Çegar Muharebesi
| Çegar Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Sırp isyancıların kafataslarından yapılmış Kelle Kulesi Niş (Sırbistan) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Sırp isyancılar | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
Mustafa Paşa |
Veljko Petrović | ||||||
| Güçler | |||||||
| ~20,000 | 4,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ~15,000 ölü veya yaralı | 3.000 ölü | ||||||
Çegar Muharebesi (Sırpça: Битка на Чегру/Bitka na Čegru) 31 Mayıs 1809 tarihinde, Osmanlı İmparatorluğu ile Sırp isyancılar arasında yaşanmış muharebedir.[1] Birinci Sırp Ayaklanması döneminde Sırplar ile Osmanlılar arasında Niş Kalesi yakınlarında meydana geldi. Günümüzde tam olarak Sırbistan topraklarının güneydoğu bölgesinde yer alan Niş şehrinin Donji Matejevac ve Kamenica köylerini arasında bulunan Čegar tepesinde gerçekleşen muharebe, Osmanlı kuvvetlerinin kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Osmanlılar, Sırp siperlerini ele geçirdiği sırada Sırp Komutan Stevan Sinđelić tüfeklerde yer alan şarjördeki barutların toplatıp havaya uçurmasıyla beraberindeki Sırp askerlerle beraber yakınlarındaki Osmanlı askerlerine zarar verebilmek uğruna tepeyi havaya uçurmuş, yakındaki birçok Sırp ve Osmanlı askerini öldürmüştür.
Hurşid Ahmet Paşa'nın emriyle ölü Sırp isyancılardan 952 tane kelle toplanır, bunların derileri yüzülüp içleri doldurularak padişah II. Mahmud'a gönderilir. Geriye kalan kellelerle Kelle Kulesi olarak bilinen bir kule inşa edilir. 14 sıra kafatasından ve 3 metre yüksekliğe ulaşan kulenin yapılma amacı Osmanlı iktidarına karşı gelmeye çalışan Sırp isyancılara karşı gözdağı vermektir.[2]
Tarihi
Bu çarpışma daha önce yapılan İvankovaç, Mişar ve Deligrad muharebelerinin devamı niteliğindedir. Sırplar, Osmanlı ordusuna karşı arka arkaya zaferler elde etmesine rağmen rağmen Türkleri bu bölgeden kovarak tam bağımsızlıklarını kazanma amaçlarına ulaşamamışlardır. Ayrıca Osmanlı hükûmetinin de ayaklanmanın daha da büyümesini önlemek için ihtilalcilerin ezilmesi gerektiğini düşünmesi, bir çatışmanın yaşanmasını kaçınılmaz kılmıştır.
Osmanlı kuvvetlerinin tekrar Sırp isyancıların üzerine yürümesi üzerine Çegar tepesine hendek kazdıran Stevan Sinđelić,[3] emrindeki askerlerle Osmanlıları beklemeye başladı. Türkler, 31 Mayıs günü asiler üzerine doğru saldırıya geçti. Çok şiddetli geçen çatışma tüm gün boyunca sürdü. Ardı ardına yapılan beş Türk saldırısına Sırplar büyük bir direniş göstererek her defasında Türklere büyük kayıplar verdirdiler.
Arka arkaya yapılan saldırılardan bir sonuç alamayan Türk ordusu yeniden toparlanarak şiddetli bir genel saldırıya geçti. Bu saldırı karşısında Sırp ordusu çözülmeye başladı. Hendeklere giren Osmanlı askerleri Sırp asilerle boğaz boğaza mücadeleye başladılar. Tam bu sırada Stevan Sinđelić, barut fıçılarının olduğu depoyu ateşe verdi ve sonrasında korkunç bir patlama meydana geldi. Pek çok Sırp ve Türk askeri bu patlama sonrası yaşamını yitirdi. Muharebenin sonunda asilerin kayıpları üç bine ulaşırken Osmanlı kuvvetlerinin kaybı daha fazlaydı.
Savaşın sonuçları
Sırp komutanlar arasındaki anlaşmazlık sonucu Sırp ordusunun mücadele azminin kaybolması ve 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nın olumlu bir seyre girmesi ile Osmanlıların Sırbistan'a daha büyük kuvvetler yollayabilme imkânına kavuşması savaşın Sırplar için yenilgiyle sonuçlanmasına sebep olmuştur.
Sırbistanlı asilerin imha edilmesinden sonra Niş'teki Osmanlı ordusu kumandanı Hurşid Ahmed Paşa, Sırp halkına ve asilere gözdağı vermek ve ibret olsun diye 952 Sırp askerinin kafatasından bir kule inşa ettirmiştir.
Kaynakça
- ^ "Çegar Tepesi Muharebesi ve Kelle Kule". 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2021.
- ^ "Wayback Machine". web.archive.org. 5 Ocak 2015. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024.
- ^ "Stevan Sinđelić, Engilish". 15 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
