İçeriğe atla

İngiliz hegemonyası

İngiliz hegemonyası; 1750'lerden itibaren İngiltere'nin Avrupa'daki en büyük piyasaya sahip olması ile ticaret ile başlayıp üretim, tüketim ve finans alanlarında dünyada hegemon güç haline geldiği dönemi tanımlar. 1700'lerde sanayi devriminin İngiltere'de başlamasıyla İngiltere dünyanın süper gücü haline gelmeye başlamıştır. Denizaşırı koloniler üzerinde Fransa İngiltere ile rekabet halindeydi. Ancak İngiltere'nin zaferiyle sonuçlanan Yedi Yıl Savaşı İngiltere'nin dünya çapındaki denizlerdeki üstünlüğünü ve kolonyal gücünü dünyaya gösterdi. 18. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşen sanayi devrimi İngiltere'yi askeri ve iktisadi gücünün doruklarına ulaştırdı. Bu durum da İngiltere'nin dünya liderliği için gerekli ortamı sağladı. İngiltere egemenliğinin temel politikası serbest ticaret uygulamasıydı. İngiltere serbest ticaret uygulayabilmek için Tahıl Yasalarını kaldırdı. Bunun üzerine toprak sahipleri kaybettikleri geliri tekrar kazanabilmek için yeni kanallara yöneldiler.[1] En güçlü dönemine geldiğinde İngiltere dünyadaki en geniş topraklara sahip olmuştu ve bir yüzyıl boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücü oldu. İngiltere gücünün doruklarındayken "güneşin batmadığı ülke" olarak nitelendirilmeye başlamıştı. Çünkü toprakları dünya geneline yayılmış ve en az bir bölgesinde her zaman gün ışığı vardı.

İngiltere hegemon güç olduğu dönemlerde ülkenin adı Büyük Britanya'ydı. daha sonra İrlanda ile birleştikten sonra adı Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı olmuştu. Ülke bu dönemlerde en fazla toprak sahibi olmuştu. İngiltere'nin dönemin hegemon gücü olmasının en önemli nedeni sanayi devriminin burada başlamasıydı. sanayi devriminin burada başlamasının sebebiyse ülkenin zengin kömür yataklarına sahip olmasıydı. sanayi devrimiyle buhar gücü kullanılmaya başlandı ve makineleşme sürecine girildi. artık insan gücü makine gücüyle birleşecek ve bu da dünya pazarı için çok büyük bir avantajdı. İngiltere zaten ülke şartlarını her zaman daha iyiye ve ileriye taşımayı ilke edinmiş ve bunun için elinden geleni yapmaktan asla çekinmeyen bir devletti.

sanayi devrimiyle makineleşmenin başlamasıyla orantılı olarak artış gösteren icatlar, yenilikler ve gıda üretimi ülke için büyük katkı sağladı. nüfusun da çoğalmasıyla ülkede gıda üretimi daha da artış gösterdi ve bu da sanayi devrimi için gerekli ortamı daha da elverişli hale getirdi. nüfusun artması fabrikalarda ve makinelerde çalışabilecek işçi bulunmasını kolaylaştırıyordu. nüfusun artmasıyla pazar ortamı da oluşmaya başladı ve bu da fabrika sahiplerinin işlerine geldi.

Britanya için ülkede bulunan kömür yataklarının fazlalığı çok büyük bir avantaj sağlıyordu ve ülke bunu çok iyi şekilde kullanabildi. kömür makinelerde kullanılan buhar motorları için enerji sağladığı için önemliydi.

Sanayi devrimine erken başlayabilmesi için önemli bir etken ülkenin coğrafyasının duruma uygun olmasıydı. britanya üretim mallarını kolay şekilde ve ucuz yolla taşıyabiliyordu. bu iş için elverişi nehirleri vardı. sanayi devrimiyle gemilerdeki gelişmeler İngiltere'nin işine bu konularda çok yaramıştı. Girişimciler ulaşım sistemi için kanallar yapmaya başladı.

Dönemin hükûmeti de güçlü ve istikrarlıydı. Bu sayede ülkede yenilikler gerçekleşirken karşıtlıklar oluşmadı.[] 17. yüzyılda giderek güçlenen İngiltere Krallığı 1607'de kurulan Jamestown kolonisi ile başlayarak Kuzey Amerika'da koloniler kurdu. Birçok İngiliz ya yeni bir hayat yaşamak üzere ya da "Resmi

1603'te İskoçya Kralı VI. James, I. James adı ile İngiltere kralı oldu ve İngiltere Krallığı için "Stuart Hanedanı"'nı başlattı. 1603'ten 1707'ye kadar hem İskoçya Kralı ve hem de İngiltere Kralı olan aynı kişi, uluslararası hukuka göre iki ayrı devleti idareye başladı.

