İçeriğe atla

İslam İşbirliği Teşkilatı

İslam İşbirliği Teşkilatı
  • Arapça: منظمة التعاون الإسلامي (Arapça)
  • İngilizce: Organisation of Islamic Cooperation (İngilizce)
  • Fransızca: Organisation de la coopération Islamique (Fransızca)
Kuruluş21 Ağustos 1969 (55 yıl önce) (1969-08-21)
MerkezSuudi Arabistan Cidde, Suudi Arabistan
ÜyelerBirliğe üye ülkeler
Resmî dillerArapça, İngilizce, Fransızca
Genel sekreterÇad Hüseyin İbrahim Taha
Resmî siteoic-oci.org
Eski adıİslam Konferansı Örgütü (İKÖ)[1]

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), (Arapça: منظمة المؤتمر الإسلامي, İngilizce: The Organisation of Islamic Cooperation, OIC, Fransızca: Organisation de la Coopération Islamique, OCI) Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.

2011 yılında Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen İslam Konferansı Teşkilatı'nın 38. Dışişleri Bakanları toplantısında alınan karar gereğince örgütün ismi İslam İşbirliği Teşkilatı olarak değiştirildi.

Tarihçe

Church of God adlı tarikata bağlı Denis Michael Rohan adında Avustralyalı bir Hristiyan'ın 21 Ağustos 1969 tarihinde 1969 Mescid-i Aksa'yı kundaklamayı denemesinden sonra İslam ülkeleri başkanları BM'de daimi olarak temsil de edilen İslam Konferansı Teşkilatını kurdular. Pakistan'daki ikinci toplantılarında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı gündeme getirildi. Bunun ardından İKÖ maliye ve ekonomik işleri bakanları 1973 yılında katıldıkları Cidde toplantısında mali ve parasal bir müessesenin kuruluşunun önemini vurguladılar. Nihayet İslam Konferansı Teşkilatı'nın 20 Ekim 1975 tarihli zirve toplantısında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı onaylandı. Bugün İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek kuruluş sıfatına sahiptir.

25 Eylül 1969 tarihinde Cidde, Suudi Arabistan’da kurulan örgütün 57 üyesi bulunmaktadır, Türkiye kuruluşundan beri üyedir.[2]

Organizasyon

Siyaset yapan en yüksek organı olan, üye devletlerin devlet başkanları ve hükûmet yetkililerinin katıldığı ve her üç yılda bir yapılan İslam Zirvesi'nde alınan kararların işleyişini incelemek için üye ülkelerin dışişleri bakanları her yıl toplanır. Organizasyonun yönetici organı ise daimi sekreterya, iki organın kararlarının uygulanması ile görevlendirilmiştir ve merkezi Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde yer alır. Şu anki genel sekreter 17 Kasım 2021'den beri Çad'lı diplomat Hüseyin İbrahim Taha tarafından yürütülmektedir.[3]

Genel sekreterler

İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterleri[4]
Sıra İsim Ülke Görev başlangıcı Görev bitişi
1Ahmed Seku Ture Gine19691971
2Tunku Abdül Rahman Malezya19711974
3Hasan El-Tuhami Mısır19741975
4Amadou Karim Gaye Senegal19751979
5Habib Chatty Tunus19791984
6Seyid Şerifüddin Pirzade Pakistan19841988
7Hamid Algabid Nijer19881996
8Azeddine Laraki Fas19962000
9Abdulvahed Belkeziz Fas20002004
10Ekmeleddin İhsanoğlu Türkiye20042014
11İyad bin Emin Medeni Suudi Arabistan20142016
12Yusuf Bin Ahmed El Useymim Suudi Arabistan20162021
13Hüseyin İbrahim Taha Çad2021günümüz

