İçeriğe atla

Önce müzik sonra söz

Önce müzik sonra söz

Antonio Salieri
Özgün isimPrima la musica e poi le parole
MüzikAntonio Salieri
LibrettoGiovanni Battista Casti
Gala7 Şubat, 1786
İlk gösterim yeriKış Bahçesi, Schonbrun Sarayı, Viyana
Oyuncular
  • Eleonora: Baş şarkıcı - soprano
  • Il Meastro: besteci - ses
  • Il Poeta: Şair - bas
  • Tonina: bir komik şarkıcı - mezzosoprano


Önce müzik sonra söz (İtalyanca:Prima la musica e poi le parole) Antonio Salieri tarafından bestelenen 1-perdelik operadır. Bu operanin janrı "divertimento teatrealle"" olarak verilmiştir. Libretto Giovanni Battista Casti tarafından yazılmıştır.

Bu eser Avusturya İmparatoru II. Joseph'in siparişi üzerine hazırlanmıştır. Bu opera sipariş İmparatorun kızkardeşi olan ve Habsburg Hollanda'nın kocası Prens Albert Saksonyalı ile ortak olarak genel valisi olan Prenses Maria Christina'nın Viyana'yı ziyaretinde Schönbrunn Sarayı'nda " Kış Bahçesi Orangerie Pavyonu"'nda kışın Şubat ayında yapılan "Bir Kış Günü İlkbahar Festivali (Fruhlingfest an einem Wintertage)" eğlenceleri için verilmiştir. Eserin prömiyeri 7 Şubat, 1786'da bir İtalyan şarkıcılar grubu tarafından Viyana'da Kış Bahçesi (Orangerie), Schönbrunn Sarayı'nda imparator II. Joseph huzurunda oael davetiye ile çağrılmış 80 kadar seyirci önünde sahnelenmiştir. Bu tek perdelik opera ile birlikte bu prömiyer temsilde Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış yine tek perdelik Der Schauspieldirektor (Tiyatro Direktǒrü) operası da sunulmuştur.

Roller

Eserin prömiyerinin temsil edildiği Viyana Schönbrunn Sarayı Kış Bahçesi binası
Rol Ses tipi Prömiyerde roller, 3 Kasım 1786
(Orkestra şefi:-)
Eleonora: Baş şarkıcı (prima donna) sopranoNancy Storace
Il Meastro: Besteci sesStefano Mandini
Il Poeta: Şair bas Francesco Benucci
Tonina: bir komik şarkıcı mezzosoprano Celeste Coltellini

Konu özeti

Pittsburgh Festival Operası'nın bir performansından sahne

Kont Opizio dört gün içinde yeni bir opera eseri hazırlamasına sipariş verir. Bestecinin müziği hazırdır; ancak şair liberetto için bir türlü yeni bir şey üretememektedir. Bu nedenle daha önceden yazmış olduğu dizeleri liberetto olarak hazır olan müziğe uyarlamaya çalışır. Tam bu sırada, Kont tarafından bu yeni opera eserini seslendirmek için görevlendirilen bas şarkıcı Eleonora gelir. Şair ve Besteci birlikte Giuseppe Sarti’nin Giulio Sabino adlı eserinden bir bölümü grotesk bir parodiye dönüştürmeye karar verirler. Eleonora sahneden ayrılır. Şair liberttocu ile müzik bestecisi "elde mevcut olan müzik için yeni bir metin mi yazmalı yoksa yazılmış bir metin üzerine yeni bir beste mi yapmalı" sorunuyla boğuşmaya devam ederler. Bu ikili sorun arasında uzun tartışmalar yapılır. Tam bu sirada "opera buffa" tarzıni simgeleyen komik şarkıcı Tonina gelir ve yeni eserde rol almak istediğini belirtir. Besteciyle libretto yazarı hemen Tonina için bir arya yaratırlar. Fakat bu Tonina ile Eleonora arasında operanın açılış aryasını kimin söyleyeceği konusunda bir tartışmaya yol açar. Bu tartışmaya çözücü çare olarak her iki solist şarkıcının da kendileri için hazırlanan değişik stilde iki aryayı eşzamanlı olarak söylemelerine karar verilir. Besteciyle librettocu şair, "opera seria" stili ile "opera buffa" stilinde iki aryanin eş zamanda bir arada kullanılmasına razı olup bu iki şarkıcı hanımı sakinleştirler ve böylece tartışma uzlaştırıcı bir şekilde sonlandırılır.

