İçeriğe atla

İrlanda'da LGBT hakları

İrlanda LGBT hakları
 İrlanda'da LGBT hakları konumu (yeşil)
 İrlanda'da LGBT hakları konumu (yeşil)
Statü1993'ten beri yasal
AskerlikAçık olarak hizmet verilebilir
Ayrımcılık karşıtı yasaCinsel yönelim korumaları
Birlikteliklerin
tanınması		Eşcinsel evlilik
Evlat edinmeVar

İrlanda'da LGBT hakları, İrlanda sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir.

İrlanda da LGBT hakları

İrlanda'da aynı cins evlilik lehine yapılan bir yürüyüş.

İrlanda'da LGBT'ler arasında evlilik ve çocuk sahibi olma hakları 2003 yılından bu yana yasal olarak tanınmıştır. LGBT evliliğin yasalaştırılmasında, İrlandalı senatör David Norris'in kampanyaları ve hükûmete karşı yasalaştırılması istenen Eşcinsel evlilik önerisi için yapılan LGBT yürüyüşleri etkili olmuştur.

İrlanda'da 1993'ten bu yana, rıza ve eşit yaş koşulu ile LGBT kişilere medeni birliktelik izni verilmektedir. Ülke yasalarında askerlik koşullarında eşcinsellere askerlik yapma izni de verilmektedir. Ancak İrlanda Avrupa Birliği içerisinde cinsiyet değiştirmeyi yasaklayan nadir Avrupa Birliği ülkelerinden biridir. Foy'anın sağlık belgesinde isim, doğum ve cinsiyetinin değiştirilmesi talebiyle açtığı dava reddedildi.[1]

İrlanda vatandaşı olan Lydia Foy İngiltere'de geçirdiği ameliyatla cinsiyet değiştirmiş ancak 1990 yılında İrlanda Yüksek Mahkemesi Lydia Foy hakkında yasaları çiğnediği gerekçesiyle çocuklarının velayetini elinden alınması hükmünü verdi. Foy 1994 Mayıs'ında devam eden davada, sadece belirli zamanlarda çocuklarını görme hakkını da tümüyle yasaklandırdı. İrlanda Yüksek Mahkemesi'nin Lydia Foy hakkındaki bu kararları üzerine Foy, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuş ve mahkeme Foy'u haklı bularak Avrupa Birliği'ne üye ülkeler içerisinde ilk kez üye bir devleti haksız bularak kararı temyiz etmiştir.

Geçmişteki İrlanda hükûmetlerinin girişimleriyle LGBT ve diğer bireylere karşı cinsel ayrımın önlenmesi amacıyla İstihdam Eşitliği Yasası (1998) ve Eşit Statü Yasası (2000) çıkarılmıştır.

Hukuk

1989 yılında dönemin hükûmetinin önerisi ve girişimiyle İrlanda'da Yasağı Teşvik ve Nefret Yasası çıkarılmış ve bu yasayla ayrımcı cinsel uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır.[2]

İrlanda'da cinsel yönelim temelinde ayrımcılığı önlemek amacıyla, 1998'de İstihdamda Eşitlik Yasası,[3][4] kabul edilmiştir. Bu yasa ile birlikte istihdam, mesleki eğitim, reklam, toplu sözleşmeler de LGBT bireylere engel ayrımcılık, mal ve hizmetlerin bu ayrımcılıktan ötürü sağlanmaması ve diğer kamuya açık fırsatların verilmemesi gibi ayrımcı uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ancak İrlanda yasası bölüm 37'de İstihdamda Eşitlik Yasası dini kuruluşlar, sağlık kurumları veya eğitim kurumları gibi kamu kurumlarına istihdam gerekçesiyle muafiyet izin verir. İrlandalı bazı kongre sendikaları ve grupları, ayrıca; İrlanda Ulusal Öğretmenler Örgütü ve İrlanda İşçi Partisi bazı kamu kuruluşlarına muafiyet hakkı veren 37. maddenin kaldırılması için girişimlerde bulunmuşlardır.

