Çuh
Çuh ya da Chuj şu anlamlara gelebilir:
- Çuhlar = los chujes, Guatemala ve Meksika'da yaşayan bir Maya halkı.
- Çuhça = idioma chuj, Guatemala ve Meksika'da Çuh Mayalarının konuştuğu dil.
Ayrıca bakınız
- Çuh tırmanıcı semenderi Dendrotriton chujorum
Çuh ya da Chuj şu anlamlara gelebilir:
Kuzey Amerika, kuzey yarım kürede bulunan, kuzeyde Arktik Okyanusu, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Karayip Denizi ve kuzeybatıda Büyük Okyanus ile çevrili olan kıtadır.
Latin Amerika, Latin dilleri konuşan Amerika ülkelerine ve çevresine işaret eder. Diğer bir deyişle bu bölgenin Anglo-Amerikan ve Cermen dilleri konuşan bölgeler ile zıtlık oluşturduğu da söylenir.
Meksika, resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos Mexicanos,
Guatemala Cumhuriyeti, kısaca Guatemala, Orta Amerika'da Kıstas bölgesinde bir ülkedir. Kuzeyde Meksika, doğuda Belize ve Honduras, güneyde ise El Salvador'la komşudur. Ayrıca doğuda Karayip Denizi'ne, batıda Büyük Okyanus'a kıyısı vardır. Başkenti Guatemala'dır. 372 Havalimanı bulunmaktadır. (2010)
Orta Amerika, Kuzey Amerika kıtasının güneyinde yer alan bir bölgedir. Kuzeyden Meksika, güneyden Kolombiya, doğudan Karayip Denizi ve batıdan Pasifik Okyanusu ile komşudur. Bölgede bulunan aktif fay kırıkları sebebiyle sıklıkla sismik aktivite ve volkanik patlamalar görülmektedir. Bu olaylar ölümlü ve yıkıcı bazı afetlerin oluşmasına sebep olmaktadır. Kristof Kolomb'un keşifleri öncesinde bölgede Amerika yerlileri yaşamaktayken daha sonrasında İspanya tarafından kolonileştirilmiş ve uzun süre İspanyol İmparatorluğu tarafından kontrol edilmiştir. Bu sebeple Belize hariç tüm devletlerin resmî dili İspanyolcadır. Belize'de de büyük ölçüde İspanyolca konuşulmaktadır.
Maya dilleri, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarından birini oluşturan Mayalar'ın vaktiyle kullanmış oldukları Klasik Mayaca dahil hepsi ana Proto-Mayacadan türemiş olan dillerdir. SIL International (Ethnologue) verilerine göre 68 dilden oluşur ve 6.038.172 kişi tarafından konuşulur.
1973 CONCACAF Şampiyonası, altıncı CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 29 Kasım-18 Aralık 1973 tarihleri arasında Haiti'de düzenlenen turnuvadır. Tüm maçlar başkent Port-au-Prince'teki Stade Sylvio Cator'da oynanmıştır. Şampiyonayı kazanan Haiti, futbol tarihinde ilk kez CONCACAF bölgesinden 1974 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı elde etmiştir.
2011 CONCACAF Altın Kupa on birinci CONCACAF Altın Kupa'tır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 5-25 Haziran 2011 tarihleri arasında ABD'de düzenlenmiştir. Finalde ABD'yi 4-2 yenen Meksika kupayı da 6. kez müzesine götürmüştür. Turnuvanın gol kralı, attığı 7 golle Meksikalı oyuncu Javier Hernández olurken, turnuvanın en değerli oyuncusu ödülüne de layık görülmüştür.
1967 CONCACAF Şampiyonası, Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayibler Futbol Konfederasyonu (CONCACAF) tarafından düzenlenen üçüncü CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 5-19 Mart 1967 tarihleri arasında Honduras'ın Tegucigalpa şehrinde düzenlenen turnuvada 6 takım mücadele etmiştir. Turnuvadaki tüm maçlar Tegucigalpa Ulusal Stadyumu'nda oynanmıştır.
1965 CONCACAF Şampiyonası, Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayibler Futbol Konfederasyonu (CONCACAF) tarafından düzenlenen ikinci CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 28 Mart-11 Nisan 1965 tarihleri arasında Guatemala'nın Guatemala şehrinde düzenlenen turnuvada 6 takım mücadele etmiştir. Turnuvadaki tüm maçlar Mateo Flores Stadyumu'nda oynanmıştır.
1969 CONCACAF Şampiyonası, Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayibler Futbol Konfederasyonu (CONCACAF) tarafından düzenlenen dördüncü CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 23 Kasım-8 Aralık 1969 tarihleri arasında Kosta Rika'nın başkenti San José şehrinde düzenlenen turnuvada 6 takım mücadele etmiştir. Turnuvadaki tüm maçlar Estadio Nacional'da oynanmıştır.
1973 CONCACAF Şampiyonası, yedinci CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 8 Ekim-23 Ekim 1977 tarihleri arasında Meksika'da düzenlenen turnuvadır. Şampiyonayı kazanan Meksika, CONCACAF bölgesinden 1978 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı elde etmiştir.
UTC−06:00, UTC'den 6 saat geri zaman dilimi.
Mayalar ya da Maya halkları, Mezoamerika'da Maya uygarlığını kuran atalarının topraklarında, günümüzdeki Guatemala, Güney Meksika ve Yukatan Yarımadası, Belize, El Salvador ve Batı Honduras'ta yaşayan ve 7 milyon nüfusa sahip olan Orta Amerika'nın en tanınmış yerli Kızılderili halkıdır. Konuştukları anadil Maya dillerine giren dil ve lehçeler olsa da İspanyolca ve İngilizce (Belize) gibi sömürge dilleri de kullanılır.
Kanhobal dilleri ya da Kanhobal-Çuh dilleri, Mezoamerika'da Guatemala'nın Huehuetenango departmanında ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde Maya halkları tarafından konuşulan Maya dilleri grubu. Çol dilleri ile birlikte Kanhobal-Çol dilleri de denilen Batı Maya dilleri grubunu oluşturur.
Çuhça, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Çuhlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Çuh dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 64.438 kişilik nüfustan 59.048 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası Toholabalcadır.
Çuhlar, Guatemala'nın Chiquimula departmanının San Mateo Ixtatán ve San Sebastián Coatán belediyeleriyle Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.
Mam dilleri ya da Büyük Mam dilleri, Mezoamerika'da Guatemala ve Meksika'da Maya halkları tarafından konuşulan 4 dillik Maya dilleri grubu. Kiçe dilleri ile birlikte Kiçe-Mam dilleri de denilen Doğu Maya dilleri grubunu oluşturur.
1998 FIFA Dünya Kupası elemeleri, CONCACAF bölgesi Toplamda 30 CONCACAF takımı katıldı. Meksika, ABD, Kosta Rika, Honduras, El Salvador ve Kanada, FIFA sıralamasındaki en başarılı altı takım olarak, doğrudan yarı finale yükseldiler. Geri kalan 24 takım çoğrafik mekanlarına göre ayrılarak elemeler yaptılar:
Huehuetenango Departmanı, Guatemala'nın 22 departmanından biridir. Departmanın merkezi Huehuetenango'dur.