İçeriğe atla

İstanbul Antlaşması (1879)

İstanbul Antlaşması'nın imzalanışı, tablo, Panorama Askeri Tarih Müzesi, Plevne, Bulgaristan.

İstanbul Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya arasında, 8 Şubat 1879 tarihinde imzalanan anlaşmadır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'na bağlı olarak bu iki devlet arasında imzalanan üç anlaşmadan biridir. 3 Mart 1878'de imzalanmış Ayastefanos Antlaşması'nı ortadan kaldıran Berlin Antlaşması uyarınca Elviye-i Selase olarak bilinen Kars, Ardahan ve Batum livaları Rusya'ya bırakılıp ayrıca savaş tazminatı ödenmesi kabul edilmiştir. İstanbul Antlaşması ise, söz konusu tazminatı ödeme şartlarının belirlenmesi ile Rusya'ya bırakılmış topraklardaki ahalinin Osmanlı ülkesine göçü gibi başka konuları kapsıyordu.[1][2]

İstanbul Antlaşması, Ayastefanos Antlaşması'nın yerini Berlin Antlaşması'nın adığını kabul ediyordu. Ayastefanos Antlaşması'nın Berlin Antlaşması'yla iptal edilmeyen maddeleri ise, İstanbul Antlaşması'na dahil edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin Rusya'ya terk ettiği toprakların dışında 802.500.000 Frak tazminat ödemesi İstanbul Antlaşması'yla karar bağlanmıştır. Osmanlı Devleti ayrıca, savaş sırasında Rusya vatandaşlarının ve kurumlarının uğradıkları zararı karşılamayı, toplam miktarı 26.750.000 Frankı geçmemesi kaydıyla kabul ediyordu. İstanbul Antlaşması'nın iki maddesi, iki ülke arasında karşılıklı göçü düzenliyordu.

Antlaşmanın 7. maddesine göre, Rusya'ya devredilen bölgelerde yaşayan ve bu bölgelerin dışına yerleşmek isteyen kişiler, taşınmaz mallarını satarak buralardan serbestçe ayrılabileceklerdir. Bunun için kendilerine bu anlaşmanın onaylandığı tarihten itibaren üç yıllık bir süre tanınmıştır. Bu sürenin sonunda ülkeyi terk etmeyen ve gayrimenkullerini satmayan sakinler Rus tebaası olarak kalmaya devam edeceklerdir. Antlaşmanın 8. maddesi ise, tersine göçü düzenliyordu. Bu maddeye göre iki devlet de savaş sırasında her iki imparatorluğun ordularıyla işbirliği yaptığından şüphelenilen Rus veya Osmanlı tebaasına karşı herhangi bir kovuşturma başlatmama veya buna izin vermeme konusunda mutabakata varmışlardı. Bazı kişilerin aileleriyle birlikte Rus birliklerini takip etmek istemeleri halinde, Osmanlı yetkililer onların gidişine müdahale etmeyeceklerdi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b "Mustafa Tanrıverdi, "1879 İstanbul Antlaşması Sonrasında Kars ve Batum'dan Göçlerin Bölgedeki Sosyo-Ekonomik Yapıya Yansımaları"". 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Сборник договоров России с другими государствами, 1856-1917, М. 1952". 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Kaynarca Antlaşması</span> 21 Temmuz 1774‘te Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanan ve 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşına son veren antlaşma

Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasındaki 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nı sona erdiren ve Osmanlı Devleti'nde önemli toprak kayıplarına yol açan antlaşmadır. Güney Dobruca'daki Küçük Kaynarca kasabasında imzalandığından bu adı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sevr Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan ve Ankara Hükûmetince fiilen ve hukuken geçersiz kılınan barış antlaşması

Sevr Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonrasında İtilâf Devletleri ile Osmanlı İmparatorluğu hükûmeti arasında 10 Ağustos 1920'de Fransa'nın başkenti Paris'in 3 km batısındaki Sevr (Sèvres) banliyösünde bulunan Seramik Müzesi'nde imzalanmış antlaşmadır. Antlaşma imzalandığı dönemde devam eden Türk Kurtuluş Savaşı'nın sonucunda Türklerin galibiyetiyle, bu antlaşma yerine 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması imzalanıp uygulamaya konulduğundan Sevr Antlaşması geçerliliğini kaybetmiştir. Sevr Antlaşması 433 maddeden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ayastefanos Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış barış antlaşması

Ayastefanos Antlaşması, 93 Harbi sonunda imzalanan ateşkes ve barış antlaşmasıdır.

