İçeriğe atla

İran ırkı

İran ırkı (ya da İran-Afgan ırkı) İran platosu'nda yaşayan ve fiziksel olarak benzerliğe sahip nüfusları ihtiva eden bir tarihi terimdir.[1][2][3] İran ırkı Kafkas ırkı'nın bir parçası kabul edilmiş, Nordik ırk[4] (Germen ırkı) ve Akdeniz ırkı ile ilişkilendirilmiştir.[5]

Özellikleri

Carleton S. Coon 1936 yılında tamamladığı ünlü fiziksel antropoloji çalışması The Races of Europe'da İranlıları Nordik ırk'ın (Germen ırkı) bir parçası olarak sınıflandırmıştır. Carleton S. Coon'a İran ırkını göre uzun yüzlü, yüksek başlı ve belirgin burunlu olarak tanımlamıştır.[6] Amerikalı antropolog John Lawrence Angel da İran ırkı ve Nordik ırkını aynı ırk kabul etmiş, İran ve Germen halklarını Kafkas ırk'ının İran-Nordik altgrubuna dahil etmiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ S. M. Garn, Human races, Thomas, 1971, 3rd ed., University of Michigan, p. 196
  2. ^ Race and Racism: An Introduction 8 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (see also) 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Carolyn Fluehr-Lobban, Pages 127–133, Publication Date: December 8, 2005, ISBN 0759107955
  3. ^ The Races of Europe 14 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Carleton S. Coon
  4. ^ Gregor, A James (1960). "Nordicism Revisted". Phylon. ss. 352-360. 
  5. ^ J. Lawrence Angel, The people of Lerna; analysis of a prehistoric Aegean population, Princeton, N.J., American School of Classical Studies at Athens, 1971, pp. 36–38 [1] 21 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2015. 
  7. ^ "Earnest Hooton on the Mediterranean Subrace (from E. A. Hooton, Up from the Ape, 1946)". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Darwinizm</span> doğal seçilim yoluyla gerçekleşen biyolojik evrim kuramı

Darwinizm veya Darwincilik, İngiliz doğa tarihçisi Charles Darwin'in canlıların doğal seçilim yoluyla geliştiğini savunan evrim kuramı. Darwinizm, tüm organizma ve türlerin varoluş sürecini, bireyin birbiriyle rekabeti, yaşamda kalma ve üreme yeteneklerini artıran küçük, kalıtsal varyasyonlarla tetiklenen "doğal seçilim" ile oluştuğu konusunda yoğunlaşmıştır. Darwinizm, türlerin var oluşunu ve yaşamın kaynağını, çeşitli şekilde anlatan diğer açıklamalar gibi, çeşitli varsayım ve ön kabullerden oluşan bir teoridir. 1859 yılında Darwin'in Türlerin Kökeni kitabının yayınlanmasından sonra, kendisinden önceki kuramlar üzerinde genel bilimsel kabul görmüştür. Ayrıca yaratılışçılar tarafından bilimsel bir yaklaşımdan ziyade bir ideolojiymişçesine kullanıldığı iddiası vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kafatası ölçümü</span> insan kafatası ölçümü

Kafatası ölçümü, kafatası kemiklerinin uzunluklarının ölçümüne dayanan teknik.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

Ari ırk, 19. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa mirasına sahip insanları ırksal gruplarla tanımlamak için ortaya çıkmış ve artık kullanılmayan bir tarihsel ırk kavramıdır. Antropolojik, tarihi ve arkeolojik kanıtlar bu kavramın geçerliliğini desteklememektedir. Kavram, Proto-Hint-Avrupa dilini ilk konuşanların insanlığın üstün bir örneğinin belirgin ataları olduğu ve günümüze kadar onların soyundan gelenlerin Sami ve Hamitik ırklarının yanı sıra Kafkas ırkının bir alt ırkını ya da kendine özgü başka bir ırkı oluşturduğu düşüncesinden türemiştir. Günümüzde, bu gruplar arasındaki yakın genetik benzerlik ve karmaşık karşılıklı ilişkiler nedeniyle, insan popülasyon gruplarını kategorize etmeye yönelik bu taksonomik yaklaşımın yanlış yönlendirilmiş ve biyolojik olarak anlamsız olduğu düşünülmektedir. Irk, kültür ve dilin izomorfizmi, modern akademisyenler tarafından hatalı bir anlayış olarak reddedilmiştir. Ari ırk kavramı 19. yüzyıl boyunca Arthur de Gobineau, Richard Wagner ve bilimsel ırkçılığı daha sonra Nazi ırkçı ideolojisini etkileyen Houston Stewart Chamberlain gibi çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından benimsenmiştir. 1930'lara gelindiğinde, kavram hem Nazizm hem de Nordizm ile ilişkilendirilmiş ve Aryan ırkını "üstün ırk" olarak tasvir eden, Aryan olmayanları ırksal olarak aşağı ve yok edilmesi gereken varoluşsal bir tehdit olarak gören beyaz üstünlükçü Aryanizm ideolojisini desteklemek için kullanılmıştır. Bu fikirler Nazi Almanyası'nda Holokost'a yol açan devlet ideolojisinin önemli bir parçasını oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arthur de Gobineau</span> Fransız diplomat ve yazar (1816 – 1882)

Arthur de Gobineau,, Fransız diplomat ve yazar.

