İmalat-ı Harbiye - Turkipedia

Osmanlıca kökenli imalat-ı harbiye sözcüğü harp araç ve gereçleri imalatını tanımlamakta olup günümüzde yerine kullanılan savunma sanayisi anlamına karşılık gelmektedir.

Kurucusu V. Mehmed'tir

İmalat-ı Harbiye tarihi bir Kurum olarak resmi ve tam adı İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi olan ve 1909 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda kurulmuş ve dönemi itibarıyla savunma sanayi alanında faaliyet göstermiş olan Kuruluşa karşılık gelmektedir. Kısaca İmalat-ı Harbiye olarak anılan İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi, İstanbul'un işgali sonrası Türk Kurtuluş Savaşı'na destek vererek Ankara merkezli olarak Anadolu'ya taşınmış ve Anadolu Hareketi yönetiminde faaliyetlerini sürdürmüştür. Daha sonrasında 1921 yılında yeniden yapılanarak Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü'ne dönüşmüştür. Bu süreçte de gayri resmi olarak İmalat-ı Harbiye olarak anılmaya devam etmiştir. Bu kurumlarda çalışanlar İmalat-ı Harbiyeli olarak anılmıştır.^[1]

Günümüzde İmalat-ı Harbiye, Türk Kurtuluş Savaşı'nda söz konusu Kurumun göstermiş olduğu başarı ve fedakarlıklardan dolayı hala kullanılmaktadır. Bu sebeplerden dolayı İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi ve Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü'nün devamı olarak 1950 tarihinde kurulan Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, öncel kuruluşunun adı olan İmalat-ı Harbiye olarak da anılmaktadır.^[1]

İmalat-ı Harbiye Mektebi öğrencilerinin desteği ile 1910 yılında kurulan bugünkü adıyla MKE Ankaragücü Gençlik ve Spor Kulübü için de İmalat-ı Harbiye tanımı ve lakabı kullanılmaktadır.^[2] Bu tarihi atfa yönelik MKE Ankaragücü GSK, 110. kuruluş yıl dönümlerine özel olarak ön yüzü göğüs kısmında İmalat-ı Harbiye yazan ve aynı adla anılan özel forma serisi çıkarmış ve satışa sunmuştur.^[3]

Kaynakça

^ ^a ^b Turan Tanyer, “Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na”. MKE Dergisi, Ankara. 1995. ss. 45-70.
^ "MKE Ankaragücü Tarihçe". 13 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "MKE Ankaragücü 110. yılını kutluyor". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

İç Anadolu Bölgesi, Anadolu'nun orta kısmında yer alan, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'de gelişmiş bölgeler arasında yer alır. Konumu sebebiyle bu bölgeye "Orta Anadolu" da denir. İç Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü 151.000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar. Yüzölçümü bakımından Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur. Aynı zamanda Türkiye'nin "tahıl ambarı" olarak da anımsanır. İç Anadolu Bölgesi'nde toplam 13 il vardır.

<span class="mw-page-title-main">Halil Ethem Eldem</span>

Halil Ethem Eldem, Sadrazam İbrahim Ethem Paşa'nın oğlu, Osman Hamdi Bey'in küçük kardeşidir.

Tophane-i Hümâyun. 1921 yılında "Askeri Fabrikaları Umum Müdürlüğü" haline dönüştürülmüştür. Bu kuruluş daha sonra "Makine Kimya Endüstrisi Kurumu" adını almıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, savunma politikaları ve Türk vatandaşlarının askerlik işlerinden sorumlu olan bakanlık.

THK-16 diğer adıyla Mehmetçik, 1952 yılında Türk Hava Kurumu tarafından tasarlanan jet eğitim uçağıdır.

MKE Ankaragücü ya da tam adıyla MKE Ankaragücü Gençlik ve Spor Kulübü, genellikle futbol takımıyla tanınan Ankara merkezli ve şehrin ilk spor kulübü.

T-50, TSK'nın silah kullanımında dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak için MKE tarafından HK 33'ü baz alınarak yapılan tamamen yerli Türk saldırı tüfeği.

Posta ve Telgraf Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde posta ve telgraf hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıktı. Kuruluşun merkezi İstanbul'da, günümüzde Eminönü'nde bulunan ve Büyük Postane olarak anılan Sirkeci'deki binaydı.

Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi, 15 Mart 1950 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin her türlü silah, mühimmat, roket, araç ve gereç ihtiyaçlarını karşılamakla görevli ve Millî Savunma Bakanlığına bağlı olarak savunma sanayi alanında faaliyet göstermek amacıyla kurulan kurum. Kamu iktisadi teşebbüsü olarak kurulan MKE, 3 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla 7330 sayılı Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun ile anonim şirkete dönüştürülmüştür.

MKE Ankaragücü, Ankara'nın 1.Lig'de mücadele eden futbol takımı. 1910 yılında kurulan MKE Ankaragücü'nün, 1911'de kurulan tam anlamıyla 1922'de faaliyete geçen futbol şubesidir. Maçlarını 20.672 kapasiteli Eryaman Stadyumu'nda oynamaktadır.

MKE Silahsan Özel Müzesi, MKE Silah Sanayi Müzesi ya da yaygın ismiyle Kırıkkale Silah Müzesi, 15 Temmuz 1990'da MKE Kırıkkale Silah Fabrikası bünyesinde kurulan ve 2 Kasım 1993'te yenilenerek tekrar ziyarete açılan silah sanayi müzesi.