Seçilmiş disk kayıtları

Yıl Roller
(Eleonora,
Besteci,
Şair,
Tonina) 		Orkestra Şefi ve Orkestra Kayıt tipi ve marka
1986 Maria Casula,
Graziano Polidori,
Giorgio Gatti,
Kate Gamberucci 		Domenico Sanfilippo,
Kuzey Bohemya Filarmonik Oda Orkestrasi 		CD: Bongiovanni, Cat: GB 2063/4-2.
1987 Roberta Alexander,
Robert Holl,
Thomas Hampson,
Julia Hamari 		Nikolaus Harnoncourt,
Royal Concertgebouw Orkestrasi 		CD: Teldec, Cat: 8 43336

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Prima la musica e poi le parole" maddesi kaynaklıdır. [1] 25 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Opera</span> Müzikli tiyatro eseri

Opera, genellikle konusunu tarihten, mitolojiden, efsanelerden veya güncel olaylardan alan, sözlerinin tümü veya birçoğu müzikle bestelenmiş, içinde güzel sanatların tümünü barındırabilen, teatral formda bir sahne eseridir.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Igor Stravinsky</span> Fransız besteci (1882-1971)

Igor Fyodorovich Stravinsky, Rus kökenli ABD ve Fransa vatandaşı besteci, piyanist ve orkestra şefi. 20. yüzyıl müziğinin en etkili ve önemli bestecilerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Cosi fan tutte</span> Cosi Fan Tutte Operasının konusu

Così fan tutte, Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış 2 perdelik bir opera buffa eseridir. Eserin librettosu Lorenzo da Ponte yazılmıştır.

Titus'un merhameti (İtalyanca:) La clemenza di Tito; Köchel Dizini KV 621) Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş bir "opera-seria" türünde opera eseridir. Opera'nın librettosu antik Romalı Suetonius'un ünlü eseri olan Sezarların hayatındaki Roma İmparatoru Titus Flavius Vespasianus'un hayatından uyarlanmış olup ünlü librettocu Metastisio tarafından ilk defa 1734de İtalyan besteci Antonio Caldera tarafından bestelenen opera eseri için hazırlanmış ve yaklaşık 40 kadar besteci tarafından da kullanılmıştır. Avusturya İmparatoru I. Leopold'un Pragda Bohemya Kralı olarak taç giyme töreni için Mozart'a sipariş verilen bu "opera-seria" eseri çok kısa bir zaman içinde bestelenmiş ve prömiyeri 6 Eylül 1791'de Prag'da Bohemya Devlet Tiyatrosunda oynanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hoffmann'ın masalları</span>

Hoffmann'ın Masalları Jacques Offenbach tarafından hazırlanmış bir komik opera veya operettir. Prömiyeri 10 Şubat 1881'de Parisde Opéra-Comique tiyatrasonda sahnelenmiştir. Türkiye'de ise ilk defa 1955'te Devlet Opera ve Balesi Ankara Opera Sahnesi'nde sahnelenmiştir.

