İsias Otel'in çökmesi
Türkiye'nin Adıyaman şehrinde yer alan İsias Otel (tam adıyla Grand İsias Hotel), 6 Şubat 2023 günü sabah 04.17'de gerçekleşen deprem sırasında çöktü. Otelin çökmesi sonucu 35'i KKTC’den gelen çocuk voleybol takımlarından olmak üzere toplamda 72 kişi öldü.
Arka plan
İsias Otel
Adıyaman merkezdeki Hocaömer Mahallesi'nde, Atatürk Bulvarı'nda yer alan İsias Otel,[1] 1990-1991 yıllarında Bozkurt ailesi tarafından aile apartmanı olacak şekilde tasarlandı ve inşaata başlandı. Adıyaman İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Özgür Tunç'a göre inşaat aşamasında binanın yarım kalması nedeniyle yaklaşık on yıl kadar kaba inşaat olarak atıl vaziyette durdu, bu süreçte hava koşullarına maruziyetten korozyona uğradı.[2][3] Otelin sahibi Ahmet Bozkurt'a göre, 1995 yılında yaşanan ölümlü bir iş kazası sonrası inşaata ara verildi.[4]
2001 yılında İsias Otelcilik, apartmanı otele çevirdi. 2005 yılında otelin yatak kapasitesi 35'ten 65 odaya çıkarıldı. Otel lobisinde bulunan bazı kolonlar bu süreçte kesildi.[2][3] Buna ek olarak, binanın çökmesinin ardından yazılan raporlara göre kaçak bir sekizinci kat çıkıldı.[4]
Otelde kalan kafileler
Deprem anında otelde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Gazimağusa Türk Maarif Kolejinden Adıyaman'a voleybol turnuvası için gelmiş yıldız kız ve erkek voleybol takımlarıyla beraber veliler ve öğretmenlerden oluşan 39 kişilik bir kafile konaklamaktaydı.[5][6] Kafile 3 Şubat Cuma günü Adıyaman'a gelerek otele yerleşmişti, kolejin iki takımı da ilk maçlarını kazandıktan sonra depremden önceki pazar akşamı kutlama yaparak otele dönmüşlerdi. Öğrenciler otelin ön cephesindeki üç-dört kişilik odalarda, veliler ve öğretmenler ise arka cephesinde konaklamaktaydı.[7] Öğrenciler deprem anında otelin ikinci ve dördüncü katları arasında uyumaktaydılar, bu nedenle de enkazın tamamen altında kaldılar.[7][8]
Turist Rehberleri Birliğinden 43 kişilik bir kafile de, Güneydoğu bölgesi için yapılan tur rehberliği uygulamalı eğitimi sırasında İsias Otel'de konaklamaktaydı.[9]
Çökme ve kurtarma çalışmaları
Otelden kurtulan görgü tanıklarının anlatımına göre bina depremin ilk anlarında, ilk 15-20 saniye içerisinde çöktü ve binanın çökmesinin ardından deprem devam etti. Binanın çökmesi, ikinci katından itibaren ön cepheye doğru gerçekleşti, böylece arka cephede kalanlar depremin ardından binanın üst tarafında kaldılar.[7] Depremin ardından ilk anlarda, bazı tur rehberleri ve Kıbrıs kafilesinden gelen bazı yetişkinler kendi imkânlarıyla enkazdan çıktı. Enkazdan çıkan veliler ilk anlarda KKTC Cumhurbaşkanlığından personelle irtibat kurup durumu aktardı, sonrasında cep telefonu hatlarının kesilmesi nedeniyle iletişim mümkün olmadı.[10][11][12]
Depremin ardından ilk saatlerde yapılan KKTC Bakanlar Kurulu toplantısının ardından açıklama yapan KKTC Başbakanı Ünal Üstel, otelde kalan Kıbrıs kafilesine henüz ulaşılamadığını, ulaşma çalışmalarının devam ettiğini, bölgeye KKTC kurtarma ekiplerinin sevk edileceğini ve ulaşmak isteyen velilerin gidebilmesi için 14.30'da uçak kaldırılacağını açıkladı.[5] İlk saatlerde enkaza herhangi bir arama kurtarma çalışması gerçekleşmedi. Gün içerisinde KKTC Gaziantep Başkonsolosu Fatma Demirel'in Adıyaman'a ulaşması ve girişimlerde bulunması üzerine Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve jandarma ekipleri enkaza geldi ancak bunlar da daha sonra enkaz başından ayrıldı.