İçeriğe atla

İbrahim bin Velîd

İbrahim bin Velid
Arapça Hüsn-ü Hatt ile "Yezîd" yazısı
Emevî Halifesi
Hüküm süresi744
Önce gelenIII. Yezid
Sonra gelenII. Mervan
Ölüm750
Tam adı
Ebu İshak İbrahim bin Velîd
HanedanEmevî Hanedanı
BabasıI. Velid
DiniSünni İslam
İbrahim Bin Velid adına çıkarılan dirhem

İbrahim bin Velid (? - 25 Ocak 750), 13. Emevi halifesidir. I. Velîd 'in oğludur. Kardeşi III. Yezid'i takiben 744 yılında Emevi halifesi olmuş ama sadece iki ay bu görevde kalabilmiştir.

I. Mervân'ın torunlarından II. Mervân, Emevi Halifesi Hişam bin Abdülmelik tarafından 732 yılında Azerbaycan ve Arminiya valisi olarak atanmıştı. Halife Hişam'ın ölmesi üzerine yerine I. Mervân'ın torunlarından I. Velîd'in oğlu II. Velîd geçmiş ancak onun da 16 Nisan 744'te Süleyman b. Hişam'la savaşta öldürülmesi ile I. Velîd'in oğlu III. Yezîd halife olmuştu. Fakat III. Yezid 3/4 Ekim 744 Şam'da ölmesi üzerine kardeşi İbrahim halife ilan edildi.

Azerbaycan ve Arminiya Valisi II. Mervân, III. Yezîd’in isyanı sırasında öldürülen II. Velîd’in intikamını almak ve onun oğullarının haklarını korumak iddiasıyla harekete geçti. Ancak Mervân’ın asıl amacı hilâfeti ele geçirmekti. Cezîre halkının biatını aldıktan sonra Suriye üzerine yürüyen Mervân, Kınnesrîn’e yönelerek İbrâhim’in kardeşi olan Vali Bişr’in ordusunu bozguna uğrattı, valiyi ve kardeşini esir aldı. Halkı biat etmediği için İbrâhim’in gönderdiği ordu tarafından kuşatma altında tutulan Humus üzerine gitti ve şehri işgal etti. Humus halkının biatını aldıktan sonra 80.000 kişilik ordusuyla Dımaşk’a doğru ilerledi, İbrâhim de ona karşı büyük bir ordu gönderdi. İki ordu Dımaşk civarında Aynülcer denilen yerde karşılaştı.[1]

Kardeşi III. Yezîd'in ölümü üzerinde Şam'da halifelik makamına geçmiş olan İbrahim bu orduya karşı duramayacağını bilmekteydi. Kardeşi halife iken Şam'daki askerlerin maaşlarını artırmayı kabul etmemişti ve Şam ordusu böylece İbrahim'e sadık değildi. Taberî tarihine göre[2] 25 Kasım 744 günü İbrahim Şam şehrinden çıkıp amcası II. Mervan'ı halife kabul ettiğini bildirip ona sadakat yemini etti. Diğer bir kaynağa göre İbrahim önce Tadmur'a (klasik adi Palmyra'ya) kaçmayı denedi ama bunu başaramayınca amcasını Halife kabul edip ona sadakat yemini etti[3] Böylece İbrahim'in halifeliği 2 ay sürmüş oldu.

İbrâhim, Emevî hilâfetinin sona erdiği Zap Suyu Muharebesi’nde (11 Cemâziyelâhir 132 / 25 Ocak 750) nehirde boğularak ölenler arasındaydı. Onun daha önce II. Mervân veya Abbâsîler’den Abdullah b. Ali b. Abdullah tarafından öldürüldüğü de rivayet edilmektedir.[1]

Ayrıca bakınız

  • Emeviler
  • Emevi Halifeler listesi

Kaynakça

  1. ^ a b "İBRÂHİM b. VELÎD". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  2. ^ Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 24) (İngilizce)
  3. ^ Almanca Wikipedi Ibrahim (Umayyaden) maddesi 11 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişim tarihi: 25.8.2009)

