İrvin Yakovlev - Turkipedia

İvan Yakovleviç Yakovlev, 15 Nisan 1848'de Simbirsk bölgesinin Buinsk ile Kınna Kuşki köyünde (Tataristan - Tetüş) dünyaya gelmiştir, 1930 yılında Moskova'da ölmüştür. 1875 yılında Kazan Üniversitesi Tarih Filoloji Fakültesini bitiren ilk Çuvaştır.

Hayatı

Lise yıllarında, 1868 senelerinde gayret ve çabalarıyla, dostlarının da yardımıyla Çuvaş Okulu açmıştır. Açılışından üç yıl sonra bu okul devlet bünyesine girmiştir. Daha sonralardan bu okul Çuvaş halkının kültür ve eğitim merkezi haline getirilmiştir. Mezunlar arasında ünlü Çuvaş yazarları, köy öğretmenleri ve Çuvaş için çalışan birçok eğitimci, ressam ve bilimci vardır.

Bu okul Çarlık Rusyası'nın ilk Çuvaş Milli Okulu, Sovyet döneminde ilk yüksekokul olmuştur.

Yakovlev, üniversiteden mezun olduktan sonra Çuvaş okullarında müfettişlik yapmış; daha sonra Çuvaş Öğretmen Okulu'na müdürlük yapmıştır.

Yakovlev, Çuvaş çocukları için anadilde yeni bir alfabe, ders kitabı ve okuma kitapları yazma konusunda yardımcı temel atmıştır. Çuvaş folklörünü yayınlaştırmaya çalışmıştır. Yazdığı hikâyeler halen Çuvaş okullarında okutulmaktadır. Çuvaş Edebiyatı'nın gelişimi için gerek tercümeler, gerek araştırmalarla oluşumuna yardımcı olmuştur.

Elli yıl kadar süren çalışmaları olmuştur. Gelecek nesiller için İ. Y. Yakovlev Vasiyetnamesi'ni bırakmıştır.

Yakovlev, dünya çapında bir şahsiyettir. Çarlık Rusya'sında adı geçen birisi olmuş; halk meselelerinde kendisine danışılarak görüşleri alınmıştır.

Yakovlev, dünyada gerçekten de adını duyurmuş; İncil adında bir cemiyetin onur üyesi olmuştur.

"Çuvaş Halkının Aydını" olarak bilinir.

Kendisiyle ilgili birçok bilgi Macaristan ve Fransa arşivlerinde mevcuttur. Kendisiyle ilgili yine Çuvaşça yazılan kitaplar mevcuttur.

Kaynakça

Tarih Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi - Sayı 148 - Nisan 1999

Sinan Güzel, "Çuvaş Türklerinin Kimlik İnşasında İvan Yakovleviç Yakovlev Etkisi", Milliyetlerin Kesişme Nokltası: İdil-Ural Çalıştayı 12-13 Nisan 2014

İlgili Araştırma Makaleleri

Çuvaşlar (Çăvaşsem), Orta Volga bölgesinde özerk Çuvaşistan Cumhuriyeti'nde yaşamakta olan, Çuvaşça konuşan yaklaşık 2 milyon nüfuslu bir Türk halkıdır. Ortodoks Hristiyan olan iki Türk halkından biridir.

Kemal Sadık Gökçeli veya bilinen adıyla Yaşar Kemal, Kürt kökenli Türk roman ve hikâye yazarı, şair ve aktivisttir. Türk edebiyatının en önde gelen yazarlarından biri olarak kabul edilen Yaşar Kemal, yaşamı boyunca pek çok ödül almış ve Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilmiştir. En ünlü eseri, yaklaşık 32 yılda tamamladığı İnce Memed roman serisidir.

Neşet Ertaş, Türk halk ozanı, Türkmen/Abdallık kültürünün ve müzik geleneğinin son büyük temsilcisidir. "Bozkırın Tezenesi" olarak da tanınır.

