İçeriğe atla

İslam İşbirliği Teşkilatı-Türkiye ilişkileri

İslam İşbirliği Teşkilatı ve Türkiye ilişkileri

İslam İşbirliği Teşkilatı
Türkiye

İslam İşbirliği Teşkilatı-Türkiye ilişkileri, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın kurulduğu dönem başlamıştır.[1] Türkiye Cumhuriyeti, örgütün kurulduğu 21 Ağustos 1969 tarihinden beri üyedir.[1] İstanbul 2016,[2] 2017[3] ve 2018[4] senelerinde İslam Zirvesi Konferansına ev sahipliği yapmıştır. Ekmeleddin İhsanoğlu, 2004-2014 yılları arasında teşkilatın genel sekreterliği görevini üstlenmiştir.[1]

Tarihçe

Church of God adlı tarikata bağlı Denis Michael Rohan adında Avustralyalı bir Hristiyan'ın 21 Ağustos 1969 tarihinde Mescid-i Aksa'yı kundaklamayı denemesinden sonra İslam ülkeleri başkanları BM'de daimi olarak temsil de edilen İslam Konferansı Teşkilatını kurdular. Pakistan'daki ikinci toplantılarında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı gündeme getirildi. Bunun ardından İKÖ maliye ve ekonomik işleri bakanları 1973 yılında katıldıkları Cidde toplantısında mali ve parasal bir müessesenin kuruluşunun önemini vurguladılar. Nihayet İslam Konferansı Teşkilatı'nın 20 Ekim 1975 tarihli zirve toplantısında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı onaylandı. Bugün İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek kuruluş sıfatına sahiptir.

Ayrıca Bakınız: İslam İşbirliği Teşkilatı

Türkiye'deki İİT Kuruluşları

Genel Sekreterler

İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterleri
Sıra İsim Ülke Görev başlangıcı Görev bitişi
1 Ahmed Seku Ture  Gine1969 1971
2 Tunku Abdül Rahman  Malezya1971 1974
3 Hasan El-Tuhami  Mısır1974 1975
4 Amadou Karim Gaye Senegal1975 1979
5 Habib Chatty  Tunus1979 1984
6 Seyid Şerifüddin Pirzade  Pakistan1984 1988
7 Hamid Algabid Nijer1988 1996
8 Azeddine Laraki  Fas1996 2000
9 Abdulvahed Belkeziz  Fas2000 2004
10 Ekmeleddin İhsanoğlu Türkiye2004 2014
11 İyad bin Emin Medeni Suudi Arabistan2014 2016
12 Yusuf Bin Ahmed El Useymim  Suudi Arabistan2016 Görevde

İslam Zirvesi Konferansları

Numara Tarih Ülke Şehir Kaynakça
1. 22-25 Eylül 1969  FasRabat
2. 22-24 Şubat 1974  PakistanLahor[5]
3. 25-29 Ocak 1981  Suudi ArabistanMekke ve Taif[6]
4. 16-19 Ocak 1984  FasKazablanka
5. 26-29 Ocak 1987  KuveytKuveyt Şehri[7]
6. 9-11 Aralık 1991  SenegalDakar[8]
7. 13-15 Aralık 1994  FasKazablanka
8. (Olağanüstü) 23-24 Mart 1997  Pakistanİslamabad
9. 9-11 Aralık 1997  İranTahran
10. 12-13 Kasım 2000  KatarDoha
11. (Olağanüstü) 4-5 Mart 2003  KatarDoha[9]
12. 16-17 Ekim 2003  MalezyaPutrajaya
13. (Olağanüstü) 7-8 Aralık 2005  Suudi ArabistanMekke
14. 13-14 Mart 2008  SenegalDakar[10]
15. (Olağanüstü) 14-15 Ağustos 2012  Suudi ArabistanMekke[11]
16. 6-7 Şubat 2013  MısırKahire[12]
17. (Olağanüstü) 6-7 Mart 2016  EndonezyaCakarta[13]
18. 14-15 Nisan 2016  Türkiyeİstanbul[2]
19. (Olağanüstü) 13 Aralık 2017  Türkiyeİstanbul[3]
20. (Olağanüstü) 18 Mayıs 2018  Türkiyeİstanbul[4]
21. 31 Mayıs 2019  Suudi ArabistanMekke[14]

