygırı ve fil gibi memeli fosil kalıntıları bulunmuştur. Adada bulunmuş bir fosil fil dişi Atina Üniversitesi Paleontoloji müzesinde sergilenmektedir.

İstanköy adasının sahilleri Karpat Denizi suları ile yıkanır. Sahili 112 km uzunluğundadır.

Kültür

Kos limanı

Ada bir turist ve kültür merkezidir. Beyaz badanalı binalar pek çok hotel, restaurant ve az sayıda gece kulüplerini içerir. Bar Sokakları meşhurdur. Kasaba liman girişinde 1315 yılında Rodos'un Hospitalier şövalyeleri tarafından yapılan 14. yüzyıl hisarına sahiptir.

Antik Çağ hekimi Hippocrates'in İstanköy'de doğduğu düşünülür. Hippocrates'in ağacı kasabanın merkezindedir. Bir düşünce tapınağı, şimdi yaşlı ağacın dalları, yapı iskelesi kerestesi ile desteklenir. Küçük şehir ayrıca Uluslararası Enstitüsü ne yuvadır. Hipokrat müzesi ona adanır. Enstitünün yanı Asklepieion harabeleridir. Orada Herodicus (MÖ 5 yüzyıl Trakyalı hekimdir, doğum yeri Slymbria Silivri Hippocrates'in öğrencisi olduğu düşünülmektedir.) Hippocrates hekimliğini düşünüyordu.

İstanköy'ün ana köyleri: Kardemena, Kefalos, Tigaki, Antimachia, Mastihar, Marmari ve Pyli dir.

Daha küçükleri: Zia, Zipari, Lagoudi ve Asfendiou dur.

Kardemena genç İngiliz tatilcileri için şimdi popüler bir dinlenme yeridir ve çok sayıda gece kulübüne sahiptir.

Demografi

İstanköy'de Osmanlılar devrinden kalma bir cami

Din

En yaygın din Rum Ortodoksluğu'dur. Adadaki en büyük dini azınlık ise Türk kökenli olan Müslümanlardır. İstanköy'de ayrıca çok sayıda cami ve bir Latin Katolik Kilisesi de vardır. Kos merkezindeki Defterdar Cami ve Platani köyündeki her zaman açılmaktadır

II. Dünya Savaşı'nda Naziler tarafından ortadan kaldırılan sinagog, İstanköy'deki Yahudi Cemaati tarafından uzun süredir kullanılamamaktadır. Ancak yakın zamanda restore edilmiş ve İbrahimî dinin sembolü olarak dokunulmamış bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Sinagog İstanköy Belediyesi tarafından çeşitli kültürel faaliyetlerde kullanılmaktadır.

Ekonomi

Kos'taki ana endüstri turizmdir. Tarım ada halkının pek çoğunun birincil işidir. Buğday ve mısırın yanı sıra ana ekin üzüm, incir, zeytin, badem, domates dir.

Kaynakça

  1. ^ "Yunanistan'dan skandal uygulama! Kos'ta 2 gün gözaltında kaldı". Sabah. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021. 
  2. ^ G. Rocco, M. Livadiotti, Il piano regolatore di Kos del 1934: un progetto di città archeologica, "Thiasos", 1, 2012, pp. 10-12 28 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Orijinal olarak an article Kos adasına dayanır. Bilgi, GNU Free Documentation License lisansı altındadır. Onun izni ile kullanılır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rodos</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Rodos Ege Denizi'nde bir ada, On İki Adalar'ın en büyüğü, Yunanistan'ın en doğuda bulunan adası, adanın aynı adlı idari merkezi. Türkiye kıyılarının en yakın noktası olan Bozburun Yarımadası'ndan 18 km mesafededir. Adanın 2019 nüfusu 130.000 olup, bunun 55.000'i Rodos şehrinde yaşamaktadır. Rodos şehri, Yunanistan'ın On İki Adalar idari bölgesinin ve Rodos ilinin (nomos) merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Sedir Adası</span>

Sedir Adası, Kerme Körfezi'nde bulunan görülmeye değer güzellikte, antik kalıntılarla dolu üçlü bir ada grubunun en büyüğüdür. Muğla'nın Marmaris ilçesi sınırları içinde yer alır. Antik Çağ'daki ismi Kedrai olup, adada bu dönemden kalma kentin kalıntıları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Halikarnas</span> Antik Karya kenti, Türkiyede günümüz Bodrum

Halikarnas, Günümüzde Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Hipokrat</span> Antik Yunan hekimi

Hipokrat, tıbbın babası olarak anılan İyon hekim.

<span class="mw-page-title-main">Karya</span>

Karya, Anadolu'nun güneybatısında günümüzde Muğla kuzey kısımları Denizli güneyi ve içerideki bölgeye denk gelen coğrafyanın eski çağlardaki ismi. Bölgenin oluşumu Antik Yunan kavimlerinin Anadolu'nun Ege kıyılarında koloniler kurmaya başlamalarından öncesine dayanmaktadır ve bir uygarlık düzeyi yaratmış olan Karyalıların Anadolu'nun yerli halkı olduğu konusunda tarihçiler arasındaki mutabakat genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">On İki Ada</span> Ege Denizinde bir grup adaya verilen isim

On İki Ada, Menteşe Adaları veya Dodekanez, Adalar Denizi'nde bulunan bir grup adaya verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">On İki Ada Türkleri</span>