Serse veya I. Serhas George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik opera seria janrında bir opera eseridir. Libretto 1694'te "Nicolo Minato" tarafından "Giovanni Bononcini"'nin bestelediği "Serse" operası için hazırlanan librettonun "Silvio Stampiglia" tarafından uyarlanmasının ismi bilinmeyen bir yazar tarafından, yeniden uyarlamasıdır. Eserin prömiyer temsili 15 Nisan 1738'de King's Tiyatrosu, Haymarket, Londra'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hanım Olan Hizmetçi</span>

Hanım Olan Hizmetçi Napolili İtalyan besteci Giovanni Battista Pergolesi tarafından bestelenmiş olan 2 sahnelik intermezzo buffo janrında bir operadır. Librettosu "Gennaro Antonio Federico" tarafından "Jacopo Angello Nelli"'nin bir oyunundan uyarlanarak hazırlanmıştır. Opera sadece tek bir perdelik eser gibi 45 dakika sürmekte ve bir başka opera eserinin temsili sırasında oynanmak üzere, yani intermezzo olarak bestelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolo Piccinni</span>

Niccolo Piccinni senfoniler, oda müziği eserleri, operalar ve kilise müziği besteleri hazırlamış bir İtalyan bestecidir. Günümüzün klasik batı müziği severleri tarafından pek tanınmayan bir besteci olmakla beraber kendi yaşamı sırasında, özellikle hazırladığı Napoli-tipi opera buffa janrı eserleri dolayısıyla, Avrupa opera seyircisinin çok beğendiği opera bestecilerinin başında gelmekteydi. Piccinni'in zamanla unutulmasının bir nedeni yaşam ve bestecilik döneminin, ünleri günümüze yetişmiş olan Pergolesi gibi büyük besteci ile bir nesil sonrasının büyük bestecileri olan Domenico Cimarosa ile Mozart arasına düşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Martín y Soler</span>

Vicente Martín y Soler. Klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve baleler hazırlamış olan bir İspanyol besteci. Kariyerinin büyük bir kısmını geçirdiği İtalya'da Vincenzo Martini adı ile bilinmektedir. Günümüzde ismi pek bilinmemekle beraber kendi yaşadığı dönemde bir opera buffa janrında besteci olarak çağdaşı olan Wolfgang Amadeus Mozart ile aynı değerde olduğu kabul edilmekteydi. Valensiya'nın Mozart'ı olarak da isim yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Umberto Giordano</span> İtalyan besteci (1867-1948)

Umberto Menotti Maria Giordano, özellikle opera besteleri ile tanınmış bir İtalyan bestecidir.

<i>Le nozze di Teti e di Peleo</i>

Le nozze di Teti e di Peleo Venedik'li besteci Francesco Cavalli tarafından "Orazio Persiano"'nun, Homeros'un İlyada eserinde konusu bulunup uyarlanan librettosuna göre hazırlanmış 3 perdelik "Festa teatrale " janrında olan opera eseridir. Prömiyer temsili 24 Ocak, 1639'da Teatro San Cassiano, Venedik'te verilmiştir. Bu eser Francesco Cavalli'nin ilk opera eseri olduğu gibi Venedik opera stilinde elimize notaları geçen ilk opera eseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cemile (komik opera)</span>

Cemile, Georges Bizet tarafından bestelenmiş, librettosu Louis Gallet tarafından Frannsizca yazılmış tek perdelik komik-operadır. Libretto Alfred de Musset’in "Namouna" öyküsünden uyarlanmıştır. Prömiyer sahnelenmesi 22 Mayıs 1872'de Paris’te Opera Komik’te yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Köy Falcısı</span>

Köy Falcısı bestesi ve librettosu Jean-Jacques Rousseau tarafından Fransizca olarak hazırlanmış bir perdeden oluşan, intermezzo buffo janrında bir kısa opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">La finta giardiniera</span>

Finta Giardiniera İtalyanca adı ile genellikle anılan; Türkçe adı Bahçıvan Taklidçisi Genç Kız olan, bestesi daha 18 yaşında olan Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, İtalyanca liberettosu tartışmalı olarak günümüzde Giuseppe Petrosellini'ye atıfedilen ama uzun bir dönem Ranieri de Cazalbigi'ye atıflı olan bir uvertür ve 3 perde ihtiva eden bir opera buffa janrında opera eseri.

