İçeriğe atla

İokaste

Alexandre Cabanel'ın İokaste'den Ayrılan Oidipus Tablosu

Yunan mitolojisinde, İokaste veya Jocasta (Grekçe: Iokástē [i.okástɛː] ) ve aynı zamanda Epikaste ( Grekçe: Ἐπικάστη Grekçe: Epikástē[1] ) olarak da bilinir, Spartoi Ekhion soyundan gelen Menoekeus'un kızıdır,[2] ve Thebai'nin kraliçesidir. Laios ile evlenerek Oidipus'u doğurmuştur. Sonra öz oğlu Oidipus ile evlenerek, Antigone, Eteokles, Polyneikes ve İsmene'nin hem annesi hem de büyükannesi olmuştur. Kreon'un kız kardeşidir ve Haimon'un hem teyzesi hem de kayınvalidesidir.

Hayatı

Chrysippus'u kaçırıp tecavüz ettikten sonra Laius, İokaste ile evlenmiştir. Laios, Delphi'deki kahinden, İokaste'den çocuk sahibi olmaması gerektiğini, aksi takdirde çocuğun Laios'u öldürüp, İokaste ile evleneceğini anlatan bir kehanet alır; Aiskhylos tarafından anlatılan başka bir versiyonda Laios, çocuksuz ölürse, şehrinin kurtarabileceği konusunda uyarılır. Ancak bir gece, Laios sarhoş olur ve İokaste ile beraber olur. Böylece Oidipus doğar.

İokaste, yeni doğan bebeğini Laios'a teslim eder. İocasta veya Laios bebeğin ayak bileklerini delerek, bir ip yardımı ile birbirine bağlar. Laios, sarayda doğmuş bir köle olan baş çoban Menoetes'e (yer altı dünyasının ruhu Menoetes ile karıştırılmamalıdır), bebeği Cithaeron Dağı'nda ölüme terk etmesini emreder. Laios'un çobanı bebeğe acır ve onu Korinth Kralı Polybus'un hizmetinde olan başka bir çobana verir. Çocuğu olmayan Korinth kralı Polybus ve kraliçesi Merope ( Sofokles'e veya Pseudo-Apollodorus'a göre Periboea ), bebeği sahiplenir ve büyütürler.[3]

Oidipus, Polybus ve karısının öz oğlu olarak Korinth'te büyür. Ancak ebeveyniyle ilgili söylentileri duyunca Delphi'de kahine danışır. Kahin, ona, kaderinde babasını öldürmek ve annesiyle evlenmek olduğunu söyler. Korinth kral ve kraliçesini öz ebeveynleri sanan Oidipus, onların güvenliğinden endişelenir ve Korinth'ten kaçar. Oidipus seyahatleri sırasında Phokis'te dar bir geçitte Laios ile karşılaşır. Yol hakkı konusunda hararetli bir tartışmanın ardından Oidipus, Laios'u öldürür ve bilmeden kehanetin ilk kısmını yerine getirir. Oidipus Thebai'ye gelir ve şehre sfenksin saldırdığını öğrenir. Oidipus sfenksin bilmecesini çözer ve minnettar şehir, vekil naip Kreon ile birlikte Oidipus'u yeni kral olarak seçer. Oidipus tahta çıkar ve Oidipus'un öz annesi ve Laios'un dul eşi İokaste ile evlenir, böylece kehanetin ikinci kısmı da gerçekleşir. İokaste, oğluna dört çocuk doğurur: iki kız, Antigone ve İsmene ve iki erkek, Eteokles ve Polyneikes .

