Ürüng-Haya - Turkipedia

Ürünghaya Akkaya (Ürüng-khaya)
Урюнг-Хая (Rusça)

Bayrak Arma
Ülke	Saha Cumhuriyeti
Nüfus
• Toplam	1.105 ^[1] (2.013^[2])
Alan kodu	14

Ürüng-Haya (Saha Türkçesi: Үрүҥ Хайа, Rusça: Юрюнг-Хая), Rusya'nın federal yapılanması içinde yer alan Saha Türk Cumhuriyeti'nin Anaabır bölgesine bağlı olan Türk uluslu küçük bir köy yerleşimidir. Köyün bağlı olduğu Saaskılaah (Saha Türkçesi: Сааскылаах, İngilizce: Saskylakh) köyünden 160 kilometre (99 mi) mesafededir.

Coğrafya

Bu Türk köyü Anaabır akarsuyunun sağ mecrasında olup, küçük bir yat limanına sahiptir. Anaabır akarsuyu Arktik Okyanusu'ndaki bir kenar denizi olan Laptev Denizi'ne düşer.

Tarih ve nüfus

Bu köy yerleşimi 1930 yılında resmi olarak kurulmuştur. Burada yaşayan Türklerden Saha Türkleri ve Dolganların dilinde "Ürüñ Haya" şeklinde söylenmiş olup Türkiye Türkçesinde "Ak Kaya" demektir. Dolgan Türklerinin Saha Cumhuriyeti içinde en önemli kısmı buradadır. Ayrıca bu yerleşime yakın olan Krasnoyarsk Kray'da da Dolgan Türkleri vardır.

Yıllara göre Nüfusu
1989	2001	2007	2010^[3]	2011^[3]	2012^[4]	2013^[5]
900	1145	1132	1148	1148	1113	1105

Ekonomi ve altyapı

Bu köyün ekonomisi yaygın olarak tarıma dayanır, ayrıca Tuva Türklerinin ivi dediği ren geyiği uğraşısı gözden kaçmaz. Balık tutma, çiftçilik görülür.

Ünlüler

1952 yılında doğulan Yuriy Spiridonov^[6] — Saha ulusunun ulusluk sanatçısı

Dipnot

^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014.
^ This figure is given for Yuryung-Khainsky National (Dolgan) Rural Settlement, a municipal formation of Anabarsky Municipal District. According to Law #173-Z 353-III, Yuryung-Khaya is the only inhabited locality on the territory of this municipal formation.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014.
^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014.
^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014.

Bibliyografya

Юрюнг-Хая. // Энциклопедия Якутии (Yakutya Ansiklopedisi, Yuryung-Khaya maddesi). cilt. 1. Moskova. 2000. sayfa. 93.

Dış bağlantılar

Sakha (Saha) Cumhuriyetinin resmi sayfası. Registry of the Administrative-Territorial Divisions of the Sakha Republic. Anabarsky District19 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. (Rusça)
Saha Cumhuriyeti (Yakutya), (Yakutistan) kırsal-kentlik yerleşmelere ait nüfus listesi
Uydu görüntüsü ve galeri
Kuzey kutbundaki bir Türk köyü: Ürüñhaya'dan fotoğraflar22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

Yakutistan ya da Saha Cumhuriyeti, Rusya'yı oluşturan federe cumhuriyetlerden biri ve yüz ölçümü açısından en büyüğüdür. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Yakutlar bir Türk halkıdır.

Yakutça veya Sahaca, Saha Türklerinin konuştuğu dildir. Çuvaşça ile birlikte Türkçenin toplam iki lehçesinden biridir. Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı dil 450.140 kişi tarafından konuşulur. Ayrıca Taymir Yarımadası'nın doğusunda yaşayan halkların ticaret dilidir. Konuşucuların çoğunluğu Rusya'ya bağlı Yakutistan'da yaşar.

Altay Cumhuriyeti, Rusya'nın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet.

Yakutlar ya da Sahalar, Rusya içindeki Saha Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk halkı.

Dolganca Türk dillerinin Sibirya grubuna ait, Sahaca ile çok yakın olan, ağırlıklı olarak Dolganların konuştuğu dildir. Konuşucu sayısının azlığı nedeniyle tehlike altındadır. Taymır bölgesinde konuşulmaktadır.

