İçeriğe atla

İbrahim Ben Ali

İbrahim Ben Ali tarafından verilmiş reklam. Federal Gazette ve Daily Advertiser, Baltimore, 18 Eylül 1800

Ali oğlu İbrahim —vaftizinden sonraki ismiyle İbrahim Adem Ben Ali— Türk kökenli asker, hekim. İbrahim aynı zamanda Amerika'ya göçen ilk Türklerden biriydi.

1756 yılında Türkiye'de doğdu. Türk ordusunda doktor olarak görev yaptı. Rus-Türk Savaşı sırasında yakalanmasından sonra Osmanlı'ya geri dönmedi, doktor olarak çalışmak için Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Bir salgın sırasında sarıhummaya yakalandı ve 1800'de öldü. Avukat ve yatırımcı James Ben Ali Haggin'in büyükbabasıydı.[1]

Türkiye'deki yaşamı

1756'da Osmanlı Türkiye'sinin başkenti İstanbul şehrinden 10 kilometre uzakta arsa sahibi olan Türk, Mustafa oğlu Ali ve Venedikliler tarafından esir alınmış sonrasında ise Mustafa tarafından Halep'te satın alınan Zante'li Hristiyan bir köle olan Halime'nin oğlu olarak doğdu. İbrahim, bir Müslüman olarak doğdu ve büyüdü. Aynı zamanda annesi ve ailenin sahip olduğu birkaç İspanyol köle vesilesiyle Hristiyanlıkla küçük yaştan tanışmış oldu. İbrahim on üç yaşındayken, o sırada on iki yaşında olan, Halime ile evlendi. Aynı yıl Mekke'ye Hac ibadetini yapmaya gitti. Ardından Fatma ve Ayşe adında iki eş aldı ve üçünden 6 çocuk babası oldu.[2]

Genişleyen bu aile ile İbrahim'e babası tarafından Yeniçeri ocağında yüzbaşı olması için bir referans gösterildi. Bu görevde yaklaşık beş yıl kaldıktan sonra, tanıdığı iki subayı öldürmekten haksız yere tutuklandı ve ölüme mahkûm edildi. İdamının arifesinde yaşlı bir İspanyol köle, onun Hristiyanlığa dönmesini öğütledi, böylece İbrahim'in annesinden aldığı öğretiler pekişmiş oldu. Ertesi sabah olayda aklanması ve idam edilmeyişi onu Hristiyanlığa dönmeye dair ikna etti. Sonrasında bir Hristiyan köle satın alıp azat etti ve onu kendine dini eğitim vermesi için evinde tuttu. Bu sırada orduda doktor olarak görev yapmaktaydı. Rus-Türk savaşında Ruslara karşı savaştığı dördüncü muharebede Eflak'ta yakalanmış ve Rusya'ya Arzenicour'da esir düştü. Esaret altındayken, mahkûmiyette olup onu tanıyan diğer askerler başkent İstanbul'a, onu mürtedlik ve vatana ihanet etmekle suçlayan bir mektup yazdı. Bu durum ebeveynlerinin, eşlerinin ve çocuklarının, Ruslar karakolu yağmaladığında öldürüldükleri İzmail şehrine göç etmelerine neden oldu. İbrahim iki yıl sonra; ya yerel bir kadının, ya körlüğünün iyileşmesine yardımcı olduğu Rus prensesinin ya da bir İngiliz generalinin devreye girmesini takiben serbest bırakıldı. Ancak kardeşi tarafından eve dönmesi halinde yaşam tehlikesi çekebileceği tarafından uyarılan İbrahim, İstanbul'a dönmek yerine gemiyle Kopenhag'a sonrasında Liverpool'a ve oradan da Dublin'e gitti.[1][3]

İngiltere ve Amerika'daki yaşamı

1791'de Dublin şehrine vardığında çok az İngilizce konuşabilse de Arapça, Türkçe ve İspanyolcayı akıcı bir şekilde konuşabiliyordu. Adam Clarke'tan günlük olarak dini eğitim aldı. Clarke tarafından İspanyolcaya çevrilen bir törenle 'Adem' ismiyle vaftiz edildi. Daha sonra İngiltere'de bakanlık yapan Clarke'a bakanlıklarında Liverpool'da ve orada iki yıl sonra Manchester'da eşlik etti ve orada "önemli bir süre" kaldı. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmeden önce Greenock, Glasgow ve Edinburgh'da zaman geçirdi.