İokaste'nin yaşamının son kısmıyla ilgili farklı versiyonlar mevcuttur. Sofokles'in Oidipus oyununda, Thebai şehrine veba salgını gelir. Bunun sebebini araştıran Oidipus, babası Laios'u ölerdüğünü ve öz annesi ile evlendiğini keşfeder. İokaste, gerçekleri öğrenince kendini asar.[4] Ancak Euripides tarafından anlatılan versiyonda, İokaste utanç içinde yaşamayı kabullenir ve Thebai'de yaşamaya devam eder, ancak oğulları taht kavgası yüzünden bir savaşta birbirlerini öldürdükten sonra intihar eder.[5] Her iki anlatımda da Oidipus gözlerini oyar; Sofokles, Oidipus'u kızı Antigone ile sürgüne gönderir, ancak Euripides ve Statius, Eteokles ve Polyneikes arasındaki savaş sırasında onu Thebai duvarlarında yaşadığını anlatırlar.[5]

Orta Çağ geleneği

Floransalı yazar Giovanni Boccaccio'nun  – 62 yıllarında yazdığı tarihi ve mitolojik kadınların biyografilerinden oluşan De Mulieribus Claris'te İokaste'den bahseder. Batı edebiyatında yalnızca kadın biyografilerine ayrılmış ilk koleksiyon olarak dikkate değerdir.[6]

Ayrıca bakınız

  • Oidipus Rex, Sofokles tarafından, bu efsanenin bir oyun olarak yeniden anlatımı olan eski bir Yunan trajedisidir.
  • İokaste kompleksi, bir annenin oğluna karşı duyduğu gizli cinsel arzuyu tanımlar. Veya alternatif olarak, bir annenin zeki bir oğula duyduğu otoriter ve yoğun ama ensest olmayan sevgi için kullanılır; genellikle eksik veya zayıf bir baba figürü bu kompleksin bir unsuru olabilir.
  • Oidipus kompleksi, bir çocuğun karşı cinsten ebeveyne karşı bilinçsiz cinsel arzusuna ve aynı cinsten ebeveyne karşı nefrete atıfta bulunan bir Freudyen teori
  • Aile romantizmi, küçük çocuk veya ergenin, kendilerinin gerçek ebeveynlerinden daha yüksek sosyal statüye sahip ebeveynlerin çocukları olduklarını hayal ettiği bir Freudyen teori
  • Oidipus, bu efsanede çocuğun yaşamını ve kültürel etkisini anlatır.

Notlar

  1. ^ Homer, Odyssey XI.271–290.
  2. ^ "Jocasta in Greek Mythology". Greek Legends and Myths (İngilizce). 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2021. 
  3. ^ Apollodorus. Library, 3.5.7.
  4. ^ Sophocles, Oedipus Rex, 1191–1312.; Homer, Odyssey, Book XI
  5. ^ a b Statius, Thebaid, Book XI
  6. ^ Famous Women. I Tatti Renaissance Library. 1. Cambridge, MA: Harvard University Press. 2003. s. xi. ISBN 0-674-01130-9. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oedipus</span>

Oedipus veya Œdipus. Thebai'nin mitolojik kralı, Laios ve İokaste'nın oğlu. Babasını öldürüp, annesiyle evlenmiştir. Antigone, İsmene, Eteokles ve Polyneikes'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antigone</span> Oidipusun kızı ve Sophoklesin en büyük trajedilerinden birinin kahramanı

Antigone, eski Yunan mitolojisinde Thebai kralı Oidipus'un ve İokaste'nin kızıdır ve Sofokles'in en ünlü trajedilerinden Antigone'un kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Helenus</span>

Yunan mitolojisinde Helenus kibar ve zeki bir kâhindi.

Yunan mitolojisinde, Epafos ya da Epaphus olarak da adlandırılan Apis ya da Munantius, Zeus'un oğludur ve Mısır kralıdır.

<i>Antigone</i> (Sofokles) Sofokles trajedisi

Antigone, Antik çağ oyun yazarı Sofokles tarafından M.Ö. 440'larda yazılmış tek perdelik tragedyadır. Sofokles’in günümüze ulaşan yedi tragedyasından en eskisidir. İlk defa M.Ö. 442 senesinde oynanmıştır. Olayların gelişim sırası açısında Oidipus ve Oidipus Kolonos’ta oyunlarından sonraki zamanda geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Thebais (Publius Papinius Statius)</span>

Thebais, Publius Papinius Statius'un on iki kitaptan oluşan epik şiiri. Statius'un kendisinin anlatımına göre tamamlanması on iki yılını almıştır.

