İçeriğe atla

İphigeneia Tauris'te

İphigenia Tauris'te ile karıştırılmamalıdır.
Anselm Feuerbach - Iphigenia, 1871

İphigenia Tauris'de, Euripides tarafından MÖ 414-412 arasında yazılmış ve günümüze kadar ulaşan trajedi oyunlarından biridir. Yine Euripides'in İphigenia Avlis'de adlı oyunundan sonraki zamanı anlatır. Aristotales, Poetika'sında oyuna sık sık değinir ve kardeşlerin birbirini tanıma sahnesini oldukça başarılı bulur. Oyun, Peloponez Savaşı esnasında sergilenmiştir. Oyun bir prologos, parados, 3 stasimon, 3 epeisodion ve ekodos'tan oluşur. Oyun sonunda, tanrıça Athena gelerek, kurguyu sonuca bağlar. Oyun, Tauris'teki Artemis Tapınağı önünde geçer.

Karakterler

  • İphigenia — Agamemnon ile Klytaimnestra’nın kızı
  • Orestes — Agamemnon ile Klytaimnestra’nın oğlu
  • Pylades — Orestes’in arkadaşı
  • Koro — Yunan genç tutsak kadınlar
  • Thoas — Tauris kralı
  • Sığırtmaç
  • Haberci
  • Athena

Özet

Goethe'nin Tauris'teki Iphigenia'sı 1803

İphigenia, Aulis kıyısında Truva'ya yelken açmak isteyen babası Agamemnon tarafından tanrıça Artemis'e kurban edilecekken, yine tanrıça tarafından kurtarılarak Tauris'e getirilmiştir ve kızın yerine bir ceylan göndermiştir. İphigenia o zamandan beri Tauris'te tanrıçanın rahibeliğini yapmakta ve tanrıçaya kurban edilecek insanları kurban töreni için hazırlamaktadır. Ancak rüyasında kardeşi Orestes'in öldüğünü görmüştür ve artık Tauris'ten kurtulma ümitlerini yitirmiştir. Bu esnada Orestes de annesini öldürdüğü için Erinyeler peşine düşmüştür. Onlardan kurtulmak için Atina'da bir zamanlar Ares'in davası için kurulan mahkemeye gitmiştir. Bu mahkemede oylar eşit çıkmış, mahkemeyi yöneten Athena oyunu Orestes'ten yana kullanarak onu masum bulmuştur. Ancak kararı beğenmeyen Erinyeler, Orestes'in peşini bırakmamışlardır. Bunun üzerine Orestes, Apollon'a sığınmıştır. Apollon da Tauris'e gidip gökten düşen tanrıça heykelini Atina'ya getirirse bu dertlerden kurtulacağını söylemiştir. Böylece Orestes ve yoldaşı Pylades, Tauris'e gelirler ancak sığırtmaçlar tarafından yakalanarak, tanrıçaya kurban edilmek üzere İphigenia'ya götürülürler. İphigenia yabancılara Hellas ile ilgili bir sürü soru sorar ve birini kurtarma karşılığında mektubunu götürmelerini ister. Orestes kendisini kurban edebileceğini, Pylades'i kurtarıp onun mektubu ulaştıracağını söyler ama İphigenia tedirgindir, Pylades'in mektubu denizde kaybetme olasılığından bahsetmesi üzerine, mektupta yazanları sesli dile getirir. Kendisi İphigenia'dır ve bu mektubu Orestes'e götürmelerini, Orestes'in de kendisini kurtarmasını istediğini söyler. Yabancılar duyduklarına şaşırırlar. Orestes kendi kimliğini deşifre eder ve hemen aileleri ile ilgili bildiği gizli şeyleri söylerek, kardeş olduklarına ikna eder. Ardından da buraya gelme sebebini ablasına anlatır. Böylece plan yaparlar. İphigenia, kral Thoas'a bu gençlerin annelerini öldürdüğünü ve bu yüzden deniz tuzu ile arınmadan kurban edilemeyeceklerini söyler. Ayrıca heykele dokundukları için heykelin de arınması gerekmektedir. Kral, İphigenia'ya inanır ve gitmelerine izin verir. Böylece üçü birden kaçmaya teşebbüs eder. En sonunda Athena sahneye girer ve bütün olayları çözümler. Kral Thoas böylece üçünün gitmesine izin verir.