İİİ. William'ın krallık döneminden sonra 1702'de kızı Anne (Büyük Britanya) hem İngiltere Kraliçesi hem de İskoçya Kraliçesi olarak tahta geçti. Ayrıca İrlanda Kraliçesi unvanın da taşımaktaydı. 1707 yılında İngiltere Krallığı ve İskoçya Krallığı parlamentoları "1707 Birlik Kanunları" adlı kanunlar kabul edip iki krallığı birleştirdiler. Bu yıla kadar ayrı ayrı İngiltere Kraliçesi ve İskoçaya kraliçesi olan Kraliçe Anne yeni kurulan Büyük Britanya devleti kraliçesi oldu. Hukuken Kraliçe Anne ayrı olarak "İrlanda Kraliçesi" unvanını taşımaktaydı. 1800'de çıkarılan "1800 Birlik Kanunu" ile "Büyük Britanya Krallığı" ile "İrlanda Krallığı" birleştirilip "Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı" yani tek bir Birleşik Krallık kurulması bu devlet hukuken ortaya çıkmış oldu.

1707 yılında İngiltere ve İskoçya birleşerek Büyük Britanya Krallığını kurdular. 1800 yılında da bu birliğe İrlanda'yı da katarak Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı kuruldu. 1837- 1901 yılları arasında hüküm süren I. Victoria döneminde Birleşik Krallık, "üzerinde güneş batmayan" Britanya İmparatorluğunu kurdu. 1921'ye gelindiğinde bu imparatorluk Hindistan, Kuzey Amerika, Orta Doğu, Avustralya ve Afrika dahil 36,6 million km² lik bir alanı kapsıyor, 458 milyon kişilik bir nüfusa hükmediyordu. Alan ve nüfus bakımından dünyanın dörtte biri Britanya'nın egemenliği altında yaşıyordu.

Kaynakça

  1. ^ http://static.dergipark.org.tr:8080/article-download/272b/e17a/3b0b/5db057269e307.pdf[]?

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık</span> Kuzeybatı Avrupadaki devlet

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı veya yaygın adıyla Birleşik Krallık, Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, Kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Avam Kamarası</span> Birleşik Krallık Parlamentosunun alt kanadı

Avam Kamarası, Birleşik Krallık'ta üyeleri beşer yıllık dönemler için seçimle işbaşına gelen milletvekillerinden oluşan alt meclistir. Kamaranın toplanma yeri, Birleşik Krallık'ın üst meclisi olan Lordlar Kamarası ile aynı yer olan Westminster Sarayı'dır. Bu meclisi oluşturan 650 üye, parlamento dağılana kadar, ülkedeki her seçim bölgesinden oy çokluğu sistemi ile seçilip, seçildikleri bölgeyi temsil ederler.

<span class="mw-page-title-main">İngilizler</span> İngiltere ile ilişkili bir halk

İngilizler, İngilizce dilini konuşan ve ortak tarih ve kültürü paylaşan bir topluluk olarak İngiltere'de ortaya çıkmış etnik grup ve millettir. Tarih boyunca İngiltere'de ikamet etmiş olan farklı grupların karışımıyla yeni bir kimlik oluşturmuşlardır; Anglo-Saksonlar, Vikingler, Bretonlar ve Normanlar İngiliz kimliğini oluşturan etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık bayrağı</span> Ulusal bayrak

Birleşik Krallık bayrağı veya Birliğin Bayrağı Birleşik Krallık devletinin resmî bayrağı.