<i>Kral Oidipus</i> (Sofokles) Sofokles trajedisi

Kral Oidipus veya Oedipus Rex, Yunanca "Oedipus Tyrannus" olarak da bilinen Sofokles tarafından yazılan ve MÖ 429'da sahnelenmiş bir Atina trajedisidir. Eski Yunanlılar oyunun ismini Aristo'nun Poetika eserinde de yer aldığı şekliyle yalnız "Oedipus" olarak bilmektedir. Ancak yine Sofokles tarafından yazılan Oedipus Kolonos'ta adlı oyun ile karıştırılmaması amacıyla "Oedipus Tyrannus" yani Tiran Oedipus olarak yeniden adlandırıldığı düşünülmektedir. Antik dönemlerde "tiran" herhangi bir yasaya dayanmaksızın gücü eline alan hükümdarları tanımlamak için kullanılmakla birlikte o dönem toplumlarında olumsuz bir anlam ifade etmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sthenelus (Kapaneus'un oğlu)</span>

Yunan mitolojisinde, Sthenelus Akha liderlerinden biridir. Ayrıca Epigonlardan biri olduğu gibi ve Helen'in taliplerinden biri olarak sayılmaktadır.

Yunan mitolojisinde, Callirrhoe, Callirhoe, Callirrhoë veya bazen Kallirroi aşağıdaki karakterlerin isimleridir:

Yunan mitolojisinde Astyoche ya da Astyocheia aşağıdaki karakterlerdir:

Yunan mitolojisinde, Agave ('soylu') Thebai'nin prensesi ve Maenadların kraliçesiydi.

Yunan mitolojisinde, Thasus veya Thasos Poseidon'un oğludur. Öykülerde, Europa'yı aramak için Fenike'den yola çıkan ve adını verdiği adada Thasos kentini kuranlardan biriydi.

Yunan mitolojisinde, Melia titan Okeanos ile Tethys'in 3000 tane olan okenaid kızlarından biridir. Erkek kardeşi ve Argos'un nehir tanrısı İnakhos'tan kahraman Phoroneus ve Aegialeus isimli çocukları olmuştur. Bununla birlikte, bazı anlatımlarda, Phoroneus okenaid nemf Argia ve İnakhos'un çocuğudur. Argos geleneğine göre, Phoroneus, büyük tufan zamanında Argos'ta yaşan ilk adam ya da yerlisiydi ve Deukalion ile ilişkilendirilirdi.

Yunan mitolojisinde Abas birkaç kişiye atfedilir:

Yunan mitolojisinde, Mantineus dinsiz Kral Lycaon'un elli oğlundan biriydi ve bir Argos prensiydi. Annesi ya bir naiad olan Cyllene, Nonacris veya bilinmeyen başka bir kadındı. Arkadya şehri olan Mantineia'yı kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Kreon</span>

Kreon ya da Creon, Yunan mitolojisinde Thebai hükümdarı olarak bilinen bir figürdür.

Yunan mitolojisinde, Chrysippus ya da Chrysippos ya da Krisippos, Peloponez'de bulunan Elis'in kahramanlarından biriydi ve bazen Pisa'lı Chrysippus olarak anıldı.

Yunan mitolojisinde, Porthaon, Parthaon veya Portheus, Kalidon kralıdır. Agenor'un ya da Ares'in oğluydu. Annesi Epicaste'tir ve dolayısıyla Demonice'nin ve muhtemelen Thestius'un kardeşidir.

Yunan mitolojisinde, Prothous adlı pek çok karakter vardır. Prothous ismi şu anlamlara gelebilir:

Yunan mitolojisinde Aergia,


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.