İslam Zirvesi Konferansları

Numara Tarih Ülke Şehir Referans
1. 22-25 Eylül 1969  FasRabat
2. 22-24 Şubat 1974  PakistanLahor[5]
3. 25-29 Ocak 1981  Suudi ArabistanMekke ve Taif[6]
4. 16-19 Ocak 1984  FasKazablanka
5. 26-29 Ocak 1987  KuveytKuveyt Şehri[7]
6. 9-11 Aralık 1991  SenegalDakar[8]
7. 13-15 Aralık 1994  FasKazablanka
8. (Olağanüstü) 23-24 Mart 1997  Pakistanİslamabad
9. 9-11 Aralık 1997  İranTahran
10. 12-13 Kasım 2000  KatarDoha
11. (Olağanüstü) 4-5 Mart 2003  KatarDoha[9]
12. 16-17 Ekim 2003  MalezyaPutrajaya
13. (Olağanüstü) 7-8 Aralık 2005  Suudi ArabistanMekke
14. 13-14 Mart 2008  SenegalDakar[10]
15. (Olağanüstü) 14-15 Ağustos 2012  Suudi ArabistanMekke[11]
16. 6-7 Şubat 2013  MısırKahire[12]
17. (Olağanüstü) 6-7 Mart 2016  EndonezyaCakarta[13]
18. 14-15 Nisan 2016  Türkiyeİstanbul[14]
19. (Olağanüstü) 13 Aralık 2017  Türkiyeİstanbul[15]
20. (Olağanüstü) 18 Mayıs 2018  Türkiyeİstanbul[16]
21. 31 Mayıs 2019  Suudi ArabistanMekke[17]

Komiteler

İslam İşbirliği Teşkilatı'nın başlıca organları şunlardır;

  • Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (COMCEC-İSEDAK)
  • Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi (COMSTECH)
  • Enformasyon ve Kültürel İşler Daimi Komitesi (COMIAC)
  • Daimi Mali Komite
  • Kudüs Komitesi
  • Ekonomik, Kültürel ve Sosyal Sorunlar İslami Komitesi

Destekleyici kurumlar

Uzmanlaşmış kurumlar

  • İslami Kalkınma Bankası (IDB), Cidde, Suudi Arabistan.
  • İslami Eğitim, Bilim ve Kültürel Organizasyonu (ISESCO), Rabat, Fas.
  • İslami Devletler Yayın Organizasyonu (ISBO) ve Uluslararası İslam Haber Ajansı (IINA), Cidde, Suudi Arabistan.

Bağlı enstitüler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı – İslam İşbirliği Teşkilatı sayfası". 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022. 
  2. ^ "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Hissein Taha assumes office as OIC Secretary-General" (İngilizce). Cidde: Saudi Gazette. 17 Kasım 2021. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  4. ^ [1].[]
  5. ^ "Second Islamic summit conference" (PDF). Formun. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  6. ^ "Mecca Declaration". JANG. 16 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2013. 
  7. ^ "Resolution of the Fifth Islamic Summit Conference". IRCICA. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  8. ^ "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  9. ^ Darwish, Adel (1 Nisan 2003). "OIC meet in Doha: mudslinging dominated the OIC conference in Qatar". 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  10. ^ Shah, S. Mudassir Ali (12 Mart 2008). "Karzai flies to Senegal for 11th OIC summit". Pajhwok Afghan News. Kabul. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2013. 
  11. ^ Knipp, Kersten (15 Ağustos 2012). "Islamic group hopes to limit Syrian conflict". Deutsche Welle. 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012. 
  12. ^ Arrott, Elizabeth (6 Şubat 2013). "Islamic Summit Leaders Urge Action on Mali, Syria". Voice of America. 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  13. ^ Karensa, Edo (6 Mart 2016). "OIC Extraordinary Summit on Palestine Kicks Off in Jakarta". The Jakarta Globe. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016. 
  14. ^ "13. İslam Zirvesi". SESRIC. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
  15. ^ Taşkıran, İzzet (12 Kasım 2017). "Liderler İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi için İstanbul'da". Anadolu Ajansı. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017. 
  16. ^ "7th Extraordinary Summit | Turkish Ministry of Foreign Affairs". 19 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2018. 
  17. ^ "The Custodian of the Two Holy Mosques chairs the 14th ordinary Islamic Summit". Organization of Islamic Cooperation. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2019. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İslam İşbirliği Teşkilatı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</span> sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluş

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ya da D-8, sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Bu ülkeler Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye olup 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde bir araya gelerek oluşturmuş oldukları bir organizasyondur. D-8 içinde yer alan ülkeler, aynı zamanda İslam İşbirliği Örgütü'nün de üyeleridir. D-8 üyeleri tabii kaynakları, kalabalık nüfusları ve potansiyel pazarlarından ötürü kendi bölgelerinde önemli konum arz etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">İslam Kalkınma Bankası</span>

