İçeriğe atla

İkiz açık

Makroekonomi'de, ikiz açık hipotezi veya ikiz açıklar fenomeni,[1] bütçe dengesi ve cari denge arasında güçlü bir nedensellik olduğunu ifade eder.[2]

Tanım

Bütçe açıklarının cari açığa yol açması olarak tanımlanabilir. Bu bağlantı milli gelir modeli üzerinden çözümlenebilir:

Bu formülizasyonda Y milli gelir ya da GSYH'yi, C harcamaları, I yatırımları, G kamu harcamalarını, X-M ise net ihracat yani dış ticaret dengesini gösterir. Formülün sol tarafı ekonomideki toplam üretimi gösterirken sol tarafı toplam harcamaları gösterir. Bu formülizasyon GSYH'nin ya da milli gelirin harcama yöntemiyle elde edilmesidir. Bir diğer yöntem sızıntı enjeksiyon yöntemidir. Sızıntı enjeksiyon yöntemi ile elde edilen milli gelir formülü aşağıdaki gibidir.

Burada ise Y GSYH'yi gösterirken, C tüketimi, S özel tasarrufları ve T vergileri gösterir. Bu eşitliğin sebebi ise milli gelirin harcama, tasarruf etme veya vergi ödeme dışında bir yere kullanılamamasından kaynaklıdır.

Kanıt

ve

, buradan da

,

Eğer (T-G) negatifse, bütçe açığı var demektir.

Milli gelirin sabit olduğu bir ekonomi var sayalım. Bütçe de açık oluşursa ve tasarruflar değişmezse harcama yöntemi ile elde edilen milli gelir formülünde yatırımlar düşecek (dışlama etkisi) veya dış ticaret açığı oluşacaktır.

Devlet bütçe açığını kapatmak için borçlanma yoluna giderse cari açık artacaktır.[3] Şayet borçlanma vatandaşın tasarruflarından karşılanırsa bu da dışlama etkisi oluşmasına neden olacaktır.

Örnek

ABD'de bütçe açığının yaklaşık yarısı yabancılardan, yarısı da yurt içinden finanse ediliyor. Bu nedenle, 400 milyar dolarlık ek bir açıkla, teoriye göre ticaret açığı yaklaşık 200 milyar dolar artacaktır.

ABD'de "ikiz açık". Mali denge (siyah) ve cari denge (kırmızı). Source: ameco.[4]

Bir ekonomide hem cari açık hem de bütçe açığı varsa bu durum ikiz açık olarak adlandırılır. Aslında ekonomi yabancılardan yabancı ürünleri satın almak için borçlanır. Bu durum ülke para biriminin devalüe olmasına dahi yol açabilir.

Amerika Birleşik Devletleri örneğinde, GSYH'nin yüzdesi olarak ikiz açık grafiği, bütçe ve cari hesap açıklarının 1981'den 1990'ların başına kadar büyük ölçüde senkronize hareket ettiğini, ancak o zamandan beri birbirlerinden uzaklaştıklarını gösteriyor. Dolayısıyla veriler, bir hükûmetin bütçe açığı genişledikçe cari hesabın düştüğünü, ancak yatırım ve özel tasarrufa olanlardan dolayı ilişkinin karmaşıklaştığını doğrulamaktadır.

Cari Hesap = (Tasarruflar – Yatırımlar) + (Toplanan Vergiler – Kamu Harcamaları)

Yukarıdaki denklemde, devlet harcamaları toplanan vergi miktarını aştıkça cari dengenin bozulacağı doğrulanabilir.

Bu süreci sezgisel olarak anlamanın bir yolu, iki farklı pazar üzerinden düşünmektir. İlk önce Döviz piyasasını düşünün. Dengede arz edilen miktar = talep edilen miktar. Böylece, İthalat + Sermaye çıkışı = İhracat + Sermaye Girişi. Bu denklemi yeniden düzenleyerek, İthalat - İhracat = Sermaye Girişi - Sermaye Çıkışı olduğunu buluruz. İthalat - İhracat = Ticaret Açığı ve Sermaye Girişi - Sermaye Çıkışı = Net Sermaye Girişi olduğundan, Ticaret Açığı = Net Sermaye Girişi (veya Cari Hesap açığı = Sermaye Hesabı Fazlası) denklemini elde ederiz.

Daha sonra ödünç verilebilir fonlar için piyasayı ele almalıyız. Buradaki denge Tasarruf + Net Sermaye Girişi = Yatırım + Bütçe Açığıdır. Ancak, Forex piyasasını dikkate alarak, Ticaret Açığının Net Sermaye Girişine eşit olduğunu biliyoruz. Böylece şunun yerine geçebiliriz:

Tasarruflar + Ticaret Açığı = Yatırımlar + Bütçe Açığı.

