İçeriğe atla

Üzeir Abduramanov

Üzeir Abduramanov
DoğumÜzeir Abduraman oğlu Abduramanov
25 Mart 1916(1916-03-25)
Kırım, Rus İmparatorluğu
Ölüm17 Ocak 1991 (74 yaşında)
Nevai, Özbekistan SSC, Sovyetler Birliği
Bağlılığı Sovyetler Birliği
Branşı321. Ayrı Mühendislik Taburu
Hizmet yılları1939 - 1945
RütbesiKıdemli Çavuş
BirimiKızıl Ordu Mühendis Birlikleri
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı

Üzeir Abduramanoviç Abduramanov (Kırım Tatarcası: Üzeir Abduraman oğlu Abduramanov, Rusça: Узеир Абдураманович Абдураманов; 25 Mart 1916 - 17 Ocak 1991), Alman-Sovyet Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da bir kazıcıydı. Ağır düşman ateşi altında ve buzlu suyla örtülü Soj Nehri boyunca askerlerin güvenli bir şekilde nakledilmesini sağladıktan sonra, 15 Ocak 1944'te Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi. Tüm savaş boyunca Kızıl Ordu'da görev yapmış olmasına ve cesaretinin tanınmasına rağmen, Kırım Tatarı etnik kökeninden dolayı 1945'te Özbekistan'a sınır dışı edildi. Tüm ailesi de 1944 tehcirinde sürgüne gönderildi.

Erken dönem

Abduramanov, 25 Mart 1916'da Kırım'da Kaşik-Değirmen veya Jag'a Mamiş'te Kırım Tatarı köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1933'te ticaret okulunu bitirdikten sonra 1939'da Kızıl Ordu'ya askere alınana kadar Simferopol'da çalıştı.[1]

II. Dünya Savaşı

Abduramanov, Barbarossa Harekâtı'nın başlamasından kısa bir süre sonra Alman-Sovyet savaşında savaşmak için görevlendirildi; daha önce Halhin Gol Muharebesi'nde savaşmıştı. 1943'te Gomel Bölgesi, Novye Tereshkovichi'deki çatışmalar sırasında, Kızıl Ordu birliklerini ilerletmek için buzlu Soj Nehri üzerinde bir köprü inşa etmekle görevli on yedi avcıdan biriydi. Geçiş dokuz saat sürdü ve avcılardan sadece üçü hayatta kaldı. Avcılar tüm zaman boyunca buzlu suda kalmış ve ağır düşman topçuları ve makineli tüfek ateşi altında bile destek kirişleri koymaya devam etmişlerdi. Soj geçişindeki dayanıklılığı ve cesareti nedeniyle, 15 Ocak 1944'te Yüksek Sovyet kararnamesiyle Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi. Daha önce Sev ve Desna geçitlerinde gösterdiği cesaretle tanınmıştı. Mayıs ayında ailesi, Kırım Tatarı etnik kökenleri nedeniyle Özbekistan'a sınır dışı edildi; bir savaş kahramanı olarak statüsü, Sovyet hükûmetinin ailesini "halk düşmanı" ilan etmesini engellemedi.[2] O yılın ilerleyen saatlerinde, Ogonyok dergisinin bir sayısı, portresini Sovyetler Birliği Kahramanları'nın farklı etnik kökenlerden oluşan bir fotoğraf galerisine dahil etti - ancak Abduramanov'un resminin alt yazısında Kırım Tatarı değil, Azeri olduğu yazıyordu.[3]

Sürgündeki yaşamı

Savaşın sona ermesinden sonra Abduramanov, Kızıl Ordu'nun rütbeli bir gazisi olmasına rağmen, yalnızca Kırım Tatarı etnik kökenine dayanılarak Özbekistan'a zorla sınır dışı edildi. Tüm ailesi, 1944'te büyükannesinin öldüğü sürgün cezasına çarptırıldı. Stalin'in ölümünden sonra, diğer sürgün gruplarına Kruşçev döneminde geri dönme hakkı verilmesine rağmen, Kırım Tatarlarının anavatanlarına dönmelerine izin verilmedi.[4] Tüm ailesini getirmesine izin verilmeyeceği için bireysel olarak geri dönmesine izin verilmesine rağmen, doğduğu Kırım'a asla geri dönmedi. Kırım Tatarı hakları hareketinin aktif bir üyesi olarak sık sık KGB tarafından taciz edildi. Sağlığının kötü olduğu birkaç yıldan sonra 1991'de Navoiy şehrinde öldü.[5][6][7]