[11] Saat 17.00'de Ercan Havalimanı'ndan kalkan bir uçakla KKTC Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığından ve KKTC'de faaliyet gösteren üniversitelerden arama kurtarma ekipleri, öğrenci velilerini, KKTC Sağlık Bakanlığı'ndan bir acil müdahale ekibi ve KKTC Millî Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu Adıyaman'a gitti, akşam saat 18.20'de Adıyaman Havalimanı'na uçağın inmesi sonrası otele ulaştı.[13] Havalimanına inenler burada herhangi bir kontrolle karşılaşmadı ve ancak ambulans yardımıyla otel bölgesine gelebildiler. Akşam saatlerinde kısıtlı kurtarma çalışmaları başlatılsa da asıl kurtarma çalışmalarının başlaması ertesi gün Kuzey Kıbrıs'tan gemiyle gelen ekipler ve ekipmanın olay yerine ulaşmasıyla mümkün oldu. Böylece görgü tanıklarının aktarımına göre İsias Otel, Adıyaman'da ilk 48 saatte profesyonel arama kurtarma çalışması yapılabilen tek yer oldu.[7]
Otelin çökmesi sonucu toplamda 72 kişi hayatını kaybetti, bunlardan 35'i Kıbrıs kafilesinden, 30'u ise tur rehberlerindendi. 39 kişilik Kıbrıs kafilesinden dört kişi hayatta kalabildi.[6]
Tepkiler
KKTC ekibinin enkazdan çıkarılan naaşları hava yoluyla sevk edildi ve Gazimağusa'da defnedildi. Gazimağusa şehrinin küçüklüğü ve halktan herkesin ölen birini tanıması nedeniyle 35 kişinin aynı anda kaybı etki yarattı, medyada bu durumun 1974'teki savaştan bu yana şehrin yaşadığı en büyük acı olduğu, savaş sırasında Muratağa-Sandallar gibi yaşanan toplu mezarlarla ancak karşılaştırılabileceği yönünde yorumlar yapıldı. Bir haftalık süre içinde gerçekleşen cenazelere binlerce kişi katıldı, bu dönemde şehirde sokaklar boş kalırken dükkânlar cenazelerden sonra da günlerce kapalı kaldı.[14][15][16] KKTC'den gelip ölen voleybol kafilesi "Şampiyon Melekler Takımı" adıyla anılmaya başladı.[17]
Hukuki süreç
Otelin yıkılmasıyla ilgili olarak Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı ve aralarında otelin sahibi ve sorumlularının bulunduğu üç kişi 17 Şubat günü tutuklandı.[18]
Otelde yaşanan kayıpların Kıbrıs'ta yarattığı etki nedeniyle otelin yıkımında pay sahibi olanların cezalandırılması için KKTC kamuoyunda kampanya başlatıldı.[14] 27 Şubat'ta KKTC Cumhuriyet Meclisinde İsias Otel'de gerçekleşen ölümlerle ilgili Türkiye'de hukuki sürecin izlenmesine dair bir ad hoc komite oluşturuldu.[19]
Anma
Şampiyon Melekler köyü
6 Şubat depremi sonrasında KKTC'de, 36 sivil toplum örgütünün kurduğu Kıbrıs Türk Dayanışma Platformu tarafından İskenderun'da Şampiyon Melekler Köyü adının verildiği bölgeye depremzedeler için 500 adet yaşam evi inşa edilmiştir.[20]
Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği
Depremde yakınlarını kaybeden aileler önderliğinde Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği kurulmuştur. Derneğin kuruluş amacı; depremde ölenlerin adını yaşatmak eğitime katkı sağlamak amacı ile güvenli okul binaları inşa etmek ve başarılı öğrencilere burs imkanı sağlamaktır.[21] Derneğe yapılan yardım kampanyaları kapsamında; Mağusa Maratonu,[22] çeşitli kurumlardan öğrencilere, Şampiyon Melekler Bursu adı altında burs sağlaması,[23][24] Fotoğraf yarışması,[25] Spor Müsabakaları,[26] Lefkoşa Maratonu[27] yapılmıştır.