Amerika'ya ilk geldiğinde Bay Ibrahim Adem Binali adıyla Boston'da hekimlik eğitimi aldı. 1794'te hekim olarak patentli ilaçların reklamını yaptığı bir iş yeri kurdu. Bu iş yerini 1795'te New York,[4] 1799'da Philadelphia[5] ve 1800'de Baltimore'daki[6] iş yerleri takip etti. Yine Amerika'da vaftizci bir İngiliz olan Sally Colvin ile evlendi.[7] Bu evlilikten olan tek kızı Adeline ve eşi Terah Temple Haggin'in oğulları (İbrahim'in torunu) multi-milyoner avukat ve yatırımcı James Binali Haggin'di (1821-1914). 1800 yılında, Baltimore veya yakınlarında; o yıllarda şehri ve Philadelphia'yı saran sarı humma salgınında enfekte olanları tedavi ederken hastalığa yakalandı ve öldü.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Richard Lounsbery and The Foundation's Origins". Aralık 2019. 3 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Adam Clarke, Joseph Butterworth Bulmer Clarke (1833). An Account of the Infancy, Religious and Literary Life of Adam Clarke (İngilizce). Harvard University. D. Appleton. 
  3. ^ Dunn, Samuel (1849). The Wesley banner and revival record [afterw.] The Wesley banner [afterw.] The Wesley banner and Christian family visitor [ed. by S. Dunn] (İngilizce). 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022. 
  4. ^ "To the Public". The Argus and Greenleaf's Daily Advertiser. New York. 3 Aralık 1794. s. 1. 
  5. ^ "To the Public". The Philadelphia Gazette and Universal Daily Advertiser. Philadelphia. 10 Ocak 1799. s. 3. 
  6. ^ "Mr. Ibraham Adam Ben Ali". Federal Gazette and Baltimore Daily Advertiser. Baltimore. 29 Ağustos 1800. s. 3. 
  7. ^ "Adeline Ben Ali, b.1800 d.1850 - Ancestry®". www.ancestry.ca (İngilizce). 24 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2024. 
  8. ^ Kleber, John E. (2014), "Haggin, James Ben Ali", The Kentucky Encyclopedia, University Press of Kentucky, s. 397, ISBN 0813159016 

İlgili Araştırma Makaleleri

27 Ocak, Miladi takvime göre yılın 27. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 338 gün vardır.

7 Mart, Miladi takvime göre yılın 66. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 299 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Mahmud</span> 30. Osmanlı padişahı (1808–1839)

II. Mahmud, 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur.

<span class="mw-page-title-main">III. Ahmed</span> 23. Osmanlı padişahı (1703–1730)

III. Ahmed divan edebiyatındaki mahlasıyla Necib, 23. Osmanlı padişahı, 102. İslam halifesi ve Lale Devri padişahıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Edhem Paşa</span> 194. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Edhem Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Binali Yıldırım</span> 27. ve son Türkiye başbakanı

Binali Yıldırım, Türk siyasetçi ve mühendis, Türkiye'nin 27. ve son başbakanı, 28. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı ve AK Parti'nin üçüncü Genel Başkanı. Başbakanlık ve AK Parti Genel Başkanlığı görevine Mayıs 2016'da başladı. Başbakanlık görevinden önce 2002-2013 ve 2015-2016 yılları arasında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı olarak görevlendirildi. Ayrıca 2014 ve 2015 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan'ın danışmanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">James Madison</span> 4. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1809–1817)

James Madison, Amerika Birleşik Devletleri'nin 4. başkanı, siyaset felsefecisi, devlet adamı ve ABD'nin kurucu babalarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kaçar Hanedanı</span> 1789-1925 yılları arasında İranı yöneten Türk hanedan

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Slavlar</span> Avrupa kökenli bazı etnik toplulukların ortak adı

Slavlar veya İslavlar, Avrupa'da yaşayan en kalabalık etnik topluluk. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve güneydoğusunda yaşarlar. Ayrıca Asya'nın kuzey kesimlerinde de yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim</span> Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamın müştereken kabul ettiği peygamber, bu dinlerin ortak atası

İbrahim, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi İbrahimî dinlerin ortak atasıdır. Yahudilikte, Yahudiler ile Tanrı arasındaki özel ilişkinin kurucu babası, Hristiyanlıkta, Yahudi ya da Yahudi olmayan tüm inananların ruhsal atası, İslam'da ise Adem ile başlayan ve Muhammed'de sona eren peygamberler zincirinin bir halkasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan</span> Hristiyanlık dinine mensup kimse

Hristiyanlar, İsa Mesih'in yaşamına ve öğretilerine dayanan tek tanrılı bir İbrahimi din olan Hristiyanlığı takip eden veya ona bağlı kalan insanlardır. Hristiyan sözcüğü, Kutsal Kitap'taki İbranice terim māšîaḥ'ın (מָשִׁיחַ) çevirisi olan Koine Grekçesindeki Kıristós'tan (Χριστός) türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afroamerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde Afrika kökenli ırksal veya etnik grup

Afroamerikalılar veya Siyahi Amerikalılar olarak da bilinen Afrikalı Amerikalılar, Afrika'nın Siyah ırk gruplarından herhangi birinden kısmen veya tamamen gelen Amerikalılardan oluşan etnik bir gruptur. Afrikalı Amerikalılar, Beyaz Amerikalılar ile Hispanik ve Latino Amerikalılardan sonra ABD'deki en büyük üçüncü ırksal veya etnik grubu oluşturmaktadır. "Afroamerikalı" terimi genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde köleleştirilen Afrikalıların torunlarını ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ Hanlığı</span>