Hanım olan hizmetçi Napolili İtalyan besteci Giovanni Paisiello tarafından bestelenmiş olan 2 sahnelik intermezzo buffo janrında bir operadır. Librettosu "Jacopo Angello Nelli"'nin bir oyunundan uyarlanarak "Gennaro Antonio Federico" tarafından hazırlanmıştır. Bu eser 1733'te tanınmış Napolili İtalyan opera besteci Pergolessi tarafından hazırlanıp yapımlanıp Avrupa'nın birçok operaevlerinde popüler olarak yapımlanan intermezzo janrındaki La serva padrona operasına atıfla bestelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Falstaff (Salieri)</span>

Falstaff veya Üç Șaka İtalyan asıllı ama Viyana'da çalışıp yaşayan Antonio Salieri tarafından bestelenmiş iki perdelik, bazen "dramma giocoso" janrında olarak nitelendirilen, bir opera eseridir. Eserin librettosu İngiliz oyun yazarı William Shakespeare'in Windsor'un Şen Kadınları tiyatro komedi oyunundan uyarlanarak İtalyanca olarak Carlo Prospero De Franceschi tarafından hazırlanmıştır. Eserin prömiyer temsili 3 Ocak 1799'de Viyana'da Theater am Kärntnertor'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Le astuzie femminili</span>

Kadınlık Fendi, bestesi Domenico Cimarosa tarafından, librettosu "Giuseppe Palomba" tarafından Giovanni Bertati'nin L'amor rende sagace adlı liberettosundan uyarlanarak İtalyanca olarak hazırlanmış, 2 perdeden oluşan, melodramma giocoso janrında bir opera eseri. Eserin prömiyer temsili 26 Agustos 1794'te Teatro dei Fiorentini, Napoli'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro Direktörü</span>

Tiyatro Direktörü, , bestesi Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, Almanca olan librettosu bir Avusturyalı tiyatro direktörü olan "Gottlieb Stephanie" tarafından hazırlanmış, uvertür ve 1 perdeden oluşan bir singspiel janrında komik opera eseri.

<i>Opera seria</i>

Opera seria, 1710'lardan 1770'lere kadar Avrupa'da baskın olan İtalyan operasının asil ve "ciddi" tarzını ifade eden bir İtalyan müzikal terimidir. Terimin kendisi o zamanlar nadiren kullanılıyordu ve ancak opera seria demode olduktan ve tarihi bir tür olarak görülmeye başladıktan sonra yaygın bir kullanıma kavuştu. Opera seria'nın popüler rakibi, fikrini doğaçlamaya dayanan commedia dell'arte'den alan Opera Buffa'dır. İtalyan opera seria sadece İtalya'da değil, neredeyse tüm Avrupa'da ve ötesinde bestelendi. Saray operasının yerleşik hale geldiği Avrupa'daki ana merkezler arasında Varşova, Münih, Londra, Viyana, Dresden ve diğer Alman konutlarında, Saint Petersburg, Madrid ve Lizbon gibi şehirler vardır. Opera seria, Fransız operasının ulusal türünün tercih edildiği Fransa'da daha az popülerdi. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti vardı. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse, Leonardo Leo, Francesco Feo ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Christoph Willibald Gluck, Niccolò Jommelli, Josef Mysliveček, Tommaso Traetta ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler bulunur. Dönemin açık ara en başarılı librettisti Metastasio olup, diğerleri Apostolo Zeno, Silvio Stampiglia, Antonio Salvi, Paolo Antonio Rolli, Pietro Pariati, Pietro Ottoboni, Stefano Benedetto Pallavicino, Nicola Francesco Haym, Domenico Lalli, Giovanni Claudio Pasquini, Ranieri de' Calzabigi ve Giovanni Ambrogio Migliavacca gibi isimlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.