Belo Horizonte, Brezilya’nın güneydoğusunda yer alan Minas Gerais Eyaleti’nin başkenti ve ülkenin en büyük üçüncü şehri. Şehir merkezinin nüfusu 2,4 milyon civarında olup çevresindeki banliyö yerleşimleri ile bu rakam 5,4 milyona çıkmaktadır.

Dolganlar, — Rusya'nın kuzeyindeki Taymır yarımadası çevresinde yaşayan etnik grup. Soyları Evenkiler başta olmak üzere birkaç farklı Sibirya halkına dayanan Dolgalar, 18. yüzyıldan sonra Türk dillerini kabul etmiştir. Taymir yarımadası, idari olarak Krasnoyarsk Kray'a bağlıdır. Dolganlar'ın özerk illeri vardır. Bu özerk ilin adı, Taymir Özerk Okruğu'udur.

Krasnoyarsk Krayı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan kray. Krayın idarî merkezi Krasnoyarsk'tır. Yüzölçümü 2.366.797 km²'dir. Yakutistan ve Batı Avustralya'dan sonra dünyanın en büyük üçüncü idari-bölgesel birimidir.

Hakasça veya Hakas Türkçesi Hakas Türklerinin dili. çağdaş Türk yazı dillerinden Sibirya kesiminde konuşulup yazılan kollarından biridir. Hakas eski Kırgız devletinin ismidir. Hakas Türkleri tarafından konuşulmaktadır. Hakaslar Hakasya adı verilen ülkede yaşamakta olup, Güney Sibirya bölgesindedir. Hakas Cumhuriyeti veya Hakasya, Rusya'da yer alır. Hakasların nüfusu 78,500 olup, bunun 60,168 kadarı Hakasça konuşmayı bilmektedir.

Samagaltay Tuva Türkçesi: Самагалта́й — Tıva Cumhuriyeti Tes-Hem İli'nin idari merkezi. Nüfus 3,5 bin kişidir. Tıva Devleti eski başkentidir.

Oymyakon, Rusya'nın Saha Cumhuriyeti'ne bağlı Oymyakon ulusunda yer alan ve dünyanın en soğuk köyü olarak bilinen köydür. Nüfusu 2014 yılı verilerine göre 517'dir. Verhoyansk kasabasıyla birlikte dünyanın havası en soğuk yerleşim birimlerinden biri olsa da birçoklarınca dünyanın en soğuk yerleşim birimi olarak kabul edilmektedir. Bir okul ve sağlık kliniğinin bulunduğu köyde, kış aylarında elektronik cihazlar ve otomobiller kullanılamamaktadır.

Saylıkmaa Kombu,, Tuva edebiyatçı, eleştirmen, çevirmen ve şair.

Turaçak — Altay Cumhuriyetinde Turaçak bölgesinin merkezi olan köy.

Ondoy ilçesi — Rusya içindeki özerk Türk ülkesi Altay Cumhuriyetinde merkezi Ondoy köyü olan ilçe düzeyinde idari birim, bölge.

<span class="mw-page-title-main">Çagıtay göl</span>

Çagıtay göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı bölgesinde yer almaktadır.

Yakutistan Millî Marşı, Rusya'nın federal bir bölgesi olan Saha Cumhuriyeti'nin bölgesel marşıdır. Millî marş, Saha Cumhuriyeti'nin bayrağı ve arması ile birlikte Saha Cumhuriyeti'nin resmi simgelerinden biridir. Başlangıçta Saha (Yakut) dilinde Savva Tarasov ve Mihail Timofeyev tarafından yazılmıştır. Vladimir Fedorov, marşı Rusçaya çevirmiştir. Müziği Kirill Gerasimov tarafından bestelenmiştir. Marş resmi olarak 15 Temmuz 2004'te kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tiksi</span>

Tiksi,, Rusya'da kentsel tip yerleşimidir ve idari merkezi Saha Cumhuriyeti, Rusya'nın Laptev Denizi'nin Buor-Khaya Körfezi kıyısında ve Lena Nehri’nin deltasında yer alır. 2010 nüfus sayımı itibarıyla nüfusu 5.063'tür.

Gavril Koleşov Yakut aktör ve yazar, RSFSR'nin Onurlu Sanatçısı (1982), Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Sanatçısı (1971).

Hapsagay — kıvrak, becerikli, güçlü) — Yakutlara özgü milli güreş türü.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.