Cebirsel olarak yeniden düzenlersek:

Bütçe Açığı = Tasarruflar + Ticaret Açığı – Yatırımlar.

Bundan çıkarabileceğimiz şey, artan bir bütçe açığının neden Ticaret Açığı ile birlikte yükselip alçaldığının anlaşılmasıdır. İkiz Açıklar adını buradan türetiyoruz: ABD bütçe açığı yükselirse, o zaman ya hanehalkı tasarrufları artmalı, ticaret açığı artmalı ya da özel yatırım azalmalıdır.

Kaynaklar

  1. ^ Miller, Stephen M.; Russek, Frank S. (1 Ekim 1989). "Are the Twin Deficits Really Related?". Contemporary Economic Policy (İngilizce). 7 (4): 91-115. doi:10.1111/j.1465-7287.1989.tb00577.x. ISSN 1465-7287. 
  2. ^ FRBSF Economic Letter Understanding the Twin Deficits: New Approaches, New Results 4 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Michele Cavallo, July 22, 2005
  3. ^ http://mpra.ub.uni-muenchen.de/24149/1/MPRA_paper_24149.pdf 4 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Twin deficits and the Feldstein-Horioka puzzle: a comparison of the EU member states and candidate countries"
  4. ^ "Ameco-data base November 2007". 7 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 

İleri Okumalar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Banka</span> finansal etkinlikte bulunan kurum

Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.

Topolojik uzaylar, matematiğin Topoloji dalının başlıca uğraş konularıdır. Bir X kümesi ve bu kümenin alt kümelerinin bir kısmını içeren ve aşağıdaki varsayımları sağlayan S kümesinden oluşurlar:

<span class="mw-page-title-main">Özel görelilik</span> izafiyet teorisi, uzay ve zaman arasındaki ilişkiyi açıklayan bir bilimsel teoridir

Fizikte, özel görelilik teorisi veya izafiyet teorisi, uzay ve zaman arasındaki ilişkiyi açıklayan bir bilimsel teoridir. Albert Einstein'ın orijinal çalışmalarında teori, iki varsayıma dayanmaktadır:

  1. Fizik yasaları, tüm süredurum referans çerçevelerinde değişmezdir.
  2. Işık kaynağının veya gözlemcinin hareketinden bağımsız olarak vakumdaki ışığın hızı, tüm gözlemciler için aynıdır.
<span class="mw-page-title-main">Ödemeler dengesi</span>

Ödemeler dengesi, en geniş anlamıyla, bir ekonomide

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

Yatırım, belirli bir kaynağın ya da değerin, gelir sağlamak amacıyla kalıcı bir biçimde kullanılmasıdır. Tüketim kavramından temel farkı, kullanılan kaynak ya da değerin işlem sonunda tükenmemesidir. Yatırım harcamasının sonucunda ortaya çıkan yatırım, orta ve uzun dönemde getiri sağlamaya devam eder.

Boyut analizi fiziksel büyüklüklerin farklı çeşitlerinin karışımını içeren fiziksel durumları içeren ve sıklıkla fizik, kimya ve mühendislikte kullanılan kavramsal bir yöntemdir.Fizikçiler ve mühendisler tarafından türevli denklemlerin ve hesaplamaların olasılıklarının kontrolünde kullanılır.Ayrıca deneylerle veya kavramın daha karmaşık teorileriyle denenebilen karmaşık fiziksel durumlarla ilgili mantıklı hipotezler oluşturmak için de kullanılır.

Termodinamiğin(Isıldevinimin) ikinci yasası, izole sistemlerin entropisinin asla azalamayacağını belirtir. Bunun sebebini izole sistemlerin termodinamik dengeden spontane olarak oluşmasıyla açıklar. Buna benzer olarak sürekli çalışan makinelerin ikinci kanunu imkânsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Cari denge</span>

Cari işlemler dengesi olarak da tanımlanan cari denge, ödemeler dengesi bilançosunun dış ticaret, hizmetler, yatırım gelirleri ve cari transferler dengelerinin toplamından oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Bütçe açığı</span>

Bütçe açığı, devletin bütçe giderlerinin, gelirlerinden fazla olması durumunda ortaya çıkan açığı gösterir. Bütçe açığı, bütçe dönemi içinde ortaya çıkan beklenmedik harcama artışlarından kaynaklanabileceği gibi bütçeler dönem başında da açık vererek başlamış olabilir. Bu durumda bütçe açığı, borçlanma ya da para basma yoluyla karşılanır.

ElGamal şifrelemesi, Diffie-Hellman anahtar alış-verişi'ne dayanan bir asimetrik şifreleme algoritması olup Taher Elgamal tarafından 1984 yılında önerilmiştir.