Irk, toplum tarafından genellikle farklı görülen biyolojik, fiziksel ve sosyal niteliklere göre insanların gruplandırılmasıdır. Terim öncelikle ortak bir dil konuşanları ve sonrasında belirli milliyetten insanları anlatmak için kullanılmıştır. On yedinci yüzyıl itibarıyla bu terim fiziksel (fenotipik) özellikleri işaret etmek için kullanılmaya başlanmıştır. Modern bilim ırk terimini sosyal bir inşa olarak görmektedir. Sosyal inşa bireyin toplum tarafından koyulmuş kurallara dayanan kimliğidir. Her ne kadar kısmen gruplar arasındaki fiziksel benzerliklere bağlı olsa da ırk terimi fiziksel ya da biyolojik bir anlam taşımamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas ırkı</span>

Kafkas ırkları, Avrupa, Batı Asya, Hindistan'ın bir kısmı ve Kuzey Afrika halklarının tamamını tanımlamakta kullanılan bir kavram. Geçmişte ten rengine bakılmaksızın bu bölgelerde yaşayan tüm halklar için kullanılıyordu. Günümüzde daha çok beyaz Avrupalıları tanımlamak için kullanılır.

Irk standardı; hayvan yetiştiricilerine rehberlik etmesi ve hayvan ırklarının kalitesini muhafaza etmesi amacıyla oluşturulmuş, hayvanların ideal fiziksel ve davranışsal özelliklerini tanımlayan liste. Örneğin bir hayvan ırkının ideal ağırlığını, yerden omuzlara kadar olan yüksekliğini (boyunu), rengini vb. özelliklerini belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Gerhard Herzberg</span>

Gerhard Heinrich Friedrich Otto Julius Herzberg, Alman asıllı Kanadalı fizikçi ve fiziksel kimyager. 1971 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü; "moleküllerin elektron yapısı ve geometri bilgisi ile ilgili katkılarından dolayı, özellikle serbest radikaller alanındaki katkılarından dolayı" kazanmıştır. Herzberg'in ana çalışmaları atomik ve moleküler spektroskopi yöntemleri üzerineydi. Bu teknikleri kullanarak diatomik ve poliatomik moleküllerin yapılarının tanımlanması, başka bir şekilde araştırılması zor olan serbest radikaller ve astronomik yapılarının kimyasal analizi üzerinde çalıştı. Herzberg, 1973 yılından 1980 yılına kadar Kanada, Ottawa'daki Carleton Üniversitesi rektörü olarak görev yaptı.

Kuzey Kafkas ırkı 20. yüzyılın başlarında Kafkas ırkının alt ırklardan biri olarak bilimsel ırkçılık ve biyolojik antropoloji kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Maine Coon</span> Kedi Cinsi

Maine Coon, büyük bir kedi ırkıdır. İlk olarak ABD'de keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Turanid Irk</span> Irk Tipi

Turanid ırk veya turanoid veya Güney Sibirya ırkı, biyolojik antropolojide Sibirya ve Orta Asya kökenli ırkı ifade eden ve fakat artık eskimiş ve kullanılmayan bir terimdir. Geçmişte antropologlar, bu kelimeyi Güney Sibirya ırkı olarak ifade edilen, Güney Sibirya'dan insanları betimlemek için kullanıyorlardı. Bu kullanımın arkasında, Avrupalı sömürgeci zihniyet ile ona bağlı olarak gelişen, insanları ırklara ayırma eğilimi yatıyordu. Turanid ırk, europid ırkı ile mongoloid ırkın karışmış alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz ırkı</span>

Akdeniz ırkı, 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın ortalarına dek Kafkas ırkının antropologlar tarafından kategorize edilen alt ırklarından biridir. Çeşitli tanımlara göre, Güney Avrupa, Batı Asya, Batı Orta Asya ve Kuzeybatı Güney Asya, Kuzey Afrika ve Afrika Boynuzu, Britanya Adaları ve Almanya'nın bazı kesimlerinde yaygın olduğu düşünülmektedir. Orta veya kısa boy, uzun (dolikosefalik) veya orta dereceli (mezosefalik) kafatası, dar ve genellikle hafif bir kemerli burun, koyu renkli saç ve göz yaygındır ve açık veya koyu kahverengi cilt tonu için kırmızımsı-pembe renk ile karakterizedir ve özellikle açık kahverengi ten rengi yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">İran mimarisi</span>

İran mimarisi veya Fars mimarisi, İran ile Batı Asya'nın geri kalan bölümlerinin, Kafkaslar ve Orta Asya'ya özgü bir mimaridir. Tarihi, Türkiye, Irak, Özbekistan, Tacikistan'a, Kafkaslar ve Zanzibar'a kadar geniş bir alana dağılmış karakteristik örneklerle MÖ 5.000'e kadar uzanmaktadır. Köy kulübelerinden çay evlerine, bahçelere ve köşklere kadar birçok İran yapısı dünyanın en görkemli yapılardan bazıları olarak kabul edilmektedir.