On İki Ada Türkleri, Trablusgarp Savaşı'ndaki İtalyan işgali sonrasında bu ülkenin yönetimine geçen On İki Ada'nın 1947'de Yunanistan'a bırakılmasıyla da Yunanistan vatandaşı haline gelmiş, günümüzde bu adalarda yaklaşık 5.000 kişilik bir nüfusa sahip Türk toplumu için ve bu toplum ile doğrudan bağları mevcut Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının memleketlerini ve/veya kökenlerini ifade etmek için kullanılan tanımdır. Söz konusu Türk toplumu özellikle Rodos ve İstanköy'de yoğunlaşmış olduğundan Rodos Türkleri veya İstanköy Türkleri tanımları da kullanılır. Rodos'ta yaşayan Türklerin sayısı 3.000 ve İstanköy'de yaşayan Türklerin sayısı ise 2.000. Ayrıca, Adalılar deyimi veya içlerinden bazıları evvelce Girit'ten bu adalara göçmüş olduğundan ve/veya kültür benzerlikleri nedeniyle, kısmen doğru olacak şekilde, Giritliler deyimi de kullanılıyor olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Meis</span> Yunanistanda bir ada

Meis, resmi olarak: Μεγίστη Megisti, Doğu Akdeniz'de Yunanistan'a bağlı Oniki Ada (Dodekanesos) ilinde bir ada. Türkiye kıyılarından sadece 2 km uzaklıktadır. Yüzölçümü 11,98 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sömbeki</span>

Sömbeki, Ege Denizi ile Akdeniz’in buluştuğu yerde küçük ancak arkeolojik, mimari ve doğal güzelliklere sahip bir adadır. Coğrafi olarak Oniki Adalar zinciri olan ada Datça limanına 8 km, Bozburun limanına ise 6,5 km uzaklıkta bulunur. Rodos ile uzaklığı ise 41 km'dir. Atina'nın limanı olan Pire'den uzaklığı ise 425 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rodos ve On İki Ada'nın işgali</span>

Rodos ve On İki Ada'nın İşgali veya On İki Ada'nın işgali isimli harekât 1912 yılında On İki Ada'nın Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyanlar tarafından yapılan çıkarmalar sonucu işgale uğramasıyla gerçekleşti.

Rodos Kalesi, Rodos adasındaki Rodos şehrinde Orta Çağ bir kale. Yunanistan'daki pek az Gotik mimari örneklerinden biri. Önceden Hospitaller Şövalyelerine ait olan hisar, saray, karargâh ve kale olarak da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İleryoz</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

İleryoz veya İleriye, Yunanistan'ın Güney Ege bölgesinde bulunan bir ada, şehir ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanköy (bölgesel birim)</span>

İstanköy veya Kos, Yunanistan'ın Güney Ege bölgesinde bulunan bir bölgesel birimdir. Birim, 2011 yılında Kallikratis yönetimi reformları doğrultusunda eski On İki Ada iline bağlı İstanköy ve İncirli adaları üzerine kurulmuştur. Yüzölçümü 337.2 km² olan birimin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 34,396'dır. Birimin merkezi İstanköy'dür.

<span class="mw-page-title-main">Limoniye Adası</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Limoniye, Yunanistan'da On İki Ada'nın parçası olan bir adadır. Ada, Rodos ve Herke adaları arasında yer almaktadır. İdari olarak Güney Ege bölgesine bağlı Herke belediyesi sınırları içerisindedir. Adanın yüzölçümü 7,4 kilometrekaredir ve 21 kilometrelik bir kıyı şeridine sahiptir.

Kardamena, Yunanistan'ın 12 Adalar grubu içinde yer alan İstanköy Adası'nın güney kıyısında kurulmuş küçük bir yerleşimdir. 1 Adanın merkezi Kos şehrine 28 km, Andimahya Kasabası ile Hippocrates Havalimanı'na 6 km karayolu mesafesindedir. 1800 kişilik nüfusa sahip olan kasaba bir zamanlar küçük bir balıkçı köyü iken bugün İstanköy'ün en turistik yerleşimlerinden biridir. Daha çok gençlerin tercih ettiği Kardamena gece hayatı ve beyaz kumlu plajları ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kefaloz</span>

Kefaloz veya Keyfeloz Yunanistan'ın 12 Adalar grubu içinde yer alan İstanköy Adası'nın en güneybatı ucundaki yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kelemez</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Kelemez, Kilimli ya da Kalimnos, Yunanistan'ın Güney Ege bölgesinde bulunan bir ada ve belediyedir. Ada, Ege Denizi'nin güneydoğusunda yer almakta olup On İki Ada'nın bir parçasıdır. Yüzölçümü 134,5 km² olan belediyenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 16.179'dur.

<span class="mw-page-title-main">On İki Ada Seferi</span> II. Dünya Sabaşında bir sefer

On İki Ada Seferi, II. Dünya Savaşı sırasında Müttefik kuvvetlerin Eylül 1943'te İtalya ile Mütareke'nin ardından Ege Denizi'ndeki İtalya yönetimindeki On İki Ada'yı ele geçirme ve adaları Nazi Almanyası kontrolündeki Balkanlar'a karşı üs olarak kullanma girişimidir. Hava desteği olmadan çalışan Müttefiklerin bu maliyetli girişimi başarısızlıkla sonuçlandı ve On İki Ada'nın tamamı iki ay içinde Almanların eline geçti. 8 Eylül'den 22 Kasım 1943'e kadar süren On İki Ada harekâtı, Almanların savaştaki son büyük zaferlerinden biri olarak sonuçlandı.

Gazi Hasan Paşa Camii, Yunanistan'ın İstanköy adasında bulunan bir camidir. Cami, 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adadaki Türk-Müslüman cemaatine hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Hasan Paşa Camii (Lonca)</span>

Gazi Hasan Paşa Cami veya Lonca Camii, Yunanistan'ın İstanköy kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adada Gazi Hasan Paşa adını taşıyan iki camiden biridir. Cami, diğer Platani'deki caminin aksine günümüzde ibadete açık değildir. Efsanevi Hipokrat Ağacı'nın hemen yanında yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.