İlham Haydar oğlu Aliyev, Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.
Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.
Muharrem Erbey, insan hakları konusunda çalışan avukat, PEN üyesi yazar, İnsan Hakları Derneği eski yöneticisi. KCK operasyonu kapsamında 24 Aralık 2009'da gözaltına alınan Erbey, Barış ve Demokrasi Partisi üyesi yedi belediye başkanının da bulunduğu 23 kişiyle birlikte 26 Aralık'ta tutuklandı. Kaldığı Diyarbakır D Tipi Cezaevi'nde açlık grevlerine de katıldı. Cezaevindeyken çeşitli ödüller aldı, adına kampanyalar yapıldı. 4 yılın ardından tahliye edildi. Günümüzde avukatlık yapmakta ve özellikle hasta tutuklularla ilgilenmektedir.
Ni Yulan, insan hakları konusunda çalışmalarıyla tanınan Çinli avukat. Ni hukuk çalışmalarına 1986 senesinde başladı. Çin Tehciri, Weiquan Hareketi gibi marjinal grupları insan hakları ekseninde savunarak kendisini bu alanda ispat etti. Ni insan hakları konusundaki çalışmalarına 2001 yılında, 2008 Pekin Olimpiyatları dolayısıyla Pekin'deki bazı mahallelerin yıkılması sürecinde başladı. Ni komşularını, evlerini kurtarmaya çalışmak ya da en azından adil bir tazminat talebinde bulunmak için örgütledi. 2002 yılında Ni, komşusunun evinin yıkımını filme çekerken tutuklandı. Yargılanması sonucunda bir yıl hapis cezası aldı. 2002 yılında cezaevinde yapılan işkence sonucunda Ni sakatlandı ve bu tarihten itibaren tekerlekli sandalye kullanmaktadır. 2008 Pekin Olimpiyatları'ndan kısa süre sonra Ni mahallelerinden olmuş sakinler adına yaptığı çalışmalardan dolayı tekrar tutuklandı ve iki yıl hapis cezasına çarptırıldı. Serbest kaldıktan sonra artık kendi evi de yıkıldığı için bir çadırda yaşamaya başladı. 7 Nisan 2011'de, Ni ve kocası Çin Hükûmetinin muhalefete karşı ülke çapında yaptığı baskıya yönelik yaptıkları çalışmalar dolayısıyla polis tarafından gözaltına alındı. Çin yetkilileri, 29 Aralık 2011'de Yulan'ın hilekarlık davasında yargılanmasına karar verdiler. Nisan 2012'de Ni, "sorun yaratmak" ve "dolandırıcılık" nedeniyle iki buçuk yıl hapse mahkûm edildi. Kocası Dong Jiqin, benzer şekilde "sorun yaratmak" suçlamasıyla iki yıl hapse çarptırıldı. 2011 yılında Ni, Hollanda Hükûmeti tarafından verilen İnsan Hakları Lalesi Ödülü'ne layık görüldü. 2016 yılında Ni, Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'ne layık görüldü.
Şadi Sadr Avukat, insan hakları aktivisti, deneme yazarı, gazeteci ve LGBT insan hakları savunucusu. Shadi Sadr İran Adalet Genel Müdürlüğünün kurucusu ve İcra Direktörüdür (JFI). Eserleri ünya çapında yayınladı ve ders verdi. 1965 Uluslararası Mahkemesinde hakim olarak görev yapıyor.
Mihriban Arif kızı Aliyeva, 21 Şubat 2017 itibarıyla Azerbaycan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı yardımcısı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in eşi. Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkan Yardımcısı. Mihriban Aliyeva aynı zamanda Haydar Aliyev vakfının başkanı ve UNESCO iyi niyet elçisidir.
