İçeriğe atla

İoane Lazi

Kudüs'teki Kutsal Haç Manastırı'nda yer alan bu freskte tasvir edilen kişinin Ioane Lazi olduğu sanılmaktadır.

İoane Lazi, Hierotheos veya günlük hayatta kullandığı adıyla Mithradates Lazi (ö. 4 Ekim 465,[1] Suriye; Gürcüce: იოანე ლაზი), İberyalı Petrus'un vaftiz babası ve akıl hocası olarak bilinen Laz filozof ve teolog. İberyalı Petrus ile birlikte Sahte Dionisos'un gerçek kimliği olabileceği kabul edilmektedir.[2]

Hayatı

İoane Lazi felsefe eğitimi verilen Kolhis Akademisi'nde eğitim gördü.[3] Eğitimini tamamladıktan sonra felsefe ve teoloji çalışmalarına devam ettiği Konstantinopolis'e gitti. İberya Kralı Bosmarios, oğlu Petrus'u[a] felsefe eğitimi alması için Ioane Lazi'nin yanına gönderdi.[4] Ione Lazi, İberyalı Petrus'u felsefe alanında eğitti. Daha sonra arkadaş olan Petrus ve Ioane Lazi, hacca gitmek için 437'de Filistin'e kaçtılar. Burada felsefe ve teoloji alanında çalışmaya devam eden ikili, Kudüs'te bir manastır kurdu ve bölgedeki manastır yaşamının gelişiminde önemli rol oynadı.[5] 444'te tamamlanan ve 1952'de İtalyan arkeolog Virgilio Corbo tarafından kalıntıları keşfedilen yapı, "Haç Manastırı" veya "Bir el Qutt Manastırı" olarak bilinmektedir.[6] Bu manastırdaki oymalar bilinen en eski Gürcüce yazıtlardır.[7] Tarihi kaynaklar Ioane Lazi ve öğrencisi İberyalı Petrus'un Yunan filozof Proklos'tan etkilendiğini yazmaktadır.[8]

Notlar

  1. ^ Doğum adıyla Murvan

Kaynakça

  1. ^ ცხოვრება და მოღვაწეობა წმიდისა და ნეტარისა მამისა ჩვენისა პეტრე ქართველისა, რომელიც იყო ძე ქართველთა მეფისა (PDF). Tiflis: elfiles.emis.ge. 2012. s. 40. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  2. ^ "იოანე ლაზი". nplg.gov.ge. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  3. ^ "Antique Scholastic Paradigm and Early Christian Adaption" (PDF). Intellectual Internation Scientific Journal. inteleqtuali.ge. 1 Ocak 2012. 25 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  4. ^ "Lives and Legends of the Georgian Saints, (David Marshall Lang, trans.)". 22 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  5. ^ Chotiwari-Jünger, Lortkipanidse, Steffi, Mariam (2008). Georgica - Zeitschrift für Kultur, Sprache und Geschichte Georgiens und Kaukasiens/: Jahrgang 2007, Heft 30. Shaker. s. 58. ISBN 3832273611. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  6. ^ Kapidze, Aleksandro I. (2007). Caucasus Region: Geopolitical Nexus?. Nova Science Publishers. s. 4. ISBN 1600219640. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 
  7. ^ Hewitt, B.G. (1995). Georgian: A Structural Reference Grammar. John Benjamins. s. 4. ISBN 978-90-272-3802-3. 
  8. ^ "გორვანელი - პეტრე იბერის ცხოვრება, მოღვაწეობა და მასთან დაკავშირებული სპეკულაციები". apinazhi.ge. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi</span>

Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi ve Manastırı ya da tam adıyla Notre Dame de Lourdes Gürcü Katolik Kilisesi eski yazılı kaynaklarda adı yaygın olarak Feriköy Gürcü Katolik Kilisesi olarak geçer, İstanbul'un Şişli ilçesinde yer alan bir Gürcü Katolik kilisesidir. Bomonti semtinde bulunan kilise, dünyada az sayıdaki Gürcü Katolik kilisesinden biridir.

Gürcü kaligrafisi bir kaligrafi formudur. Bunun yanı sıra üç yazı biçimi kullanan Gürcü dilinin sanatsal yazısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Gürcü Yazıtları</span>

Birü'l-Kutt yazıtları, Gürcü Asomtavruli yazısı ile yazılmış olan Eski Gürcü dilindeki en eski mozaik yazıtlarıdır ve İtalyan arkeolog Virgilio Canio Corbo tarafından 1952'de Yahudiye Çölü'nde, Birü'l-Kutt yakınlarında, Kudüs'ün 6 km güneydoğusunda ve Beytüllahim'in 2 km kuzeyinde bir Gürcü manastırındaki kazı çalışmasında gün yüzüne çıkarılmıştır. Gürcü yazıtları, mozaik zemin katında bulundu. İki yazıt, MS 430'a ve üçüncüsü de MS 532'ye tarihlendirildi. Birü'l-Kutt yazıtları, Gürcistan'da bulunan ve yine Asomtavruli ile yazılmış Bolnisi yazıtlarından yaklaşık altmış yıl daha eskidir.

<span class="mw-page-title-main">Petre Harisçiraşvili</span> Peder Petra olarak da tanınan Katolik Gürcü din adamı.