Karşılaştırma

 İslam İşbirliği Teşkilatı Türkiye
Bayrak İslam İşbirliği Teşkilatı Türkiye
Harita
Başkent  Suudi Arabistan, CiddeAnkara
Nüfus1.886.693.139[]83,154,997
Alan31.399.607 km² 783,356 km2
Resmî Dil Arapça, Fransa ve İngilizceTürkçe
Hükûmet Genel Sekreter Yusuf Bin Ahmed El Useymim Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz

Kuruluş 21 Ağustos 1969 29 Ekim 1923

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l "Türkiye'nin İİT ile İlişkileri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "13. İslam Zirvesi". SESRIC. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
  3. ^ a b Taşkıran, İzzet (12 Kasım 2017). "Liderler İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi için İstanbul'da". Anadolu Ajansı. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017. 
  4. ^ a b "7th Extraordinary Summit | Turkish Ministry of Foreign Affairs". 19 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2018. 
  5. ^ "Second Islamic summit conference" (PDF). Formun. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  6. ^ "Mecca Declaration". JANG. 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2013. 
  7. ^ "Resolution of the Fifth Islamic Summit Conference". IRCICA. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  8. ^ "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  9. ^ Darwish, Adel (1 Nisan 2003). "OIC meet in Doha: mudslinging dominated the OIC conference in Qatar". 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  10. ^ Shah, S. Mudassir Ali (12 Mart 2008). "Karzai flies to Senegal for 11th OIC summit". Pajhwok Afghan News. Kabul. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  11. ^ Knipp, Kersten (15 Ağustos 2012). "Islamic group hopes to limit Syrian conflict". Deutsche Welle. 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012. 
  12. ^ Arrott, Elizabeth (6 Şubat 2013). "Islamic Summit Leaders Urge Action on Mali, Syria". Voice of America. 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  13. ^ Karensa, Edo (6 Mart 2016). "OIC Extraordinary Summit on Palestine Kicks Off in Jakarta". The Jakarta Globe. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016. 
  14. ^ "The Custodian of the Two Holy Mosques chairs the 14th ordinary Islamic Summit". Organization of Islamic Cooperation. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslam İşbirliği Teşkilatı</span> 57 üye devleti bulunan uluslararası kuruluş

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.

<span class="mw-page-title-main">D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</span> sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluş

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ya da D-8, sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Bu ülkeler Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye olup 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde bir araya gelerek oluşturmuş oldukları bir organizasyondur. D-8 içinde yer alan ülkeler, aynı zamanda İslam İşbirliği Örgütü'nün de üyeleridir. D-8 üyeleri tabii kaynakları, kalabalık nüfusları ve potansiyel pazarlarından ötürü kendi bölgelerinde önemli konum arz etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</span> Uluslararası Ekonomik Organizasyon

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Türkiye, İran, Pakistan tarafından kurulan ve Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla diğer Türk Devletleri'nin de dahil olduğu ekonomik örgüttür. EİT'nin on üyesi ve bir gözlemci üyesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İslam Kalkınma Bankası</span>

İslam Kalkınma Bankası 7 Aralık 1973'te, tamamı İslam Konferansı Örgütü'ne üye 7 ülke tarafından, geri kalmış İslam ülkelerini kalkındırmak amacıyla kurulmuş olan kurum. Merkezi Cidde'dedir. Başkanlığını Dr. Ahmad Mohamed Ali Al MADANI yürütmektedir. İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkeler arsında ticaretin arttırılması bankanın stratejik amaçları arasında olup bunun için finansman imkânları sağlamaktadır. Ticaret kredilerini için 2005 yılından beri banka şemsiyesi altında faaliyet gösteren Uluslararası İslam Ticaret Finans Kuruluşu ticaretin gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır. Türkiye, İcra Kurulunda Dr. Selim C. Karataş tarafından temsil edilmektedir. Banka’nın amacı, İslam felsefe ve prensipleri (Şeriat) doğrultusunda, üye ülkelerin ve Müslüman toplumların münferit veya birlikte ekonomik kalkınmalarına ve sosyal gelişmelerine katkıda bulunmaktır. Banka’nın kuruluş amacı doğrultusundaki fonksiyonları aşağıdaki şekilde özetlenebilir: • Üye ülkelerdeki kuruluşlara veya verimli projelere sermaye iştirakinde bulunmak, • Üye ülkelerdeki kamu ve özel sektör projelerine kredi sağlamak, • Üye ülkeler arasındaki ticaretin geliştirilmesine yardımcı olmak ve bu amaçla gerekli çalışmaları yapmak, • Üye ülkeler arası teknik işbirliğine yardımcı olmak ve teknik yardım sağlamak, • Üye ülkelerde kalkınma faaliyetlerine katkıda bulunan personele eğitim imkânları sağlamak, • Müslüman ülkelerdeki ekonomik, mali ve bankacılık faaliyetlerinin İslami kurallara uygun şekilde yürütülmesi yönünde araştırmalar yapmak. Kuruluş Tarihi : 1974 Üye sayısı : 56 Merkezi : Cidde - Suudi Arabistan Üyeler:

<span class="mw-page-title-main">BRICS</span> gelişmekte olan ülkelerin oluşturduğu ekonomik birlik

BRICS terimi, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın ekonomilerini kastetmek için kullanılır. BRICS, bu ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz için Birlik</span> Akdeniz havzası ülkelerini kapsayan kuruluş

Akdeniz için Birlik (AiB) Avrupa ve Akdeniz Havzası'ndan 43 ülkenin yer aldığı hükûmetler arası bir kuruluştur: Avrupa Birliği'nden 28 üye devlet ve Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güneydoğu Avrupa'dan 15 ortak Akdeniz ülkesini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı</span> uluslararası Türk birliği

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.

İslami Dayanışma Oyunları, İslam İşbirliği Teşkilatına üye ülkelerin katılması ile dört yılda bir yapılan geniş kapsamlı bir spor organizasyonu. İslami Dayanışma Oyunları Federasyonu (ISSF) İslam Dayanışma Oyunları yönünü ve kontrolünden sorumlu olan kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</span>

Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Ekonomik İşbirliği Teşkilatı arasında uluslararası süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC daha önceden farklı statü ve isimlerde temsil edildiği örgütte, Ekim 2012'den bu yana Kıbrıs Türk Devleti adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi</span>

İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi, İslam İşbirliği Teşkilatı İİT'ye bağlı bir araştırma ve eğitim merkezidir. Kuruluş, 1977 yılında Trablus'ta gerçekleşen İslam İşbirliği Teşkilatı 8'inci Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde verilen kararla kuruldu ve 1 Haziran 1978 tarihinde Ankara’da faaliyetlerine başladı.

<span class="mw-page-title-main">İyad bin Emin Medeni</span>

İyad bin Emin Medeni, Suudi siyasetçi ve diplomat. 2014-2016 yılları arasında İslam İşbirliği Teşkilatı genel sekreteri olarak görev aldı. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Arizona State Üniversitesi'nden 1969 yılında üretim yönetimi konusunda lisans eğitimi aldı. 1970-1999 yılları arasında ise basın sektöründe çalıştı. Şura meclisinde şura üyesi oldu. 1999-2009 yılları arasında Hac, Kültür ve enformasyon Bakanlığını ülkesinde icra etti. Onun döneminde, Suudi Arabistan' da dini kuruluşların güçlü etkilerini sorgulayan yayınlara gösterilen hoşgörü nedeniyle, Suudi din adamlarının eleştirilerini aldı. 10 Mart 2012 tarihinde Medine' de Bilgi Ekonomik Şehri yönetim kurulu başkanı olarak atandı. Kariyeri boyunca; Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Yüksek Kurulu danışma Kurulu üyesi, Bahreyn Körfez Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi, Kral Abdulaziz Vakfı Başkan Yardımcısı, Banque Saudi Fransi Yönetim Kurulu Üyesi, Su Bölümü Yönetim Kurulu Üyesi, Al Madina Al Münevver' in Sosyal Hizmetler Hayırsever derneği üyesi olarak da çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İslam İşbirliği Teşkilatı üye ülkeleri listesi</span>

