İçeriğe atla

İsmail Hikmet Ertaylan

İsmail Hikmet Ertaylan
Doğum1899
İstanbul
Ölüm18 Aralık 1967
İstanbul
Defin yeriAşiyan Mezarlığı
MilliyetTürk
MeslekEdebiyat tarihçisi

İsmail Hikmet Ertaylan (1889, İstanbul - 18 Aralık 1967) Türk edebiyat tarihi araştırmacısı, ordinaryüs profesör, yazar ve öğretmendir. Tevfik Fikret'in yakın çevresinden biriydi. Osmanlı İmparatorluğu'un son dönemlerinde birçok eğitim kurumunda Türkçe ve edebiyat dersleri verdi, Yerli ve yabancı birçok okulda bu derslerin dışında Fransızca dersleri verdi. Bakü Üniversitesi'nde edebiyat fakültesinin dekanlığını yaptı. Türkiye'ye dönünce birçok okul ve konsevatuvarda müdürlük yaptı. 1960 yılında İstanbul Üniversitesi'nden emekli oldu. 1967'de ise hayatını kaybetti. En bilinen eserleri arasında dört ciltlik Türk Edebiyatı Tarihi vardır.

Yaşamı

İstanbul Beylerbeyi'nde doğdu. Burada ilkokulu bitirdikten sonra orta ve lise eğitimini Galata Sarayı Mekteb-i Sultanisi'nde tamamladı.[1] Tevfik Fikret'in çevresindeki isimlerden biriydi ve ondan çeşitli tavsiyeler aldı. Galata Sarayı Mekteb-i Sultanisi'nde müdür yardımcılığı yaptı. Okul müdürü Tevfik Fikret istifa edince kendisi de hocası gibi istifa etti. Düyun-ı Umumiye İdaresi'nde katiplik görevine başlayıp kısa süre sonra ayrıldı. Robert Kolej'de Türkçe ve edebiyat öğretmenliğine başladı. Ayrıca İstanbul'da bulunan yerli yabancı birçok okulda Türkçe ve edebiyat öğretmenliği dışında Fransızca dersleri verdi. İncelemelerde bulunmak üzere Almanya, İsviçre, İtalya, Norveç ve Fransa gibi ülkelere gitti. Mayıs 1921'de öğretmenlikten ayrıldı ve Hariciye Nezareti Matbuat Umum Müdürlüğü'ne geçti. Türk Milli Mücadelesi sonrasında İstanbul Hükümetinin lağvedilmesi ile buradaki memuriyeti sona erdi. Azerbaycan'ın TBMM'den öğretmen istemesi üzerine Bakü'ye gönderildi. Burada Bakü Üniversitesi'nde dersler vermesinin ardından edebiyat fakültesinin dekanlığına getirildi. Bu dönemlerinde Türk Edebiyatı Tarihi adındaki 4 cilten oluşan eserini yayımladı. Temmuz 1927'de Bakü Üniversitesi Senatörlüğü tarafından kendisine profesörlük unvanı verildi. Asya'daki çeşitli Türk devletlerine gitti ve ülke kütüphanelerinde araştırmalarda bulundu. Azerbaycan Edebiyatı Tarihi profesörlük tezinin yayına hazırlandığı bir dönemde Ankara'ya geri döndü. Ankara Kız Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği ve müdürlük görevlerinde bulunu. Aynı zamanda Gazi Üniversitesi'nde dersler verdi ve Dil Encümeni üyesi oldu.[1]

İsmail Hikmet Ertaylan'ın Aşiyan'daki mezarı

Ankara'daki çeşitli görevlerinin ardından Nisan 1933'te Kıbrıs Lefkoşa Türk Lisesi'ne geçti ve müdürlük ve öğretmenlik yaptı. Tekrar ülkesine geri dönünce Maarif Vekaleti müfettişliği, Ankara Devlet Konservatuvarı ve Cumhurbaşkanlığı Orkestrası müdürlüğüne getirildi. Ekim 1935'te İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'ne geçti ve burada da müdürlük yaptı. Sonrasında Kâbil'de kendi çabalarıyla bir gece üniversitesi kurdu. Hindistan'a bir seyahat gerçekleştirdi. Türkiye'ye dönünce ordinaryüs profesörlüğe yükseldi ve İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi oldu. 1960'ta buradan emekli oldu. 18 Aralık 1967 yılında ise hayatını kaybetti ve Rumeli Hisarı Mezarlığı'na defedildi.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ a b c Ömer Faruk, Akgün. "Ertaylan, İsmail Hikmet" (PDF). TDVİA. 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2017. 
  2. ^ "İsmail Hikmet Ertaylan'ın Edebiyat Tarihçiliği" (PDF). 23 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Canip Yöntem</span> Türk yazar, şair ve siyasetçi