MKE Sanayi ve Teknoloji Müzesi; Ankara'nın Yenimahalle ilçesine bağlı Emniyet Mahallesinde yer alan bir müzedir. 22 Mayıs 2013 tarihinde, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu'na bağlı olarak kurulmuştur. Müzede, sayıları 1000'i aşan, Türk silah ve savunma endüstrisinin gelişim aşamalarını gözler önüne seren belgeler ve materyaller ile birçoğu Kurtuluş Savaşı sırasında da kullanılmış olan Osmanlı yapımı silahlar, üretim tezgahları, MKE'nin geliştirip ürettiği askeri araç-gereçler sergilenmektedir. Ayrıca, ülke sanayisinin gelişimine katkıda bulunan ve yön veren kişilere ait eşyalar, onların portreleri ve mühendislikle alakalı objeler de gösterime sunulanlar arasındadır. Müze 3 boyutlu olarak gezilebilmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ya da İletişim Başkanlığı, cumhurbaşkanlığına bağlı olarak devletin her türlü iletişim, basın, yayın ve bilgi alışverişi faaliyetini denetleyen ve idare eden kurumdur. 24 Temmuz 2018 tarihinde kuruldu ve Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nün yerini aldı.

Ankara Şildi, Ankara'da 1931 ile 1942 yılları arasında düzenlenen futbol yarışması.

Türk savunma sanayii, Türkiye'nin askeri ihtiyaçlarını karşılamak ve savunma yeteneklerini geliştirmek amacıyla ülkenin kendi sınırları içinde üretim, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerini yürüten bir sektördür. Bu sanayi; askeri araçlar, silah sistemleri, iletişim teknolojileri, siber güvenlik ve diğer savunma alanlarındaki ürün ve hizmetleri kapsar. Türk savunma sanayiinin büyümesi, yerli üretimi teşvik etme ve dışa bağımlılığı azaltma hedefleri doğrultusunda stratejik bir öneme sahiptir.

Makine sanayi veya makine endüstrisi, tarım, ulaşım, savunma gibi alanlarda ekonomik faaliyet gösteren sanayi kolları için makine imalatı ve bakım ihtiyaçlarını karşılayan temel endüstri sektörüdür. Geleneksel olarak ağır sanayi alanında hizmet veren bu sektör, günümüz serbest piyasalarında iş yapan şirketler tarafından hafif sanayinin bir parçası olarak kabul edilmektedir.

Tophane Müşirliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun 30. padişahı olan II. Mahmud tarafından 1832 yılında kurulmuştur. 1908 yılına kadar hizmet veren Tophane Müşirliği aynı yıl Tophane Nazırlığı adıyla yeniden yapılandırılmıştır.

Tophane Nazırlığı, Osmanlı İmparatorluğu 34. padişahı olan II. Abdülhamid döneminde 1908 yılında kurulmuştur. Nazırlık, 1832 yılında kurulan ve Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisindeki tüm savunma sanayi kuruluşlarının yönetiminden sorumlu Tophane Müşirliğinin 1908 yılında kaldırılmasıyla sonucu söz konusu Müşirliğin yerini almıştır.

Kısaca İmalat-ı Harbiye olarak bilinen İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi Osmanlı İmparatorluğu'nun 35. padişahı olan V. Mehmed hükümdarlığı döneminde savunma sanayi faaliyetlerinde bulunmak üzere Harbiye Nezâreti'ne bağlı olarak 1909 yılında kurulmuştur. Aralık 1909 tarihinde ilk İmalat-ı Harbiye Umum Müdürü olarak ferik rütbesiyle Nâzım Paşa görevlendirilmiştir. Önceki dönemlerde Tophane Müşirliği (1832-1908) ve Tophane Nazırlığı (1908-1909) adı altında faaliyetlerini sürdüren savunma sanayi kuruluşları, 1909 yılından itibaren İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi çatısı altında toplanmıştır. Kurum, öncelikli olarak I. Dünya Savaşı'nda daha sonra da Türk Kurtuluş Savaşı'nda etkin görev üstlenmiş ve dönemin şartlarında önemli çalışmalara imza atmıştır. 1921 yılında Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğünün kurulmasına değin çalışmalarını sürdürmüştür.

Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü, Türk Kurtuluş Savaşı sürerken Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki Ankara merkezli Anadolu Hareketi yönetimi tarafından kurulmakta olan düzenli ordunun askeri gereksinimlerini sistemli bir şekilde sağmak amacıyla kurulmuştur. Daha öncesinde İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi çatısı altında işgal altındaki İstanbul'dan başta Ankara olmak üzere Anadolu'nun çeşitli kentlerine kaçırılan tezgâh ve teçhizat ile buradan gönüllü olarak gelen subay, usta ve işçiler sayesinde silah, mühimmat ve diğer askeri gereksinimler karşılanmaktaydı. Düzenli bir savunma sanayii üretimi için 1921 yılında İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi yeniden yapılandırılarak Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı olarak Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü'ne dönüştürülmüş ve o dönem miralay rütbesinde bulunan Mustafa Asım (Berkman) Paşa, Ocak 1921 tarihi itibarıyla Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü'nün başına getirilmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.