Ödülleri

Kaynakça

  1. ^ "Абдураманов Узеир Абдураманович". www.warheroes.ru. 15 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Узеир Абдураманов стал героем в 1944". Милли Фирка (Rusça). 1 Ocak 2017. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018. 
  3. ^ Журнал «Огонёк» № 45 - 46, 1944 г.
  4. ^ Human Rights Watch (1991). Punished Peoples" of the Soviet Union: The Continuing Legacy of Stalin's Deportations 5 Eylül 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF).
  5. ^ "Абдураманов Узеир". Крымскотатарская энциклопедия (Rusça). 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018. 
  6. ^ "Узеир Абдураманов — Герой, славный сын крымскотатарского народа". www.qirimbirligi.ru. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019. 
  7. ^ Kurtseitov (2015). "Крымские татары во Второй мировой войне и после. Герои Советского Союза – награжденные и отвергнутые. Борьба за человеческое достоинство" (PDF). Крымское историческое обозрение. Казань – Бахчисарай. № 2: 119. 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  8. ^ "Award list on the site «pamyat-naroda.ru» (archive materials of TsAMO, ф. 33, оп. 686043, д. 3)". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  9. ^ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 15 января 1944 года 24 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 23 января (№ 4 (264)). — С. 1.
  10. ^ "Award list on the site «pamyat-naroda.ru» (archive materials of TsAMO, ф. 33, оп. 686044, д. 599)". 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Fyodorov</span> Sovyet partizan

Aleksey Fyodoroviç Fyodorov, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesinde verilen Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında Nazi işgali altındaki Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarında faaliyet gösteren Sovyet partizanlarının komutanı. İki kez Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilen iki partizandan birisidir.

Samand Aliyeviç Siyabendov, Belarus Cephesi 48. Ordu 217. Piyade Tümeni 755. Piyade Alay komutan yardımcısı yarbay, Sovyet Kürdü Sovyetler Birliği Kahramanıdır.

Kutuzov Nişanı, Rus kumandan Mihail Kutuzov adına verilen Rusya askerî nişanıdır. Nişan II. Dünya Savaşı'nda kapsamındaki Sovyet-Nazi Savaşı sırasında askerî cesaret örneği oluşturan Kızıl Ordu askerlerine verilmek üzere oluşturulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Vlasov</span> Sovyet savaş pilotu, yarbay ve Sovyetler Birliği Kahramanı

Nikolay İvanoviç Vlasov, Sovyet savaş pilotu, yarbay ve Sovyetler Birliği Kahramanı. 2. Dünya Savaşı sırasında 29 Temmuz 1943'te Yak-1 ile uçuşunu sürdürürken Leningrad'da uçaksavar ateşi ile vuruldu ve Nazilerce esir alındı. Gönderildiği pek çok toplama kampında direniş örgütledi ve birçok kez kaçış girişimi gerçekleştirdi. Bu girişimleri nedeniyle Mauthausen-Gusen toplama kampına gönderildi. Yine bir kaçma girişimi organize ettiği sırada bir esirin ihanetine uğradı ve SS tarafından Müttefik birliklerin bölgeye yaklaşmasına yakın dönemde SS tarafından işkence gördü ve 26 Ocak 1945'te bir krematoryum fırınında canlı canlı yakıldı. Diğer mahkûmlar Vlasov'un ölümünden sonra ayaklanmaya devam etti ve 3 Şubat 1945'te yaklaşık 500 esir kamptan kaçmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları</span> Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Teyfuk Abdul</span>

Teyfuk Amitoviç Abdul, II. Dünya Savaşı sırasında 175. Muhafız Tüfek Alayı'nın 2. taburunun komutanı olarak görev yapan Sovyetler Birliği Kahramanı madalyalı Kırım Tatarı asker.

Mirza Dövlet oğlu Valiyev Azeri Kızıl Ordu çavuşu ve Sovyetler Birliği Kahramanı. Valiyev, ölümünden sonra Budapeşte Taarruzu'ndaki eylemlerinden ötürü bu unvanla ödüllendirildi. 45-mm'lik bir tanksavar topunu komuta ederek, mürettebatı öldürüldükten sonra bir dizi Alman tankını imha ettiği ve dahasında kendisin de öldürüldüğü bildirildi. 24 Mart 1945'te Valiyev, ölümünden sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Hanpaşa Nuradilov</span>

Hanpaşa Nuradiloviç Nuradilov 1941-1942 yılları arasında Kızıl Ordu'ya hizmet eden Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti doğumlu Çeçen makine tüfekçisi. PM M1910 makineli tüfeğiyle tahminen 920 düşman askerini öldürdü, ayrıca 18 Nazi Alman askerini esir aldı ve 9 Alman makineli tüfeğini ele geçirdi. Dört kez Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi. Son savaşı Stalingrad Muharebesi idi. Vücudu asla bulunamadı ve insanlar onun Alman bombardıman uçakları tarafından öldürüldüğü (bombalandığı) sonucuna vardı. Ölümünden sonra Stalingrad Muharebesi'nde gösterdiği icraatlar nedeniyle Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını aldı.