Dış bağlantılar

  • Hitti, Philip H. (çev. Salih Tuğ), (1968) Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi (IV Cilt), İstanbul:Boğaziçi Yayınları.
  • Çağatay, Neşet (1993),Başlangıcından Abbasilere Kadar (Dinî-İçtimaî-İktisadî-Siyasî Açıdan) İslam Tarihi: , Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 9751605342
  • Üçok, Bahriye (1979) İslam Tarihi Emeviler- Abbasiler, Devlet Kitapları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi (1.Basım:1968)
  • Muir, William (1924), The Caliphate; Its Rise, Decline and Fall, Edinburgh, Bölüm 57. Websitesi: [1] 13 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim tarihi: 30.8.2009)
  • الأمويون/بنو أمية في دمش 26 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça) (Erişme tarihi:22.8.2009)
  • Fransızca Wikipedia Ibrahim (Omeyyade) maddesi 25 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişim tarihi: 22.8.2009)
  • Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 24) (İngilizce)
İbrahim bin Velîd
Resmî unvanlar
Önce gelen
III. Yezid		Emevî Halifesi
744 		Sonra gelen
II. Mervan


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci halifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Mervân</span>

II. Mervan, tam adı Mervan bin Muhammed bin Mervan, on dördüncü ve son Emeviler halifesiydi (744-750).

<span class="mw-page-title-main">I. Yezîd</span> Emevîlerin ikinci halifesi

Yezîd bin Muâviye, Emevîlerin ikinci halifesi.

Emevî halifeleri listesi, Emevî Hanedanı'nın halifelik unvanına sahip olan hükümdarlarının yer aldığı liste. Emevî ismi Dört Halife döneminden (632-661) sonra İslam Devleti'ne egemen olan Emevî Hanedanı'nın kurucusu Muaviye'nin büyük-büyük-babası Ümeyye bin Abdişems'ten ve Mekkeli Kureyş kabilesine bağlı Ümeyye ailesinden gelmektedir. Muaviye, Ömer döneminin sürdüğü 641'de Şam valisi olarak atanmış ve Suriye'yi denetimi altına almıştı. 661'de kurduğu halifelik devletinin başkenti de Şam'dı. Emevîler, Muhammed'in ölümünden sonra kurulan dört Arap halifelik devletinin ikincisidir. Kurulmasından sonra oldukça büyüyen Emevî Devleti bir imparatorluk haline gelmiş ve arazi yüzölçümü bakımından birbirine bağlı arazilerden oluşan imparatorlukların en büyük dördüncüsü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman bin Abdülmelik</span> 7.Emevi halifesi

Süleyman bin Abdülmelik, yedinci Emeviler devleti halifesidir. Kardeşi I. Velîd yerine halife olmuş ve sonra 715 ile 717de döneminde iki yıl beş ay süren halifelik yapmıştır. Yerine halife olarak kuzeni Ömer bin Abdülaziz gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Yezîd</span> 9. Emevi halifesi

II. Yezîd, Yezîd bin Abdülmelik, dokuzuncu Emevî halifesidir. 720 yılında kuzeni olan halife Ömer bin Abdülaziz'in ölümü ile halife olmuş ve böylece kardeşlerinin halifelik üzerindeki haklarını tekrar ortaya çıkarmıştır. Daha önceki halifelerden Abdülmelik'in halifelik yapan üçüncü oğludur. Şam'dan uzakta Hazarlara karşı sefer yapmakta iken 724 yılında ölmüştür. Ancak ölüm haberi Şam'a geç ulaştığından kardeşi Hişâm bin Abdülmelik 724 yılında Emevî halifesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hişâm bin Abdülmelik</span> 10. Emevi halifesi

Hişâm bin Abdülmelik, onuncu Emevî halifesidir. Kardeşi halife II. Yezîd 724'te öldüğü zaman halife olmuş ve 18 yıllık uzun bir halifelikten sonra 6 Şubat 743'te ölmüş, yerini II. Velîd olarak anılan kardeşinin oğlu Velîd bin Yezîd bin Abdülmelik'e bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Yezîd</span>

III. Yezîd veya Yezid bin Velid, on ikinci Emeviler halifesi. Amcasının oğlu olan halife II. Velid'in, kendinin de liderlerden biri olarak katıldığı bir komplo ile öldürülmesi üzerine 15 Nisan 744'te halife oldu. Çok zayıf, naif ve hastalıklı bir tabiatlı olarak - El Nakıs (zayıf) - adıyla tarihlere geçmiştir. Altı ay iki gün süren halifelik yaptıktan sonra Ekim 744'te beyin tümörü dolayısıyla eceliyle öldü.

