İçeriğe atla

İngiliz-Türk korsanlığı

Berberi Devletlerinde Katolik rahipler tarafından Hristiyan tutsakların satın alınması.

İngiliz-Türk korsanlığı veya İngiliz-Berberi korsanlığı, 17. yüzyılda Berberi korsanları ile İngiliz korsanları arasında Katolik denizciliğine karşı işbirliğini ifade eder.[1][2][3]

İngiliz-Türk işbirliği

Protestanlar ve Müslüman Türkler, daha doğrusu Berberi korsanları, o dönemde ortak düşmanları olan Katolik Avrupa'ya karşı işbirliği yaptılar.[2][4] Bu işbirliği, din savaşları ve Protestanlık ile Katoliklik arasında devam eden ölümlü savaş bağlamında görülmelidir. O dönemde Protestan karşıtı politikalar uygulayan İspanya, Portekiz ve Fransa bu İngiliz-Müslüman işbirliğinin hedefiydi. Görünüşe göre, İngiltere ile barış imzalandığında 1604 yılına kadar İspanya'ya karşı aktif olan İngiliz korsanlar, farklı bir devletin koruması altında olsalar da İngiliz kraliyetinin istememesine rağmen İspanyollara karşı mücadeleye devam etme eğilimindeydiler.[5]

Kral I. James'in Haziran 1603'te resmen korsanlığın sona erdiğini ilan etmesinden sonra İngiliz korsanlar, Müslüman Berberi korsanları saflarında korsanlık faaliyetlerine devam ettiler. Dahası Katolik gemilerine saldırarak servet kazanılabileceğinden, İngiltere'yi ve inançlarını terk etmek korsanlar arasında genellikle finansal başarıya giden bir yoldu.[6] 1610 yılına gelindiğinde İngiliz korsanların serveti, tiyatro oyunlarının konusu olacak kadar ünlü hale geldi ve kral, geri dönmek isteyenlere Kraliyet Affı teklif etti.

Salé, İngiliz-Türk korsanlığının üslerinden biriydi.

Bu işbirliğine sadece İngiliz korsanlar değil, aynı hedefleri paylaşan Hollandalılar da katıldı.[2] Katolik gemilerine saldırılır, mürettebat ve yolcular Cezayir'e veya Berberi Sahili'nin diğer yerlerine köle olarak satılmak üzere götürüldü. İngiliz korsanların sayısı önemli ölçüdeydi.[4] Jack Ward, Henry Mainwaring, Robert Walsingham ve Peter Easton Berberi sahilinin Dayılarının hizmetinde olan İngiliz korsanlar arasındaydı. En ünlü Hollandalı korsanlardan bazıları Zymen Danseker, Salomo de Veenboer ve Jan Janszoon (Müslüman olduktan sonra Küçük Murat Reis) idi. Ward, Danseker ve Janszoon gibi bazıları İslam'ı benimsemiş korsanlardı. Henry Mainwaring, tercihen İspanyollara saldırırdı ve İngiliz gemilerinden kaçındığını iddia ederdi ancak genel olarak her milletten gemilere saldırdığı görülmektedir. Walsingham'ın Türk tutsakları Hristiyan kadırgalarından kurtardığı ve Hristiyan tutsakları Kuzey Afrika köle pazarında sattığı biliniyor. Janszoon (Küçük Murat), kölelerini Berberi Kıyısı'nda satmak için İzlanda Seferi gibi uzun seferlere öncülük etti.[7]

Bir İngiliz yazarın o zamanlardaki mektubundan bir kesit şöyle belirtir:

“ "İngiliz korsanlarımız tarafından Hristiyanlardan günlük olarak alınan, Mağripliler ve Türklerin çok zenginleşmesine ve Hristiyanların yoksullaşmasına kadar Larache, Cezayir ve Tunus'a taşınan malların, ticari mücevherlerin ve hazinelerin sonsuzluğu..." „

——Portekiz'den İngiltere'ye gönderilen çağdaş mektup.[4]

Berberi Eyaletleri, Katolikliğe karşı paylaşılan dini düşmanlığın ötesinde, ülkede çok kozmopolit bir ortam olduğundan, muhtemelen Protestan korsanlara ekonomik avantajların yanı sıra sosyal hareketlilik de sunmuştur.[8]

Katolik tarafından gelen tepkiler

Ressam Abraham Duquesne tarafından 1682'de Cezayir bombardımanı

Osmanlı İmparatorluğu ile ittifak geleneği olan Fransa, 1607'de Osmanlı Sultanı I. Ahmed'e resmi bir protesto mektubu gönderdi ve İngiliz ile Hollandalı korsanların Fransız gemilerine baskın yapmak için Kuzey Afrika limanlarını üs olarak kullanmalarına izin verildiğinden şikayet etti.[2] Fransa için bu, o zamanlar "Türk-Kalvinizm" olarak tanımlanan Katolikliğe karşı açık bir komplo idi.