Ali Canip Yöntem, Türk şair, yazar, edebiyat tarihi araştırmacısı ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Tevfik Bölükbaşı</span> Osmanlı-Türk filozof

Rıza Tevfik Bölükbaşı, Türk şair, filozof ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Şemsettin Günaltay</span> 8. Türkiye başbakanı

Mehmet Şemsettin Günaltay, Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. başbakanı, tarihçi ve eski Türk Tarih Kurumu başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Halit Fahri Ozansoy</span> Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (1891-1971)

Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmendir.

Ömer Lütfi Barkan (1902-1979), Türk iktisat ve hukuk tarihçisi ve Türkiye’de iktisat tarihi biliminin kurucularındandır.

Kenan Akyüz,, Türk, akademisyen, edebiyat tarihçisi ve yazarı.

Ord. Prof. Dr. Reşat Kaynar, Türk hukukçu ve felsefecisi.

İsmail Habip Sevük ya da İsmail Hakkı Sevük, Türk yazar, edebiyat tarihçisi, gazeteci, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Müftüoğlu Ahmed Hikmet</span> Türk yazar ve diplomat (1870 - 1927)

Müftüoğlu Ahmed Hikmet, Türk yazar ve diplomat.

Yavuz Abadan, Türk hukukçu, siyasetçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Vasfi Mahir Kocatürk</span>

Vasfi Mahir Kocatürk. Türk şair, oyun yazarı, öğretmen, edebiyat araştırmacısı, politikacı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Uzunçarşılı</span> Türk tarihçi, akademisyen ve politikacı (1888–1977)

İsmail Hakkı Uzunçarşılıoğlu, Türk akademisyen, eğitimci, siyasetçi ve tarihçi. Yaptığı çalışmalarla Osmanlı tarihine önemli katkılarda bulunan isimlerden biri olarak kabul edilir.

Enver Ziya Karal, Türk akademisyen, tarihçi, üniversite idarecisi ve siyasetçi.

Mehmet Türker Acaroğlu,, Türk araştırmacı-yazar, kütüphaneci, dokümantalist, çevirmen ve emekli derleme müdürü.

Hikmet Tanyu Türk akademisyen, şair ve yazar. Türkiye'nin önde gelen dinler tarihi uzmanıdır. Yaptığı çalışmalar ve yetiştirdiği öğrencileriyle bu tarih dalına ilgi duyulmasını sağlamış ve dinler tarihi hakkinda cumhuriyet tarihindeki ilk seçkin eserleri vermiştir.

Mehmet Kazım Nami Duru, Türk asker, eğitimci ve siyasetçidir.

Fikret Madaralı, Türk öğretmen ve yazar. Bulgaristan'dan Türkiye'ye göç ettikten sonra doğduğu köye binaen Madaralı soyadını aldı. Köy enstitülerinde öğretmenlik, Türkçe öğretmenliği, çiftçilik ve yazarlık yaptı. 1974 yılında Madaralı Roman Ödüllerini vermeye başladı.

Mehmet Cavit Baysun Türk ordinaryüs tarihçi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Aynı üniversitede tarih dersleri vermesinin dışında İstanbul Erkek Lisesi ve Galatasaray Lisesi gibi eğitim kurumlarında öğretmenlik yapmıştır. Türk Tarih Kurumu asil üyeliğinde de bulunan Cavit Baysun, 1960 yılında ordinaryüs profesörlüğe yükselmiştir. Tarihçi Salih Özbaran'ın lisans eğitimindeki öğretmenlerinden biridir.

Nihad Mazlum Çetin, Arap, Fars ve Türk dili ve edebiyatı uzmanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.