Gümrü Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında 3 Aralık 1920'de imzalanan antlaşmadır. Ayrıca TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Antlaşması (1829)</span>

Edirne Antlaşması, 14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında Edirne şehrinde imzalanan barış antlaşması.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Karatodori Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Aleksandır Karatodori Paşa, Fenerli Rum kökenli Osmanlı devlet adamı ve diplomat. Muhtelif ülkelerde Osmanlı İmparatorluğu adına elçi olarak bulunmasının yanında; Hariciye ve Nâfia nazırı, Sisam beyi ve Girit valisi olarak da görev yaptı. Hariciye nazırlığı yapmış ilk gayrimüslim Osmanlı vatandaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Katerina</span> Rus Çariçesi

Çariçe II. Katerina veya Büyük Katerina, 34 yıl boyunca Rus İmparatorluğu'nu yönetmiş ve 18. yüzyıl Rusyası'na damgasını vuran Rusya imparatoriçesiydi. Kırım Hanlığı'nı Rusya topraklarına katmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Antlaşması (1878)</span> 13 Temmuz 1878de imzalanan barış antlaşması

Berlin Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında 13 Temmuz 1878 tarihinde Berlin'de imzalanan barış antlaşmasıdır.

Osmanlı İmparatorluğu reform dönemi, Türk ve Türkiye tarihi için önemli bir dönem. Bu dönem 1828'de başlayıp 1908'e kadar devam eder.

<span class="mw-page-title-main">Armutalan, Karesi</span>

Armutalan, Balıkesir ilinin Karesi ilçesine bağlı bir mahalledir.

Paris Antlaşması, 25 Haziran 1802'de Paris'te, Fransa ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalan bir barış antlaşmasıdır. Napolyon'un Mısır Seferi'nin 1798 yılında başlamasından itibaren bozulan ikili ilişkileri barış ilkeleri temelinde yeniden düzenleme amacı taşır.

Batum Konferansı ve Antlaşması, 11 Mayıs – 4 Haziran 1918 tarihleri arasında Batum'da yapılan konferans ve sonucunda 4 Haziran 1918'de Osmanlı İmparatorluğu ile Kasım 1917'deki Bolşevik ihtilalinden sonra Kafkasya'da kurulan devletlerle, yani Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan ve Azerbaycan Millî Şurası arasında imzalanmış anlaşma. 14 maddeden oluşan bu anlaşma, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin imzaladığı ilk uluslararası sözleşmedir.

<span class="mw-page-title-main">1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı & Avusturya Arşidüklüğü arasında 1735-1739 yılları arasında yapılmış savaş

1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı, Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne ait Azak ve Kılburun kalelerini işgal etmesiyle çıkan ve Rusya ile müttefiklik anlaşması yapan Avusturya ordularının da üç koldan Bosna, Balkanlar ve Eflak üzerinden hücum etmesiyle başlayan bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Rapallo Antlaşması (1922)</span> I. Dünya Savaşından sonra SSCB ve Alman Weimar Cumhuriyeti arasında imzalanan antlaşma

Rapallo Antlaşması, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği ve Alman Weimar Cumhuriyeti arasında İtalya'nın Rapallo kentinde 16 Nisan 1922 tarihinde imzalanan antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">İkili İttifak</span>

İkili Antlaşma, Alman İmparatorluğu ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında var olmuş bir ittifaktır. 7 Ekim 1879'da imzalanan antlaşmayla yürürlüğe girmiştir. Otto von Bismarck'ın Avrupa'daki barışın devamı için yapılmış bir ittifaktır. Eğer imzacı iki ülkeden biri Rus İmparatorluğu tarafından saldırıya uğrarsa, diğer ülke ona yardım edecekti. Başka bir ülke tarafından saldırılma durumunda ise, diğer ülke hayırsever bir tarafsızlık politikası izleyecekti. Rus-Fransız İttifakı yürürlüğe girdikten sonra, bu düşmanın Fransa olduğu düşünülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Ardahan Okrugu</span>

Ardahan Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Ardahan kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Mütarekesi</span>

Edirne Mütarekesi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü göçleri</span>

Gürcü göçleri, Osmanlı Devleti egemenliğindeyken 19. yüzyılda Rusya'nın eline geçen tarihsel Gürcü topraklarından bugünkü Tükiye sınırlarına yapılan göçlerdir. Göçmenlerin büyük bölümü Müslüman Gürcüler, küçük bölümü de Katolik Gürcülerden oluşuyordu. Müslüman Gürcülerin kitleler halindeki göçleri, 1828-1829 ve 1877-1878 savaşlarının ardından Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan antlaşmalara bağlı olarak gerçekleşmiştir. Müslüman Gürcülerin göçü Gürcü literatüründe Muhaciroba (მუჰაჯირობა) olarak adlandırılmıştır. Muhaciroba, Arapça "muhacir" kelimesinden türemiş olup Türkçedeki "muhaceret" kelimesiyle karşılanabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.