İspanya, bu eylemleri engellemek için 1615'te korsanlığa ve korsanlara karşı bir bildiri yayınladı.[4]

İngiltere, 1621 yılında Cezayir'e oradaki Hristiyan tutsakları serbest bırakmak amacıyla saldırdığı için muhtemelen bu tür bir korsan işbirliği konusunda kararsızlaştı.[2]

1629'da Fransa Kralı XIII. Louis, 420 Fransız tutsağını serbest bırakmak için Salé'ye saldırdı.[8] XIV. Louis de daha sonra korsanlara misilleme olarak Cezayir'i topa tuttu. Katolik dini tarikatlar, özellikle de kendisi eski bir köle olan Aziz Vincent de Paul yönetimindeki Trinitarians ve Lazaristler, Hristiyan kölelere fidye toplamak ve özgürleştirmek için bağış topladılar. Misyonerlerin, 1660'ta Aziz Vincent de Paul'un ölümüne kadar 1.200 köleyi toplam 1.200.000 livre para ile kurtardığı tahmin edilmektedir.

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ "The study of Anglo-Turkish piracy in the Mediterranean reveals a fusion of commercial and foreign policy interests embodied in the development of this special relationship" in New interpretations in naval history by Robert William Love p.
  2. ^ a b c d e "At the beginning of the seventeenth century France complained about a new phenomenon: Anglo-Turkish piracy." in Orientalism in early modern France by Ina Baghdiantz McCabe p.86ff
  3. ^ Anglo-Turkish piracy in the reign of James I by Grace Maple Davis, Stanford University. Dept. of History, 1911
  4. ^ a b c d Sick economies: drama, mercantilism, and disease in Shakespeare's England Jonathan Gil Harris p.152ff
  5. ^ Mimesis and Empire: The New World, Islam, and European Identities Barbara Fuchs p.121
  6. ^ "Traffic and turning: Islam and English drama, 1579-1624 by Jonathan Burton p.103". 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  7. ^ "The Everything Pirates Book Barbara Karg, Arjean Spaite p.37". 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  8. ^ a b Orientalism in early modern France by Ina Baghdiantz McCabe p.94ff

Kaynakça

  • McCabe, Ina Baghdiantz 2008 Orientalism in early Modern France Berg Oryantalizm ISBN 978-1-84520-374-0

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tortuga</span>

Tortuga ya da Isla Tortuga, resmi olarak Île de la Tortue, Karayiplerde yer alan bir adadır. Haiti'nin kuzeybatı açıklarında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Korsanlık</span> deniz taşıtlarına saldıran, yağmalayan haydut

Korsan, deniz taşıtlarına saldıran, yağmalayan haydut. Korsanlar bir milleti ya da orduyu temsil etmezler ve amaçları çoğunlukla ganimet ele geçirmektir. Bu ganimetler bazen esir ve bazen değerli yük taşıyan gemi (aktarma) olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Berberi Savaşı</span> tarihi savaş

Birinci Berberi Savaşı, Berberi Kıyısı Savaşı veya Trablusgarp Savaşı olarak da bilinen Amerika Birleşik Devletleri ile Kuzey Afrika'daki Fas Sultanlığı, Cezayir Eyaleti, Tunus Eyaleti ve Trablusgarp Eyaleti gibi Berberi devletleri arasında yapılan savaşın ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Jack Sparrow</span> Karayip Korsanları adlı film serisinden bir kurgusal karakter

Kaptan Jack Sparrow, Gore Verbinski tarafından yönetilen Walt Disney yapımı Karayip Korsanları film serisinde Johnny Depp tarafından canlandırılan kurgusal bir karakter.

<span class="mw-page-title-main">William Kidd</span>

William “Captain” Kidd, İskoç denizci.

<span class="mw-page-title-main">Henry Morgan</span>

Amiral Sir Henry Morgan, Galli denizci ve Karayip Adalarında varlık gösteren korsan. Galler'den çıkan en tanınmış ve en başarılı korsanlardandır, bölgede İspanyol hakimiyetini İngiltere lehine zora sokmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Wokou</span> MS 13. yüzyıldan başlayarak Çin ve Kore sahillerine saldıran korsanlar

Wokou veya Japon korsanlar MS 13. yüzyıldan başlayarak Çin ve Kore sahillerine saldıran korsanlardır. İlk başlarda Wokou; Japonya’dan askerler, roninler, tüccarlar ve kaçakçılardan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kara Sakal</span> İngiliz Korsan

Edward Teach ya da Edward Thatch, Blackbeard (Karasakal) ismiyle bilinir. 18. yüzyılın başları boyunca West Indies ve doğu sahillerindeki Amerikan kolonileri civarında faaliyet gösteren İngiliz korsan olarak ün salmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nevis</span>