İrlanda tarihi bugünkü İrlanda topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">1707 Birlik Yasaları</span> Büyük Britanya Krallığını kuran Parlamento yasaları

1707 Birlik Yasaları, İngiltere Parlamentosu'nda kabul edilen 1706 İskoçya ile Birlik Yasası ile İskoçya Parlamentosu'nda kabul edilen 1707 İngiltere ile Birlik Yasası olmak üzere iki farklı yasadır. Aynı hükümdara bağlı olmalarına karşın farklı devletler olan ve farklı yasama organlarına sahip İngiltere Krallığı ile İskoçya Krallığı'nın birleşmesi amacıyla 22 Temmuz 1706'da imzalanan Birlik Antlaşması, bu yasalarla yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Stuart Hanedanı</span>

İskoçya Kralı II. Robert tarafından 1371 'de kurulan Stuart Hanedanı İskoçya tahtına egemen olmuş, Kraliçe Anne 'in veliaht verememesi üzerine 1649 yılına kadar ise Büyük Britanya Krallığına kadar egemen olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya Krallığı</span> 843ten 1707ye kadar Büyük Britanyanın kuzeyine egemen bir tarihî devlet

İskoçya Krallığı, 843'ten 1707'ye kadar Büyük Britanya'nın kuzeyine egemen bir tarihî devlet. Daha sonra İngiltere Krallığı ile birleşerek Büyük Britanya Krallığı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Britanya Krallığı</span> 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupada egemen olan bir devlet

Eski Büyük Britanya Krallığı, bazen 'Büyük Britanya Birleşik Krallığı' da denir, 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupa'da egemen olan bir devlet. 1 Mayıs 1707'de İskoçya Krallığı ve İngiltere Krallığı'nın siyasi birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. 1706 Birlik Antlaşması ile tüm Büyük Britanya adasını kapsayacak ve İrlanda'yı dışarıda bırakacak bir birleşik krallık oluşturulması kararına varılmıştır. Westminster Sarayı'na bağlı bir meclis ve hükûmet yeni krallığı yönetecekti. Eski krallıklar zaten İskoç Kralı I. James'in 1603'te I. Elizabeth'in ölümü üzerine İngiltere Kralı olmasından beri aynı hükümdar tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda Krallığı</span> 1542 - 1801 yılları arasında İrlanda adasında var olan devlet

İrlanda Krallığı, 1542 İrlanda Tacı Kanunu ile VIII. Henry'nin İrlanda Kralı ilan edilmesiyle, 1800'deki Birleşme Kanunları arasındaki zaman diliminde İrlanda'daki ülkeye verilen ad. 1171'de kurulan İrlanda Lordluğu'nun yerini almıştır. Kral VIII. Henry, bazı Avrupalı Protestan güçler tarafından tanınmış fakat Avrupa'daki tüm Katolik güçler tarafından tanınmamıştır. Fakat kızı I. Mary, 1555 yılında Papa tarafından İrlanda Kraliçesi olarak tanınmıştır. İrlanda 1801 yılında Büyük Britanya Krallığı'na katılarak Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nı oluşturunca, İrlanda Krallığı da fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere Krallığı</span> 927-1707 yılları arasında varlığını sürdürmüş Kıta Avrupasının kuzeybatısında bir egemen devlet

İngiltere Krallığı, 927-1707 yılları arasında varlığını sürdürmüş Kıta Avrupası'nın kuzeybatısında bir egemen devlet. İngiltere Krallığı toprakları Büyük Britanya adasının güneyinin üçte ikisi ile çevredeki küçük adaları kapsamıştır. Kuzeyde İskoçya Krallığı ile sınırı vardı. İlk başkenti Winchester iken daha sonra başkent Westminster'e taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika'nın Britanya tarafından sömürgeleştirilmesi</span> Amerika kıtasında önce İngiltere sonra Büyük Britanya ardından da Birleşik Krallık sömürgeleri

Amerika'nın Britanya tarafından sömürgeleştirilmesi 1607 yılında Jamestown ile başladı ve Amerika kıtasının pek çok yerinde kolonilerin kurulmasıyla doruk noktasına ulaştı. İngilizler, sonraki dönemlerde Britanyalılar, Amerika'nın en önemli sömürgeci güçleri arasındaydı ve imparatorluklarının Amerika'daki bölümü askeri ve ekonomik yönden İspanyol kolonileriyle rekabet halindeydi.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz imparatorluğu</span> İngiltere Krallığı tarafından 16. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başı arasında sömürgeleştirilen denizaşırı topraklardan oluşmaktaydı

İngiliz Sömürge İmparatorluğu İngiltere Krallığı tarafından 16. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başı arasında sömürgeleştirilen denizaşırı topraklardan oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İskoçya Krallığı hükümdarları listesi İskoçya Krallığı devletinde hükümdarlık yapan kişilerin listesidir. İskoçya Krallığı 843'ten 1707'ye kadar devam eden Britanya adasının kuzeyinde kurulmuş bir devlettir. Bu İskoçya Krallığı devletinin hükümdarları İskoçya Krallarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık Parlamentosu</span> Birleşik Krallıkın yasama organı