Sima Samar ulusal ve uluslararası forumlarda tanınmış bir kadın ve insan hakları savunucusu, aktivist ve bir sosyal hizmet uzmanıdır. Aralık 2001'den 2003 yılına kadar Afganistan Kadınlar Bakanı görevini yürütmüştür. Günümüzde Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu (AIHRC) başkanı ve, 2005'ten beri, Sudan'da ki insan hakları sorunuyla ilgilenen Birleşmiş Milletler Özel Raportörüdür. 2011 yılında, yeni kurulan Hakikat ve Adalet Partisi'nin bir üyesi olmuştur.
Mutabar Tacibayeva, Özbek gazeteci ve insan hakları aktivisti. Fiery Hearts Club adlı uluslararası insan hakları örgütünün kurucuları arasındadır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'nın uyarlanmasından sonra (1995), Azerbaycan'da yasal reformlar kapsamında demokratik ilkelere ve uluslararası hukukun gerekliliklerine uygun olarak yeni yasal düzenlemeler ve değişiklikler yapılmıştır. Genel olarak, Azerbaycan Anayasasında temel insan ve sivil hakları ve özgürlükleri ile ilgili 48 madde bulunmaktadır. Anayasanın 3. bölümü özellikle Azerbaycan vatandaşlarının insan hakları, mülkiyet hakları, eşitlik hakları, fikrî mülkiyet hakları, medeni haklar, sanıkların hakları, grev hakkı, sosyal güvenlik hakkı, oy kullanma hakkı ve ifade, vicdan ve düşünce özgürlüğü haklarını kapsamaktadır. 28 Aralık 2001 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Millet Meclisi, Azerbaycan Cumhuriyeti İnsan Hakları Komisyonu adında bir kurumun kurulması için anayasa kanununu kabul etti ve 5 Mart 2002'de cumhurbaşkanı bunun uygulanması, yasal çerçevesinin oluşturulması ve işleyişi hakkında bir kararname imzaladı.
Çoğu Azerbaycanlı, çeşitli bilgiyi zorunlu olarak hükûmet yanlısı ve hükûmet kontrolü altındaki televizyondan yayınlarından alıyor. Bir STK olan "Gazeteciler Özgürlüğü ve Güvenliği Enstitüsü (IRFS)" 2012 raporuna göre Azerbaycan vatandaşları Azerbaycan'daki insan hakları konuları ile ilgili nesnel ve güvenilir haberlere erişememekte ve halk kamu yararına olan konularda yetersiz bilgilendirilmektedirler. Yetkili güçler, ülke içindeki medya özgürlüğünü kısıtlamak için bir dizi kısıtlama getirmektedirler. Muhalefet, bağımsız medya kuruluşları ve gazetecilerin matbaalara ve dağıtım araçlarına erişimleri sınırlıdır. Bu kişiler uydurma suçlamalardan dolayı hapis cezası dahil olmak üzere hükûmetin susturma taktiklerine maruz kalabilmektedirler.
Azimcan Askarov ,Özbek asıllı Kırgız siyasi aktivist ve gazeteci. Yaşamının büyük bölümü Özbekistan'da geçti. 2002 yılında polis vahşetini araştırmak için "Vozduh" grubunu kurdu. 2010'da ülkesi Kırgızistan'daki etnik çatışmalar sırasında gözaltına alınarak hapise gönderildi.
Leyla İslam kızı Yunusova veya Leyla Yunus, Barış ve Demokrasi Enstitüsü müdürü olarak görev yapan Azeri insan hakları aktivistidir. Özellikle, adına birkaç küçük protesto düzenlediği Bakü'de zorla tahliyelerden etkilenen vatandaşlara yardım ettiği çalışmalarıyla bilinmektedir. Temmuz 2014'te Azerbaycan makamları Yunus'u, geniş çapta şüpheli görülen suçlamalarla dolandırıcılık ve vergi kaçakçılığı iddialarıyla hapse attı. 13 Ağustos 2015'te 8,5 yıl hapis cezasına çarptırılan Leyla Yunus, sağlık durumunun kötüleşmesi nedeniyle 9 Aralık 2015'te tahliye edildi ve mahkeme, cezasını ertelendi.