Kültür

Cork,[5] Dublin,[6] Galway,[7] Limerick,[8] Waterford[9] ve Sligo[10] kentlerinde LGBT onur yürüyüşleri yer alır. Sligo, bir onur yürüyüşünü sunan dünyanın en küçük kentidir.[11]

Performans sanatları bakımından 1992'den beri Dublin'de yıllık bazda sunulan Dublin Lezbiyen ve Gay Film Festivali ("GAZE")[12] ve her sene, Mayıs'ın ilk iki haftasında sunulan Dublin Gay Tiyatro Festivali[13] gibi eşcinsel kitlesine uygun festivaller yer alır. Mr Gay Ireland gibi eşcinsellere yönelik güzellik yarışmaları da yer alır.[14]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta LGBT in Ireland ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Doğum belgesi üzerinde Cinsiyet değiştirmek istedi 15 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) İrlandalı Times. 13 Nisan 2010 tarihinde erişildi.
  2. ^ İrlanda Yasaları'nda Yasağı Teşvik Nefret Yasası, 1989 28 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  3. ^ İstihdamda Eşitlik Yasası 17 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir. (İngilizce)
  4. ^ Eşit Statü Yasası 17 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir. (İngilizce)
  5. ^ "Cork LGBT Pride" (İngilizce). Cork Pride. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  6. ^ "Dublin LGBTQ Pride Festival" (İngilizce). Dublin LGBTQ Pride. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  7. ^ "Galway Gay Pride - as voted for by Galway Gay Community" (İngilizce). Galway Gay Pride. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  8. ^ "Gay in Limerick" (İngilizce). Gay in Limerick. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  9. ^ "Waterford Pride 2009" (İngilizce). Waterford Today. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  10. ^ "North West Pride Ireland" (İngilizce). Northwest Pride Ireland. 16 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  11. ^ Geen, Jessica (10 Ağustos 2009). "Irish village hosts 'world's smallest gay Pride'" (İngilizce). Pink News. 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  12. ^ "About GAZE Film Festival" (İngilizce). GAZE Dublin Lezbiyen ve Gay Film Festivali. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  13. ^ "Dublin Gay Theatre Festival" (İngilizce). Dublin Gay Theatre Festival. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. 
  14. ^ "Profiles: mrgayireland" (İngilizce). QueerID. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

Haziran 2008'de Norveç yasama meclisi tarafından onaylanan ve cinsiyet ayrımı içermeyen bir evlilik yasası 1 Ocak 2009'da yürürlüğe girip Norveç'te eşcinsel evliliği yasallaştırdı. Norveç, eşcinsel evliliği yasallaştıran altıncı ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'da LGBT hakları</span>

Yunanistan'da eşcinsellik, Yunanistan sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">FAI Cup</span>

İrlanda Futbol Federasyonu Kupası, İrlanda takımlarının karşılaştığı eleme usulü ile oynanan şampiyonadır. Kupaya ülke dışından katılan tek takım Kuzey İrlanda takımı Derry City'dir. İrlanda Futbol Federasyonu (FAI) tarafından düzenlenen kupanın adı Ford'un sponsorluğundan sonra FAI Ford Cup olarak değişmiştir.

League of Ireland Cup, İrlanda'nın tüm takımlarına açık olan bir turnuvadır. Bazen daha alt liglerden takımlar davet üzerine kupaya katılır.

Gey dostu; LGBT kültürü içerisinde eşcinseller arasındaki bireysel ilişkileri ifade eden eşcinsel ilişki ve eşcinsel seksi destekleyen, tüm yönelimlere saygılı olan, eşit davranan ve onları yargılamayan bir çevre yaratmak amacıyla eşcinsellere ve LGBT topluluğunun her üyesi dahil olmak üzere; açık ve onları hoş karşılayan, diğer mekanlardaki olabilecek homofobik tavırlara ve yasaklara karşı gey mekanları, politikaları, insanları veya kurumları ifade eder. Gelişmiş batı ülkelerinde ve yine birçok medeni ülkede eşcinsellerin kendilerini rahat hissettikleri, onlara özel; saunalar, sinemalar ve gey dostu konaklama ile diğer LGBT mekanları bulunmaktadır.

2012 yılında yer alan LGBT tarihi ile ilgili önemli bilgilerin bulunduğu listedir.

Dünya çapında LGBT hakları örgütleri listesi. Bir bölümü genel LGBT haklarını savunurken bazıları çeşitli uzmanlık alanları dahilinde çalışmakta olan örgütlerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT'lere yönelik şiddet</span> LGBTlere yönelik bir şiddet

LGBT'lere yönelik şiddet, diğer adıyla eşcinsel, gey düşmanlığı, eşcinsel karşıt odaklı karşı cins tarafından uygulanan şiddettir.