Birleşik Krallık Parlamentosu, Birleşik Krallık'ın en üst anayasal organıdır. Çift meclisli bir sistemi olan ülkede parlamento iki bölümden oluşur: Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası. Her iki meclis de Londra'da bulunan Westminster Sarayı'nda toplanır. Bu iki meclise, sınırlı şekilde kanun yapma yetkisi olan ve bu yüzden parlamentonun üçüncü bir parçası sayılabilecek olan monarşinin temsilcisi kral/kraliçeyi de eklemek mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'ta futbol</span>

Birleşik Krallık'ta futbol, 4 farklı Birleşik Krallık ülkesinin her biri için ayrı olarak düzenlenmiştir. Bu ülkelerin hepsi kendi içlerinde futbolu yönetmekle sorumlu bir millî futbol birliğine sahiptir ve şu an Birleşik Krallık'ın millî futbol takımı yoktur. Ayrıca 1960'lardan beri futbol, Birleşik Krallık'ta en çok sevilen spordur.

Üç Krallık Savaşları 1639 - 1651 yılları arasında İngiltere, İrlanda ve İskoçya'yı da içine alacak şekilde gerçekleşen çok sayıda olayı kapsar. Bu olaylardan en önemlisi İngiliz İç Savaşıdır ve savaşın sonunda 1649 yılında Parlamento tarafından alınan kararla kral I. Charles idam edilmiştir. Üç Krallık Savaşları dönemi 1660 yılında II. Charles'ın tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon dönemine kadar uzatılır. Savaşlar toplumsal hayatta dini ve sosyal meselelere dair biriken sorunların patlaması olarak da değerlendirilebilir. Din alanında halk, monarşisinin müdahalesi olmaksızın özgürce ibadet etme arzusunu dile getirmiştir. Sosyal alanda da monarşinin yetkilerinin parlamento tarafından düzenlenmesi arzusu bulunuyordu. İngiltere, İrlanda ve İskoçya topraklarında yaşanan bu toplumsal olayların bir de ulusal boyutu olmuştur. İrlanda ve İskoçya birleşik krallık altında İngiliz hakimiyetine de başkaldırmıştır. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlılarının monarşi, İrlanda ve İskoçya'ya galip gelmesi günümüzdeki meşruti monarşiyle yönetilen Londra merkezli Büyük Britanya'nın da temellerini atmıştır. Aynı dönemde meydana gelen ve İspanyol İmparatorluğuna karşı yaşanan Portekiz ve Hollanda bağımsızlık savaşları da bu dönemde yaşanmıştır.

İngiliz kraliyet eşlerinin listesi İngiltere Krallığı’nın yöneten hükümdarların yaptığı görev yaptıkları süre boyunca olan eşlerini gösterir. Kraliyet eşleri normalde hükümdar yetkilerine sahip değildir. 16. yüzyılda birlikte hüküm süren Mary I ve Philip; 17. yüzyılda birlikte hüküm süren William III ve Mary II. bu durumun istisnalarıdır.

Rothesay Dükü, Birleşik Krallık tahtının varisine ait olan bir unvandır. Şu anda Galler Prensi William’a aittir. William'ın eşi Galler Prensesi Catherine, şu anki Rothesay Düşesidir. Rothesay Dükü, 1707'den önce İskoçya Krallığı'nın, 1707'den 1800'e kadar Büyük Britanya Krallığı'nın ve günümüzde ise Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nın tahtının varisinin unvanıdır. Birleşik Krallık'ın geri kalanında ve denizaşırı ülkelerde Cornwall Dükü ve Galler Prensi unvanları kullanılırken Rothesay Dükü unvanı ise İskoçya'da iken veliaht tarafından kullanılması zorunlu olan bir unvandır. Rothesay Dükü ayrıca Carrick Kontu, Renfrew Baronu, Adalar Lordu ve İskoçya Prensi ve Büyük Vekilharcı gibi diğer İskoç unvanlarına da sahiptir. Unvan adını Bute Adası'ndaki Rothesay'den bölgesinden alır ancak Cornwall Dükalığı'nın aksine herhangi bir tüzel kişilik veya toprak mülkiyeti ile ilişkili değildir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.