Keynesyen iktisat veya Keynesçilik, adını İngiliz ekonomist John Maynard Keynes'ten alır), toplam talebin ekonomik çıktı ve enflasyonu nasıl güçlü bir şekilde etkilediğine dair çeşitli makroekonomik teori ve modellerdir. Keynesyen görüşe göre, toplam talep ekonominin üretken kapasitesine eşit olmak zorunda değildir. Bunun yerine, üretimi, istihdamı ve enflasyonu etkileyen - bazen düzensiz davranan - bir dizi faktörden etkilenir.

<span class="mw-page-title-main">Fourier serisi</span>

Matematikte, Fourier serileri bir periyodik fonksiyonu basit dalgalı fonksiyonların toplamına çevirir.

<span class="mw-page-title-main">Stok ve akım</span>

İktisat, işletme, muhasebe ve diğer ilgili alanlar genellikle stok ve akım değişkenler arasında ayrım yapmaktadırlar. Bu değişkenler ölçü birimi olarak farklılık göstermektedir. Stok değişken, sermaye birikimi gibi belirli bir zaman noktasında ölçülen ve o an var olan büyüklüğü gösteren bir değişkendir. Akım değişken ise bir zaman aralığı içerisinde ölçülmektedir. Dolayısıyla akım birim zaman cinsinden ölçülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Gayrisafi yurt içi hasıla</span> Bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin piyasa değeri toplamı

Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), bir ülke veya ülkeler tarafından belirli bir zaman diliminde üretilen ve satılan tüm nihai malların ve hizmetlerin piyasa değeri’nin parasal bir ölçü’südür.

<span class="mw-page-title-main">İletim hattı</span>

İletim hattı, elektronik ve haberleşme mühendisliğinde, akımın dalga karakteristiğinin hesaba katılmasını gerektirecek kadar yüksek frekanslarda, radyo frekansı, alternatif akımın iletimi için tasarlanmış özel kablo. İletim hatları radyo vericisi, alıcısı ve bunların anten bağlantıları, kablolu televizyon yayınlarının dağıtımı ve bilgisayar ağları gibi yerlerde kullanılır.

Doğrusal cebirde veya daha genel ifade ile matematikte matris çarpımı, bir matris çiftinde yapılan ve başka bir matris üreten ikili işlemdir. Reel veya karmaşık sayılar gibi sayılarda temel aritmetiğe uygun olarak çarpma yapılabilir. Başka bir ifade ile matrisler, sayı dizileridir. Bu yüzden, matris çarpımını ifade eden tek bir yöntem yoktur. "Matris çarpımı" terimi çoğunlukla, matris çarpımının farklı yöntemlerini ifade eder. Matris çarpımının anahtar özellikleri şunlardır: Asıl matrislerin satır ve sütun sayıları, ve matrislerin girişlerinin nasıl yeni bir matris oluşturacağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kemer sıkma politikası</span> harcama kesintileri veya vergi artışları yoluyla hükümet bütçe açıklarını azaltmayı amaçlayan siyasi-ekonomik politika

Ekonomide kemer sıkma politikası, harcama kesintileri, vergi artışları veya her ikisinin bir kombinasyonu yoluyla hükümet harcamalarını azaltmayı amaçlayan bir dizi siyasi ve ekonomik politikadır. Başlıca üç kemer sıkma yöntemi vardır: harcamaları finanse etmek için daha yüksek vergiler, harcamaları kısarken vergileri yükseltmek, daha düşük vergiler ve daha düşük hükûmet harcamaları. Borçlanmakta veya borçlarını geri ödemek için mevcut yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanan hükûmetler genellikle kemer sıkma önlemlerini kullanır. Bu önlemler, hükûmetin gelirlerini harcamalara yaklaştırarak bütçe açığını azaltmayı amaçlar. Bu önlemlerin savunucuları, kemer sıkma politikasının gereken borçlanma miktarını azalttığını ve aynı zamanda bir hükûmetin mali disiplinini alacaklılara ve kredi derecelendirme kuruluşlarına gösterebilmesinin bir yolu olacağını öne sürmektedir.

5 Nisan Kararları ya da 5 Nisan 1994 kararları, Türkiye'de yaşanan ekonomik krizden kurtulmak amacıyla 5 Nisan 1994 tarihinde açıklanan kararlar bütünüdür. Tansu Çiller dönemi politikalarından olan kararlar, genel olarak kamu finansmanı üzerindeki dengesizliği gidermeye yöneliktir.

Kriptografide Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması (ECDSA), eliptik eğri şifrelemesi kullanan birçok çeşit Dijital İmza Algoritması (DSA) sunar.