Önemli bilgiler

  • Oyun boyunca, Pelops'un soyunun detaylı bir özeti verilmiştir. Pelops'un Pisa'lı Oinomaos'un kızı Hippodamia ile evlendiğinden ve Oinamaos'u öldürdüğü mızrağın ucunun İphigenia'nın odasında olduğundan bahsedilir. Atreus ile Thyestes'in altın postlu kuzu yüzünden birbirine düştüğü ve bu postu İphigenia'nın işlediği anlatılır.
  • 2. stasimon'da koro, yakıçapkınana döndürülen Alkyone'un ağıtlarıyla yarıştıklarını söyler.
  • 3. stasimon'da koro, Apollon'un Parnassos Dağı'nda sırtı benekli kızıl yılanı öldürdüğünü ve tapınağın kutsal efendisi olduğunu anlatır. Ancak Gaia, kızı Themis'in aşağılanmasına kızdığı için insanlara düşlerinde kehanet görme yeteneği bahşeder. Apollon da babası Zeus'tan onurunu geri ister, böylece Zeus rüyaların kehanetini yasaklar.
  • I. Epeisodion'un sonunda İphigenia insan kurbanını Artemis'e yakıştıramaz, Tantalos'un çocuklarının etlerini tanrılara sunduğuna da inanmadığını belirtir. İnsanlar kendi kötü huylarını tanrılara vermektedir, yoksa tanrıların kötü olduğuna inanmadığını söyler.
  • Artemis Tauropolos tağınağının nasıl kurulduğu anlatılır. İphigenia bu tapınağın rahibesi olacaktır ve doğum esnasında ölen kadınların dokumaları ona adanacaktır.
  • Oyunun sonunda Athena, Atina'da yapılan Orestes duruşması adına, oylar eşit çıktığında, mahkûmun masum bulunmasını salık verir.

Galeri

  • Iphigenia Tauris'de (1893), Valentin Serov
    Iphigenia Tauris'de (1893), Valentin Serov
  • Iphigenia Tauris'de, Alessandro Marchesini
    Iphigenia Tauris'de, Alessandro Marchesini
  • Iphigenia Tauris'de, Pompeii'den dekorasyon
    Iphigenia Tauris'de, Pompeii'den dekorasyon
  • Iphigenia Tauris'de, Pompeii'den dekorasyon
    Iphigenia Tauris'de, Pompeii'den dekorasyon
  • Iphigenia Tauris'de, Ecole Française
    Iphigenia Tauris'de, Ecole Française
  • Pylades ve Orestes mahkum olarak İphigenia'nın önüne getirildiğinde, (1766), Benjamin West
    Pylades ve Orestes mahkum olarak İphigenia'nın önüne getirildiğinde, (1766), Benjamin West
  • Pompeia. Orestes ve Pylades
    Pompeia. Orestes ve Pylades
  • Orestes ve Iphigenia, mozaik (MüzeCapitolini)
    Orestes ve Iphigenia, mozaik (MüzeCapitolini)
  • Orestes ve Pylades Tauris'te
    Orestes ve Pylades Tauris'te

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Odisseus</span> Yunan mitolojisinde İthaka kralı

Odisseus, Yunan mitolojisinde İthaka kralıdır. Laertes ile Antikleia'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Artemis</span> Yunan mitolojisinde avcılık, okçuluk ve ay tanrıçası

Yunan mitolojisinde Artemis (Yunanca: Ἄρτεμις) av, vahşi doğa, vahşi hayvanlar, doğa, bitki örtüsü, doğum, çocuk bakımı ve iffet tanrıçasıdır. Ay tanrıçası Selene ve başka bir Ay tanrıçası olan Hekate ile yoğun bir şekilde özdeşleştirilmiştir bu nedenle yukarıda belirtilen ikisinin yanı sıra mitolojideki en önemli ay tanrılarından biri olarak kabul edilir. Çoğunlukla su perileri, bazı ölümlüler ve avcılardan oluşan geniş çevresiyle Yunanistan ormanlarında sık sık dolaşırken betimlenmiştir. Tanrıça Diana Roma mitolojisindeki eşdeğeridir.

<span class="mw-page-title-main">Orestes</span> Agamemnon ve Klytemnestranın oğlu

Orestes, Truva Savaşı'nda savaşan Miken kralı Agamemnon ve Klytemnestra'nın oğludur. Çılgınlığı ve arınması, birçok Antik Yunan oyununa ve efsanesine konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Diomidis</span> Yunan Mitolojisinde Argos Kralı

Diomedes ya da Diomede Truva Savaşı'na katılmasıyla tanınan Yunan mitolojisinde bir kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">İphigenia Tauris'te</span>

İphigenia Tauris'te Christoph Willibald Gluck tarafından Fransızca olarak hazırlanmış 4 perdelik bir trajedik opera. Eserin librettosu Nicolas-François Guillard tarafından Fransızca olarak Yunanca antik klasik trajedi yazarı Euripides'in "İphigenia Tauris'te" trajedisinden uyarlanarak' yazılmıştır. Eserin prömiyeri 18 Mayıs 1778'da Paris'te "Académie Royale de Musique" tarafından verilmiştir. Bu eser Fransız opera sahnesinde temsil edilen 5. Fransızca opera eseri olmuştur.