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

Viktor Suvorov, gerçek adı Vladimir Bogdanoviç Rezun olan Sovyet Askeri İstihbarat (GRU) subayıdır. 10 Haziran 1978 tarihinde, Cenevre'deyken Batı'ya iltica etmiştir. Yakın çevresinde, mesleki faaliyetlerinde ve Batı'ya iltica ettikten sonra yayımladığı "Buzkıran" adlı kitabında Viktor Suvorov takma adını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Kutsi Tecer</span> Türk şair ve oyun yazarı

Ahmet Kutsi Tecer, Türk öğretmen, şair, oyun yazarı ve siyasetçi. Halk kültürü alanında çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları, Karacaoğlan ve Yunus Emre’nin hayatına ışık tutmuştur. Halk şairi Âşık Veysel’i Türkiye'ye tanıtan, halk müziği derlemecisi Muzaffer Sarısözen'i keşfeden kişidir.

Ballıkpınar, Gölbaşı, Ankara'ya bağlı bir mahalledir.

Moskova Knezliği ya da Moskova Dukalığı, Rusya toprakları içerisinde kurulmuş Moskova merkezli devlettir. Başlangıçta Altın Orda Devleti'ne bağlı olan Moskova Prensliği Vladimir-Suzdal Knezliği'nin halefi olup 1340-1547 yılları arasında hüküm sürmüştür. Çar III. İvan'ın reformları ile knezlik gelişmiş ve Rusya Çarlığı adını almıştır. Çar olarak bilinen ilk hükümdar IV. İvan olmuştur.

Bogomilizm, Orta Çağ'da Bulgaristan'da ortaya çıkıp Avrupa'nın doğu ve batısında pek çok ülkede insan kitlelerini etkilemiş bir dinî akımdır.

III. İoannis Dukas Vatacis (y. 1192, Dimetoka - 3 Kasım, 1254, Kemalpaşa 1221-1254 yılları arasında İznik İmparatoru olmuştur. İoannis Dukas Vatacis çok büyük bir olasılıkla general Basileios Vatacis'in oğludur ve babası Bizans imparatorları olan II. İsaakios ve III. Aleksios'in adı bilinmeyen bir kuzeninin oğludur. Asker bir aileden gelen ve şahsen başarılı bir asker olan İoannis 1212'de birinci İznik İmparatoru olan I. Theodoros tarafından İrene Laskarina adlı kızına koca olarak seçilmiş ve düğün yapılmıştır. I. Theodoros üç evlilik yapmakla beraber, tahtına varis olacak bir erkek oğlu olmamış ve vâris olarak damadı general İoannis Vatacis'i seçmiştir.

Çuvaşistan veya Çuvaş Cumhuriyeti, , Rusya'nın içinde yer alan federe cumhuriyettir. Cumhuriyetin adını aldığı Çuvaşlar, Türk halklarından biridir. Çuvaşistan, Rusya’nın orta kesiminde yer alır ve Haziran 1920’de kurulmuştur. Yüzölçümü 18.300 km²'dir. Nüfusu yaklaşık 1.350.000'dir. Başkenti Çeboksarı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Sokolovski</span>

Vasili Sokolovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali ve sonrasında devlet adamı. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında planlama ve cephe komutanlığında kendisini göstermiş, Georgi Jukov'un en önemli komutanlarından birisi olmuştur.

Özyörük, Samsun ilinin Vezirköprü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir-Suzdal Knezliği</span>

Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği ya da Moskova Dükalığından önce, Rusya toprakları içerisinde kurulmuş Moskova merkezli devlettir. Moskova Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği'nin halefidir. Başlangıçta Altın Orda Devletine bağlı olan bu devlet daha sonra Moskova Knezliği'ne dönüşmüştür. Moskova Knezliği de 1340-1547 yılları arasında hüküm sürmüştür. Çar III. İvan'ın reformları ile knezlik gelişmiş ve Rus Çarlığı adını almıştır. Çar olarak bilinen ilk hükümdar Korkunç İvan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Baytursun</span> Kazak aydını

Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi.

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

I. Fyodor (Teodor) İvanoviç veya Fyodor I. İoanoviç ; 31 Mayıs 1557 – 16 veya 17 Ocak 1598), Zangoç Fyodor olarak da anılan, 1584–1598 yılları arasında hüküm sürmüş, Rurik hanedanına mensup son Rus çarıdır.

Yusuf Aliyev - Azerbaycan Ulusal Kahramanı

Lyoşa Rav, asıl adı Aleksey Vladimiroviç Rogojin, Çuvaş kökenli Sovyet yazar, Sovyetler Birliği üyesi.

Maksim Dakpay — Tıva sıgıtçı, höömeyci, Tıva Cumhuriyeti'nin sanatçısı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.