İçeriğe atla

İhsan Pere

İhsan Pere
Doğum1885
Ölüm15 Şubat 1969 (84 yaşında)[1]
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürkiye Türk
Meslekİstanbul Telgraf müdürü
Tanınma nedeniTürk Kurtuluş Savaşı sırasında sağladığı haberleşme

Mehmet İhsan Pere[2] (1885 - 15 Şubat 1969[1]) Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul Telgraf müdürü.

Yaşamı

1918'de İngilizler'in İstanbul’u işgal ettiği sırada, posta ve telgraf gibi bütün haberleşme araçları İngilizler tarafından kontrol edilmeye başlanmıştır. İtilaf Devletleri'nin hüküm sürdüğü o günlerde İhsan Pere bütün baskı, tehdit ve denetimlere rağmen, Sirkeci’de yer alan Büyük Postane’nin bodrum katında, gizli bir hat kurarak bu sayede Anadolu’yla haberleşme ağı kurmuştur. Mim Mim Grubu ile birlikte hareket etmiştir.

Gizli PR Telgraf Teşkilatı sayesinde İstanbul’da yaşanan tüm gelişmeler kullanılan bu hattan Anadolu’ya aktarılmıştır. Gizli Telgraf Merkezi kurulduktan sonra Müdâfaa-i Milliye Cemiyeti’nin Ankara ile haberleşmesi sağlanmıştır. İngilizlerin aramaları sonucu uzun bir süre bulunamayan bu gizli iletişim hattı daha sonra ihbar edilmiş; ancak, ihbar haberini duyan İhsan Pere, İngilizlerden önce davranıp bu hattı sökerek Süleymaniye’deki evinin çatısına kurmuştur.

Ankara ile yaptığı haberleşmeleri evinden sürdürmeye başlamıştır. Anadolu ile yaptığı gizli haberleşmede PR şifresi kullanılmıştır. Kurtuluş Savaşı’nda haberleşme noktasında önemli görevler üstlendiğinden dolayı Beyaz şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Soyadı Kanunu’nun çıkarılmasından sonra Pere soy adını almıştır.

Popüler kültürdeki yeri

2020 yılında TRT 1'de yayınlanan Ya İstiklal Ya Ölüm dizisinde Rıza Kocaoğlu tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Milliyet - 17 Şubat 1969 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  2. ^ "Telgrafçı İhsan (Pere) Bey'in Gözünden Trablusgarp ve Balkan Savaşları Sırasında Çanakkale Boğazı'nın Ablukası ve Bozcaada'nın İşgali" (PDF). 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  • Nur Bilge Criss, Istanbul Under Allied Occupation, 1918-1923, Brill, 1999
  • Tülay Taşdemir, H. Nuri Pere, Turing, Türkiye Turing ve Otomobil Belleteni. Türkiye, Turing ve Otomobil Kurumu, 2014

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Çetinkaya</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali Çetinkaya , Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Kel Ali lakabı ile anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ali İhsan Sabis</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali İhsan Sabis, Türk asker ve siyasetçidir. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi ve Irak Cephesi'nin, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Batı Cephesi'nin komutanlarındandır.

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'ne bağlı Musul Vilayeti'nin toprak sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Naili Gökberk</span> Türk asker ve siyasetçi

Şükrü Naili Gökberk, Türk asker, Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve siyaset adamı.

Arman Pandikyan, İstanbul'un işgali sırasında İngiliz İşgal Kuvvetlerinde tercümanlık görevini yürüten Ermeni asıllı Türktür. Görevi sırasında edindiği bilgileri Millî Mücadele taraftarı Mim Mim Grubu'na iletti. Türk Kurtuluş Savaşı sonrasında Terziyan, Hogasyan Efendiler gibi 10'a yakın Ermeni asıllı Türk ile beraber İstiklal Madalyası ile taltif edildi.

Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birçok ayaklanmalar çıkmıştır. Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilâfete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; millî hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar Millî Mücadele’nin neticelenmesini geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un İşgali</span> Mağlup Osmanlı İmparatorluğunun başkentinin İtilaf Devletleri tarafından işgali