Kaynakça
- ^ "Depremde yıkılan İsias Otel'le ilgili 4 şüpheli yakalandı". Sözcü. 15 Şubat 2023. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b İnan, Mert (17 Şubat 2023). "İsias faciası böyle geldi! Boş apartmanı otele çevirdiler". Milliyet. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b "İsias Otel'de felaket göz göre göre geldi". NTV. 17 Şubat 2023. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b ""Kirişler zayıf, sekizinci kat kaçak, bodrumda üst kiriş yok!"". Yenidüzen. 10 Mart 2023. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ a b "Üstel: Adıyaman'daki öğrenci kafilesine ve veli grubuna ulaşma çalışmaları devam ediyor". BRT. 6 Şubat 2023. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023.
- ^ a b Karakaş, Burcu (21 Şubat 2023). "Kıbrıs ISIAS Otel'e karşı yargı sürecini takipte". Deutsche Welle. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b c d Öç, Efe (10 Mart 2023). "İsias Otel'de çocuklarını kaybeden aileler anlatıyor: "Yasımızı yaşayamadan mücadele etmeye başladık"". BBC News Türkçe. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Rasmussen, Sune Engel (16 Şubat 2023). "A Cypriot High School Volleyball Team Lost 25 Children in the Turkey Quakes". The Wall Street Journal. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023.
- ^ "Otel enkazındaki rehberlerin 10'undan acı haber". Sözcü. 8 Şubat 2023. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Senova, Ertuğrul (15 Şubat 2023). ""Otel ilk anda çöktü"". Yenidüzen. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b Güler, Ayşe (20 Şubat 2023). ""Çocuklarımızı cehalete gömdük"". Yenidüzen. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ Çınar, Mehmet (9 Şubat 2023). "Otel enkazında hayatını kaybeden rehber sayısı 18'e çıktı". Milliyet. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023.
- ^ "Yardım ve aile yakınlarını taşıyan uçak Adıyaman'a ulaştı". Kıbrıs Postası. 6 Şubat 2023. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023.
- ^ a b "'Famagusta has had wars, but never such a pain'". Cyprus Mail. 19 Şubat 2023. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ Gündüz, Nurcan (26 Şubat 2023). "Mağusa Limanı ve Mağusa'nın Şampiyonları ağıtı: Bizi öldürenlerde yoktur din iman". Diken. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "İsias Otel: Kıbrıs savaşından bu yana Gazimağusa'nın en büyük acısı". Haber Kıbrıs. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "KKTC'de 'Melekler Takımı'na veda!". CNN Türk. 13 Şubat 2023. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "65 kişinin hayatını kaybettiği İsias Otel davasında 3 şahıs tutuklandı". Hürriyet. 17 Şubat 2023. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023.
- ^ "Cumhuriyet Meclisi'nde bazı yasa tasarısı ve önerilerinin üçüncü görüşmelerine yönelik tezkereler onaylandı". BRT. 27 Şubat 2023. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2023.
- ^ ""Şampiyon Melekler Köyünde" yaşam başladı". KIBRIS POSTASI. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Ana Sayfa - gonuldenbagliyiz.biz". www.gonuldenbagliyiz.biz. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Famagusta Marathon, 'Şampiyon Melekler' anısına düzenlenecek". 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Kıbrıs Türkü "Şampiyon Melekler" Anısına YTB'den Özel Kontenjan". ytb.gov.tr. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Evkaf, Şampiyon Melekler Takımı anısına her yıl burs verecek". YENİDÜZEN. 2 Ağustos 2023. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ ""Şampiyon Melekler" anısına fotoğraf yarışması düzenleniyor". Kıbrıs Genç TV- Halkın Televizyonu. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Şampiyon Melekler Takımı anısına oynayacaklar". Spor Yeni. 31 Mayıs 2023. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
- ^ "Lefkoşa Maratonu bu yıl 'Melekler' için koşuldu". YENİDÜZEN. 22 Ekim 2023. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023.