<span class="mw-page-title-main">II. Velîd</span> 11. Emevi halifesi

II. Velid veya Velid bin Yezid, on birinci Emeviler halifesidir. Amcası olan halife Hişam bin Abdülmelik'in 743de ölmesi üzerine halife olmuştur. 743 ile 744 yıllarında iki ay yirmi gün süren çok kısa bir dönem halifelik yaptıktan sonra şimdi Ürdün'de bulunan bir kale etrafında yapılan bir savaşta ölmüştür. Yerine halife olarak kuzeni III. Yezid geçmiştir ve o da çok kısa bir dönem halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Seffâh</span> İlk Abbasi halifesi

Seffah veya Ebü'l-Abbas Seffah, Emevî hanedanının yıkılmasına neden olup Abbâsîler devletinin kurulmasıyla 750-754 döneminde ilk Abbâsî hâlifesi olarak hüküm sürmüştür. "Seffah" kendine verilen bir lakap olup Arapçada "kan dökücü" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mansûr</span> 2. Abbâsî hâlifesi (s. 754–775)

Mansûr ikinci Abbasi halifesidir. 754 ile 775 yılları arasında halifelik yaptı.

Muktadî veya Ebû’l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmrillâh" Tam Adı: Ebû'l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh" `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin yirmiyedincisidir.

Süleyman bin Hişâm, Arap general, Emevî Halife Hişâm bin Abdülmelik'in oğludur. Bizans İmparatorluğu'na karşı yapılan seferlere katılımının yanı sıra Emevî Halifeliğinin son yıllarında meydana gelen iç savaşlardaki önemli rolü ile tanınır. II. Mervân tarafından mağlup edildi ve öldüğü Hindistan'a kaçtı.

Abbād bin Ziyād bin Abīhi, Emevî komutanı ve devlet adamıdır. Irak valisi Ziyâd bin Ebih'in] oğlu Abbad, 673 ile 681 yılları arasında halifeler I. Muâviye ve I. Yezîd hükümdarlıklarında Sistan valisi olarak görev yaptı. Merc Rahit Muharebesi'nde Halife I. Mervân'ın ordusunda bir birliğe liderlik etti ve sonrasında Muhtar es-Sekafî'nin destekçilerine karşı savaştı. Daha sonra Abdülmelik'in oğlu ve halefi Halife I. Velîd'in ve Velid'in oğlu Abdülaziz ile halifenin kardeşi Süleyman arasındaki veraset entrikalarında rol oynadı.

Yûsuf bin Ömer es-Sekafî Emevî için kıdemli bir eyalet valisiydi. 738-744'te Irak valisi olarak görev yaptığı dönemdeki politikaları, Kays-Yaman rekabetini derinleştirdi ve idam edildiği Üçüncü Fitne'nin patlak vermesinin ana faktörlerinden biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Fitne</span> Emevi Halifeliğine karşı bir dizi iç savaş ve ayaklanma

Üçüncü Fitne, Emevîler'e karşı, 744'te Halife'nin II. Velîd'in devrilmesiyle başlayan ve II. Mervân'ın çeşitli asilere ve rakiplere karşı kazandığı zaferle sona eren bir dizi iç savaş ve ayaklanmaydı. Ancak, II. Mervân yönetimindeki Emevî otoritesi hiçbir zaman tam olarak kuruamadı ve iç savaş, Emevîlerin devrilmesi ve 749/50'de Abbasi Halifeliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan Abbâsî İhtilâli'ne (746-750) dönüştü. Bu nedenle, bu çatışmanın net bir kronolojik sınırlandırması mümkün değildir.

Ebû Süleymân Dâvûd b. Alî b. Abdillâh b. Abbâs b. Abdilmuttalib el-Hâşimî (700-750) Abbâsî hânedanına mensup devlet adamı ve hatip.

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.