İçeriğe atla

İsmail Emre

İsmail Emre
Tam adıİsmail Emre
Doğumu1900
Adana
Ölümü14 Ağustos 1970 (69-70 yaşlarında)
Adana
Çağı20. yüzyıl
BölgesiGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İlgi alanlarıTasavvuf, Şiir, İslam

İsmail Emre (1900 - 14 Ağustos 1970), Adana'da yaşamış olan Tasavvuf şairi ve muvahhittir.

Annemarie Schimmel tarafından Tasavvufun Boyutları adlı kitabında Yeni Yunus Emre olarak adlandırılmıştır.[1]

Yaşamı

İsmail Emre küçük yaşta önce annesini, birkaç yıl sonra da babasını kaybetmiş ve on yaşından onyedi yaşına kadar amcazadesi nalbant Şükrü efendi'nin yanında büyümüştür. Babası Koca Hoca Hakkı Efendi ve dedesi Ahmet Efendi ulemadandırlar. Dedesi'nin babası Emir Halil ise müderristir.

İsmail Emre'nin, bu gönül yolunda mürşidi Hafız Halil Develioğlu'dur. İsmail Emre' nin Hafız Halil ile ilk tanışması manen olmuştur. 1917 yılında gönüllü olarak askere gitmiştir, askerlik yaparken, birkaç kez ihtiyar beyaz sakallı bir adamın suretini görür. Hayalini gördüğü kişiyi asker arkadaşı Hüseyin Efendiye tarif eden İsmail Emre; bu zatın Hüseyin Efendinin mürşidi Hafız Halil Develioğlu olduğunu öğrenir. İlk tanışması ise ancak iki yıl sonra gerçekleşir. Bir hayalle tutuşan ilahi aşk ateşi bu ilk görüşmeden sonra hiç sönmeyecektir. 29 Temmuz 1933'te vefat eden Develioğlu'nun yayınlanmamış bazı şiirleri ve tasavvufi bir risalesi vardır. Şiirlerinde "Hıfzi" ve Meyyiti" mahlaslarını kullanmıştır".

1921’de Bozantı-Halep-Nusaybin ve Temdidatı Demiryolları İşletmesi hizmetine girerek Adana garı deposunda kazancı ve kaynakçı olarak 1943 yılına kadar çalışmıştır. Daha sonra Adana’da serbest çalışmaya başlamıştır.

1940 yılından itibaren kendisinden geçerek okumuş olduğu tasavvufi şiirlere Doğuş adını vermektedir. En önemli özelliği, bu şiirleri, kendi iradesi dışında, bir trans, bir vecd halinde dile getirmesidir. İsmail Emre'ye göre kendisine bu doğuşları söyleten ilahi kudrettir. Kendi deyimiyle, o "bu halin hakimi değil, mahkumudur". Doğuş söylenmeye başladığında, eğer İsmail Emre'nin yanında birileri varsa, not alırlar, yoksa söylenen doğuş kaybolur giderdi.

Doğuş anında yanında bulunan insanların yazıya dökebildikleri 2.400 civarında şiir daha sonra Şevket Kutkan'ın önsözü ile iki kitap halinde yayımlanmıştır.

Yaşadığı dönemde yaptığı tasavvufi sohbetlerinin ve doğuş açıklamalarının yer aldığı Yeni Yunus Emre Gazetesi[2] isminde bir yerel gazete ve İç Kaynak Dergisi[3] isminde bir dergi yayımlanmıştır. Annemarie Schimmel İsmail Emre'nin doğuş haline şahit olmuş ve "Tasavvuf'un Boyutları" adlı eserinde bu konuya değinmiştir. İsmail Emre, Allah sevgisini, aşk ve güzel ahlâkla ilgili düşüncelerini, İslam tasavvufunu işleyerek yüceltmiştir.

Eserleri

  • Doğuşlar I - 1950 yılı Adana
  • Doğuşlar II - 1965 yılı Adana
  • Yeni Yunus Emre Gazetesi
  • İç Kaynak Dergisi

Emre'nin sohbetlerinin yer aldığı dergi toplam 25 sayı olarak yayımlanmıştır.

Konusu olduğu eserler

Kaynakça

  1. ^ Annemarie Schimmel Tasavvufun Boyutları, Kırkambar Kitaplığı; İslam Mezhepleri, Tasavvuf ve Tarikatlar;İstanbul,2000, ISBN 9758264167. 
  2. ^ "ADANA BASIN TARİHİ 1873-2000" (PDF). Sayfa 183. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  3. ^ "ADANA BASIN TARİHİ 1873-2000" (PDF). Sayfa 271. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  4. ^ "Αθανασιάδη Πολύμνια". www.blod.gr. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023. 