Petre Harisçiraşvili, Peder Petra olarak da tanınan Katolik Gürcü din adamı. İstanbul'daki Katolik Gürcü kilisesinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">İkalto Manastırı</span>

İkalto Doğu Gürcistan'daki Kaheti bölgesinde yer alan Telavi şehrinin 10 km batısında konumlanmış bir köydür. Tanınırlığının en büyük sebebi sahip olduğu manastır kompleksi ve İkalto Akademisidir.

Bieti Manastırı Güney Osetya/Gürcistan'ın tarihi Şida Kartli bölgesinde konumlanmış, yarı harabe bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Salon kilisesi planında inşa edilmiş olan kilise, kısmen kayaya oyulmuştur. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan, Bieti adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

Pirğebuli Manastırı Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Hrami nehri vadisinde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. 12. yüzyılın sonlarına veya 13. yüzyılın başlarına tarihlenen manastır, farklı koruma durumlarındaki çeşitli yapılardan oluşmaktadır. Ana kilise, dışı zengin taş oymalarla süslenmiş büyük bir salon kilisesidir. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cmerki Manastırı</span>

Cmerki Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Cmerki olan Çimenli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tskarostavi Manastırı</span>

Tskarostavi Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Alabalık köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baçkovo Manastırı</span>

Baçkovo Manastırı, Bulgaristan'ın Filibe ilinde, ülkenin Rila Manastırından sonra ülkedeki en büyük manastırdır.

Kolhis Akademisi, Fasis Akademisi veya Kolhis Retorik Okulu, MS 4 ve 3. yüzyıllarda Lazika'nın Fasis şehrinde faaliyet göstermiş eğitim akademisidir. Akademinin varlığıyla ilgili doğrudan bilgi veren tek kaynak akademide eğitim gördüğü bilinen Yunan filozof Themistius'un yazdıklarıdır. Fasis şehrinde doğmuş olan Themistius, akademinin o dönemde felsefe ve retorikle alakalı bilgilerin öğretildiği en gelişmiş eğitim merkezi olduğunu belirtmiştir. Felsefe öğretmeni olan babası Eugene'in de burada eğitim gördüğünü belirten Themistius, akademiyi "tanrıçaların tapınağı" olarak tanımlamıştır. Bununla beraber akademide kimlerin öğretmenlik yaptığı, eğitimin dilinin ne olduğu ve hangi derslerin öğretildiği ile ilgili kesin bilgi yoktur. Themistius akademinin kurucusunun adını söylemese de, onun bilge ve erdemli bir olduğunu belirtmektedir. Akademinin var olduğu yıllarda Atina'da eğitim almak da mümkün olsa da, retorik biliminin öğretildiği tek okul Kolhis'teydi. Kolhis Akademi'nde felsefe ve etkili konuşma sanatları ayrılmaz bir bütündü.

<span class="mw-page-title-main">Bana Katedrali</span>

Bana Katedrali, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Panaki (ფანაკი) veya Banaki (ბანაკი) olan Penek köyünde yer alan Bana Manastırı'nın ana kilisesidir.

İberyalı Petrus, erken Hıristiyanlığın önde gelen isimlerinden ve Hristiyan Neoplatonizminin kurucularından biri olan bir Gürcü kraliyet prensi, ilahiyatçı ve filozoftur. Bazılarına göre, geleneksel olarak Areopagite Pseudo-Dionysius olarak bilinen yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Zakaria Çiçinadze</span>

Zakaria Çiçinadze kendi kendini yetiştirmiş Gürcü edebiyat eleştirmeni, kitapsever, tarihçi ve kitap yayıncısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ananias (Jafaridze)</span>

Ananias Gürcü Ortodoks Kilisesi Manglisi ve Tetritskaro Metropoliti. Aynı zamanda Tarih Bilimleri Kandidatı olan Ananias, Gürcistan tarihi ve Gürcü Kilisesi hakkında kırktan fazla bilimsel makalenin yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İoane Petritsi</span>

İoane Petritsi, Çimçimeli İoane olarak da bilinir, 11-12. yüzyılda yaşamış Yeni Platoncu Gürcü filozofudur. Bizans İmparatorluğu ve Gürcistan Krallığı'nda özellikle Proklos'tan yaptığı çevirilerle tanınır. Stanford Encyclopedia of Philosophy, Petritsi'yi "en önemli Gürcü ortaçağ filozofu" ve "en çok okunan Gürcü filozof" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Tandilava</span>

Ali Tandilava, Lazlar ve Lazca ile ilgili çalışmalarıyla tanınan Laz tarihçi ve filolog. En kapsamlı Lazca-Gürcüce sözlüğün yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İviron Manastırı</span>

İviron Manastırı, Yunanistan'ın kuzeyinde Aynaroz'da bulunan bir tarihi Gürcü, Doğu Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">On üç Süryani Peder</span>

On Üç Süryani Peder, Gürcü kilise geleneğine göre, 6. yüzyılda ülkede Hristiyanlığı güçlendirmek için Mezopotamya'dan Gürcistan'a gelen bir grup manastır misyoneriydi. Gürcü kilise tarihçileri tarafından birkaç manastırın ve zaviyenin kurulması ve Gürcistan'daki münzevi hareketin başlatılmasıyla anılıyorlar.

Giorgi Oltisari, Giorgi Oltiseli olarak da bilinir, 11. yüzyılda yaşamış olan Gürcü din adamıdır. Oltisi’den olduğu için Oltisari ve Oltiseli olarak anılmıştır. 1065-1077 arasında İviron Manastırı baş rahibi olarak görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.