Hansultan Çapayeviç Daçiyev, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'ya hizmet etmiş Çeçen süvari. 15 Ocak 1944'te Sovyetler Birliği Kahramanı unvanıyla ödüllendirildi, ancak daha sonra Çeçen etnik kökeninden dolayı Celal-Abad'a sürüldü; Lavrenti Beriya'ya Çeçen halkının haklarının geri verilmesini talep eden bir mektup yazdıktan sonra güveni kötüye kullanma suçundan tutuklandı ve yirmi yıl hapis cezasına çarptırıldı. Tutuklandıktan sonra askerî madalyaları elinden alındı ve Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı iptal edildi. Sonunda serbest bırakıldı ve 1985'te beraat etti. Ardından unvanı Mihail Gorbaçov tarafından yeniden verildi.

Havaci Muhamed-Mirzayev İkinci Dünya Savaşı sırasında 15 Ocak 1944 tarihinde Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını alan bir Çeçen süvari askeri.

Abuhaci İdrisoviç İdrisov İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da görev alan Çeçen keskin nişancı ve makineli tüfekçi. Savaş boyunca toplam 349 düşman askeri öldürdü fakat bu başarısına rağmen sadece Çeçen etnik kökeninden dolayı Kazakistan SSC'ye sınır dışı edilmeden kısa bir süre önce Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını almıştır. Kruşçev döneminde Çeçenlere geri dönme hakkı verildikten sonra, 1957'de Çeçenistan'daki köyüne geri döndü.

<span class="mw-page-title-main">Olga Sanfirova</span>

Olga Aleksandrovna Sanfirova, II. Dünya Savaşı sırasında 46. Taman Muhafızları Gece Bombardıman Uçak Hava Alayında kaptan ve filo komutanı. Ölümünden sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı verildi. Bu unvanı alan ilk Tatar kadın oldu.

Emir Üsein Çalbaş, Kırım Tatarı uçan ası, filo komutanı, test pilotu ve Ahmet Han Sultan'ın arkadaşıydı. İki kez Sovyetler Birliği Kahramanı nişanını almaya aday gösterildi, ancak alamadı.

<span class="mw-page-title-main">Abduraim Reşidov</span>

Abduraim İsmailoviç Reşidov, SSCB'de Büyük Vatanseverlik Savaşı olarak bilinen II.Dünya Savaşı sırasında Sovyet Hava Kuvvetlerinin 162. Muhafız Bombardıman Havacılık Alayı komutan yardımcısıydı. 1945'te Binbaşı rütbesini korurken, savaş sırasında Pe-2'deki ilk 166 görevi için Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi. Savaştan sonra, Kırım Tatarı sivil haklar hareketine yoğun bir şekilde dahil oldu ve hükûmete, geri dönüş hakkını reddetmeye devam ederlerse alenen kendi kendini feda edeceğine dair yemin etti.

Cevdet Umeroviç Dermendzi, Kızıl Ordu'da Kırım Tatarı kökenli yüzbaşı rütbeli bir tabur komutanıdır. Birliğine ilk kez komuta etmeye başladığında, çıkarma grubuyla Dinyeper nehrini ikinci geçişi sırasında gösterdiği cesaretten dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi, ancak yalnızca Lenin Nişanı ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Noah Adamia</span>

Noah Petroviç Adamia, II. Dünya Savaşı'nda Sovyet Deniz Kuvvetleri'nde çarpışmış Sovyet keskin nişancıdır. Sivastopol Muharebesi'nde 200'den fazla Alman askerini öldürmesiyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seitnebi Abduramanov</span> Kırım Tatarı asıllı Sovyet asker

Seitnebi Abduramanov Kırım Tatarı asıllı Sovyet asker. II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da 1. sınıf Şeref Nişanı ile ödüllendirilen genç bir müfreze komutanıydı. Ancak, savaşın bitiminden kısa bir süre sonra ordudan terhis olan Abduramanov, daha sonra Kırım Tatar etnik kökeni nedeniyle Özbekistan'a sürgüne gönderildi ve yıllarca kendisine tevcih edilen ödülden bihaber yaşadı.

Maksim Yakubov Kazakça: Максим Якубович Якубов — Uygur, II.Dünya Savaşında asker, Sovyet askeri. Sovyetler Birliği Kahramanı (1943), Kızıl Ordu askeri olan 38'inci Voronej Cephesi'nin 240'ıncı Piyade Tümeni'nin 836'ncı Tüfek Alayı'nın tüfekçisi olarak Büyük Vatanseverlik Savaşı'nın bir katılımcısı.

<span class="mw-page-title-main">İvan Sereda</span> Sovyetler Birliği Kahramanı

İvan Pavloviç Sereda Sovyet teğmen, aşçı ve Sovyetler Birliği Savaş Kahramanı. Dvinsk bölgesindeki başarıları ile dikkatleri üzerine çekti. 1945 yılında terhis edildikten sonra Donetsk bölgesinin Aleksandrovka köyünde köy konseyi başkanı olarak çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Osman Topçu</span>

Cafer Osman Topçu, İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da görevli bir Kırım Tatar subayıydı. Altı kez yaralandı, savaşta birçok kez kendini gösterdi ve bunun için iki ayrı kez Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi, ancak hiçbir zaman alamadı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.