Karabağ Hanlığı, 1748-1805 yılları arası bugünkü Azerbaycan topraklarında yer almış ve İran'ın Kaçar Hanedanı egemenliği altında fiilen bağımsız olmuş Azeri feodal devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Wesley Snipes</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Wesley Snipes, özellikle aksiyon filmleriyle tanınan bir oyuncu. Ayrıca yapımcı olan ve dövüş sanatlarıyla ilgilenen Snipes, ilk New Jack City filmiyle ünlendi. Blade, The Fan, Demolition Man, Passenger 57 ve Savaş Sanatları filmiyle daha da ünlendi.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Hanlığı</span>

Tebriz Hanlığı, İran'ın kuzeybatısındaki Güney Azerbaycan bölgesinde yer almış eski hanlıktır. Hanlık, Dunbuli Aşireti reisi Necef Kulu tarafından 1757 yılında kuruldu. Hanlık zaman içerisinde bölgedeki Türklerle akrabalık bağları kurmuştur,1802'de hanlık lağvedildi ve toprakları Hoy Hanlığı'na katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Aden'in Fethi</span>

Aden'in Fethi, 1547 yılında yerel Arap şeyhlerinin eline düşen Aden'in Portekiz İmparatorluğu'nun eline geçme tehlikesine karşı, 26 Şubat 1548'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından tekrar ele geçirilişi.

Amerika'nın kolonizasyonu, İskandinav denizcilerin 10. yüzyılda, bugünkü Grönland ve Kanada'nın belli bölgelerini keşfederek buralara yerleşmesiyle başladı. İskandinav folkloruna göre, kızılderililerle yerleşimciler arasında cereyan eden şiddetli çatışmalar neticesinde bu yerleşimler terk edilmek zorunda kalındı. Gerçek Avrupa kolonizasyonu, Christopher Columbus'un 1492 yılında Uzakdoğu'ya yeni ticaret rotaları bulmak için, İspanya sponsorluğunda, batıya doğru çıktığı keşif gezisinde, kazara Amerika Kıtası'nı keşfetmesiyle başladı. Hemen sonra Avrupalılar kıtanın derinliklerine inerek, fetih ve kolonizasyon hareketine giriştiler. Columbus, 1492-1493 yıllarında yaptığı ilk iki seyahatte, Bahamalar'a ve aralarında Hispaniola, Puerto Rico ve Küba'nın da bulunduğu bazı Karayip Adaları'na ulaştı. 1497 yılında İngiltere Krallığı adına Bristol'den yola çıkan John Cabot, Kuzey Amerika'da karaya çıktı. Bir yıl sonra Columbus, üçüncü seferinde Güney Amerika sahillerine ulaştı. Christopher Columbus'un seferlerinin sponsoru olan İspanyol İmparatorluğu, Kuzey Amerika'dan Güney Amerika'nın en aşağı noktasına kadar, Karayip Adaları da dahil olmak üzere, en büyük sömürgelere sahip ilk Avrupa ülkesi oldu. İlk İspanyol şehri, 1496 yılında kurulan, bugün Dominik Cumhuriyeti sınırlarında kalan Santo Domingo'dur. San Juan, Porto Riko 1508'de, Veracruz ve Panama City ise 1519 yılında kurulmuştur. 1565 yılında İspanyollar tarafından kurulan St. Augustine, Florida şehri, ABD'nin üzerinde yerleşim bulunan en eski şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Bey (Memlük)</span> Mısır memlüklüleri lideri

İbrahim Bey (Memlük) (1735-1817), Muhammed Murad Bey ile Mısır'daki Memlüklerin lideri ve Mısır'ın idareden sorumlu yöneticisiydi.

<span class="mw-page-title-main">1793 Philadelphia sarıhumma salgını</span>

1793 Philadelphia sarıhumma salgını sonucu 1 Ağustos ve 9 Kasım tarihleri arasında 5.000 veya daha fazla insanın öldüğü resmi olarak belgelenmiştir. Ölenlerin büyük çoğunluğu sarıhumma sebebiyle öldü, salgının 50.000 kişiye bulaşması salgını ABD tarihinin en ciddi salgınlarından biri yapmaktadır. Eylül ayının bitimiyle beraber, 20.000 insan şehirden kaçtı. Ekim ayında ölüm oranı zirve yapsa da don olayı sivrisinekleri öldürdü ve Kasım ayında salgına son verdi. Doktorlar çeşitli tedaviler denediler, ancak ne ateşin sebebi, ne de hastalığın sivrisinekler aracılığıyla bulaştığı bilinmiyordu.

İbrahim Halil Han, Karabağ Hanlığı hanı. Azerbaycan Türk'ü Cevanşir ailesinden Penah Ali Han'ın oğludur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.