İslam İşbirliği Teşkilatı'na üye devletler listesi, 1969 yılında kurulan İslam İşbirliği Teşkilatı'na Birleşmiş Milletler üyesi 56, toplamda 57 bağımsız devlet üyedir. Resmi dini İslam olmayan ancak Müslümanların yaşadığı Hindistan ve Etiyopya ülkelerin birliğe üye olmamasına karşın birliğe üye ülkelerde 2011 yılı itibarıyla yaklaşık 1,6 milyar Müslüman yaşamaktadır. Rusya ve Tayland gibi kayda değer müslüman nüfusunun yaşadığı bazı ülkeler de gözlemci statüsüyle teşkilatta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İslam Teknoloji Üniversitesi</span> Bangladeş merkezli bir uluslararası üniversite

İslam Teknoloji Üniversitesi (IUT) İslam İşbirliği Teşkilatı (OIC) tarafından yönetilen ve finanse edilen, Gazipur, Bangladeş merkezli bir uluslararası üniversite, eğitim ve araştırma kuruluşu. IUT'nin esas amacı, özellikle mühendislik, teknoloji ve teknik eğitim alanlarında OIC'ye üye ülkelerin insan kaynaklarının geliştirilmesine katkı sağlamaktır. IUT, OIC'ye üye ülkelerden doğrudan bağış alır ve öğrencilerine öğrenim ücretini, konaklamayı ve sağlık sigortasını kapsayan burslar sunar. Hoş bir mimariye sahip olan kampüs, MIT mezunu Türk mimar Pamir Mehmet tarafından tasarlanmıştır.

Dünya Yetimler Günü, Müslüman ülkelerde her hicri yılın Ramazan ayının 15.günü kutlanan, yetim çocukların dünya gündemindeki farkındalığının artmasını amaçlayan özel bir gündür.

<span class="mw-page-title-main">Zehra Zümrüt Selçuk</span> Türk siyasetçi

Zehra Zümrüt Selçuk, Türk ekonomist. Eski Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı.

Kuzey Kıbrıs ve İslam İşbirliği Teşkilatı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile İslam İşbirliği Teşkilatı arasında uluslararası süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC daha önceden farklı statü ve isimlerde temsil edildiği örgütte, Haziran 2005'ten bu yana Kıbrıs Türk Devleti adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2014 BRICS zirvesi</span>

6. BRICS zirvesi, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'yı içeren gelişmekte olan başlıca ekonomilerden oluşan bir grup olan BRICS'in altıncı yıllık diplomatik toplantısıydı. Mevcut beş yıllık zirve döngüsünün ilk ev sahibi ülke olan Brezilya bu zirveye ev sahipliği yaptı; zirve Fortaleza'da gerçekleştirildi. Brezilya daha önce Nisan 2010'da dört üyeli bir BRIC zirvesine ev sahipliği yapmış olsa da, 2014'te ilk tam BRICS zirvesini yapıldı; Brasília'da düzenlenmiş 2010 zirvesine o zaman tam üye olmayıp Aralık 2010'da tam üye olan Güney Afrika nezaketen misafir olarak davet edilmişti. Arjantin Cumhurbaşkanı Cristina Kirchner zirvenin özel bir konuğu oldu ve BRICS liderleri kısa bir süre sonra UNASUR mevkidaşları ile bir araya geldi. 6. BRICS zirvesi, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na alternatif olması amaçlanan çok taraflı bir kalkınma bankası olan Yeni Kalkınma Bankası'nın resmi açılışıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye, Türk Devletleri Teşkilatı'nın 4 kurucu üyesinden birisidir. Teşkilatın genel sekreterliği İstanbul'da yer almaktadır. Bu zamana kadar 8 zirve ve 1 toplantı Türkiye'de yapılmıştır. Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı'nın üstünde yer alan beyaz hilâl, Türkiye'nin bayrağında yer alan hilâldir.

<span class="mw-page-title-main">D-8-Türkiye İlişkileri</span>

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, 1996 yılında 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde kurulan ekonomik işbirliği teşkilatıdır. D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyeleri aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı üyeleridir. Üye ülkeler: Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin İbrahim Taha</span> Çadlı diplomat ve siyasetçi

Hüseyin İbrahim Taha, Çadlı diplomat ve siyasetçi. Şubat-Aralık 2017 arasında kısa bir süre Çad Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. 17 Kasım 2021'de Suudi Yusuf Bin Ahmed El Useymim'in yerine İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği görevine seçildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.