İstanbul'un İşgali, Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Bırakışması ile Birinci Dünya Savaşı'nın bu ülkeler arasında sona erdiğinin ilan edilmesinin ardından gerçekleşmiştir. Osmanlı başkenti İstanbul, önce 13 Kasım 1918, sonra 16 Mart 1920'de olmak üzere iki kez işgal edildi. İlk işgalde, İstanbul'un önemli ve stratejik noktaları kontrol altına alındı ancak idareye el konulmadı; ikinci işgal ile idareye el konuldu. Eylül 1922'ye gelindiğinde, İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra, Mustafa Kemal Paşa İstanbul'u kurtarmak için Türk birliklerine İngiliz ve Fransız işgalindeki Çanakkale'ye hareket etmeleri emrini verdi. Bu emir üzerine Çanakkale Krizi patlak verdi. Türkler Kurtuluş Savaşı verdiği sırada İrlanda sorunuyla uğraşan Birleşik Krallık, Ankara Hükûmeti ile savaşın eşiğine geldi. Liberal Başbakan David Lloyd George Mustafa Kemal'in birliklerine karşı taarruza geçilmesini istediyse de müttefiklerinin desteğini alamadı ve ülkesindeki savaş karşıtı muhalefet ile dominyonların güçlü direnişiyle karşılaştı. Lloyd George'u gereksiz bir savaş başlatmaya çabalamakla itham eden Muhafazakâr Parti'nin 19 Ekim 1922'de Carlton Club deklarasyonu ile koalisyondan ayrılması sonucu Lloyd George hükûmeti düştü. İlerleyen süreçte diplomatik olaylar Türklerin lehine gelişti. İşgal, son İtilaf birliklerinin 4 Ekim 1923'te şehri terk etmesinden sonra, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu birliklerinin 6 Ekim 1923'te tören eşliğinde şehre girmesiyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Martonaltı</span> Türk telgrafçı

Ahmet Hamdi Martonaltı ya da bilinen adıyla Telgrafçı Manastırlı Hamdi Bey, İstanbul'un İngiliz birlikleri tarafından işgal edildiği 16 Mart 1920 günü işgal haberini ve gelişmeleri Milli Mücadele'nin lideri Mustafa Kemal Paşa'ya ileterek tarih sahnesine çıkmış telgraf memuru.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Satar</span>

Yakup Satar, Türk Kurtuluş Savaşı ve I. Dünya Savaşı'nda Irak Cephesi'nde savaşmış, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibi İstiklal Gazisi.

<span class="mw-page-title-main">Kemalettin Sami Gökçen</span> Türk asker ve diplomat

Kemalettin Sami Gökçen, Türk asker, diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sami Günsav</span>

Bekir Sami Günsav Çerkes asıllı Türk asker.

Milli Aşireti Ayaklanması, Urfa’da yaşayan Milli aşiretinin Fransızlarla iş birliği yaparak çıkardığı ayaklanmadır. Millî kuvvetlerce bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mim Mim Grubu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda istihbarat teşkilatı

Mim Mim Grubu, kuruluşunda Enver Paşa ve Talat Paşa'nın da rolünün bulunduğu, Türkiye Büyük Millet Meclisinin resmen tanıdığı bir istihbarat grubudur. Asıl adı Müsellâh Müdâfaa-i Milliye'dir ve baş harfleri olan "M. M."nin Osmanlıca alfabedeki okunuşu olan "Mim Mim" kısaltmasıyla tanınmıştır.

Selahattin Selışık, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Topkapılı Cambaz Mehmet Bey</span> İstihbaratçı

Topkapılı Cambaz Mehmet Bey, Türk tulumbacı, asker ve kabadayı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat Teşkilatı Mim Mim Grubu Başkanı.

<i>Tevhîd-i Efkâr</i> 1921 - 1925 arasında yayımlanan günlük siyasî gazete

Tevhîd-i Efkâr, 15 Haziran 1921 ile 6 Mart 1925 tarihleri arasında yayımlanan günlük siyasi gazetedir. Başyazarı Velid Ebüzziya'dır. Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'da çıkmıştır ve Kurtuluş Savaşı'nı desteklemiştir. Fakat cumhuriyetin ilanının ardından yoğun bir eleştiri kampanyasına başlamıştır. Bunun üzerine Anadolu'da Yeni Gün, Hâkimiyet-i Milliye gazeteleri İstanbul basınına ve muhalif cepheye karşı yüklenmiştir. 4 Mart 1925'te üç maddelik Takrir-i Sükûn Kanunu'nun onaylanmasıyla İstanbul'da yayın hayatını sürdüren Tevhid-i Efkâr, İstiklal, Son Telgraf ve Tanin gibi gazeteler ile Sebilürreşad adlı dergi kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baki Vandemir</span> Türk asker

Baki Vandemir, Türk asker. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 5. Süvari Kolordusu Kurmay Başkanı ve İstihbarat Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu.

İhsan Cemal Karaburçak Türk ressam.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.