Nevis, Karayipler'deki Küçük Antiller'in kuzeyinde bulunan ada. Saint Kitts adasıyla birlikte Saint Kitts ve Nevis'i oluşturmaktadır. Adanın batı tarafında Karayip Denizi ve doğusu Atlas Okyanusu'na bakmaktadır. Adanın 350 km doğu-güneybatısında Puerto Rico adası ve 50 km batısında Antigua adası bulunur. Adanın alanı 93 km² olup nüfusu 2006 itibarıyla 12,106 kişidir. Adanın başkenti Charlestown kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Nice Kuşatması</span>

Nice Kuşatması, 1543 yılında gerçekleştirilen ve 1542-1546 İtalya Savaşı'nın bir parçası olan; Fransa-Osmanlı ittifakı çerçevesinde Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa Krallığı gemilerinden oluşan donanmanın, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olan ve Savoie Dükalığı tarafından yönetilen Nice şehrine yaptığı kuşatma. Kuşatma sonucunda Osmanlı ve Fransa kuvvetleri şehri ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Telif hakkı ihlali</span> Telif hakkı bulunan çalışmanın hukuka aykırı şekilde kullanılması

Telif hakkı ihlali, genellikle; telif hakkı eseri oluşturan kişi, atadığı bir yayıncı veya temsilci gibi birisine ait olan çalışmaların, telif hakkı sahibinin özel haklarını ihlal ederek ve izni olmadan kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması ya da izin gerektirecek şekilde görüntülenmesi, bazı çalışmalarda kullanılarak türetilmesi sonucu oluşan hak ihlalidir.

<span class="mw-page-title-main">Berberi korsanlar</span>

Berberi korsanlar veya Osmanlı korsanları; Salé, Rabat, Cezayir, Tunus ve Trablus limanlarında üslenen Kuzey Afrikalı korsanlardı. Adını Berberi halkından almakta olup korsanların faaliyet gösterdikleri yerler Berberi Kıyısı olarak adlandırılmaktaydı.

Beyaz kölelik teknik açıdan bir kadını iğfal etmeyi ve başka bir ülkede veya bölgede cinsel köle yapmak için kullanmayı ifade eder. Birleşik Devletler'de seks ticareti ile mücadele etmek için 1910'da ABD Kongresi Beyaz Köle Trafik Yasası'nı kabul etti; bu durum, kadınları "fahişelik veya istismar amacıyla veya diğer ahlaki olmayan amaçlarla" devlet sınırları boyunca nakletmeyi ağır bir suç olarak kabul etti. 1920'lerde göçmenlerin yasaklanmasının ardından insan kaçakçılığı 1990'lı yıllara kadar önemli bir mesele olarak değerlendirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan'da kölelik</span>

Antik Yunanistan'da kölelik, o dönemde diğer toplumlardaki kölelik kadar yaygın bir durumdu. Eski Yunanistan'daki bazı yazarlar köleliği doğal ve hatta gerekli görmüşlerdir. Bu paradigma, Sokratik diyaloglarda özellikle sorgulamıştır; Stoacılar, kayıtlara göre köleliği kınayan ilk kişilerdir.

John Ward, aynı zamanda Jack Ward veya sonradan Yusuf Reis olarak bilinir. 17. yüzyılın başlarında bir İngiliz korsandı ve daha sonra 17. yüzyılın başlarında Tunus dışında faaliyet gösteren bir Berberi korsandı.

Korsanlık tarihi, korsanlığın tarih içerisinde gelişmesini, korsan olarak tanınmış bazı isimlerin biyografilerini ve zamanın şartları da gözönünde bulundurarak ele alan tarihin alt dallarından biridir.

Baltimore Talanı Küçük Murat Reis liderliğinde berberi korsanlar tarafından 20 Haziran 1631'de İrlanda'nın Baltimore kasabasında gerçekleştirilmiştir. 230 adamıyla kasabaya saldıran Murat Reis kasabayı talan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika'da kölelik</span>

Kölelik tarihsel olarak Afrika'da yaygındı ve Modern Afrika'da kölelik hala bazı Afrika ülkelerinde devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mary Read</span> İngiliz korsan

Mary Read, Mark Read olarak da bilinen İngiliz korsanıydı. O ve Anne Bonny, tüm zamanların en ünlü kadın korsanlarından ikisi ve 18. yüzyılın başlarında "Korsanlığın Altın Çağı" nın zirvesinde korsanlıktan mahkûm olduğu bilinen birkaç kadın arasındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Ağa</span>

Ömer Ağa, sadece 17 gün görevde kalan selefi Muhammed Haznaci'nin 7 Nisan 1815'te öldürülmesinden sonra, Nisan 1815'ten Eylül 1817'ye kadar Cezayir Dayısıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.