Robert George Bergman, Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kemerli burun</span> Burun kökü belirgin insan burnu

Kemerli burun veya Romalı burnu, burun kökü belirgin insan burnudur. Burun kökünün belirgin olması burnun kavisli veya hafifçe bükülmüş gibi gözükmesine neden olur. Kemerli burnun İngilizcesi için kullanılan Aquiline kelimesi, Latincede kartalın kavisli gagalarını tanımlamak için kullanılan ve "kartal benzeri" anlamına gelen aquilinus kelimesinden türemiştir. Bazı ırklarda, etnik gruplarda ve coğrafi gruplarda sık görüldüğü düşünülen kemerli burun, bazen zeka, statü, kişilik vb. gibi fiziksel olmayan özelliklerle ilişkilendirilse de, hiçbir bilimsel çalışmada böyle bir bağlantı olduğu tespit edilmemiştir. Kemerli burun, coğrafi olarak birbiriyle alakasız olan birçok toplumda görülmektedir.

İran'ın etnik çeşitliliği, İran'da konuşulan dilleri de etkiler. İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, Farsçanın tek başına okul eğitimi ve tüm resmi hükûmet iletişimleri için kullanılması gerektiğini ileri sürmektedir. Anayasa ayrıca Arapçayı İslam'ın dili olarak tanır ve resmi statüsünü dinin dili olarak atar. Çok dillilik teşvik edilmese de, azınlık dili edebiyatı öğretimi sırasında azınlık dillerinin kullanımına izin verilmektedir. Farklı yayınlar İran dilleri için farklı istatistikler bildirmiştir, ancak konuşulan ilk üç dil sürekli olarak Farsça, Azerice ve Kürtçe olarak bildirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aryanizm</span>

Aryanizm, sözde Ari ırkını ayrı ve üstün olarak gören bir ırksal üstünlük ideolojisidir. İnsanlığın geri kalanını yönetme hakkına sahip ırksal grup. Başlangıçta Arthur de Gobineau ve Houston Stewart Chamberlain gibi ırkçı teorisyenler tarafından desteklenen Aryanizm, Nazi Almanyası'nda etkisinin zirvesine ulaşmıştır. Rejim 1930'lu ve 40'lı yıllarda bu ideolojiyi tüm gücüyle uyguladı ve Aryan halkı için Lebensraum ya da yaşam alanı arayışıyla 1939 Polonya'nın İşgali ile İkinci Dünya Savaşı'nı ateşledi. 1930'larda Naziler tarafından uygulanan ırk politikaları, Avrupa ve Sovyetler Birliği'nin fethi sırasında doruğa ulaşmış ve günümüzde Holokost olarak bilinen, altı milyon Yahudi ve on bir milyon diğer kurbanın endüstriyel toplu katliamı ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav ırkçılığı</span> ırkçı bir ideoloji

İskandinav ırkçılığı ya da İskandinavcılık, "İskandinav ırkını" nesli tükenmekte olan üstün ırksal bir grup olarak gören bir ırkçı ve beyaz üstünlükçü ideolojidir. Bazı dikkate değer İskandinavcı eserler arasında Madison Grant'in The Passing of the Great Race (1916), Arthur de Gobineau'nun An Essay on the Inequality of the Human Races (1853), Houston Stewart Chamberlain'in The Foundations of the Nineteenth Century (1899) ve daha az ölçüde William Z. Ripley'in The Races of Europe (1899) kitabı gibi ırkçı eserler sayılabilir. İdeoloji, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılda Almanca konuşan Avrupa, Kuzeybatı, Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerinin yanı sıra Kuzey Amerika ve Avustralya'da popüler hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Düzen (Nazizm)</span>

Avrupa'nın Yeni Düzeni, Nazi Almanyası'nın egemenliği altındaki fethedilmiş bölgelere empoze etmek istediği siyasi düzendi. Bu düzen, II. Dünya Savaşı'nın başlamasından çok önce uygulanmaya başlamıştı, ancak 1941'de Adolf Hitler tarafından açıkça ilan edildi: "1941 yılı, inanıyorum ki, büyük bir Avrupa Yeni Düzeni'nin tarihi yılı olacaktır!"