LGBT topluluğu veya LGBT toplumu, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin ortak çıkarları, sorunları ve hedefleri doğrultusunda birleşmesi, bir bütün haline gelmesi. LGBT olup farklı sorunları olan gruplar, topluluklar, altkültürel hareketler, gey mahalleleri ve LGBT örgütlerinden oluşmaktadır. Bu amaçla oluşturulan LGBT topluluğu eşcinsel bireylerin insan hakları hareketinin temelini attı.

LGBT'lerin evlat edinmesi, eşcinsel ebeveyn veya diğer cinsel yönelim, kimliğine sahip LGBT'ler tarafından gönüllü evlat edinme hakkını ifade eder. LGBT bireylerin evlat edinme kriterleri serbest olduğu ülkelerde yasa ve kanunlarla şekillendirilmiştir. Günümüzde eşcinsel evliliğin yasal olduğu ülkeler başta olmak üzere birçok ülke LGBT bireylere istekleri doğrultusunda evlat edinme hakkı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan'da LGBT hakları</span>

Pakistan'daki LGBT haklarının kısıtlılığından dolayı, 6 Ekim 1860'tan bu yana eşcinsel davranışlarda bulunmak yasadışıdır. Hindistan'ın komşu ülkelerinden farklı olarak, bu kanun henüz yürürlükten kaldırılmadı. Eşcinsellik, Pakistan'da tabu yardımcısı olarak da düşünülebilir. Pakistan'daki başlıca dinler eşcinsellik konusunda onay vermiyorlar. Bu nedenle, ülkedeki birçok insan eşcinsellik ve diğer.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da LGBT hakları</span>

Polonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Polonya'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. Bu durum, 1932 yılında resmen kanun halinde toplandı, ayrıca hem eşcinseller hem de heteroseksüeller için eşit bir cinsel rüşt yaşı (15) uygulandı. Polonya, bazı alanlarda LGBT bireylere heteroseksüellerle eşit olan haklar mevcut kılar: eşcinsel ve biseksüel erkeklerin kan bağışı yapmasına izin verilir; eşcinsel ve biseksüellerin Polonya Silahlı Kuvvetleri'nde kimlikleri açık şekilde askerlik hizmetini yapılmasına izin verilir; ve trans bireyler, hormon replasman tedavisini geçirmek gibi bazı gereksinimleri karşılamak şartıyla kendi yasal cinsiyetlerini değiştirebilirler. Polonya hukukunda cinsel yönelime dayalı istihdam ayrımcılığı yasaktır. Buna karşın, sağlık hizmetleri, nefret suçları ve nefret söylemi gibi alanlarda korunmalar henüz yoktur. 2018'de Polonya Yüce Mahkemesi, mal ve hizmet sunumunda cinsel yönelime dayalı ayrımcılık yapmanın yasadışı olduğuna karar verdi. Bu karar ancak temyiz yoluyla geri çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'da LGBT hakları</span>

Romanya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan insanların karşılaşmadığı yasal zorluklar ve ayrımcılığa uğrayabilir. Romanya toplumunun LGBT vatandaşların haklarına dair tutumu genel olarak muhafazakârdır. Buna rağmen, 2000 yılından beri ülkede LGBT hakları mevzuatı konusunda büyük değişimler yer almıştır. Son yirmi yıl içerisinde eşcinsellik yasak olmaktan çıkarıldı, kapsamlı ayrımcılık karşıtı yasalar uygulandı, cinsel rüşt yaşı eşit yapıldı ve homofobik nefret suçlarına karşı yasalar sunuldu. Üstelik Bükreş'teki senelik onur yürüyüşü ve Kaloşvar'daki "Gay Film Geceleri" gibi etkinliklerin düzenlenmesiyle, LGBT topluluklarının görünürlüğü artmıştır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, 2006'da Romanya'yı "cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı hak ihlâlleriyle mücadele etmekte örnek verici ilerlemeler" kaydeden beş ülkeden biri olarak nitelendirdi. Pew Research Center'ın 2016 yılında yaptığı bir ankette, Romanyalıların yüzde 85'i, eşcinselliğin toplum tarafından kabul edilmemesi gerektiği görüşündeydi.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da LGBT hakları</span>

Ukrayna'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Özel alanda rıza gösteren iki yetişkin arasındaki ticarî amaçla yapılmayan hemcins cinsel ilişkileri Ukrayna'da yasaldır, ancak Ukrayna toplumunda LGBT bireylere dair hoşgörüsüz tavırlar yaygındır ve karşı cins çiftlerine mevcut olan yasal korunmalar hemcins çiftlerine mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ayrımcılık karşıtı yasa</span> Kanun