İslam Kalkınma Bankası 7 Aralık 1973'te, tamamı İslam Konferansı Örgütü'ne üye 7 ülke tarafından, geri kalmış İslam ülkelerini kalkındırmak amacıyla kurulmuş olan kurum. Merkezi Cidde'dedir. Başkanlığını Dr. Ahmad Mohamed Ali Al MADANI yürütmektedir. İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkeler arsında ticaretin arttırılması bankanın stratejik amaçları arasında olup bunun için finansman imkânları sağlamaktadır. Ticaret kredilerini için 2005 yılından beri banka şemsiyesi altında faaliyet gösteren Uluslararası İslam Ticaret Finans Kuruluşu ticaretin gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır. Türkiye, İcra Kurulunda Dr. Selim C. Karataş tarafından temsil edilmektedir. Banka’nın amacı, İslam felsefe ve prensipleri (Şeriat) doğrultusunda, üye ülkelerin ve Müslüman toplumların münferit veya birlikte ekonomik kalkınmalarına ve sosyal gelişmelerine katkıda bulunmaktır. Banka’nın kuruluş amacı doğrultusundaki fonksiyonları aşağıdaki şekilde özetlenebilir: • Üye ülkelerdeki kuruluşlara veya verimli projelere sermaye iştirakinde bulunmak, • Üye ülkelerdeki kamu ve özel sektör projelerine kredi sağlamak, • Üye ülkeler arasındaki ticaretin geliştirilmesine yardımcı olmak ve bu amaçla gerekli çalışmaları yapmak, • Üye ülkeler arası teknik işbirliğine yardımcı olmak ve teknik yardım sağlamak, • Üye ülkelerde kalkınma faaliyetlerine katkıda bulunan personele eğitim imkânları sağlamak, • Müslüman ülkelerdeki ekonomik, mali ve bankacılık faaliyetlerinin İslami kurallara uygun şekilde yürütülmesi yönünde araştırmalar yapmak. Kuruluş Tarihi : 1974 Üye sayısı : 56 Merkezi : Cidde - Suudi Arabistan Üyeler:

İSEDAK, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi'nin Türkçe kısa adıdır. İngilizce ve Fransızca kısaltması ise COMCEC'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı</span> uluslararası Türk birliği

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.

İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği (İSİPAB) (İngilizce: Parliamentary Union of the Organization of Islamic Cooperation Member States, Fransızca: 'Union Parlementaire des Etats Membres de l'OCI, Arapça:اتحد مخالس الدول الأضاء في منظمه التعاون الإسلامي),İslam ülkeleri arasında dayanışmanın arttırılması amacıyla kurulan İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT)’nın parlamento ayağını oluşturur. İİT’ye üye ülkelerin parlamentolarından heyetlerin bir araya geldiği bir platformdur. Ancak, İİT’ye üye olup da İSİPAB’a henüz üye olmamış beş ülke vardır.

İslami Dayanışma Oyunları, İslam İşbirliği Teşkilatına üye ülkelerin katılması ile dört yılda bir yapılan geniş kapsamlı bir spor organizasyonu. İslami Dayanışma Oyunları Federasyonu (ISSF) İslam Dayanışma Oyunları yönünü ve kontrolünden sorumlu olan kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi</span>

İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi, İslam İşbirliği Teşkilatı İİT'ye bağlı bir araştırma ve eğitim merkezidir. Kuruluş, 1977 yılında Trablus'ta gerçekleşen İslam İşbirliği Teşkilatı 8'inci Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde verilen kararla kuruldu ve 1 Haziran 1978 tarihinde Ankara’da faaliyetlerine başladı.