<i>Troyalı Kadınlar</i> Evripides trajedisi

Troyalı Kadınlar, MÖ 415 yıllarında Euripides tarafından kaleme alınmış tragedyadır. Euripides’in Truva Savaşı'nı konu alan üçlemesinin üçüncü kitabı olan eser, Atina ve Sparta halklarını karşı karşıya getiren ve on yıl süren Peloponez Savaşı ortamında yazılmıştır. Bu oyun, şehirleri yağmalandıktan, kocaları öldürüldükten ve kalan aileleri köle olarak götürüldükten sonra geriye kalmış Troyalı kadınların kaderini anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tauri</span>

Tauri ya da Scythotauri, Tauri Scythae, Tauroscythae Kırım Yarımadası'nın güney kıyısına yerleşmiş olan halktır. Kırım Dağları'nda ve bu dağlar ile Karadeniz arasında kalan şeritte yaşamaktaydılar. Kendi zamanlarında bu bölgeye Taurica, Taurida ve Tauris şeklinde isimler vermişlerdir.

Alkippe, Yunan mitolojisinde Ares ile Aglaurus'un kızıdır. Poseidon'un oğlu Halirrhothius, Ares'in kızı Alkippe'nin ırzına geçmeye kalkıştı. Bunun üzerine Ares onu öldürdü ve Ares Tepesinde(Areopagos) toplanan tanrılar mahkemesinde yargılandı.

<span class="mw-page-title-main">Hekabe (oyun)</span> Evripides trajedisi

Hekabe, Euripides tarafından MÖ 424'te yazılmış trajedidir. Truva Savaşı'ndan sonra, Yunanlar Truva'dan ayrılmadan önce gerçekleşir. Ana karakter, düşmüş Truva Şehri'nin kraliçesi Hekabe'dir. Hikâye kısaca, Hekabe'nin kızı Polyksena'nun Akhilleus'un mezarına kurban edilmesinden ve oğlu Polydoros'un öldürülmesinden intikamını nasıl aldığını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Ajaks (Sofokles)</span> Sofokles trajedisi

Ajaks (Sofokles) Aias, Sofokles'in günümüze ulaşan yedi oyunundan en eskisidir ve MÖ 450-442 arasında yazıldığı tahmin edilmektedir.

Elektra tragedyası, Sofokles'in günümüze ulaşan yedi oyunundan biridir.

İfigenia veya İphigenia, Miken Kralı Agamemnon ile Clytemnestra'nın kızıdır. Kardeşleri ise Elektra, Orestes ve Khrysothemis'tir.

<span class="mw-page-title-main">Andromahi (oyun)</span> Evripides trajedisi

Andromahi oyunu, Truva Prensi Hektor'un karısı Andromahi'yi anlatmaktadır. Euripides'in günümüze ulaşan oyunlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Admetus</span>

Yunan mitolojisinde, Admetos Tesalya'daki Pherae şehrinin kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Orestes (oyun)</span> Evripides trajedisi

Orestes, Euripides Makedonya'ya göç etmeden önce Atina'da sergilenen son oyunudur. Bu oyunun M.Ö. 480 civarında sergilendiği düşünülmektedir. Adaletin koruyucusu mitolojik yaratıklar olan Erinyeler, Orestes'in işlediği cinayet yüzünden Orestes'in peşine düşerler. Ancak ona halisülasyonlar gördürür ve hem bedensel hem de zihinsel olarak zayıf düşmesini sağlarlar.

Euripides, İphigenia Aulis'te oyununu ömrünün son on sekiz ayını geçirdiği Makedonya'da yazmıştır. Adaşı olduğu oğlu, oyunu M.Ö. 405 yılında sergilemiştir. Korint'te Alkmaeon ve Bakkhalar adlı oyunları ile birlikte bir tetralojinin parçası olan oyunun, Euripides'in oğlu veya yeğeni tarafından yönetildiği düşünülmektedir. Oyun, Dionysia şehir festivali yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Pilades</span>

Yunan mitolojisinde, Pylades Phocian Kralı Strophius ve Anaxibia'ın oğludur. Anaxibia, Atreus'un kızıdır ve Agamemnon ile Menelaos'un kızkardeşidir. Daha çok Agamemnon'un oğlu olan kuzeni Orestes ile olan ilişkisiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Herakles (oyun)</span> Evripides trajedisi

Herakles, Euripides tarafından yazılmış Atina trajedisidir ve yaklaşık M.Ö.416 sahnelendiği düşünülmektedir. İlk kez Dionysia festivalleri esnasında gösterilmiştir. Oyun bir prologos, bir parados, beş epeisodion, beş stasimon ve bir eksodostan oluşur. Oyun sonunda, kurguyu sonuca bağlayan bir tanrı değildir. Oyun boyunca intiharın ahlaki ölçüsü tartışılır. Ölümsüzler bile yüz kızartıcı suçlar işlemesine rağmen bununla yaşayabiliyorlarsa, insanların da yaşayabileceği belirtilir.

Oresteia Eshilos tarafından MÖ. 5. yüzyılda yazılmış, Agamemnon'un Klytemnestra tarafından öldürülmesi, Clytemnestra'nın Orestes tarafından öldürülmesi, Orestes'in yargılanması, Atreus Evi üzerindeki lanetin sona ermesi ve Furie'lerin pasifleştirilmesini konu alan Yunan trajedilerinin bir üçlemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Klitemnestra</span> Yunan Mitolojisinden bir karakter

Clytemnestra, Miken Kralı Agamemnon'un karısıdır ve Helen'in kız kardeşidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.