Dış Bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tasavvuf</span> İslamın içsel, mistik boyutu

Tasavvuf veya Sûfîzm ya da Sûfîlik, İslam'ın iç veya mistik yüzü olarak tarif edilir. Ayrıca Sufizmin batıda yükseltilen içeriğinin "Budizm ve Taoizm gibi içeriksiz güzel yaşama tarzı" olarak yorumlanması da vardır.

Melamîlik (ملامتيه) ya da Melamîler 8. yüzyılda Samanîler devrinde Horasan, İran’ında faaliyet gösteren bir sufi topluluktur. Melamet kelimesi, "kınanmışlık; itab ve serzenişlik; rezillik ve rüsvaylık" anlamlarına gelmektedir.

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

Tasavvuf, kelime anlamıyla "sufi olmak, sufiye yolunu izlemek" demektir. Tasavvuf ehline mutasavvıf ya da sufi denir. Tasavvuf edebiyatı ise tasavvufla uğraşan kişilerin ortaya koyduğu ürünleri kapsayan edebiyat türüdür. Halk edebiyatının "tasavvufi halk edebiyatı" türü 12. yüzyılda Ahmed Yesevi ile başladı. Konusu Allah'a ulaşmanın yolları, ahlak ve nefsin terbiyesidir. Anadolu’nun bu alandaki ilk ve en ünlü şairi Yunus Emre’dir.

<span class="mw-page-title-main">Derviş</span>

Derviş, bir tarikata ve şeyhe bağlı olan mürid, sûfiyâne bir hayat yaşayan kişi.

Divan-ı Hikmet, Hoca Ahmed Yesevî'nin söylediği "hikmet" adlı şiirleri bir araya getiren Türk tasavvuf edebiyatının bilinen en eski örneklerini içeren kitaptır.

İsmâil Hakkı Bursevî,, mutasavvıf, Celvetî şeyhi, müfessir, şâir.

<span class="mw-page-title-main">Hallâc-ı Mansûr</span> Fars tasavvuf yazarı (858–922)

Hallâc-ı Mansûr veya Mansûr el-Hallâc, zındıklıkla suçlanması ve uzun süren bir soruşturma neticesinde Abbâsî Halifesi Muktedir Bi’llâh'ın emriyle idam edilmesiyle meşhur olan Fars kökenli spiritüalist yazar ve mistik şâir.

<span class="mw-page-title-main">Enis Behiç Koryürek</span> Türk şair, öğretmen, diplomat ve bürokrat (1891- 1949)

Enis Behiç Koryürek, Türk şair, öğretmen, diplomat ve bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Paşa</span> Osmanlı dönemi Türk şairi

Âşık Paşa, Türk şâir ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Yunus Emre</span> Türk şair ve mutasavvıf (1240–1320)

Yunus Emre (1240-1320), Anadolu sahasında yetişmiş Türk şair ve mutasavvıf. 13. yüzyılın son yarısı ve 14. yüzyılın başlarında yaşamış Türkmen bir derviş olan Yunus Emre, Anadolu'da Türkçe şiirin öncüsüdür. Tarihî şahsiyeti hakkındaki bilgiler yetersiz, hatta birbirini yalanlayıcı nitelikte olmakla birlikte biraz da menkıbelere karışmıştır. Yunus Emre hakkında biyografik bilgi veren velayetnameler ile manzum şiirler dışında temel kaynak bulunmamaktadır.

Nurettin Topçu, Türk yazar, akademisyen ve fikir adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Annemarie Schimmel</span>

Annemarie Schimmel, Alman İranolog ve İslam-Tasavvuf araştırmacısı.

Senail Özkan, Türk yazar ve araştırmacı.

Abdullah Vassaf Efendi Osmanlı şeyhülislamı, divan şairi, ilim adamı ve hattat.

Osmanlı döneminde yaşamış sufi, şair, hattat ve mesnevihan.

Cüneyd-i Bağdâdî, 9. yüzyılda yaşamış İslamî-Batınî alimi ve Alevi mutasavvıf ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Gaybi Sun'ullah</span>

Gaybî Sun'ullâh, şair ve düşünce adamı.

Âşık Yunus ya da Bursalı Âşık Yunus, Türk şair ve mutasavvıf. 14 ve 15. yüzyıllar arasında yaşamış, Emir Sultan'a mensup Kübrevi dervişlerindendir ve önemli bir halk şairidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.