15 Ekim 2008'de Azerbaycan'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Yeni Azerbaycan Partisi'nden İlham Aliyev, % 89 oyla yeniden seçildi. Müsavat, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan Liberal Partisi ve Azerbaycan Demokrat Partisi de dâhil olmak üzere çok sayıda büyük siyasi parti, oylama iddiaları ve siyasi muhaliflere baskı uyguladığı gerekçesiyle oylamayı boykot etti.
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Hizmeti, Azerbaycan'nın iç istihbarat teşkilatıdır. 2015 yılında eski Millî Güvenlik Bakanlığı'nın lağvedilip ikiye ayrılması sonucu kurulmuş olup iç istihbarat ve istihbarata karşı koyma görevlerinden sorumludur. Merkezi başkent Bakü'de Parlamento Caddesi üzerinde yer almaktadır.
Ebru Timtik, adil yargılanma amacıyla açlık grevine girdikten sonra ölen Kürt-Türk insan hakları avukatıydı. Eylül 2017'de tutuklanan Türk hükûmetini eleştiren müvekkillerini temsil ettiği bilinen 18 avukattan birisiydi. Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın makam odasında DHKP-C'li teröristlerce şehit edilmesinin ardından başlatılan operasyon kapsamında, DHKP-C'nin Türkiye sorumlularından Kamile Kayır'la aynı bölmede yakalanmış ve cezaevine atılmıştı.
Resul Caferov Azeri avukat ve önde gelen insan hakları savunucusu.
Anar Memmedli, Azerbaycan'ın önde gelen insan hakları aktivistlerinden biridir. Anar Memmedli, seçimleri gözlemleme ve izleme konusunda aktiftir ve Azerbaycan'daki yetkililerin seçimleri yapmasını defalarca eleştirmiştir. 16 Aralık 2013'te Memmedli, Ekim 2013'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerine yönelik açık sözlü eleştirilerin ardından tutuklandı ve hapse atıldı. Uluslararası protestolara rağmen, Memmedli Mayıs 2014'te 5 yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı. 29 Eylül 2014 tarihinde, halen gözaltındayken, Memmedli, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından insan haklarının savunulmasında "olağanüstü" eylemlerinden ötürü Václav Havel İnsan Hakları Ödülü'ne layık görüldü.
Arif Yunusov bilinen adıyla Arif Yunus Azeri yazar, tarihçi ve insan hakları aktivisti. Barış ve Demokrasi Enstitüsü Çatışma ve Göç Dairesi başkanıdır. Arif Yunusov, eşi Leyla ile birlikte Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ sorununun barışçıl çözümünün destekçileridir. 28 Nisan 2014'te Arif Yunus ve eşi Leyla, Ermenistan adına casusluk yaptıkları iddiasıyla haraç ve vatana ihanet suçlarından hapse atıldılar. Arif Yunus gözaltına alındıktan sonra 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı; eşi Leyla Yunus 8,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 15 ay sonra cezaları ertelendi ve çiftin Hollanda'ya gitmesine izin verildi.
Eynulla Fetullayev Azeri gazeteci ve haftalık bağımsız Rusça yayın yapan Realny Azerbaijan ve Azerice günlük yayın yapan Gündəlik Azərbaycan gazetelerinin genel yayın yönetmeni. Azerbaycan'da hükûmetin politikalarını eleştirdiği ve Hocalı katliamı hakkındaki yorumları nedeniyle dört yıl hapis yattı. Cezası Sınır Tanımayan Gazeteciler, Uluslararası PEN Kulübü ve Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından kınandı ve Uluslararası Af Örgütü onu bir vicdan mahkûmu ve 2011'de davasını "öncelikli dava" olarak nitelendirdi.
15 Ekim 2003'te Azerbaycan'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Beklendiği gibi, uluslararası gözlemcilerin özgür ve adil olmadığına karar verdiği bir seçimde, görevi sona eren cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev, ezici bir çoğunlukla dördüncü cumhurbaşkanı seçildi.