<span class="mw-page-title-main">İyad bin Emin Medeni</span>

İyad bin Emin Medeni, Suudi siyasetçi ve diplomat. 2014-2016 yılları arasında İslam İşbirliği Teşkilatı genel sekreteri olarak görev aldı. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Arizona State Üniversitesi'nden 1969 yılında üretim yönetimi konusunda lisans eğitimi aldı. 1970-1999 yılları arasında ise basın sektöründe çalıştı. Şura meclisinde şura üyesi oldu. 1999-2009 yılları arasında Hac, Kültür ve enformasyon Bakanlığını ülkesinde icra etti. Onun döneminde, Suudi Arabistan' da dini kuruluşların güçlü etkilerini sorgulayan yayınlara gösterilen hoşgörü nedeniyle, Suudi din adamlarının eleştirilerini aldı. 10 Mart 2012 tarihinde Medine' de Bilgi Ekonomik Şehri yönetim kurulu başkanı olarak atandı. Kariyeri boyunca; Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Yüksek Kurulu danışma Kurulu üyesi, Bahreyn Körfez Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi, Kral Abdulaziz Vakfı Başkan Yardımcısı, Banque Saudi Fransi Yönetim Kurulu Üyesi, Su Bölümü Yönetim Kurulu Üyesi, Al Madina Al Münevver' in Sosyal Hizmetler Hayırsever derneği üyesi olarak da çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan-Türkiye ilişkileri</span>

Suudi Arabistan-Türkiye ilişkileri, Suudi Arabistan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">İslam Teknoloji Üniversitesi</span> Bangladeş merkezli bir uluslararası üniversite

İslam Teknoloji Üniversitesi (IUT) İslam İşbirliği Teşkilatı (OIC) tarafından yönetilen ve finanse edilen, Gazipur, Bangladeş merkezli bir uluslararası üniversite, eğitim ve araştırma kuruluşu. IUT'nin esas amacı, özellikle mühendislik, teknoloji ve teknik eğitim alanlarında OIC'ye üye ülkelerin insan kaynaklarının geliştirilmesine katkı sağlamaktır. IUT, OIC'ye üye ülkelerden doğrudan bağış alır ve öğrencilerine öğrenim ücretini, konaklamayı ve sağlık sigortasını kapsayan burslar sunar. Hoş bir mimariye sahip olan kampüs, MIT mezunu Türk mimar Pamir Mehmet tarafından tasarlanmıştır.

Kuzey Kıbrıs ve İslam İşbirliği Teşkilatı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile İslam İşbirliği Teşkilatı arasında uluslararası süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC daha önceden farklı statü ve isimlerde temsil edildiği örgütte, Haziran 2005'ten bu yana Kıbrıs Türk Devleti adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Azerbaycan ilişkileri</span>

Arnavutluk-Azerbaycan ilişkileri Arnavutluk ve Azerbaycan'ın ekonomik, kültürel ve siyasi ikili ilişkilerini kapsar. Arnavutluk Bakü'de bir büyükelçilik açmayı planlıyor ve Azerbaycan, Atina'daki büyükelçisini Arnavutluk Büyükelçiliği ek göreviyle resmen görevlendirdi.

Hasan Çelebi, Türk hattat.

<span class="mw-page-title-main">D-8-Türkiye İlişkileri</span>

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, 1996 yılında 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde kurulan ekonomik işbirliği teşkilatıdır. D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyeleri aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı üyeleridir. Üye ülkeler: Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye'dir.

İslam İşbirliği Teşkilatı-Türkiye ilişkileri, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın kurulduğu dönem başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti, örgütün kurulduğu 21 Ağustos 1969 tarihinden beri üyedir. İstanbul 2016, 2017 ve 2018 senelerinde İslam Zirvesi Konferansına ev sahipliği yapmıştır. Ekmeleddin İhsanoğlu, 2004-2014 yılları arasında teşkilatın genel sekreterliği görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin İbrahim Taha</span> Çadlı diplomat ve siyasetçi

Hüseyin İbrahim Taha, Çadlı diplomat ve siyasetçi. Şubat-Aralık 2017 arasında kısa bir süre Çad Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. 17 Kasım 2021'de Suudi Yusuf Bin Ahmed El Useymim'in yerine İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği görevine seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Kosova-Suudi Arabistan ilişkileri</span>

Kosova-Suudi Arabistan ilişkileri, Kosova ve Suudi Arabistan arasındaki dış ilişkilerdir. Suudi Arabistan gibi Kosova'nın da çoğunluğu Müslüman bir nüfusa sahip.

İslam Gıda Güvenliği Örgütü (IOFS) (Arapça. المنظمة الکسلامية للممن الکايي, İngilizce.Islamic Organization for Food Security, Fransızca L'organisation Islamique pour la Sécurité Alimentaire) – görevi İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinde gıda güvenliğini sağlamak olan uluslararası bir kuruluştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.