Ayrımcılık karşıtı yasa veya ayrımcılıkla mücadele yasası çeşitli iş grupları, cinsiyet, cinsel kimlik, ırk, engellilik, inanç veya bireysel siyasi görüşlere dayalı gruplar için korumaları içeren yasalardır. Ayrımcılıkla mücadele yasaları, ayrımcılık türlerine ve bu yasalarla korunan gruplara göre çeşitlilik gösterebilmektedirler. Ayrımcılıkla mücadele yasaları, özellikle belirtilen özelliklerinden dolayı bireylere farklı muamele edilmemesi gerektiği konusunda eşitlik ilkelerine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda'da İslam</span>

İrlanda'da içinde belgelenmiş İslam tarihi 1950'lere dayanmaktadır. İrlanda'daki Müslümanların sayısı 1990'lardan bu yana çoğunlukla göç yoluyla artmıştır. 2022 İrlanda nüfus sayımına göre ülkede ikamet eden Müslümanların sayısı 81.930'dur.

İrlanda'da bulunan göllerin alfabetik bir sıralaması aşağıda yer almıştır. Lough sözcüğü İrlandaca göl anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'ta LGBT hakları</span>

Birleşik Krallık'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları çoğu Avrupa ülkesine kıyasla daha gelişmiş durumdadır.

LGBT muhafazakârlığı, LGBT bireyleri muhafazakâr siyasi görüşlerle tanımlayan bir siyasi terimdir. Aynı zamanda, farklı anlamları olan iki spesifik alt kategoriye ayrılan iki farklı tanım için kullanılır.[kime göre?] İlk alt kategorik terim olan Stonewall öncesi LGBT muhafazakârlığı, genel veya özel olarak LGBT sosyal bağlamı veya ortamında geleneksel muhafazakârlık ideolojisini benimseyen ve destekleyen LGBT bireyleri ifade etmektedir. İkinci alt kategorik terim olan Stonewall sonrası LGBT muhafazakârlığı, finansal, kültürel ve siyasi açıdan muhafazakâr görüşlere sahip veya bu görüşleri onaylayan LGBT bireyleri ifade etmektedir. Stonewall sonrası muhafazakârların sosyal görüşleri de genel olarak muhafazakâr olmakla birlikte, aynı zamanda eşcinsel çiftler için evlilik eşitliği, eşcinsel ailelerin tanınması ve genel olarak toplumdaki LGBT bireyler için sivil eşitlik gibi konularda kendi kaderini tayın hakkı ve daha yeni bir sosyo-tarihsel "eşcinsel onayını" yansıtmaktadır, Ayrıca LGBT yaşamında dinin olumlu bir rol oynadığını düşünmekle birlikte, her konuda tam bir görüş birliği söz konusu değildir: özellikle "kimlik yönetimi" dinamikleri ve politikaları ile çeşitli yasal ve siyasi konularda savunucuları farklı görüşlere ayrılır. Stoneweall öncesi dönem, eşcinsel evliliğe veya diğer LGBTQ haklarına karşı olan LGBT bireyleri tanımlarken, ikinci dönem, aksine, genellikle hem heteroseksüeller hem de eşcinseller için yasal bir kurum olarak evliliği kesin bir şekilde destekleyen ve aynı zamanda daha genel olarak ekonomik ve siyasi muhafazakarlığı tercih eden kendini onaylayan eşcinselleri ifade eder. Muhafazakâr fikir ve politikaları savunarak kendini onaylayan LGBT savunucularının sayısı, 1970'lerde modern LGBT sosyal hareketlerinin ortaya çıkmasından sonra daha belirgin hale geldi. Bu hareket, siyasi gücün daha fazla konsolide edilmesini sağlamak için LGBT kimliğinin onaylanmasını teşvik etti. O dönemlerde "kendinden nefret eden" olarak etiketlenen birçok eşcinsel muhafazakâr, eşcinsel karşıtı sosyal muhafazakâr politikacıların LGBT haklarına karşı en örgütlü muhalefete öncülük ettiği hareketleri destekledi. Günümüzde LGBT muhafazakârların realpolitik ve ideolojik durumları, kendi öz tanımlarına ve her ülkenin sosyopolitik, kültürel ve yasal LGBT hakları ortamına göre değişmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.